Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Μια Κυριακή πριν από
τη μεγάλη γιορτή της Πεντηκοστής τιμούμε τους θεοφόρους Πατέρες της Α΄ Οικουμενικής
Συνόδου, οι οποίοι διατύπωσαν τη διδασκαλία της Εκκλησίας για την τρισυπόστατη
Θεότητα. Αυτή η αποκρυστάλλωση της πίστεως μας έχει σημασία, γιατί σχετίζεται
με τη ζωή μας, τη συμπεριφορά μας και την προσδοκία μας για το μέλλον το δικό
μας και το τέλος της ιστορίας.
Η γιορτή των Αγίων
Πατέρων μας επιτρέπει ν’ ασχοληθούμε και μ’ ένα θέμα από τα πιο κεντρικά, αλλά
και πιο παρεξηγημένα. Πρόκειται για το θέμα της αυθεντικής εκφράσεως της
πίστεως από ορισμένους μεγάλους αγίους της Εκκλησίας μας. Μέχρι ποιο σημείο η
εμμονή μας στην πίστη τους είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της αλήθειας; Τι
σημαίνουν για μας οι Πατέρες; Είναι ήρωες
μιας εποχής μόνον; Γιατί να μένουμε πιστοί σε όσα μας είπαν εκείνοι;
Για να δοθεί
απάντηση στα ερωτήματα αυτά πρέπει να δούμε τι είναι κατά την Εκκλησία οι
Πατέρες.
Πατέρες είναι οι
μεγάλοι εκκλησιαστικοί διδάσκαλοι που εξέφρασαν σωστά την πίστη της Εκκλησίας
και την εφάρμοσαν στη ζωή τους. Κοντολογίς δύο είναι τα γνωρίσματα των Πατέρων:
η αγιότητα του βίου και το ορθόδοξο φρόνημα. Και όταν μιλούμε για αγιότητα
συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει στο μαρτύριο ή στα θαύματα. Αυτό μέχρις ενός
σημείου είναι σωστό. Η αγιότητα όμως είναι κάτι ευρύτερο. Είναι ο καθημερινός
αγώνας για τη βίωση του καινούργιου κόσμου του Θεού. Αγιότητα είναι η
καθημερινή μαρτυρία για τον Ιησού Χριστό. Αγιότητα είναι ακόμη ο καθημερινός
αγώνας για την αγάπη, την ελπίδα, για τη σωτηρία του κόσμου. Είναι μάρτυρας ο άγιος, έστω κι αν δεν φαίνεται το
μαρτύριό του. Γιατί μαρτύριο είναι ο αδιάκοπος αγώνας κατά του παλαιού
ανθρώπου, του εγωισμού και των παθών. Είναι ακόμη ένα συνεχές θαύμα η ζωή ενός
αγίου, έστω κι αν δεν προκαλεί το θαυμασμό των άλλων, που μένουν στα εξωτερικά
γνωρίσματα. Γιατί θαύμα είναι η αναγέννηση του ανθρώπου, η ένωση του με το
Χριστό μέσα από τα άγια Μυστήρια. Θαύμα είναι η καθημερινή προσευχή για φίλους
και οχθρούς, για δίκαιους και αμαρτωλούς.
Αυτή τη
θαυμαστή και μαρτυρική αυθεντία είχαν οι
Πατέρες της Εκκλησίας. Και κοντά σ’ αυτή μας έδειξαν και μια άλλη πτυχή της
χριστιανικής ζωής: τη δυνατότητα να εκφράσουν σωστά την πίστη της Εκκλησίας. Μ’
άλλα λόγια είχαν το χάρισμα της διδασκαλίας που τους χάρισε το Άγιον Πνεύμα.
Αυτό το τελευταίο
είναι που ξεχωρίζει τους Πατέρες. Σε κρίσιμες στιγμές της Εκκλησίας, όταν οι
αιρετικοί αμφισβητούσαν την αλήθεια, οι Πατέρες υπερασπίστηκαν με σθένος την
πίστη και τη διατύπωσαν στις Συνόδους και στα συγγράμματά τους με πληρότητα και
σαφήνεια.
Δεν είπαν καινούργια
πράγματα οι Πατέρες. Απλώς διατύπωσαν με τον καλύτερο τρόπο την πίστη της
Εκκλησίας. Δεν ήταν εκείνοι που εκσυγχρονίζουν, αναθεωρούν και προσαρμόζουν
στις νέες ανάγκες την αρχική διδασκαλία. Τέτοια πράγματα δεν γίνονται στην
Εκκλησία, γιατί θα κινδύνευε να χαθεί η ταυτότητά της. Η αλήθεια δεν αλλάζει
ανάλογα με την εποχή και τη γνώμη των ανθρώπων. Γιατί Αλήθεια είναι η αποκάλυψη
του Θεού με την ενσάρκωση του Λόγου του. Αυτή η Αλήθεια δεν αλλάζει. Ούτε
άγγελος δεν μπορεί ν’ αλλοιώσει το Ευαγγέλιο του Χριστού, κατά τον Απ. Παύλο.
Αυτόν, λοιπόν, τον
αναλλοίωτο χαρακτήρα της Αλήθειας τόνισαν οι Πατέρες, όταν κάποιοι αιρετικοί
προσπαθούσαν να προσαρμόσουν στα ανθρώπινα μέτρα τη χριστιανική διδασκαλία.
Κριτήριο των Πατέρων δεν ήταν η ανθρώπινη σοφία. Δεν απέβλεψαν ποτέ σ’ επιτυχία
μέσα στον κόσμο. Κάποιες φορές προτίμησαν να μείνουν μόνοι, αλλά πιστοί στο
Ευαγγέλιο, όπως λ. χ. ο Μ. Αθανάσιος
πατριάρχης Αλεξανδρείας.
Σε τελευταία ανάλυση
οι Πατέρες είναι οι επώνυμοι εκκλησιαστικοί ηγέτες που εξέφρασαν σωστά όλους
τους ανωνύμους πιστούς. Είναι οι λίγοι
που μίλησαν στο όνομα των πολλών. Είναι αυτοί που μετέφεραν το ήθος της Μίας,
Αγίας Καθολικές και Αποστολικές Εκκλησίας. Είναι οι οι κύριοι εκφραστές της
παράδοσης.
Αλλά αυτό σημαίνει
μια συνεχή εγρήγορση και ένα αδιάκοπο αγώνα στη σύγχρονη εποχή. Σημαίνει, ότι
συνεχίζουμε και σήμερα να μαρτυρούμε τη χριστιανική πίστη, όπως έκαναν οι
Πατέρες στην εποχή τους. Γι’ αυτό είμαστε υπεύθυνοι για τη συνέχιση της
χριστιανικής πορείας μέσα στο σημερινό κόσμο.
Δεν είναι βέβαια μια
εύκολη υπόθεση ν’ αγωνίζεται κανείς καθημερινά για τον εαυτό του, για τους άλλους,
για ολόκληρο τον κόσμο. Χρειάζεται πολλές θυσίες. Ο δρόμος δεν είναι πάντα
ομαλός. Η ζωή των αγίων Πατέρων το δείχνει καθαρά. Η αγιότητα περνά από δύσβατα
μονοπάτια και η πίστη συναντά πολλά εμπόδια. Αλλά η χριστιανική πίστη δεν είναι
για δειλούς και στενόκαρδους, αλλά για ανθρώπους με μεγαλείο ψυχής.
Τιμούμε τους Πατέρες
της Εκκλησίας και επικαλούμαστε τις πρεσβείες τους σε κάθε στιγμή. “Δι’ ευχών
των αγίων Πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς”.
π. γ. στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου