Η παραβολή του Πλουσίου και του Λαζάρου
Το νόημα στη ζωή
Το κεντρικό νόημα της σημερινής ευαγγελικής περικοπής δεν είναι η καταδίκη του πλούτου και η εξύμνηση της συμφοράς και της φτώχειας, όπως ίσως φαίνεται από πρώτη άποψη. Το ευαγγέλιο αυτό μας βοηθά να καταλάβουμε ότι τα κοινωνικά προβλήματα δεν είναι αδιάφορα για τον Χριστό, αλλά και δεν αποτελούν τον πρωταρχικό στόχο του. Ο φτωχός έχει την συμπάθεια του Θεού όχι γιατί είναι φτωχός αλλά γιατί στηρίζει την ελπίδα του στο Θεό και ο πλούσιος δεν καταδικάζεται γιατί έχει υλικά αγαθά, αλλά γιατί κινδυνεύει να παγιδευτεί στον πλούτο και να χάσει το νόημα της ζωής.
1) Η αναζήτηση του νοήματος της ζωής δεν είναι πρόβλημα μόνο της φιλοσοφίας αλλά και καθημερινή ανάγκη του ανθρώπου. Από την στιγμή που ο άνθρωπος αποκτά συνείδηση του εαυτού του αρχίζει να διερωτάται για το νόημα της ζωής του. Και ανάλογα με την απάντηση που δίνει παίρνει και την αντίστοιχη στάση στα καθημερινά προβλήματα της ζωής. Συχνά πολλοί δυσκολεύονται να βρουν νόημα στη ζωή ιδιαίτερα σήμερα που ο άνθρωπος πραγματοποιεί καταπληκτικές προόδους σε όλα τα επίπεδα. Έτσι η αδυναμία αυτή του ανθρώπου παρουσιάζεται ως τραγική ειρωνεία
2) Ο άνθρωπος λοιπόν που σημειώνει τόσες επιτυχίες στην επιστήμη και την τεχνολογία, που έχει τόσα αγαθά και ανέσεις αστοχεί να βρει νόημα στη ζωή. Αυτό, από χριστιανικής απόψεως, είναι φυσικό, διότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να βρει το νόημα της ζωής με την προσκόλλησή του στον υλικό κόσμο, αλλά με την αναφορά του στο Θεό. Ο εγκλωβισμός στην ύλη εμποδίζει την προσέγγιση του νοήματος της ζωής.
3) Το νόημα της ζωής βρίσκεται στη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Η πίστη στο Θεό και η αναγνώριση της αγάπης του για τον άνθρωπο δίνουν νόημα στην ανθρώπινη ζωή. Η αληθινή ζωή προέρχεται από την πηγή της ζωής, τον Θεό. Όποιος είναι μακριά από τον Θεό είναι ουσιαστικά νεκρός. Η πραγματική ζωή βρίσκεται πέρα από την φθορά και τον θάνατο. Ο άνθρωπος είναι φθαρτός, ο Θεός άφθαρτος. Ο φθαρτός άνθρωπος βρίσκει την αιώνια και άφθαρτη ζωή με την μετοχή του στην χάρη του Θεού. Έτσι νικά την φθορά και τον θάνατο. Οι λέξεις "πλούσιος και φτωχός" του ευαγγελίου έχουν περισσότερο θρησκευτικό παρά κοινωνικό περιεχόμενο, δηλ. είναι η υπογράμμιση ενός κινδύνου αυτάρκειας, ότι η ευημερία είναι ατέλειωτη.
4) Η παραβολή θέλει να στρέψει την προσοχή μας και στο ότι η παρούσα ζωή συνδέεται οργανικά με την μέλλουσα. Η κοινωνία με τον Θεό στην παρούσα ζωή αποτελεί προϋπόθεση για να διατηρηθεί στη μέλλουσα. Μια τέτοια θεώρηση της ανθρώπινης ζωής εισάγει μια ριζική ανατροπή στην θεώρηση του κόσμου. Τίποτε δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως αγαθό, όταν περιορίζεται στον κόσμο και δεν συνδέεται με την αιωνιότητα. Τα πλούτη , οι τιμές, η υγεία ακόμα και η ίδια η ζωή δεν αποτελούν αγαθά από μόνα τους-κάτι τους λείπει όταν δεν εντάσσονται στην γενικότερη σχέση Θεού – ανθρώπου.
14 σχόλια:
ΠΟΛΥ ΕΜΠΕΡΙΣΤΑΤΩΜΕΝΟ ΚΗΡΥΓΜΑ...ΚΑΙ ΩΡΑΙΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ...
