Αργά ανοιξαντάρια, ήχος πλ. δ, Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα. Ψάλλει Ιωάννης Χασανίδης

 

Βυζαντινή μουσική - Muzică bizantină

3ήμερη Θρησκευτική Πανήγυρις Εορτή Αγίας Βαρβάρας και Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου

 

Ἀντίστροφον σταύρωσιν Ἀνδρέας φέρει, Φανεὶς ἀληθῶς οὐ σκιώδης ἀντίπους. Σταυρὸν κακκεφαλῆς τριακοστῇ Ἀνδρέας ἔτλη.

 Ο Ανδρέας, ψαράς στο επάγγελμα και αδελφός του Αποστόλου Πέτρου, ήταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και τον πατέρα του τον έλεγαν Ιωνά. Επειδή κλήθηκε από τον Κύριο πρώτος στην ομάδα των μαθητών, ονομάστηκε πρωτόκλητος.

Ο Ανδρέας (μαζί με τον Ιωάννη τον ευαγγελιστή) υπήρξαν στην αρχή μαθητές του Ιωάννου του Προδρόμου. Κάποια μέρα μάλιστα, που βρισκόντουσαν στις όχθες του Ιορδάνη κι ο Πρόδρομος τους έδειξε τον Ιησού και τους είπε «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», οι δύο απλοϊκοί εκείνοι ψαράδες συγκινήθηκαν τόσο πολύ, που χωρίς κανένα δισταγμό κι επιφύλαξη αφήκαν αμέσως τον δάσκαλο τους κι ακολούθησαν τον Ιησού.

Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων μαθητών. Μετά το σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, ο Ανδρέας κήρυξε στη Βιθυνία, Εύξεινο Πόντο (μάλιστα ο Απόστολος, είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου αφού εκεί εγκατέστησε πρώτο επίσκοπο, τον απόστολο Στάχυ (βλέπε 31 Οκτωβρίου) κι αυτού διάδοχος είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης), Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο. Τελικά, κατέληξε στην Αχαΐα.

Στην Αχαΐα, η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Έτσι, η χριστιανική αλήθεια είχε μεγάλες κατακτήσεις στο λαό της Πάτρας. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθύπατου Αχαΐας Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαρειά αρρώστια που είχε, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον σταύρωσε σε σχήμα Χ. Έτσι, ο Απόστολος Ανδρέας παρέστησε τον εαυτό του στο Θεό «δόκιμον ἐργάτην» (Β΄ προς Τιμόθεον, 2: 15). Δηλαδή δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη του Ευαγγελίου.

Οι χριστιανοί της Αχαΐας θρήνησαν βαθιά τον θάνατο του. Ο πόνος τους έγινε ακόμη πιο μεγάλος, όταν ο ανθύπατος Αιγεάτης αρνήθηκε να τους παραδώσει το άγιο λείψανο του, για να το θάψουν. Ο Θεός όμως οικονόμησε τα πράγματα. Την ίδια μέρα, που πέθανε ο άγιος, ο Αιγεάτης τρελάθηκε κι αυτοκτόνησε. Οι χριστιανοί τότε με τον επίσκοπο τους τον Στρατοκλή, πρώτο επίσκοπο των Πατρών, παρέλαβαν το σεπτό λείψανο και το 'θαψαν με μεγάλες τιμές.

Αργότερα, όταν στον θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε ο Κωνστάντιος, που ήταν γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μέρος του ιερού λειψάνου μεταφέρθηκε από την πόλη των Πατρών στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ναό των αγίων Αποστόλων «ένδον της Αγίας Τραπέζης». Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου φαίνεται πως απέμεινε στην Πάτρα.

Όταν όμως οι Τούρκοι επρόκειτο να καταλάβουν την πόλη το 1460 μ.Χ., τότε ο Θωμάς Παλαιολόγος, αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορας Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου και τελευταίος Δεσπότης του Μοριά, πήρε το πολύτιμο κειμήλιο και το μετέφερε στην Ιταλία. Εκεί, αφού το παρέλαβε ο Πάπας Πίος ο Β, το πολύτιμο κειμήλιο εναποτέθηκε στον ναό του αγίου Πέτρου της Ρώμης.

Τον Νοέμβριο του 1847 μ.Χ. ένας Ρώσος Πρίγκηπας, ο Ανδρέας Μουράβιεφ δώρησε στην πόλη της Πάτρας ένα τεμάχιο δακτύλου του χεριού του Αγίου. Ο Μουράβιεφ είχε λάβει το παραπάνω ιερό Λείψανο από τον Καλλίνικο, πρώην Επίσκοπο Μοσχονησίων, ο οποίος μόναζε τότε στο Άγιο Όρος.

