ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ : 200 χρόνια από την κοίμησή του

του ενορίτου μας Νικολάου Βοϊνέσκου

Στις 14 Ιουλίου 2009 συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από την ημέρα που, ένας από τους σοφότερους ανθρώπους πολλών αιώνων, έφυγε από το μάταιο κόσμο μας και πήγε να συναντήσει το Λατρευτό Κύριό του, που με πίστη κι αφοσίωση είχε υπηρετήσει σε όλη τη ζωή του.

Ο άγιος Νικόδημος γεννήθηκε το 1748 στη Νάξο. Έμαθε τα ελληνικά γράμματα στη Σμύρνη από το διδάσκαλο Ιερόθεο. Το 1775 έχοντας τον πόθο για το μοναχικό βίο, πήγε στο Άγιον Όρος και έγινε μοναχός στη Μονή Διονυσίου και από Νικόλαος μετονομάσθηκε Νικόδημος. Διετέλεσε αναγνώστης και γραμματέας της μονής.

Σύντομα άρχισε το αξιοθαύμαστο συγγραφικό του έργο. Επιμελήθηκε και διόρθωσε τη Φιλοκαλία, τον Ευεργεντινό, το πόνημα «Περί συνεχούς Θείας Μεταλήψεως»» και την Αλφάβηταλφάβητον του Μελετίου του Ομολογητού. Αργότερα πήγε με το γέροντά του στη Σκυροπούλα, όπου συνέγραψε το Συμβουλευτικό εγχειρίδιο «Περί φυλακής των πέντε αισθήσεων» χάριν του εξαδέλφου του Ιεροθέου, Μητροπολίτου Ευρίπου. Το 1783 επέστρεψε στο ¨Όρος και κατοίκησε στην καλύβη του γέροντος Θεωνά κοντά στη σκήτη της μονής Παντοκράτορος. Τότε έλαβε το μέγα και αγγελικό σχήμα και για έξι χρόνια μελετούσε την Αγία Γραφή και τους Πατέρες. Απέκτησε μεγάλη φήμη και όλοι ποθούσαν να τον γνωρίσουν. Αργότερα διόρθωσε τα συγγράμματα του αγίου Συμεών του νέου θεολόγου με προτροπή του μητροπολίτου Κορίνθου Μακαρίου. Έπειτα συνέθεσε τα πασίγνωστα έργα του: Εξομολογητάριο, Αόρατο πόλεμο, Νέο Μαρτυρολόγιο, Πνευματικά Γυμνάσματα και Νέο Εκλόγιο. Ακόμη συνέλεξε με πολύ κόπο τα συγγράμματα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, τα οποία δυστυχώς χάθηκαν. Ερμήνευσε τους ιερούς κανόνες, δηλαδή, το Πηδάλιο. Ύστερα δε καλλώπισε τους ύμνους και τα Εγκώμια του Επιταφίου και της Λαμπρής. Εξέδωσε το νέο Θεοτοκάριο και συνέγραψε την Χρηστοήθεια. Συνέλεξε το Ευχολόγιο και το 1794 άρχισε να ερμηνεύει τις επτά καθολικές επιστολές, τις επιστολές του Απ. Παύλου, το Ψαλτήρι του Ευθυμίου Ζυγαδινού και τον Κήπο των Χαρίτων. Με την προτροπή των αγιορειτών πατέρων συνέθεσε τα υπομνήματα των αγίων του Αγίου Όρους και την ασματική τους ακολουθία. Το δε 1805 μετέφρασε το Συναξαριστή. Επειδή δε αγαπούσε την ησυχία κατοίκησε σε καλύβη που βρισκόταν πάνω από το Κυριακό της σκήτης και εκεί έγραψε την ομολογία της εαυτού πίστεως και μεθερμήνευσε τους Δεσποτικούς και Θεομητορικούς κανόνες και τους Αναβαθμούς της Οκτωήχου, ονομάζοντας τους μεν Εορτοδρόμιο, τους δε Νέα Κλίμακα.

Αργότερα άφησε την καλύβα και πήγε στους ιερομονάχους Στέφανο και Νεόφυτο αγιογράφους, τους λεγομένους Σκουρταίους, στους οποίους άφησε εντολή να φροντίσουν να εκδώσουν να ανέκδοτα συγγράμματα του. μετά από λίγο αρρώστησε και στις 14 Ιουλίου 1809 εξεδήμησε προς Κύριον.

Ήταν απλός και ανεξίκακος, γλυκύς και χαρίεις, ακτήμων και πού απερίσπαστος. Ο Θεός τον είχε προικίσει με εξαιρετική μνήμη την οποία με επιμέλεια καλλιέργησε σε τέτοιο βαθμό που να θυμάται απ’ έξω ολόκληρα κεφάλαια από την Αγία Γραφή και κείμενα από τα έργα των Αγίων Πατέρων, θυμόταν ακόμη και τους στίχους και τις σελίδες των διαφόρων αποσπασμάτων. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω περιστατικό: κάποια Μ. Σάββατο πρωί οι αδελφοί της Σκήτης έκρυψαν επίτηδες τα βιβλία που περιείχαν τα αναγνώσματα της ημέρας. Όταν πήγε ο άγιος στο ναό, του είπαν .οτι δεν τα έβρισκαν και δεν ήξεραν τι να κάνουν. Τότε ο άγιος τους καθησύχασε και όταν ήλθε η ώρα για να διαβάδσουν τα αναγνώσματα άρχισε να τα λέει από μνήμης και σαν να είχε μπροστά του το βιβλίο κινούσε το χέρι του για να γυρίσει τη σελίδα.

Ζούσε πολύ ασκητικά. Το φαγητό του ήταν ρύζι νερόβραστο, νερόμελο, ελιές και μουσκεμένα κουκιά. Σπανίως δε έτρωγε ψάρια.

Τον καιρό που ήταν στη Σκυροπούλα και συνέγραφε, οι δαίμοπνες προκαλούσαν ισχυρούς κρότους για να τον τρομάξουν. Αλλά αυτός, ο οποίος ήταν πριν τόσο δειλός ώστε άφηνε την πόρτα του δωματίου του ανοικτή για να παίρνει θάρρος από τους άλλους αδελφούς, όταν πήγε στην ησυχία ανδρώθηκε και δυναμώθηκε από τη χάρι του Κυρίου, ώστε όλα αυτά τα θεωρούσε «βέλη νηπίων».

Δύο μεγάλες δοκιμασίες που τον επίκραναν ήταν το χάσιμο των χειρογράφων των έργων του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και η αλλοίωση του Πηδαλίου από κάποιο μοναχό.

Η ταπείνωσή του ήταν βαθυτάτη. Όσες φορές μιλούσε για τον εαυτό του έλεγε: «Εγώ είμαι το έκτρωμα», «Εγώ είμαι το ψόφιο σκυλί», «Εγώ είμαι το ουδέν», «ο άσοφος», «ο απαίδευτος».

Στις 5 Ιουλίου 1809 έπαθε ημιπληγία. Πιάστηκε το δεξί του χέρι και η γλώσσα του. προαισθάνθηκε το ποθητό τέλος ότι έρχεται και έχαιρε. Έκαμε γενική εξομολόγηση, ευχέλαιο και καθημερινά κοινωνούσε. Στις 13 Ιουλίου χειροτέρεψε. Κρατώντας τα τίμια λείψανα του αγίου Μακαρίου Κορίνθου και του οσίου Παρθενίου του Σκούρτα ψιθύριζε: «Σεις ήλθετε εις τον Ουρανόν και αναπαύεσθε δια τας αρετάς που εκατορθώσατε στη γη και ήδη κατατρυφάτε την δόξαν του Κυρίου μας και εγώ πάσχω εξ αμαρτιών μου. Διό, παρακαλώ σας, πατέρες μου, ικετεύσατε τον Κύριό μας να ελεήσει και εμέ και να με αξιώσει αυτού, όπου είσθε σεις».

Εκοιμήθη στις 14 Ιουλίου 1809. Το μακάριο σώμα του ετάφη στο Λαυριωτικό κελλί των Σκουρταίων, στις Καρυές,όπου φυλάσσεται η τιμία και ευωδιάζουσα κάρα του.