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ...
πολυ καλο και θεολογικοτατο κηρυγμα...
Το κήρυγμα θέτει προβληματισμούς σωστούς.
Εκείνο που δεν ξέρω όμως είναι ποιος από μας τους "ακραιφνείς" και "γνήσιους" και "αγωνιστές" χριστιανούς" είναι τόσο ελεήμων ;
Μήπως είμαστε "καλοί χριστιανοί" επειδή τα έχουμε όλα και δίνουμε και ελεημοσύνη από το περίσσευμά μας, ενώ ταυτόχρονα διαθέτουμε, δυο - τρία σπίτια, και εξοχικό, δυο - τρία αυτοκίνητα, καταθέσεις και μετοχές, πολυήμερες διακοπές το καλοκαίρι και τα Χριστούγεννα, εξόδους σε ακριβά εστιατόρια και γενικώς άνετη ζωή ;
Ποιος από μας θα ήταν τόσο πιστός και αφοσιωμένος Χριστιανός αν δεν τα είχε όλα αυτά και είχε μόνο τα απολύτως απαραίτητα ή τίποτα ; Μήπως τότε θα κλονίζονταν η πίστη μας και θα λέγαμε : γιατί σε μένα Θεέ μου ; Δεν ήμουν πάντοτε μαζί σου ; Γιατί με τιμωράς ; (Αν φυσικά βλέπαμε την δοκιμασία του Θεού ως τιμωρία και όχι ως μέσο ασκησης).
Απλούστατα ο "Χριστιανός" που χάνει την πίστη του όταν δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις σημαίνει ότι και όταν υπάρχουν δεν κάνει κατά Θεόν χρήση του πλούτου του αφού ο γνώμονας δεν είναι να δώσει κάποια λεφτά στο συνάνθρωπο και μάλιστα από το περίσσευμα αλλά αυτά που θα δώσει να τα δώσει εν αναφορά προς το Θεό, ικετεύοντας δηλαδή ενδόμυχα τη σωτηρία του (η οποία βέβαια δεν προκαλείται με κανένα τρόπο από τη δωρεά του αυτή) την ένωσή του με το Θεό και την τοποθέτηση του συγκεκριμένου αδελφού μέσα του ως ένα κομμάτι του εαυτού του την σωτηρία του οποίου επιθυμεί διακαώς ο δωρίζων εξ ίσου με τη δική του.
Μιχαήλ Μακρίδης
Έχω μια σοβαρή ένσταση στα όσα λέγει ο κ.Μακρίδης περί φιλανθρωπίας.
Έχω την εντύπωση κ. Μακρίδη οτι αγνοείτε τις ευαγγελικές πεικοπές και ιδίως εκέινη της μέλλουσας κρίσεως, όταν ο ίδιος ο Χριστός είπε στους κρινόμενους οτι "εφόσον εποίσατε ενι τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμέ εποιήσατε. Ευ δούλοι αγαθοί εισέλθετε εις την χαρά ...."
Άρα όσοι βοηθούν τους συνανθρώπους τους τους, φτωχούς, τους φυλακισμένους, τους γυμνούς, τους ενδεείς, αυτοί θα κριθούν επιεικώς στην μέλλουσα κρίση ίσως και να σωθούν μόνο από τις αγαθοεργίες τους.
Ο Λάζαρος ο πάμπτωχος ουδεμία ελεημοσύνη δεν έκανε και όμως μπήκε στις αυλές του Αβραάμ.
Και τότε το ευαγγέλιο της μέλλουσας κρίσεως δεν έχει ισχύ ;
Ο Κύριος δεν ήξερε τι έλεγε ;
αγαπητέ ανώνυμε των 9 και 59, δεν σημαίνειοτι επειδη κανεις δεν εδωσε ελεημοσυνη δεν θ απαει στον παραδεισο...
Ολοι οι αγιοι δεν ειναι στην ιδια βαθμιδα αγιοτητας...
Το οτι καποιος δεν εκανε θαυματα δεν παει να πει οτι δεν ειναι αγιος.
Το θέμα είναι αλλού.