Στην πόλη της Πάτρας, επανακομίσθηκαν και φυλάσσονται από την 26η Σεπτεμβρίου 1964 μ.Χ. η τιμία Κάρα του Αγίου και από την 19ην Ιανουαρίου 1980 μ.Χ. λείψανα του Σταυρού, του μαρτυρίου του. Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου ύστερα από ενέργειες της Αρχιεπισκοπής Κύπρου μεταφέρθηκε και στην Κύπρο το 1967 μ.Χ. για μερικές μέρες κι εξετέθηκε σε ευλαβικό προσκύνημα.

Όπως αναφέρει μια Κυπριακή παράδοση, σε μια περιοδεία του, ο Απόστολος Ανδρέας, πήγε και στην Κύπρο. Το καράβι, που τον μετέφερε στην Αντιόχεια από την Ιόππη, λίγο πριν προσπεράσουν το γνωστό ακρωτήρι του αποστόλου Ανδρέα και τα νησιά, που είναι γνωστά με το όνομα Κλείδες, αναγκάστηκε να σταματήσει εκεί σ' ένα μικρό λιμανάκι, γιατί κόπασε ο άνεμος. Τις μέρες αυτές της νηνεμίας τους έλειψε και το νερό. Ένα πρωί, που ο πλοίαρχος βγήκε στο νησί κι έψαχνε να βρει νερό, πήρε μαζί του και τον απόστολο. Δυστυχώς πουθενά νερό. Κάποια στιγμή, που έφτασαν στη μέση των δύο εκκλησιών, που υπάρχουν σήμερα, της παλαιάς και της καινούργιας, που 'ναι κτισμένη λίγο ψηλότερα, ο άγιος γονάτισε μπροστά σ' ένα κατάξερο βράχο και προσευχήθηκε να στείλει ο Θεός νερό. Ποθούσε το θαύμα, για να πιστέψουν όσοι ήταν εκεί στον Χριστό. Ύστερα σηκώθηκε, σφράγισε με το σημείο του Σταυρού τον βράχο και το θαύμα έγινε. Από τη ρίζα του βράχου βγήκε αμέσως μπόλικο νερό, που τρέχει μέχρι σήμερα μέσα σ' ένα λάκκο της παλαιάς εκκλησίας κι απ' εκεί προχωρεί και βγαίνει από μια βρύση κοντά στη θάλασσα. Είναι το γνωστό αγίασμα. Το ευλογημένο νερό, που τόσους ξεδίψασε, μα και τόσους άλλους, μυριάδες ολόκληρες, που το πήραν με πίστη δρόσισε και παρηγόρησε. Και πρώτα-πρώτα το τυφλό παιδί του καπετάνιου.

Ήταν κι αυτό ένα από τα πρόσωπα του καραβιού που μετέφερε ο πατέρας. Γεννήθηκε τυφλό και μεγάλωσε μέσα σε ένα συνεχές σκοτάδι. Ποτέ του δεν είδε το φως. Δένδρα, φυτά, ζώα αγωνιζόταν να τα γνωρίσει με το ψαχούλεμα. Εκείνη την ήμερα, όταν οι ναύτες γύρισαν με τα ασκιά γεμάτα νερό κι εξήγησαν τον τρόπο που το βρήκαν στο νησί, ένα φως γλυκιάς ελπίδας άναψε στην καρδιά του δύστυχου παιδιού. Μήπως το νερό αυτό, σκέφτηκε, που βγήκε από τον ξηρό βράχο ύστερα απ' την προσευχή του παράξενου εκείνου συνεπιβάτη τους, θα μπορούσε να χαρίσει και σ' αυτόν το φως του που ποθούσε; Αφού με θαυμαστό τρόπο βγήκε, θαύματα θα μπορούσε και να προσφέρει. Με τούτη την πίστη και τη βαθιά ελπίδα ζήτησε και το παιδί λίγο νερό. Διψούσε. Καιγόταν απ' τη δίψα. Ο απόστολος, που ήταν εκεί, έσπευσε κι έδωσε στο παιδί ένα δοχείο γεμάτο από το δροσερό νερό. Όμως το παιδί προτίμησε, αντί να δροσίσει με το νερό τα χείλη του, να πλύνει πρώτα το πρόσωπο του. Και ω του θαύματος! Μόλις το δροσερό νερό άγγιξε τους βολβούς των ματιών του παιδιού, το παιδί άρχισε να βλέπει!

