Η αχαριστία είναι
στάση ζωής πολλών. Στηριγμένοι στα χαρίσματά τους, στην δύναμη του χρήματος,
στην ικανότητα να χειρίζονται τους άλλους, εκμεταλλεύονται την αγάπη ή την
αδυναμία που τους δείχνουν για να ικανοποιήσουν τα συμφέροντα και τις
επιδιώξεις τους, χωρίς να αισθάνονται ότι οφείλουν αναγνώριση σε όσους τους
ευεργετούν, σε όσους προσφέρουν. Σαν να δικαιούνται τα πάντα, ξεχνούν ακόμη και
το «ευχαριστώ».
Η αχαριστία είναι συνδεδεμένη με το ανθρώπινο
θέλημα. Ιδιαιτέρως αυτό φαίνεται στα παιδιά της εποχής μας. Όσα κι αν τους παρέχουν οι γονείς τους,
πάντοτε θα βρίσκουν αφορμή να απαιτήσουν περισσότερα. Όταν οι γονείς αρνηθούν
την ικανοποίηση μιας επιθυμίας μέσα στις πολλές που εκπληρώνουν, τότε το
παράπονο ανεβαίνει εύκολα στα χείλη και τα παιδιά έχουν ήδη πείσει τον εαυτό
τους ότι οι γονείς τους τα αδικούν και δεν καταλαβαίνουν τις ανάγκες τους.
Ανάλογη είναι και η συμπεριφορά όσων
έχουν εξουσία στα χέρια τους. Ανικανοποίητοι, παρά την εκπλήρωση όλων των
επιθυμιών τους από τους υφισταμένους τους, παρότι συχνά δεν το αξίζουν,
επιβάλλουν ολοένα και μεγαλύτερα φορτία σε όσους τους διακονούν, ενώ δεν
λαμβάνουν υπόψιν τους ότι οι «άνθρωποί» τους έχουν όρια, αλλά και ότι
χρειάζονται από αυτούς ένα «ευχαριστώ», μία αναγνώριση και όχι την απαξίωση. Όμως
η εξουσία κάνει τους κατόχους της τυφλά προσανατολισμένους στην εκπλήρωση του
θελήματός τους και θεωρούν αυτονόητο ότι όσοι εξαρτώνται από αυτούς θα
λειτουργούν στην προοπτική των «δούλων».
Και στον έρωτα υπάρχει αχαριστία. Όταν ο
ένας αυτοθαυμάζεται και ο άλλος αναζητεί εναγωνίως κάλυψη στην μοναξιά του ή
αναγνώριση ότι αξίζει, τότε εύκολα ο έρωτας χάνει το νόημά του. Η σχέση
μετατρέπεται σε εξάρτηση και συνήθως ο ισχυρότερος κουρελιάζει την αξιοπρέπεια
του αδύναμου, τον απατά, τον κάνει «κολλημένο» και τον οδηγεί στο να ανέχεται
κακές συμπεριφορές. Επειδή όμως ο αδύναμος νιώθει την ανάγκη να κρατηθεί από
τον ισχυρό, τον ανέχεται και στην αχαριστία, κάποτε βαφτίζοντας «υπομονή» την
αδυναμία του να αλλάξει ζωή.
Η Εκκλησία μάς δείχνει την οδό του σταυρού
στην ζωή και στις ανθρώπινες σχέσεις. Επισημαίνει ότι οι άνθρωποι αρνήθηκαν να
αποδεχτούν τις ευεργεσίες του Θεού και Τον σταύρωσαν. Σταυρός σημαίνει θυσία
και συγχώρεση, δρόμος που περνά από την μετάνοια όπως αυτή εκφράζεται στην
παραίτηση από το ίδιον θέλημα. Έκφραση αυτής της παραίτησης είναι η
ευγνωμοσύνη. Το «ευχαριστώ» σε όσους
αγαπούνε, αλλά και σε όσους, μέσα από την κακία και την αχαριστία τους, δίνουν
την ευκαιρία της ταπείνωσης. Σταυρός σημαίνει την απουσία εκδίκησης, αλλά και
την κριτική της αχαριστίας στην προοπτική της αλήθειας. Ο Χριστός αποδέχτηκε
την μετάνοια του ληστή και σιώπησε στις προκλήσεις. Ο λαός όμως που Τον
ειρωνευόταν, βλέποντας τον σεισμό που ακολούθησε και τον πόνο της γης «έτυπτε
τα στήθη». Πολλοί εξ αυτών βαφτίστηκαν χριστιανοί μετά την Πεντηκοστή,
δείχνοντας ότι κατάλαβαν πόσο αχάριστοι υπήρξαν.
Ο Σταυρός ως αλήθεια, αλλά και θυσία και ταπείνωση
μπορεί να γίνει οδοδείκτης στις ανθρώπινες σχέσεις. Όχι για να πάψουμε να
αγαπούμε τους αχάριστους, αλλά για να τους δείχνουμε ότι ο εγωκεντρισμός δεν
ωφελεί. Στην απλότητα του «ευχαριστώ» και στην αναγνώριση ότι δεν μας ωφελεί η
ικανοποίηση όλων των επιθυμιών μας, αλλά μόνο αυτών που έχουν σχέση με το
Ευαγγέλιο, μπορούμε τελικά να βρούμε το μέτρο που μας λείπει.
π. Θεμιστοκλής
Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην «
Ορθόδοξη Αλήθεια»
στο φύλλο της
Τετάρτης 12 Σεπτεμβρίου 2018
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου