Στον Όρθρο της 29ης
Δεκεμβρίου [φέτος συμπίπτει να είναι Κυριακή], η οποία είναι αφιερωμένη στα
νήπια που φονεύτηκαν από τον Ηρώδη, ο αναγνώστης όταν πρόκειται να διαβάσει
τους στίχους του Συναξαρίου που αναφέρονται στο γεγονός αυτό της μαζικής
δολοφονίας ανυπεράσπιστων βρεφών, στην καλύτερη περίπτωση θα νοιώσει έναν κόμπο
στον λαιμό να τον εμποδίζει να συνεχίσει στη χειρότερη, είναι εξαιρετικά αμφίβολο
αν θα μπορέσει να συνεχίσει…
Μα τι λένε αυτοί οι στίχοι;
«Δια ξίφους άωρα μητέρων βρέφη,
Ανείλεν εχθρός του βρεφοπλάστου Βρέφους.
Νήπια αμφ’ ενάτην τάμον εικάδι
παππαλάζοντα».
Οι δύο πρώτοι στίχοι, σε πιο
«στρωτά» Αρχαία Ελληνικά σε σχέση με τον τρίτο στίχο, ο οποίος παραδοσιακά έχει
λεξιλόγιο που βρίθει ποιητικών -ιδίως Ομηρικών- τύπων, μπορούν να αποδοθούν ως
εξής:
«Με ξίφος έσφαξε τα άγουρα βρέφη των
μητέρων ο εχθρός του Βρέφους το Οποίο είναι ο Πλάστης των βρεφών (δηλ. του
Χριστού)».
Για τον τρίτο στίχο χρειάζονται 2-3
διευκρινίσεις.
Το «άμφ’ ενάτην εικάδι» έχει να
κάνει με την ημερομηνία [29η].
Το «τάμον» αποτελεί ποιητικό τύπο
του «έταμον», που είναι αόριστος του ρήματος «τέμνω» [=«κόβω, εδώ φονεύω [με
ξίφος]», «σφάζω»].
Το «παππάζοντα» είναι μετοχή του
[σπάνιου] ρήματος «παππάζω», που σημαίνει, αναφερόμενο σε βρέφη, «ψελλίζω
αποκαλώντας χαϊδευτικά τον πατέρα μου «πάππα» [δηλαδή «πατερούλη»], και
κατ’ επέκταση «ψελλίζω επικαλούμενος τον
πατέρα μου [υπό κανονικές συνθήκες, αλλά και σε περίπτωση κινδύνου]».
Έτσι ο τρίτος στίχος, που κορυφώνει
την ένταση του τόσο παραστατικού τρίστιχου, μπορεί να αποδοθεί ως εξής:
«Την εικοστή ενάτη [του μηνός]
έσφαξαν τα νήπια, που, ψελλίζοντας επικαλούνταν τη βοήθεια του πατέρα τους».
[Αξίζει να σημειωθεί ότι με το
«παππαλάζοντα», που αποτελεί τρυφερή αναφορά στον πατέρα, τηρείται η γονεϊκή
ισορροπία, με δεδομένη την αναφορά στη μητέρα στον πρώτο στίχο].
Ανδρέας Μοράτος, «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ» φ.
1160
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου