ΟΝΤΩΣ ΑΝΩΤΕΡΑ ΠΑΝΤΩΝ
Η επιλογή από την Εκκλησία ιερών Αναγνωσμάτων από τα Ευαγγέλια και τις Επιστολές των Αποστόλων δεν είναι τυχαία. Εντάσσεται σε μια εσωτερική λογική εναρμόνισης των έργων του Κυρίου με το εορτολόγιο και το μαρτυρολόγιο της ημέρας. Οπότε αναγνώσματα, κηρύγματα, μαρτυρολόγιο, αγιολόγιο, υμνολογία και δοξολογία, βρίσκονται σε μια αρμονική σχέση με το κεντρικό γεγονός της Θ. Ευχαριστίας. Στη σημερινή εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου επιλέγονται δύο αναγνώσματα που αποκαλύπτουν το μυστήριο της Υπεραγίας Θεοτόκου και προκαλούν τους πιστούς για ύμνους και ευχαριστίες προς τη Μητέρα του Θεού και του ανθρώπου.
Το ένα μας εισάγει στο μυστήριο της θείας μητρότητας και το άλλο στο μυστήριο της ακατάληπτης ιερής αρχιεροσύνης της, ως εικόνα και τύπος που είναι της Εκκλησίας ανά τους αιώνες.
Η ευαγγελική περικοπή αναφέρεται σε μια επίσκεψη του Κυρίου σε μια κωμόπολη της Βηθανίας, στο σπίτι της οικογένειας του Λαζάρου και των αδελφών του, της Μάρθας και της Μαρίας. Η κατάληξη του ευαγγελικού αναγνώσματος είναι ένας ύμνος προς τη Μητέρα του Θεού, την οποία ο κόσμος αποκαλεί «μακαρία», γιατί μας χάρισε τη σωτηρία με τον Υιό της. «Μακάριοι» θα είναι και οι «ακούοντες τον λόγον του Θεού και φυλάσσοντες» τα μηνύματα που μας κήρυξε ο Υιός της και Υιός του Θεού.
Το αποστολικό ανάγνωσμα αναφέρεται σε μια περιγραφή της σκηνής του Μαρτυρίου και του ιερού χώρου του ναού των Ιεροσολύμων, όπου στα Άγια των Αγίων φυλάσσονταν το μάννα της ερήμου, η ράβδος του Ααρών και οι πλάκες των δέκα εντολών, και όπου κατά την παράδοση παρέμεινε για δώδεκα χρόνια και η Παναγία στα παιδικά της χρόνια, όπως και ο εκάστοτε αρχιερέας του Ισραήλ, εισέρχονταν στο χώρο αυτό μια φορά το χρόνο. Σκοπός είναι να τονισθεί κατά την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, η αρχιερατική ιδιότητα της ως τύπου και εικόνα της Εκκλησίας.
Ο Χριστός μετά από κάθε κοπιώδη δραστηριότητα κατέφευγε μάλλον στην Βηθανία ανάμεσα σε φιλικά του πρόσωπα. Το σπίτι του Λαζάρου ήταν χώρος τοπικής δραστηριότητας του Χριστού.
Μετά από κάποια εκδήλωση, η Μάρθα η αδελφή του Λαζάρου που είχε την ευθύνη της φιλοξενίας κουρασμένη από τις προετοιμασίες του δείπνου παραπονέθηκε γιατί η μικρότερη αδελφή της Μαρία την άφησε μόνη και προτίμησε η ίδια να ακούσει τη διδασκαλία του Ιησού. Ο Χριστός τότε πήρε αφορμή να πει εκείνο το γνωστό λόγιο: «Μάρθα, Μάρθα μεριμνάς και τυρβάζει περί πολλά. Ενός δε έστι χρεία. Μαρία γαρ την αγαθήν μερίδα εξελέξατο».
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο Χριστός επιτιμά τη Μάρθα και επαινεί τη Μαρία. Υπάρχει όμως και μια άλλη προσέγγιση του θέματος. Η Μάρθα προβάλλεται ως «τύπος» ανθρώπου δράσης και πρακτικής της αγάπης. Έχει αίσθημα ευθύνης, αγνοεί τον εαυτό της και προσφέρει φροντίδες μιας ανούσιας φαινομενικά καθημερινότητας χάριν των άλλων. Είναι η γυναίκα του σπιτιού που αγόγγυστα φροντίζει για όλα και όλους, ώστε τα αγαπητά πρόσωπα να έχουν ένα όμορφο και ζεστό τραπέζι και μια ζεστή εστία, και από πάνω δέχεται αδιαμαρτύρητα τις παρατηρήσεις όλων.
Υπάρχουν όμως και μερικές κρίσιμες στιγμές στην καθημερινότητα της ζωής που καλείται ο άνθρωπος να μην τις αφήσει να χαθούν. Θα μπορούσε και η «Μάρθα να παραβλέψει για λίγο αυτές τις καθημερινές φροντίδες και να αφοσιωθεί στα λόγια του Κυρίου. Έτσι θα είχαμε έναν άνθρωπο πιο ολοκληρωμένο που δεν αναλώνεται συνεχώς στα καθημερινά και δεν «τυρβάζει» σε όλη τη ζωή «περί πολλά». Ένας συνδυασμός της πρακτικής καθημερινότητας με στιγμές «θεωρητικού βίου».
Στην ίδια οικογένεια κάτω από τις ίδιες προϋποθέσεις μεγαλώνουν και αναπτύσσονται δύο διαφορετικοί άνθρωποι που εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς «τύπους ζωής». Το φαινόμενο αυτό το παρατηρούμε και στις δικές μας οικογένειες. Βλέπουμε τα ίδια παιδιά μας ν’ αναπτύσσονται πολλές φορές εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους. Ο ένας είναι ζωηρός και δραστήριος και ο άλλος σιωπηλός και ήσυχος.
Αυτό δεν είναι αρνητικό. Πρόκειται για μια υπέροχη πολυμορφία και ποικιλία της ζωής. Αρκεί και οι δύο τύποι, οι δύο κόσμοι να συναντώνται και να συνεργάζονται.
Η Μάρθα εκπροσωπεί και αντιπροσωπεύει το δραστήριο και υπεύθυνο άτομο. Η Μαρία είναι ο συναισθηματικός άνθρωπος που αρέσκεται περισσότερο στον θεωρητικό και πνευματικό βίο. Δεν δίνει σημασία στις καθημερινές και πρακτικές υποχρεώσεις. Αξιολογεί και επιλέγει αυτό που την εκφράζει και την ικανοποιεί. Σχεδόν αδιαφορεί για το μερίδιο των υποχρεώσεων που της ανήκει και αφήνει τα βάρη στους ώμους των άλλων. Εδώ έχουμε ασφαλώς αρνητικά στοιχεία. Ο λεγόμενος «θεωρητικός βίος» δεν σημαίνει, ότι είναι πάντοτε και πνευματικός, όπως και αντίθετα.
Το ζητούμενο όμως της ευαγγελικής περικοπής βρίσκεται αλλού και το επισημαίνει ο Χριστός: είναι η αναζήτηση αυτού που έκαστος έχει «χρεία». Ο καθένας έχει ανάγκη από κάτι που ιδιαίτερα του λείπει και είναι ανάγκη να το βρει και να τον ολοκληρώσει. Ο καθένας έχει το αδύνατο σημείο του και πολλές φορές αδιαφορεί γι’ αυτό. Και όμως αυτού του «ενός έστι χρείαν». Και η μεγάλη ανάγκη βρίσκεται από πνευματικής πλευράς στην κοινωνία με τον Ιησού Χριστό. Αυτό πρόσεξε η Μαρία, αυτή τη μοναδική στιγμή της ζωής της και επαινέθηκε γι’ αυτό. Πράγματι η Μαρία «την αγαθή μερίδα εξελέξατο», της άμεσης κοινωνίας με τον Χριστό.
Στη σημερινή γιορτή η προσοχή μας επικεντρώνεται στο πρόσωπο της Παναγίας που προβάλλει ως πρότυπο ζωής. Τα ιερά αναγνώσματα φωτίζουν τις ανθρώπινες πλευρές της ζωής και οδηγούν τη σκέψη μας σ’ αυτό που είναι ουσιώδες και το ζητούμενο και το οποίο ο καθένας μας έχει μεγάλη «χρεία».
Όλοι γνωρίζουμε το βίο, τον χαρακτήρα, το ήθος και την πολιτεία της Θεοτόκου. Εξωτερικά δεν εντυπωσίαζε με την συμπεριφορά της, αλλά εσωτερικά διατηρούσε και διακονούσε το μεγάλο μυστήριο της ζωής και το θαύμα της σωτηρίας όλων μας. Στο πρόσωπο της η Εκκλησία είδε τον «τύπο» του αληθινού ανθρώπου και το πρότυπο της ζωής για όλους τους ανθρώπους, του πρακτικού και του θεωρητικού βίου, εγγάμων και εγγάμων. Η παρουσία της είναι έμπνευση και ευλογία για όλους, όλοι την επικαλούνται ως Μητέρα και προστάτη στις χαρές στις λύπες της ζωής.
Οι αδελφές Μάρθα και Μαρία με τα θετικά στοιχεία του χαρακτήρα της φωτίζουν τις αρετές που πρέπει να κοσμούν κάθε πνευματικό άνθρωπο. Ο λόγος του Θεού και τα ιερά παραδείγματα που προβάλλει η Εκκλησία για μέσου των ιερών κειμένων, επιβεβαιώνουν αυτό που ακούσαμε ως επίλογο του σημερινού Ευαγγελίου : «μακάριοι οι ακούοντες τον λόγο του Θεού και φυλάσσοντες αυτόν».
Μακάρι το πρόσωπο της Θεοτόκου να είναι πρότυπο έμπνευσης και για την προσωπική μας ζωή
π.Γ.Στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου