Ο «ΧΡΥΣΟΥΣ ΚΑΝΩΝ»
ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΑΜΟΙΒΑΙΟΤΗΤΑΣ
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αποτελεί ένα απόσπασμα από την επί την Όρους Ομιλία του Κυρίου, « καθώς θέλετε, ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, ποιείτε αυτοίς ομοίως». Αυτός είναι ο γνωστός «χρυσούς κανών» σε όλη την ανθρωπότητα .Στο βιβλίο του Τωβίτ αναφέρεται « ο μισείς ετέρω μη ποιήσεις». Στον αρχαίο ελληνικό κόσμο ο Ισοκράτης έλεγε: « εκείνο που, όταν το υφίστασαι, σε κάνει να οργίζεσαι, μην το κάνεις στον άλλον».
Το σημαντικό στα λόγια του Χριστού είναι η διατύπωση του χρυσού κανόνα . Σε αντίθεση με παλαιότερες διατυπώσεις που είναι αρνητικές, ό Χριστός υιοθετεί μια θετική διατύπωση του κανόνα.: « κάνετε στους άλλους όσα θα θέλετε να κάνουν οι άλλοι σας κάνουν. Πρόκειται για μια ριζική διατύπωση, γιατί η αρνητική έχει περισσότερο προληπτικό χαρακτήρα, Ενώ η αντίθετη, η θετική, είναι πρόσκληση ενδιαφέροντος για τον πλησίον. Αυτά που θα ήθελες να πάρεις από τους άλλους δώστα πρώτα εσύ χωρίς να περιμένεις ανταπόδοση. Ο νέος τρόπος ζωής που εγκαινιάζει ο Χριστός μέσα στο χώρο της Εκκλησίας είναι προσανατολισμένος προς τον πλησίον.
Η αγάπη προς τον πλησίον μας είναι ένας μόνιμος τρόπος ζωής που πρέπει να χαρακτηρίζει κάθε πιστό. Ο χριστιανός δεν πρέπει να καθορίζει τη στάση του προς τον άλλο με βάση τη συμπεριφορά του άλλου, αλλά προσφέρει την αγάπη του προς τον πλησίον ανιδιοτελώς. Διότι « εάν αγαπάτε τους αγαπώντας υμάς, ποία υμίν χάρις έστι; Και γαρ οι αμαρτωλοί τους αγαπώντας αυτούς αγαπώσιν». Ποιο είναι λοιπόν το όφελος; Μην περιμένετε ανταμοιβή από τον Θεό για τη στάση σας αυτή. Δεν φτάνει να ανταποδίδουμε το καλό που μας έχουν κάνει. Είναι αυτονόητο, Αν αρκεσθούμε σ΄αυτό δεν κάνουμε τίποτε σπουδαίο γιατί αυτό κάνουν και οι αμαρτωλοί. Εκείνο που ζητάει από μας ο Χριστός είναι να ξεπεράσουμε τον συμβατικό τρόπο ζωής, αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας στρεφόμενοι προς τον άλλο, τον πλησίον, ό,τι κι αν είναι αυτός.
Αυτό το αναφέρει ο Χριστός λίγο παραπάνω αναφέροντας συνταρακτικά παραδείγματα : « αγαπάτε τους εχθρούς υμών, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς, ευλογείτε τους καταρωμένους υμίν, προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς». Στην εχθρότητα δηλ. των άλλων απαντάμε με την ευεργεσία, στην κατάρα με την ευλογία. Προσεύχεσθε γι αυτούς που σας κακομεταχειρίζονται, που σας εκμεταλλεύονται και σας προσβάλλουν. Αυτή η χωρίς όρια κένωση προς τον πλησίον είναι κάτι που μας προκαλεί πράγματι σοκ.
Ο Ιησούς σ’ αυτές τις περιπτώσεις ζητά από τους μαθητές Του να ξεπεράσουν ακόμη και τη δυνατότητα που τους δίνει ο Μωσαϊκός Νόμος. Μην περιμένετε ανταμοιβή από τον Θεό επειδή δανείζετε χωρίς τόκο. Αυτό είναι κοινή υποχρέωση όλων και δεν ξεπερνάει τον μέσο όρο. Εκείνο που μετράει στα μάτια του Θεού είναι η δωρεάν προσφορά προς τον πλησίον. Η ατομική περιουσία τίθεται στην υπηρεσία της κοινότητας. Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάμε την πρωτοχριστιανική κοινοκτημοσύνη των Αποστόλων. Το ιδεώδες αυτό της χριστιανικής συμπεριφοράς δεν πρέπει να χάνεται ποτέ. Η κοινοκτημοσύνη αυτή ήταν το αποτέλεσμα της σχετικής διδασκαλίας του Χριστού, δείγμα της οποίας είναι η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Το ιδεώδες αυτής της χριστιανικής συμπεριφοράς δεν πρέπει να χάνεται, παρά τη σκληρότητα που επικρατεί στις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτός ο « χρυσούς κανών» με τη θετική του διατύπωση γίνεται ο κανόνας συμπεριφοράς των μαθητών του Χριστού και της Εκκλησίας.
Ο « χρυσούς κανών» έχει εφαρμογή και μεταξύ των μελών της Εκκλησίας , αλλά και με τη συμπεριφορά προς όλους γενικά. Τελικά τα λόγια του Χριστού με τα οποία τελειώνει το ευαγγέλιο είναι το επιστέγασμα της περικοπής : « και έσται ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς και έσεσθε Υιοί του Υψίστου, ότι αυτός χρηστός έστι επί τους αχαρίστους και πονηρούς. Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ υμών οικτίρμων έστι».
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η αφετηρία της λογικής που οδηγεί στην εντολή της αγάπης προς τους εχθρούς, στο δωρεάν δανίζειν, και δωρεάν αγαθοποιείν. Ο Θεός είναι χρηστός, καλός με τους αχάριστους και πονηρούς. « Γίνεσθε λοιπόν και σεις οικτίρμονες, όπως οικτίρμων είναι και ο πατέρας σας, δηλ. ο Θεός ,προς όσους έχουν πραγματική ανάγκη.
Όπως ο Θεός επιθυμεί να σώσει όλον τον κόσμο και ιδιαίτερα αυτούς που έχουν περισσότερο ανάγκη την αγάπη Του, έτσι και οι χριστιανοί πρέπει να μιμούνται το Θεό στις σχέσεις τους με τον πλησίον, με μοναδικό γνώρισμα την αγάπη, που δεν αποσκοπεί στο κέρδος. Μόνο τότε θα μπορούν να λάβουν « μισθόν πολύν» και να είναι πραγματικοί « υιοί του Υψίστου».
Μέσα σ’ αυτή την προοπτική μπορούμε να ξαναδούμε « τον χρυσούν κανόνα», με τον οποίο αρχίζει η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Στην αρχαία εποχή ο « χρυσούς κανών» δεν ξεπερνάει την αρχή της αμοιβαιότητας. Αντίθετα ο τρόπος με τον οποίο τον βλέπει ο Χριστός ισοδυναμεί με μια πλήρη επαναδιατύπωση προς τους άλλους όχι απλώς πως θα θέλαμε εκείνοι να μας συμπεριφέρονται, αλλά όπως θα μας συμπεριφέρονταν ο ίδιος ο Θεός.
π.Γ.Στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου