Η
Θεοτόκος αποτελεί το πλέον αγαπητό πρόσωπο της ελληνικής ορθόδοξης λαϊκής
λατρείας. Στην Παναγία προσβλέπει ο λαός και αυτήν επικαλείται σε κάθε
προσωπική, οικογενειακή και συλλογική δυσκολία.
Το
αρχέτυπο της Παναγίας ως μητέρας όλων των ανθρώπων προερχόμενο από την ιδιότητά
της ως Μητέρας του Θεανθρώπου Χριστού, κυριαρχεί σ’ όλες τις σχετικές
παραδόσεις, τις προσευχές και τις αντιλήψεις του λαού μας. Η ωραιότερη γιορτή
της Παναγίας και η πιο σημαντική ανάμεσα στις θεομητορικές εορτές, είναι εκείνη
της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Ο
φιλόθεος και φιλόθρησκος λαός μας που τιμά τη Θεοτόκο ως μητέρα, καταφυγή και
σκέπη του ανθρωπίνου γένους, συγκινείται βαθιά από τον θάνατό της, έχοντας
προετοιμαστεί πνευματικά με την νηστεία που προηγείται της εορτής και τις
καθημερινές παρακλήσεις που ψάλλονται σ’ όλους τους ναούς, ο πιστός άνθρωπος
φτάνει στην εορτή της Κοιμήσεως με αισθήματα χαρμολύπης, που την κάνουν να
παρομοιάζει με Πάσχα.-«Πάσχα του καλοκαιριού». Μάλιστα σε πολλούς ναούς κατά τον πανηγυρικό εσπερινό στολίζουν τον
επιτάφιο της Παναγίας, τον οποίο περιφέρουν και ψάλλουν τα εγκώμια σε τρείς
στάσεις ως παραλλαγή του επιτάφιου
θρήνου της Μ. Παρασκευής. Το έθιμο αυτό ξεκίνησε από τους Αγ. Τόπους,
μετά από τη νήσο Πάτμο και στις μέρες μας σε πολλούς τόπους.
Η
Κοίμηση της Θεοτόκου εορτάζεται σε όλους τους ελληνικούς τόπους. Ξεχωρίζουν
όμως τα αιγαιοπελαγίτικα προσκυνήματα όπως της Παναγίας της Αγιάσου, της Κύκκου
στην Κύπρο, η Σπηλιανή, η Εκατονταπυλιανή στην Πάρο, η Εικοσιφοίνισσα στο
Παγγαίο κ.α. Ανάμεσα σ’ αυτά τα προσκυνήματα την πρώτη θέση έχει η Μεγαλόχαρη
της Τήνου. Παράλληλα υπάρχουν προσκυνήματα που συνδέονται στενά με την ιστορική
μνήμη και την εθνοτική ταυτότητα ορισμένων πληθυσμιακών ομάδων. Το πιο
χαρακτηριστικό είναι η Παναγία Σουμελά στο όρος Βέρμιο, εθνικό και θρησκευτικό
κέντρο του ποντιακού ελληνισμού.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε και την Παναγία που
βρίσκεται στο Μαρκόπουλο Κεφαλληνίας, όπου κάθε χρόνο εμφανίζονται το Δεκαπενταύγουστο
ιδιόμορφα φιδάκια και το οποία εξαφανίζονται μετά την εορτή, για να εμφανισθούν
τον επόμενο χρόνο.
Αυτά
και άλλα που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε αποτελούν χαρακτηριστικές μορφές της
εξέχουσας και κεντρικής θέσης της Παναγίας στην νεοελληνική θρησκευτική
παράδοση. Ο Θεοτοκεντρισμός αυτός είναι μία παράδοση που κυριαρχεί και
κορυφώνεται κάθε Αύγουστο κατά τη μεγάλη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, την
οποία ο λαός πολύ σωστά ονόμασε «Πάσχα του καλοκαιριού».
Πηγή: Μ.Γ.Βαρβούνης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου