ΜΙΚΡΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ-Το Περιβόλι της Παναγίας

 

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΑΡΑΚΑΛΛΟΥ

          Μεταξύ Ιβήρων και Λαύρας, εις απόστασιν 40΄ από την πρώτην και 4 οδοιπορικών ωρών από την δευτέραν, και εις ύψος 200 μέτρων από την θάλασσαν, ευρίσκεται η μονή Καρακάλλου. Με βενζινόπλοιον η απόστασις καλύπτεται από μεν την Ιβήρων εις 15΄ , από δε την Λαύραν εις 1 ώραν. Από την Φιλοθέου η οδοιπορία είναι 30΄ .

          Εις τον δρόμον Ιβήρων – Καρακάλλου υψώνεται το κελλίον του Μυλοποτάμου, εις το οποίον ησκήτευσαν οι πατριάρχαι Γρηγόριος ο Ε΄  και ο Ιωακείμ ο Γ΄ . Σήμερον ζουν εις αυτό μερικοί ζηλωταί μοναχοί. Εδώ η βλάστησις οργιάζει και ο οδοιπορών από τον αρσανάν της Καρακάλλου έως αυτήν (15΄) ευρίσκεται συνεχώς υπό την αψίδα πρασίνου. Εις την είσοδον της μονής υποδέχονται τον επισκέπτην πλην του θυρωρού μία κληματαριά και μία κρήνη. Τον περίβολον του καθολικού κοσμούν λεμονέαι και πορτοκαλέαι.

          Εις το αρχονταρίκιον της μονής προσφέρεται αβραμιαία φιλοξενία, την οποίαν βεβαίως συναντά κανείς εις ολόκληρον το Άγιον Όρος. Ο αρχοντάρης πλην των πολλών  υλικών αγαθών προσφέρει και πλουσίαν ευθυμίαν. Η προσφορά,  είτε εις το μοναστηριακόν αρχονταρίκιον είτε εις την ξυλίνην τράπεζαν του ασκητηρίου έχει μέσα της την αρχοντιάν της Ελλάδος, του Βυζαντίου και ιδίως την αγάπην του Χριστού. Εις το αρχονταρίκιον της μονής Καρακάλλου την εκ της φιλοξενίας τέρψιν συμπληρώνει η φαντασμαγορική θέα. Προς ανατολάς απλώνεται το Αιγαίον, μία απέραντος γαλανή θάλασσα. Η οποία ενώνεται εις το βάθος με τον ουρανόν. Δυτικώς χαίνουν άγριαι χαράδραι που κατέρχονται από τα κορυφάς του Άθω.

          Η μονή Καρακάλλου φαίνεται υπάρχουσα εις διάφορα έγγραφα του 11^ου αιώνος. Άγνωστος όμως είναι ιδρυτής αυτής. Η παράδοσις θεωρεί ως τοιούτον κάποιον Νικόλαον από την κωμόπολιν Καρακάλλα, από όπου προέρχεται και το όνομα της μονής. Δεν υπάρχει όμως τίποτε θετικόν επ’ αυτού. Υποστάσα φοβεράς ζημίας τον 13^ον αιώνα και εις τας αρχάς του 14^ου κατά τας επιδρομάς των Καταλάνων ανεκαινίσθη επί των αυτοκρατόρων Μιχαήλ Η΄ , Ανδρονίκου Β΄ και Ιωάννου Ε΄ των Παλαιολόγων. Τον 15^ον αιώνα ο βοεβόδας της Μολδαβίας Πέτρος Ε΄ Πάρες φέρεται ως ανακαινιστής και αναστηλωτής της μονής. Το 1707 ανακαίνισε το πλείστον της βορείας πτέρυγος Διονύσιος ο Ιβηρίτης, το δε 1876 ανηγέρθη η νοτία πτέρυξ, η οποία είχε καταστραφεί το προηγούμενον έτος από πυρκαιάν. Τέλος το Ι888 ανηγέρθη η ανατολική πτέρυξ.

          Η  μονή ακολουθεί το κοινοβιακον σύστημα ζωής και αριθμεί ικανόν αριθμόν μοναχών, οι οποίοι διακρίνονται δια την υπακοήν των εις τον καθηγούμενόν των.

          Ο κεντρικός ναός τιμώμενος επ’ ονόματι των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου εκτίσθη το 1548 και ετοιχογραφήθη εις τας αρχάς του 18^ου αιώνος. Επί του τέμπλου φέρει εικόνα των 12 Αποστόλων, έργον του ιερομονάχου Διονυσίου του εξ Αγράφων, του γνωστού συγγραφέως του έργου, «Ερμηνεία της ζωγραφικής επιστήμης». Πλην του κεντρικού ναού η μονή έχει 7 παρεκκλήσια, εκ των οποίων τα 4 είναι αγιογραφημένα.

          H βιβλιοθήκη ευρίσκεται άνωθεν του νάρθηκος του ναού και περιέχει 279 κώδικες χειριγράφους, εκ των οποίων 42 επί περγαμηνής, ένα λειτουργικόν ειλητάριον ωσαύτως επί περγαμηνής και 2.500 έντυπα.

          Μεταξύ των κειμηλίων περιλαμβάνονται ένα αργυρότευκτον κυτίον, εις το οποίον φυλάσσεται τεμάχιον τιμίου Ξύλου, εγκόλπια, σταυροί, άμφια, λείψανα αγίων κ. α.

          Π. Κ. ΧΡΗΣΤΟΥ, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ». Πατρ. Ιδρ. Πατ. Μελετών