Κι ο απόστολος, που τον κοίταζαν όλοι με θαυμασμό, άρχισε να τους μιλά και να τους διδάσκει τη νέα θρησκεία. Το τέλος της ομιλίας πολύ καρποφόρο. Όσοι τον άκουσαν πίστεψαν και βαφτίστηκαν. Την αρχή έκανε ο καπετάνιος με το παιδί του, που πήρε και το όνομα Ανδρέας. Κι ύστερα όλοι οι άλλοι επιβάτες και μερικοί ψαράδες που ήσαν εκεί. Πίστεψαν όλοι στον Χριστό που τους κήρυξε ο απόστολος μας και βαφτίστηκαν. Φυσικά το θαύμα της θεραπείας του τυφλού παιδιού, ακολούθησαν κι άλλα, κι άλλα. Στο μεταξύ ο άνεμος άρχισε να φυσά και το καράβι ετοιμάστηκε για να συνεχίσει το ταξίδι του. Ο απόστολος, αφού κάλεσε κοντά του όλους εκείνους που πίστεψαν στον Χριστό και βαφτίστηκαν, τους έδωκε τις τελευταίες συμβουλές του και τους αποχαιρέτησε.

Αργότερα, μετά από χρόνια, κτίστηκε στον τόπο αυτόν που περπάτησε και άγιασε με την προσευχή, τα θαύματα και τον ιδρώτα του ο Πρωτόκλητος μαθητής, το μεγάλο μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, που με τον καιρό είχε γίνει παγκύπριο προσκύνημα. Κάθε χρόνο χιλιάδες προσκυνητές απ' όλα τα μέρη της Κύπρου, ορθόδοξοι και ετερόδοξοι κι αλλόθρησκοι ακόμη, συνέρεαν στο μοναστήρι, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργό εικόνα του αποστόλου, να βαφτίσουν εκεί τα νεογέννητα παιδιά τους και να προσφέρουν τα δώρα τους, για να εκφράσουν τα ευχαριστώ και την ευγνωμοσύνη τους στον θείο απόστολο. Κολυμβήθρα Σιλωάμ ήταν η εκκλησία του για τους πονεμένους. Πλείστα όσα θαύματα γινόντουσαν εκεί σε όσους μετέβαιναν με πίστη αληθινή και συντριβή ψυχής.

Διαβάστε εδώ, μια Παράκληση στον Απόστολο Ανδρέα, ποίημα του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ…. «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ»

Κάποτε στη χώρα μας το βλέπαμε μόνο σε μεμονωμένες εκδηλώσεις κάποιων ιδιωτικών σχολείων  ή κέντρων ξένων γλωσσών. Πλέον και στα περισσότερα δημόσια σχολεία οργανώνονται με κάθε επισημότητα… πάρτι Halloween. Και όταν δεν υπάρχει επίσημη πρόβλεψη για τον εορτασμό σε κάποιο σχολείο, την έλλειψη σπεύδουν να καλύψουν οι εκπαιδευτικοί των Αγγλικών.

            Αν βλέπαμε εδώ απλώς  και μόνο μια αρρωστημένη ξενομανία, που έκανε ένα εντελώς ξενόφερτο πολυαναμενόμενο κομμάτι της ετήσιας κανονικότητας μας, φοβόμαστε ότι θα υποτιμούσαμε το πρόβλημα. Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά είναι ότι ο πολιτισμός μας- ο πολιτισμός μας συνολικά- έχει σοβαρό πρόβλημα… «μεταβολισμού»: ό, τι προσλαμβάνει, ακόμα και το  κατ’ αρχήν αθώο ή υγιεινό, το «μεταβολίζει» σε ό, τι πιο επιβλαβές και νοσογόνο.

            Αυτό που στον αγγλοσαξονικό κόσμο ήταν κατ’ αρχήν μια εορτή τιμής προς τους εκλιπόντες οικείους, την παραμονή της εορτής των Αγίων Πάντων, με τους ανθρώπους να συμμετέχουν σε λειτουργίες, να ανάβουν κεριά στα μνήματα των νεκρών τους και να απέχουν από την κατανάλωση κρέατος, καταφέραμε και το «μεταβολίσαμε» σε πάρτι με φρικιαστικές μεταμφιέσεις και ανατριχιαστική διακόσμηση παντού, ακόμα και στα εμπορικά καταστήματα, τα καφέ και τα εστιατόρια «κολοκύθες, σκελετοί, μάγισσες, φαντάσματα, νυχτερίδες,, τεράστιες αράχνες. Αλλά να, το HALLOWEEN πέρασε, και ετοιμαζόμαστε ήδη για τα Χριστούγεννα- που παρεμπιπτόντως, έχουμε καταφέρει να «μεταβολίσουμε» σε «Χριστούγεννα»…. χωρίς Χριστό….

            «ΖΩΗ», τ. 4405       

Ο Ναός….

 

Ο Ναός είναι το σύμβολο της ανθρώπινης ψυχής,

αλλά και του σώματος, που είναι ναός του Αγίου Πνεύματος.

Οι έμποροι του ναού είναι οι πονηροί διαλογισμοί και τα

ταραχώδη πάθη που λυμαίνονται την ψυχή.

Όταν καθαρισθεί ο ναός και φύγουν μακριά αυτοί οι ξένοι, τότε ο ναός

ακτινοβολεί τη θεία   αγιότητα.

Όταν από τον εσωτερικό μας κόσμο απομακρύνονται οι ακάθαρτοι

Λογισμοί και τα ταπεινά πάθη, τότε η θεογέννητη ψυχή γεμίζει από άγιες δυνάμεις,

Επανακτά το αρχαίο κάλλος, και τίποτα δεν είναι ικανό να την αναχαιτίσει

στην άνοδό της προς τον Θεό.

Αγ. Γρηγόριος Νύσσης

 

ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ (ΚΑΙ ΠΆΛΙ…)

 

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ένα παιδί ηλικίας 12 ετών μαθητής Γυμνασίου,  βρίσκεται διασωληνωμένο στο νοσοκομείο κατόπιν επίθεσης με μαχαίρι από συνομήλικό του. και δυστυχώς, μέχρι τη στιγμή που θα διαβάζονται αυτές οι γραμμές, μοιάζει βέβαια ότι θα έχει κανείς να ανακαλέσει και νέα, πιο πρόσφατα-ελπίζουμε   όχι και πιο δραματικά-  περιστατικά βίας  μεταξύ ανηλίκων και τίποτα δεν μοιάζει να μπορεί το περιορίσει. Τουλάχιστον, τίποτε  δεν μοιάζει να μπορεί να το περιορίσει, όσο δεν αποφασίζουμε να θέσουμε τον δάκτυλον «επί τον τύπον των ήλων» και να αναμετρηθούμε με την αιτία που γεννά και συνεχώς διογκώνει το πρόβλημα.

            Πραγματικά. Όσο κάθε προσπάθεια να μιλήσουμε για την κρίση των αξιών, την απομάκρυνση από τον Θεό, την έλλειψη ιδανικών, την απαξίωση της παιδείας, τη θεοποίηση του εγώ, αποδοκιμάζεται ως λόγος «συντηρητικός», που δεν αρμόζει στην «προοδευτική» κοινωνία μας, είμαστε δυστυχώς καταδικασμένοι να «απολαμβάνουμε» τα επίχειρα των επιλογών μας.

            «ΖΩΗ», τ.4405

Στον ίδιο κόσμο….

 

Δες τις μύγες, Άνθρωπε και τις μέλισσες πάλι δες.

            Στον ίδιο κόσμο και στα ίδια μέρη και ο δύο πετάνε.

            Τις μέλισσες, ΄Ανθρωπε, θα δεις επάνω στα λουλούδια και τους θάμνους και α δένδρα  να ξαποσταίνουν.

            Τις μύγες όμως αν ρωτήσεις, απογοητευμένες μόνο για κοπριές και ακαθαρσίες θα ξέρουν να σου πούνε.

            Πρέπει εσύ να αποφασίσεις, Άνθρωπε, που θα ξαποσταίνεις.

            Μη για τις κοπριές γκρινιάζεις, μήτε για τις ακαθαρσίες.  Δικαιολογία δεν υπάρχει. Γιατί πάντοτε, και  σε κάθε μέρες αυτές θα συναντάς.

            Πάντοτε έτι ήταν, Άνθρωπε και πάντοτε έτσι θα είναι. Σκέψου το προσεκτικά και κάνε την επιλογή σου.

            Κι αν στέκεσαι πάνω στις ακαθαρσίες, πέτα και βρες. Βρες κλαδιά δένδρου, βρες θάμνο, βρες λουλούδι. Γιατί στον ίδιο κόσμο , τον άσχημο και τον κακό, με μένα και με σένα, Άνθρωπε, υπάρχουν μέλισσες.

            Και αυτό είναι η απόδειξη, ότι τα δένδρα και τα λουλούδια και οι θάμνοι δεν έπαψαν ποτέ να ανθίζουν.

            Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                        Ψυχολόγος