ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (του Τυφλού) Ευαγγέλιο: Ιωάν. 9, 1-38)

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ «ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ»

  

          Η σημερινή ευαγγελική διήγηση είναι πλούσια σε θεολογικό περιεχόμενο και αναφέρεται στη θεραπεία ενός εκ γενετής τυφλού. Η περιγραφή του θαύματος ανοίγει τη διήγηση και αποτελεί την αιτία διαδοχικών ανακρίσεων του τυφλού από τις θρησκευτικές αρχές και μονοπωλεί κατά κάποιο τρόπο το περιεχόμενο τους.

          Ο Χριστός περιπατώντας στο δρόμο είδε ένα άνθρωπο εκ γενετής τυφλό και οι μαθητές τον ρώτησαν ποιος αμάρτησε για να γεννηθεί τυφλός. «Διδάσκαλε τις ήμαρτεν, ούτος ή οι γονείς αυτού, ίνα τυφλός γεννηθεί;». Το ερώτημα αυτό θέτει ασφαλώς το πρόβλημα της κατανόησης της αμαρτίας, ως ενός γενικού φαινομένου με όλες τις συνέπειες  στη φύση και την ιστορία καθώς και της προσωπικής αμαρτίας με τις επιπτώσεις στην ατομική μας ζωή.

          Είναι αλήθεια ότι ο άνθρωπος πάντα θέλει να ερμηνεύει τα φαινόμενα γύρω του. Ζητά «λογικές εξηγήσεις» για το κάθε τι. Έτσι, έχει ανάγκη μιας λογικής ερμηνείας για την αμαρτία, την ασθένεια και το θάνατο. Υπάρχει άραγε κάποια σχέση μεταξύ αυτών; Όπως η γέννηση και το καλό αποτελούν ένα μεγάλο αγαθό για τη ζωή του ανθρώπου, όμοια η αμαρτία και ο θάνατος αγγίζουν το βαθύ μυστήριο της ιστορίας. Και πολλές φορές αυτό το μυστήριο δεν επιδέχεται καμιά ερμηνεία. Παραμένει ένα ανεξήγητο μυστήριο. Το μόνο που μπορούμε να προσεγγίσουμε είναι μια λογική ερμηνεία των συνεπειών για τη ζωή.

          Όταν λοιπόν, μελετούμε την ασθένεια και τη σχέση της με την αμαρτία, χρειάζεται μια αποτόλμηση για την υπέρβαση της «λογικής ερμηνείας». Και η υπέρβαση αυτή μπορεί να είναι δυνατή μόνο με την αποδοχή του μυστηρίου του θαύματος, μέσα στο σχέδιο της θείας αγάπης. Πρόκειται για την αποδοχή της «λογικής του θαύματος» έναντι της «λογικής της ερμηνείας».

          Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε την απάντηση του Κυρίου στο επίμονο ερώτημα των μαθητών και του λαού για την αιτία της ασθένειας του τυφλού. Όλοι πίστευαν πως πίσω από την ασθένεια αυτή κρύβεται κάποιο βαρύ αμάρτημα, του ιδίου ή των γονέων του. Επειδή, όμως, γεννήθηκε τυφλός πρέπει το αμάρτημα να σχετίζεται με τους γονείς του. Ο κόσμος ζητά πάντα κάποια καταδίκη. Μόνο έτσι ικανοποιείται το κοινό αίσθημα της δικαιοσύνης. Πρόκειται για μία νομική ερμηνεία των πραγμάτων της ζωής και της σχέσεως του ανθρώπου με το Θεό.

          Η απάντηση του Ιησού Χριστού αιφνιδιάζει τους πάντες. «Ούτε ούτος ήμαρτεν, ούτε οι γονείς αυτού». Απενοχοποιεί τους πάντες και καλεί τους ανθρώπους να μην είναι αρνητικοί στις κρίσεις  τους για τους άλλους, επιρρίπτοντες πάντοτε ευθύνες κι εκεί που δεν υπάρχουν. Το κάλεσμα είναι για μία υπέρβαση της νομικής λογικής προς τη λογική της αποδοχής και της αγάπης.

          Το συγκλονιστικό είναι ότι στη συνέχεια της απάντησης του Ιησού: η περίπτωση του τυφλού θα αποδείξει το μέγεθος της αγάπης του Θεού. «αλλ’ ίνα φανερωθεί τα έργα του Θεού εν αυτώ». Και ασφαλώς τα «έργα του Θεού» και η αγάπη του Θεού δεν φανερώνονται  με την ασθένεια και τη μακροχρόνια ταλαιπωρία του τυφλού- αυτά είναι ιστορικά δεδομένα, έτσι εξάλλου γεννήθηκε από τη μάνα του- αλλά με την αγαπητική παρέμβαση του Ιησού και με τη θεραπεία. Τα «έργα του Θεού» φανερώνονται με το γεγονός του θαύματος. Καλούμαστε, επιτέλους, να δούμε τη ζωή πέρα από τους λογικούς συσχετισμούς των αιτίων και των αποτελεσμάτων.

          Ασφαλώς, η ασθένεια και ο θάνατος κρύβουν το μυστήριο της οδύνης των ανθρώπων. Αλλά πρέπει να δούμε τη ζωή και τους ανθρώπους πέρα από τη λογική του κακού και της αμαρτίας, μέσα στη λογική της αγάπης του Θεού και του θαύματος. Φαίνεται πως είμαστε ανυποψίαστοι προς αυτή την κατεύθυνση, της  λειτουργίας του θαύματος στη ζωή μας.

          Στη σημερινή ευαγγελική διήγηση γίνεται μια ενδιαφέρουσα πρόσκληση για μια διαφορετική αντιμετώπιση της σωματικής στέρησης, της ασθένειας και της αμαρτίας. Σωματική ασθένεια δεν σημαίνει και αμαρτωλότητα. Όπως και αρτιμέλεια και σωματική ευρωστία δεν σημαίνει απαραίτητα και υγιή άνθρωπο ή ποιότητα ζωής.

          Αυτή είναι μία κοσμική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Στον πνευματικό χώρο υπάρχει μία άλλη λογική, εκείνη του θαύματος. Ο σωστός υγιής άνθρωπος έχει μία άλλη θέαση του κόσμου και της ζωής. Βλέπει τη ζωή και τα ανθρώπινα πράγματα να βρίσκουν την πληρότητα τους μόνο στη λειτουργία της αγάπης, στην αποδοχή της χάριτος και στο γεγονός του θαύματος. Αν το θαύμα εξοστρακισθεί από τη ζωή μας, τότε όλα είναι σκοτεινά, είμαστε από εκείνους που έχουν μάτια αλλά δεν βλέπουν και αυτιά που δεν ακούνε.

          Μακάριοι οι ακούοντες και βλέποντες τα μηνύματα του ουρανού. Μακάριοι αυτοί που λειτουργούν με την λογική του θαύματος και υπερβαίνουν τη λογική της θρησκευτικής και φαρισαϊκής σχολαστικότητας.

Γ. Πατρώνου, Ομοτ. Καθ. Παν. Αθηνών «Κήρυγμα και Θεολογία» τ. Β΄