Τζαμί, η Αγία Σοφία Τραπεζούντας

 

Προσβολή για την ιστορία

        Με κουρτίνες και χαλιά κάλυψαν οι τουρκικές αρχές τις ανεκτίμητης αξίας βυζαντινές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας, προκειμένου να λειτουργήσει ο ναός ως τέμενος.

          Η βυζαντινή εκκλησία, που χρονολογείται από την εποχή των Κομνηνών, λειτουργούσε από το 1061, ως μουσείο. Πρόσφατα η δικαιοδοσία του ναού      μεταβιβάστηκε με δικαστική απόφαση από το υπουργείο Τουρισμού στη γενική διεύθυνση Βακουφίων, το οποίο με τη σειρά του, αποφάσισε την επαναλειτουργία του ως τζαμί, έπειτα από περίπου μισό αιώνα.

          Η πρώτη προσευχή έγινε προ ημερών, αφού τα ψηφιδωτά του δαπέδου   καλύφθηκαν με χαλιά και οι εικονογραφίες, στους τοίχους, με σύστημα κουρτινών. Όπως υποστήριξε ο επικεφαλής της διεύθυνσης Βακουφίων στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκει πλέον η Αγία Σοφία, δεν καρφώθηκε ούτε ένα καρφί και δεν προκλήθηκε στο μνημείο η παραμικρή ζημιά.

          Η απόφαση, ωστόσο, των τουρκικών αρχών για την μετατροπή του μουσείου σε τζαμί προκάλεσε αντιδράσεις σε κύκλους προοδευτικών ακαδημαϊκών. Ο Ενγκίν Ακγιουρέκ, καθηγητής Βυζαντινής Τέχνης του πανεπιστημίου της ΚΠολης, κατηγόρησε την κυβέρνηση Ερντογάν ότι με την απόφασή της αυτή «συνεχίζει την Άλωση της Τραπεζούντας και δείχνει ότι δεν ανέχεται την διαφορετικότητα. Ο ίδιος επισημαίνει ότι πρόκειται για ένα κτίσμα που είναι παγκοσμίως γνωστό και πως μαζί με τη Μονή Σουμελά αποτελούν τα δύο σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της περιοχής.

          Υπενθυμίζεται ότι είναι η δεύτερη περίπτωση, τα τελευταία χρόνια, που οι τουρκικές αρχές μετατρέπουν έναν ιστορικό βυζαντινό ναό από μουσείο σε τζαμί. Προηγήθηκε ο ναός της Αγίας Σοφίας στη Νίκαια της Βιθυνίας όπου συνεκλήθη το 787, η Ζ΄ Οικ. Σύνοδος.

Πηγή: «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ», φ. 897. Ιούλιος 2013