Κυριακή 25 Μαρτίου 2018

Το ουσιαστικό νόημα της Επανάστασης του 1821 “Εν τούτω τω σημείω νικώμεν” (Αλέξ. Υψηλάντης)


Η επανάσταση του 1821 δεν είναι μόνο μια από τις κορυφαίες στιγμές του έθνους μας, αλλά εκφράζει ένα αναστάσιμο γεγονός μιας επίπονης διαδικασίας πνευματικής ανασύνταξης των δυνάμεων του Γένους μας κατά τη μαρτυρική περίοδο της Οθωμανικής  τυραννίας.
          Δεν είναι εύκολο ν’ αποτιμήσει κανείς την αξία αυτού του γεγονότος, εάν δεν αποβάλλει το ένδυμα των διαφόρων ιδεολογιών σκοπιμοτήτων, για να φθάσει στο βάθος και να προσεγγίσει την αλήθεια της. Δεν πρόκειται μόνο για τον αιματηρό αγώνα των Ελλήνων ν’ απελευθερωθεί ο τόπος, αλλά έχει βαθύτερη όραση και αποτελεί προίκα του μαρτυρικού λαού μας. Εδώ μιλάμε για το μεγαλειώδες ξέσπασμα και τη βαθειά συναίσθηση της αξίας του μεγάλου αγαθού της ελευθερίας, γι’ αυτό και το ΄21 αποτελεί γεγονός μοναδικό και ασύγκριτο στην παγκόσμια ιστορία.
          Πλησιάζοντας με τιμιότητα τις ιστορικές  καταγραφές των πρωτεργατών της θ’ ανακαλύψουμε έκπληκτοι μια μαρτυρική και ματωμένη Εκκλησία να κηρύττει το μεγάλο μήνυμα της ελευθερίας σαν το πιο θεμελιακό στοιχείο της υπάρξεως του ανθρώπου.
          Με τον πονεμένο και παρηγορητικό της λόγο, τις εκατόμβες των εκπροσώπων της, τη λειτουργική και μυστηριακή ζωή στην περίοδο της σκλαβιάς μπολιάζει στις ψυχές του σκλάβου λαού την λυτρωτική προοπτική μιας σωστικής ανάστασης και συγχρόνως περιέφερε  την ελπίδα του εσταυρωμένου και αναστημένου Χριστού και καλλιεργούσε τον ιερό πόθο της ελευθερίας.
          Είναι αξιόλογες οι αναφορές στον ρωμαλέο και ελπιδοφόρο λόγο της από τους πρωταγωνιστές της επανάστασης. Έτσι ο Αλ. Υψηλάντης στις 24 Φεβρουαρίου 1821 υψώνοντας σαν σύμβολο και όπλο του ιερού αγώνα τον Τίμιο Σταυρό, συνδέει την ελευθερία με τη θυσία λέγοντας: “Εν τούτω τω σημείω νικώμεν. Ζήτω η ελευθερία!” Και λίγο αργότερα ο Γερμανός θα υψώσει τον Σταυρό του όρκου της επαναστάσεως στην Πάτρα. Σ’ εκείνον θα ορκισθούν “ελευθερία ή θάνατος” οι αγωνιστές. Στο ίδιο πνεύμα η επαναστατική αρχή συντάσσοντας το πρώτο έγγραφο του αγώνα προς τους προξένους των Ευρωπαϊκών κρατών, θ’ αρχίσουν με τις λέξεις: “ Ημείς το ελληνικόν έθνος των Χριστιανών”. Εδώ με λιτότητα αποκαλύπτεται η βασική ύλη της ελευθερίας ως το μέγιστο πνευματικό υπαρξιακό μέγεθος.
          Αυτό οδήγησε στο λυτρωτικό ξέσπασμα του 1821 για την ελευθερία ως ζωτικό και θεμελιακό στοιχείο του ανθρώπου που του επιτρέπει να ζει και να κινείται ως καρπός του Αγ. Πνεύματος που προστατεύει τον άνθρωπο από την πολύμορφη αιχμαλωσία.
          Μέσα απ’ αυτό τον αγώνα αναδύθηκαν μάρτυρες και ήρωες του Γένους. Άνθρωποι της ελπίδας και της ελευθερίας, ειλικρινείς διάκονοι και διαχειριστές μιας μακραίωνης ορθόδοξης παράδοσης που κράτησε όρθια την μνήμη και τη συνέχεια του μαρτυρικού λαού μας. Και η θυσία τους ως λίπασμα συνέβαλε στη στήριξη και αύξηση της ελευθερίας του Γένους.
          Αυτοί, λοιπόν, οι μάρτυρες και ήρωες δεν υπεχώρησαν ακόμη και όταν κάποιοι “φωτισμένοι” κήρυκες “μολεμένοι” από ιδέες προερχόμενοι από την “προοδευτική” Ευρώπη, παρουσίασαν το δικό τους πιστεύω. Μια πίστη αλλοιωμένη από το βάρος του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού, στον αντίποδα των ελληνορθόδοξων αρχών και παραδόσεων.
          Γι’ αυτό μετά την επανάσταση του 1821 η ελευθερία ως πολύτιμη περιουσία των ανθρώπου, άρχισε να χάνει την ποιοτική της βαρύτητα. Οι Νεοέλληνες δεν έδειξαν το απαιτούμενο ενδιαφέρον για τη διαφύλαξη αυτής της δύναμης. Αδιαφόρησε για τον εσωτερικό οπλισμό της που μπορούσε να διασφαλίσει την αμόλυντη ταυτότητα τους. Εν τω μεταξύ νέες ιδέες και θεωρίες πέρασαν το κατώφλι της πατρίδας και άρχισαν να δημιουργούν τριγμούς στη ζωή του Γένους.
          Η λάμψη των νέων “ιδεών” της προόδου και της επιστήμης, του ρεύματος του διαφωτισμού αναιρετικών της Ελληνορθόδοξης παράδοσης  αιχμαλωτίζουν τους Νεοέλληνες και τους στρέφουν έξω από το χώρο της Ορθοδοξίας. Έτσι εμφανίζεται ένα πνεύμα αγωνίας και σύγχυσης να κυριαρχεί στον Ελλαδικό χώρο. Δεχτήκαμε αδιαμαρτύρητα όλα τα σκουπίδια του δυτικού “πολιτισμού’.
          Πολύ εύκολα λησμονήσαμε τον ρωμαλέο λόγο του στρατηγού Μακρυγιάννη που εκφράζει την κρυστάλλινη φωνή του Γένους μας. “Η πατρίδα του κάθε ανθρώπου και η θρησκεία είναι το παν. Χωρίς αρετή και πόνο εις την πατρίδα και πίστη εις την θρησκείαν τους τα έθνη δεν υπάρχουν”.
          Αποτέλεσμα αυτών των ζυμώσεων ήταν ο νεώτερος Ελληνισμός να μπει  σε μια τραγωδία. “Κατά την επανάσταση ο πολιτικός  και δημόσιος βίος μας  άρχισε να θεμελιώνεται έξω από την παράδοσιν του έθνους, εκείνην την παράδοσιν που εκράτησε ορθόν εις την αιχμαλωσίαν του και το οδήγησε εις τον μεγάλον ξεσηκωμόν. Ηκολούθησαν τα νεώτερα πολεμικά κατορθώματα τη φυλής, ακόμη δε και εθνικαί συμφοραί, και όλα αυτά ως μια συνέχεια προς ολοκλήρωσιν του έργου της μεγάλης επαναστάσεως. Εν τούτοις αισθανόμαστε ότι είμαστε έξω από το πνεύμα του ιερού αγώνος”. (Κ. Παπουλίδης)
          Η νεοελληνική κοινωνία οργανώθηκε μ’ ένα σύστημα ζωής άγνωστο μέχρι τότε, πνευματικά διαβρωμένο σίγουρα, κάτι που το επισημαίνει ο Παπαδιαμάντης στο έργο του “Φόνισσα”. “Κατ’ εκείνον τον καιρόν, μαζί με την ανάπτυξη του εμπορίου και της συγκοινωνίας, είχαν αρχίσει να ξανοίγουν κάπως και τα ήθη εις τον μικρόν απόκεντρον τόπον. Ξένοι ερχόμενοι από τα άλλα μέρη της Ελλάδος, τα “πλέον πολιτισμένα”, εκόμιζαν νέας ελευθέρας θεωρίας περί όλων των πραγμάτων. Ούτοι την αιδώ και την συστολήν ενόμιζον βλακείαν, την εγκράτειαν και την σωφροσύνην ευήθειαν. Την διαφθοράν και την λαγνείαν ενόμιζαν “φυσικά πράγματα”.
          Ο λόγος της Ορθοδοξίας ηχεί παράξενα ή αδιάφορα στις ακοές των Νεοελλήνων. Η αγωνία ελευθερίας, θεμελιακό στοιχείο του ανθρώπου, μεταβλήθηκε σε αγωνία ασυδοσίας, και η αναρχία, ο παραλογισμός, η απουσία του Θεού έγιναν προσφιλείς επιλογές της ζωής τους.
          Γι’ αυτό πολέμησαν και θυσιάστηκαν οι μάρτυρες του 1821;
          Είναι καιρός πλέον να σταματήσει αυτός ο κατήφορος και η ελευθερία στο βαθύ πνευματικό τη μέγεθος να εμπλουτίσει  τις κλονισμένες καρδιές. Να ζήσουμε ξανά τη δυναμική πνοή του ΄21 και να πάψουμε επιτέλους να υποσκάπτουμε τα θεμέλια του δένδρου του Γένους μας θαμπωμένοι από τις ιδέες του συγχρόνου διαφωτισμού που οδηγούν  στον αφανισμό του ευσεβούς ημών Γένους, της πονεμένης Ρωμιοσύνης. Μόνο τότε, με την επιστροφή στις ρίζες μας θα διασώσουμε από τον κίνδυνο και τον αφανισμό τη νεοελληνική κοινωνία και το Έθνος μας.
          (Λίγα απ’ όσα γράφουν οι συνετοί ιστορικοί μας)
       Γ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: