Λόγος περί θεώσεως

Όταν λέμε “Θέωση” εννοούμε την εις την υπέρ φύσιν ανύψωση του ανθρώπου και την κατά το δυνατόν ομοίωσή του με τον Θεό.

          Η θέωση είναι το κέντρο και η βάση της χριστιανικής σωτηριολογίας και του ανθρωπίνου προορισμού. Δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί με ανθρώπινα λόγια. Αμυδρά εικόνα της αποκαλύπτει ο Κύριος κατά την Μεταμόρφωσή του στο Όρος Θαβώρ. Την θέωση υπονοούν και τα λόγια του, ότι οι δίκαιοι εκλάμψουσι ως ο ήλιος στη βασιλεία Του.

          Τα σημεία της θεώσεως έφερε και ο προφήτης Μωυσής στο πρόσωπό του, όταν κατέβηκε από την κορυφή του όρους Σινά, όπως και πολλοί άλλοι άγιοι Πατέρες όπως ο Αββάς Παμβώ, ο Αββάς Σισώης, ο άγος Νήφων, ο Συμεών ο Ν. Θεολόγος, ο άγιος Γρηγ. Ο Παλαμάς, ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ κ. α. 

          Θέωση είναι η δια της θ. Χάριτος μεταμόρφωση του ανθρώπου στο “κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού”. Είναι η κατά χάριν υιοθεσία του ανθρώπου εκ μέρους του Θεού. Είναι η όσον χωρεί στην ανθρώπινη φύση συμμετοχή στη θεία δόξα και μακαριότητα.

          Είναι ακόμα η κατάσταση εκείνη που περιγράφει ο Απ. Παύλος, όπου το “θνητόν κατεπόθη υπό της ζωής”,όπου ο πιστός ανίσταται ως “καινός άνθρωπος”, “κατά Θεόν κτισθείς”, “αφομοιωμένος κατά πάντα τω Υιώ του Θεού”.

          Θέωση σημαίνει και απάθεια και τελείωση και πνευματική γνώση και αγάπη, και παντελής ακινησία ως προς το κακό και κάθαρση από κάθε πάθος.

Θέωση είναι η τελειότης, η συμμετοχή του ανθρώπου στη θεία αφθαρσία.

          Μια ωραία εικόνα - παρομοίωση είναι ο πυρακτωμένος σίδερος, που ευρισκόμενος στη πυρά μεταλαμβάνει όλων των ιδιοτήτων της πυράς, παραμένοντας όμως ο ίδιος ως προς τη φύση του χωρίς να μεταβάλλεται. Κατά παρόμοιο τρόπο και ο άνθρωπος μεταμορφώνεται δια της χάριτος και μετέχει    στην υπέρ φύσιν θεία κατάσταση, χωρίς η ανθρώπινη φύση του να μεταβάλλεται. Κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή είναι έργο ηθικό, επιτυγχανόμενο δια της θ. Χάριτος, και όχι φύσεως μείωση ή μετάσταση.

          Γέροντος Ιωσήφ, “Λόγοι Παρακλήσεως”