ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ – ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ

Οι Άγιοι Πάντες δείκτης πορείας

          Την πρώτη Κυριακή μετά την Πεντηκοστή οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας όρισαν να επιτελείται  η μνήμη όλων των αγίων: προφητών, αποστόλων, μαρτύρων και ομολογητών, οσίων και δικαίων. Και αυτό διότι οι Άγιοι Πάντες αποτελούν την έμπρακτη μαρτυρία της παρουσίας του αγίου Πνεύματος  στη ζωή της Εκκλησίας. Με την εορτή αυτή τιμάται και το πλήθος των πολλών ανωνύμων και αγνώστων αγίων. Έτσι η εορτή των Αγίων Πάντων αποτελεί και αφορμή για την παρακίνηση των πιστών σε μίμησή τους.

          Η χριστιανική ζωή είναι ως γνωστόν ζωή αγιότητος. Και η μίμηση   των αγίων είναι μίμηση και κοινωνία της αγιότητάς τους. Άγιος από τη φύση του είναι μόνον ο Θεός. Άγιοι όμως γίνονται και οι άνθρωποι, όταν μετέχουν στην αγιότητα του Θεού με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και η μετοχή του ανθρώπου στην αγιότητα του Θεού αποκαλύπτεται με την ηθική προκοπή και τελειότητά του.

          Η παρουσία των Αγίων είναι πολύτιμη για όλη την ανθρωπότητα. Η κοινωνία των πιστών με τον Χριστό πραγματοποιείται  μέσα την Εκκλησία “πρεσβείαις των αγίων”. Οι άγιοι είναι οι ταπεινοί δούλοι του Θεού, μέλη του σώματός του Χριστού, οι εικόνες του μέσα στην ιστορία. Ο άγιος δεν προβάλλει ποτέ την ατομικότητά του, αλλά την αφανίζει για τη δόξα του Θεού. Ο άγιος γίνεται ναός του Θεού. Ο Θεός αναπαύεται στους αγίους, όπως οι άγιοι στον Θεό. Αυτοί αντανακλούν τη δόξα του Θεού μέσα στον κόσμο και ο Θεός γίνεται “θαυμαστός εν τοις αγίοις αυτού”. Το ήθος των αγίων είναι ήθος του Χριστού και της Εκκλησίας, και η αναφορά στην αρετή των αγίων είναι αναφορά στην αρετή του Χριστού. Έτσι η μίμησή τους είναι μίμηση προς τη ζωή του.

          Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι η μίμηση των αγίων δεν έχει την έννοια της αντιγραφής ατομικών προτύπων, αλλά της μετοχής στο αδιαίρετο σώμα του Χριστού. Μίμηση των αγίων είναι η προσέγγισή τους σε πνευματικό επίπεδο. Με αυτή αποβάλλει ο πιστός τη ζωή των παθών και της αμαρτίας και υποδέχεται την αρετή. Η εμπειρία αυτή είναι πολύ σημαντική για τον σύγχρονο άνθρωπο, διότι η κρίση και η ταραχή της εποχής μας δημιουργούν ιδιάζουσες καταστάσεις, οι οποίες απαιτούν αυθεντικά στηρίγματα. Γι’ αυτό η αναφορά στους αγίους είναι ιδιαίτερα επίκαιρη και πολύτιμη. Αναφερόμενος ο πιστός στους αγίους και βαδίζοντας στα ίχνη τους εξοικειώνεται με τη διδασκαλία της Εκκλησίας και αποκτά “ομοήθεια” Χριστού”.

          Τα διδακτικά λόγια του Ιησού που απαρτίζουν τη σημερινή ευαγγελική περικοπή της Κυριακής των Αγίων Πάντων, η Εκκλησία δικαιολογημένα τα επέλεξε γιατί περιγράφουν ακραίες καταστάσεις. Γιατί και οι άγιοι της Εκκλησίας είναι μια ακρότητα της θρησκευτικής ζωής. Γι’ αυτό το λόγο τους τιμούμε και τους εμπιστευόμαστε ως οδηγούς. Η ακρότητά όμως τους δεν είναι φως που τυφλώνει αλλά φως  που καθοδηγεί και φωτίζει.

          Η παρουσία των αγίων διατηρεί ζωντανή των αλήθεια της Εκκλησίας μέσα στην ιστορία και κρατά ανοιχτούς τους ορίζοντες που προσφέρονται στον άνθρωπο. Με την κοινωνία των αγίων και της Θεοτόκου πραγματοποιείται η κοινωνία με τον Χριστό. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ανάγουν τις πράξεις των πιστών στους αγίους ή στον ίδιο το Χριστό. Και αντίθετα τις πράξεις των απίστων τις ανάγουν στους πονηρούς ή και στον ίδιο τον διάβολο. Τελικά προσφέρονται στον άνθρωπο δύο δυνατότητες: ή σύνταξη με τον Χριστό και τους αγίους του που συνεπάγεται αποστροφή προ τον διάβολο, ή σύνταξη με τον διάβολο και τους οπαδούς του, που συνεπάγεται αποστροφή από τον Χριστό και τους αγίους.

          Οι άγιοι ζουν στον κόσμο για το όνομα του Θεού και υποτάσσονται στο θέλημά του. Γι’ αυτό η ερμηνεία της ζωής τους γίνεται με εικόνες που εκφράζουν το αιώνιο και το υπερβατικό. Έτσι δικαιολογείται και η αιτία που ανύψωσε την τέχνη της βυζαντινής αγιογραφίας και την έφερε στο προσκήνιο της ορθόδοξης χριστιανικός τέχνης. Ο ίδιος λόγος ισχύει και για τους βίου των αγίων, τα λεγόμενα συναξάρια, το οποία αποτελούν ευχάριστο ανάγνωσμα και προσελκύουν το ενδιαφέρον των πιστών και να παρακινούν στη μίμηση των αγίων.

    γ.