Η θεραπεία της ψυχής

 

          Οι άγιοι Πατέρες στην διδασκαλία τους δεν είναι αφηρημένοι και στοχαστικοί, αλλά πολύ πρακτικοί. Με μεγάλη ακρίβεια καθορίζουν τι ακριβώς είναι η θεραπεία της ψυχής και σε τι συνίσταται η σωτηρία του ανθρώπου. Γιατί πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η θεραπεία της ψυχής συνδέεται με τη σωτηρία του ανθρώπου. Οι άγιοι Πατέρες βιώνοντας τη σωτηρία, γνωρίζουν καλά αυτήν την κατάσταση γι’ αυτό και είναι συγκεκριμένοι…

          Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς υπήρξε, όπως ασφαλώς και όλοι οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, καθολικός ορθόδοξος θεολόγος…. Αυτή η καθολικότητα του αγίου φαίνεται στη στάση την οποία τήρησε σε αιρετικές τάσεις που επικρατούσαν στην εποχή του, οι οποίες διαστρέβλωναν την πνευματική ζωή.

          Η πρώτη τάση εκφραζόταν από τους Μασσαλιανούς, σύμφωνα με την οποία τα Μυστήρια της Εκκλησία δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία για τη σωτηρία του ανθρώπου. Ισχυρίζονταν ότι εκείνο που ενώνει τον άνθρωπο με τον Θεό  είναι, κυρίως, η λεγομένη νοερά προσευχή.

          Η δεύτερη τάση εκφραζόταν, κυρίως, από τον δυτικό Χριστιανισμό και την εξέφραζε στην εποχή του αγίου, ο φιλόσοφος στοχαστής Βαρλαάμ. Αυτός τόνιζε πολύ την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας σε βάρος της ησυχαστικής ζωής. Τον λεγόμενο ησυχασμό, τα περί της νοεράς προσευχής τα περιφρονούσε.

          Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έκανε έναν παράλληλο αγώνα εναντίον των δύο αυτών τάσεων… Υπογραμμίζει ότι για την θεραπεία του ανθρώπου και για την σωτηρία του χρειάζεται ο συνδυασμός μυστηριακής και ησυχαστικής ζωής. Δεν νοείται μυστηριακή ζωή που σώζει χωρίς την απαραίτητη προϋπόθεση που είναι η λεγόμενη ησυχαστική ζωή. Και δεν νοείται ησυχαστική ζωή έξω από την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας…Έξω από αυτόν τον συνδυασμό δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ορθόδοξη ζωή και ορθόδοξη θεολογία.

Πηγή: Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΥ, Εκκλησ. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, τ. 203