Εαν κάποιος δεν κάνει αγαθοεργίες και δεν βοηθά κανένα πάσχοντα συνάνθρωπο, αλλά παρόλ' αυτά είναι σωστός Χριστιανός και έχει μυστηριακή ζωή, μπορεί να πάει στον παράδεισο ;
Είναι αλήθεια ότι είναι επικίνδυνο να μελετούμε το Ευαγγέλιο σύμφωνα απλώς και μόνο με τα αναγραφόμενα χωρίς να λαμβάνουμε υπ΄ όψιν την ερμηνεία που δίνουν σ΄ αυτά τα γραφόμενα οι πατέρες της Εκκλησίας. Αν απλώς και μόνον η ελεημοσύνη μας έδινε το "εισητήριο" για τον Παράδεισο τότε γιατί ο Κύριος μακάρισε την ελεημοσύνη της χήρας έναντι όλων των υπολοίπων που έριξαν οπωσδήποτε μεγαλύτερο ποσό; Από την άλλη μεριά ο τελώνης όχι μόνο ελεημοσύνη δεν είχε κάνει αλλά είχε, μέχρι της στιγμής που προσήλθε στο ναό, κατακλέψει τους συνανθρώπους του. (Εξ ου και έτυπτε το στήθος του). Αντιθέτως μάλιστα ο Φαρισαίος έδινε και μάλιστα επί σταθερής βάσεως ελεημοσύνη στους φτωχούς, τέτοια που αμφιβάλω αν οι σημερινοί χριστιανοί δίνουμε. (Το 1/10 των όσων αποκτούσε δηλαδή ένας υπάλληλος που παίρνει χίλια Ευρώ το μήνα πρέπει να δίνει πάνω από χίλια Ευρώ το χρόνο). Παρόλα αυτά ο ίδιος ο Κύριος που διετύπωσε την παραβολή της μελούσης κρίσεως μας βεβαίωσε ότι ο Τελώνης δικαιώθηκε έναντι του Φαρισαίου. Εξ άλλου και από την πράξη της Εκκλησίας έχουμε αγίους που δεν υπήρχε περίπτωση να έχουν ελεήσει (με τον τρόπο που ερμηνεύουμε εδώ την ελεημοσύνη) τους συνανθρώπους τους. Ποιά ελεημοσύνη μπορούσε να έχει δώσει για παράδειγμα η οσία Μαρία η Αιγυπτία και τόσοι όσιοι που ούτε άνθρωπο δεν έβλεπαν στη ζωή τους; Τότε το ευαγγέλιο της μελούσης κρίσεως πού πηγαίνει; Είναι φανερό ότι ο Κύριος μιλάει γι΄ αυτούς που ελέησαν τον ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΥΝΟΛΙΚΑ και όχι το ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Αυτό σημαίνει ότι αυτός που ελέησε ίσως όχι οικονομικά (πράγμα που είναι και το λιγότερο) αλλά με το λόγο του ή με την προσευχή του τον συνάνθρωπο εφ΄ όσον το έκανε κατά Θεόν συγκαταλέγεται στους "ποιήσαντας ενί τούτων των αδελφών... των ελαχίστων" του ευαγγελίου. Αντίθετα αυτός που ποιός ξέρει για ποιούς σκοτεινούς λόγους αποφάσισε να ελεήσει κάποιον ή κάποιους συνανθρώπους του δεν έχει εξασφαλισμένο τίποτα. Τώρα αν ο Θεός βρει κάτι καλό έστω και απ΄ αυτή την ελαττωματική ελεημοσύνη ώστε να το προσμετρήσει και να μην κολαστεί τόσο βαριά ο άνθρωπος όσο θα κολαζόταν, αυτό είναι άλλο θέμα και οπωσδήποτε δεν εξασφαλίζει καμμιά σωτηρία. Αυτός είναι και ο λόγος που οι άγιοι δεν θεωρούσαν τον εαυτό τους ποτέ άγιο, γιατί παρά τα έργα τους (έστω και θαύματα αν είχαν κάνει) δεν ήταν ποτέ σίγουροι για το αν ο Θεός έβλεπε αυτή τους την ελεημοσύνη υγιή ή όχι.
Μιχαήλ Μακρίδης
Περιττό βέβαια να πούμε ότι ο χριστιανός που διατείνεται (και στον εαυτό του ακόμα) ότι αγαπά το συνάνθρωπο και δεν κάνει τίποτα έμπρακτο γι΄ αυτό ή περιορίζεται στην ...προσευχή ενώ έχει τη δυνατότητα και υλικά να βοηθήσει αυτός κοροϊδεύει τον εαυτό του αφού γι΄ αυτόν ισχύει το του Αγ. Ιακώβου νομίζω: "δείξον την πίστιν σου εκ των έργων σου" και "πίστις άνευ έργων νεκρά εστί". Αυτός είναι εκείνος που όπως πολύ ωραία λέγει ο απόστολος Παύλος συναντά έναν πεινασμένο και του λέει "εύχομαι να φάς και να χορτάσεις" αλλά ψωμί δεν του δίνει. Αυτός βέβαια είναι χαμένος από χέρι αλλά εκείνο που είπα στο προηγούμενο σχόλιο είναι ότι και άν ακόμα έδινε όχι όλα του τα υπάρχοντα αλλά ακόμα και το σώμα του να καεί χωρίς αγάπη δεν οφελείται τίποτα.
Μιχάλης Μακρίδης
Ακόμα και χωρίς αγάπη να το έκανε, εάν το έκανε έστω με την ελπίδα ότι θα πάει στον παράδεισο, τότε θα κριθεί επιεικώς.
Και μόνο το "συμφέρον" για να κερδίσει τον Παράδεισο, του εξασφαλίζει θέση.
Το "χωρίς αγάπη" είναι το επίμαχο θέμα. Αν χωρίς αγάπη ενεργεί κάποιος ατομοκεντρικά για να κερδίσει τον παράδεισο (ο οποίος δεν είναι τίποτα άλλο από κοινωνία ΑΓΑΠΗΣ των ανθρώπων μεταξύ τους και κυρίως με το Θεό) τότε ή ματαιοπονεί ή μιλάει για παράδεισο δικής του εφευρέσεως. Άλλωστε η άποψη ότι σ΄ αυτή τη ζωή υποφέρουμε για να ξεκουραστούμε στην άλλη ζωή δεν είναι και τόσο ορθόδοξη. Αντίθετα με τις άλλες θρησκείες η ορθόδοξη πίστη διακυρήττει ότι απ΄ αυτήν εδώ τη ζωή οι χριστιανοί μπορούμε να ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ να ζούμε τον παράδεισο και την αιώνια ζωή. Έτσι εξηγείται πώς πολλοί άγιοι ζούσαν τον παράδεισο ήδη πρίν πεθάνουν και πεθαίνοντας συνέχισαν να ζούν σε απείρως μεγαλύτερη ένταση αυτό που ήδη ζούσαν εδώ. Τώρα πώς γίνεται να προσπαθεί χωρίς αγάπη κάποιος να ζήσει την κοινωνία αγάπης είναι σαν να λέμε πώς χωρίς χάρη Θεού να αποκτήσει χάρη Θεού που είναι οξύμωρο. Είναι βέβαια άλλο το ζήτημα αν αυτός που ενεργεί την ελεημοσύνη βλέπει ότι δεν έχει αγάπη (ενώ ο θεός βλέπει ότι έχει). Πολλές φορές οικονομεί ο Θεός να κρύβονται από τα μάτια μας ορισμένες αρετές μας για να μην τις χάσουμε και για να ταπεινοφρονούμε ή για να προσπαθούμε περισσότερο. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Εκείνο που μετράει είναι το πώς βλέπει ο Θεός τα πράγματα και όχι εμείς. Αν ο Θεός βλέπει ότι δεν έχουμε καθόλου αγάπη στην ελεημοσύνη μας τότε αναμφίβολα αυτή η ελεημοσύνη είναι ως μη γενόμενη από πλευράς σωτηρίας και παραδείσου αλλά επειδή αυτό είναι ουσιαστικά αδύνατο έπεται ότι κάποια χάρη θα λάβει απ΄ αυτή και επομένως θα κριθεί εξ αιτίας της επιεικέστερα. Όμως αυτό δεν εξασφαλίζει ότι "πέρασε τη βάση" και άρα σώθηκε. Απλώς κρίνεται επιεικέστερα.
Μιχάλης Μακρίδης
Υ.Γ. Πάντως καλό θα ήταν στα σχόλια να υπήρχαν και κάποια ονόματα έστω και εικονικά για να μπορούμε να συννενοούμαστε.
Εάν κάνω την ελεημοσύνη αγαπώντας τον συνάνθρωπό μου, αλλά το μυαλό μου το έχω στο να ευαρεστήσω τον θεό, δεν νομίζω ότι είναι λάθος. Άλλωστε κάποιος πατέρας της Εκκλησίας (δεν θυμάμαι ποιος)είχε πει ότι υπάρχουν τρεις δρόμοι για την σωτηρία της ψυχής μας : 1) να αγωνίζομαι μόνο και μόνο για να μην χάσω την σωτηρία, 2) να αγωνίζομαι για να κερδίσω την σωτηρία και 3) να αγωνίζομαι επειδή αγαπώ τον Θεό και ο Θεός θα με σώσει.
Απόστολος Κ.
Δημοσίευση σχολίου