Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2022

 


Ιστορία και Εκκλησία

          Η ιστορία συνδέεται στενά με την Εκκλησία, αφού ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του εργάσθηκε στον χρόνο και τον χώρο και η Εκκλησία ζει στην ιστορική πραγματικότητα. Η γραμμένη αποκάλυψη του Θεού είναι ιστορία του κόσμου, όπως έλεγε ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, είναι «τα ίδια αχνάρια που αφήνει το πέρασμα του Θεού μέσα στην ιστορία, βλέπουμε πως ο Θεός περιπατεί ανάμεσα στις γραμμές   των ανθρώπων». Γι’ αυτό «αδιαφορία για την ιστορία οδηγεί σε μια αιρετική ξηρότητα, σε μια δογματιστική διάθεση».

          Ας προσέξουμε την φράση ότι ο Θεός «περιπατεί ανάμεσα από τις γραμμές των ανθρώπων» που προφανώς είναι η λεγόμενη «ιερά ιστορία»,  που διαφέρει σαφώς από την κοινή ιστορία.

          Βέβαια, η πραγματική εκκλησιαστική ιστορία δεν ταυτίζεται πλήρως με τα ιστορικά γεγονότα, αλλά είναι το αγιολόγιο και το εορτοδρόμιο της Εκκλησίας. Έτσι, αλλιώς  βλέπει τα θέματα ένας ιστορικός και αλλιώς ένας Πατέρας της Εκκλησίας. Πάντως, η Εκκλησία δεν μπορεί να αποδεσμευθεί από την ιστορική πραγματικότητα, αλλά ούτε και  να ταυτισθεί με αυτήν.

          Παράλληλη και διαφοροποιημένη είναι και η σχέση μεταξύ πολιτικής και θεολογίας. Μερικές φορές πορεύονται παράλληλα, αλλά πάντοτε διαχωρίζονται σημαντικά. Η διένεξη μεταξύ Ανατολής και Δύσεως για παράδειγμα επηρεάσθηκε από πολιτικούς παράγοντες και συμπορεύθηκαν τα πολιτικά και θεολογικά αίτια. Η διαφοροποίηση του δυτικού Χριστιανισμού από την ενότητα της Εκκλησίας ξεκινούσε  από πολιτικές σκοπιμότητες  και ακολουθούσαν και τα θεολογικά αίτια. Άλλες φορές γινόταν το αντίστροφο ή εξελισσόταν και παράλληλα. Καίτοι συνυπήρχαν αυτά τα δύο αίτια, εν τούτοις οι Πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και οι Μάρτυρες που εκφράζουν κατά τον καλύτερο τρόπο τον εσωτερικό πυρήνα της εκκλησιαστικής παραδόσεως, ενεργούσαν πάντοτε με εκκλησιαστικά κίνητρα και κριτήρια.

          «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ», τ. 315

Δεν υπάρχουν σχόλια: