Μέτρα... λιτότητας

Πολύς λόγος γίνεται στις ήμερες μας, για την οικονομική κατάσταση του τόπου μας και για τους τρόπους εξόδου από αυτήν την οικονομική κρίση. Ο κάθε ένας βλέπει το θέμα και πολιτικά, γιατί, όπως πιστεύεται από πολλούς, είναι και θέμα πολιτικό, όπως άλλωστε όλα τα προβλήματα και θέματα ανάγονται σ' αυτό το επίπεδο.

Οι γραμμές πού θ' ακολουθήσουν δεν έχουν σκοπό να ταχθούν υπέρ ή εναντίον μιας πολιτικής παρατάξεως, ούτε ακόμη ότι διακυβεύουν τα δικαιώματα των εργαζομένων. Απλώς είναι με­ρικές παρατηρήσεις υποκειμενικού χαρακτήρα. Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι στη σημερινή εποχή έχουμε αντιστρέψει τα πράγματα. Θεω­ρούμε τα υλικά αγαθά ως υπέρ αγαθά και πολλοί νομίζουμε ότι είναι τα μόνα αγαθά στη ζωή μας. Σε ευρύτερο επίπεδο όλα τα οικονομικά συστήματα είναι υλιστικά, αφού παραγνωρίζουν τε­λείως τον πνευματικό παράγοντα, αλλά και ο κόσμος σκέπτεται υλιστικά. Δεν ισχυριζόμαστε, ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να αγωνίζεται για να ανεβάσει το εισόδημα του, ώστε να μην υποφέρει, αλλά τονίζουμε κυρίως το γεγονός ότι θεοποιή­σαμε την ύλη. Εξαρτούμε από αυτή όλες τις λύσεις, και αυτή ακόμη την ευτυχία. Δυστυχώς στις μέρες μας τα πρόσωπα έχουν γίνει πράγμα­τα και τα πράγματα πρόσωπα! Δεν δίνουμε και τόση σημασία στους ανθρώπους όση στο χρήμα και στα υλικά αγαθά. Η βάση όμως του πολιτι­σμού δεν είναι ή ύλη, αλλά το πνεύμα. Στην Εκκλησία λέμε ότι ή προσκόλληση στην ύλη είναι «φραγμός των έσω». Πρέπει ν' απαλλαγού­με από την δουλεία στα κτίσματα ή από την δου­λεία πού επιβάλλουν τα κτίσματα. Να πάψουμε να είμαστε ειδωλολάτρες. Η θεοποίηση της ύ­λης και η αντίληψη ότι αυτή είναι πηγή όλων των λύσεων, είναι είδωλο πού πρέπει να γκρεμισθεί. Η δεύτερη παρατήρηση είναι άτι όλη ή ζωή μας -εργαζομένων και εργοδοτών- εμπνέεται από την καταναλωτική σκέψη. Ζούμε, λέμε, σε κατα­ναλωτική κοινωνία. Το έχουμε παρακάνει με την καλοπέραση και την ηδονιστική θεώρηση της ζωής. Τα περισσότερα διαφημιζόμενα προϊόντα α­ναφέρονται στο φαγητό και στην διασκέδαση. Δεν προφθάνει η τηλεόραση να διαφημίσει ένα προϊόν ως το καλύτερο του κόσμου και την άλλη μέρα γεμίζουν τα καταστήματα αγοραστές, έστω κι αν δεν το έχουν ανάγκη. Ο κάθε κατασκευαστής για να πλουτίσει βρίσκει ένα ιδιαίτερο τρόπο και εμείς υποκύπτουμε στον πειρασμό της αγοράς του, χω­ρις να το έχουμε πραγματική ανάγκη.

Το κακό όμως ξεκινάει από ψηλά, όταν επιτρέπονται αυθαίρετα και ανεξέλεγκτα διαφημίσεις πού επηρεάζουν την σκέψη των καταναλωτών, ιδιαίτερα με την τηλεόραση, και φθάνει μέχρι τα τελευταία στρώματα του λαού πού είναι επιρρε­πή σε τέτοιους πειρασμούς.

Δυστυχώς όλος ο πολιτισμός μας είναι αυτοερωτικός. Ικανοποιεί την ηδονή. Μιλάμε για λιτό­τητα και η καλοπέραση βρίσκεται στο ζενίθ. Ό­λοι φροντίζουν ν' αλλάξουν το αυτοκίνητο, τα έπιπλα κ.λ.π. Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος διδάσκει, ότι εκείνος πού μεριμνά «πέραν του δέοντος α­κουσίως εκπίπτει του θεού».

Η τρίτη παρατήρηση είναι ότι έχουμε καταρ­γήσει την ισορροπία μεταξύ καθήκοντος και δι­καιώματος. Όλοι ζητούμε δικαιώματα αλλά α­διαφορούμε για τις υποχρεώσεις πού έχουμε ε­μείς. Όλοι ζητούμε λιγότερη εργασία και περισ­σότερα χρήματα: περισσότερη κατανάλωση και λιγότερη παραγωγή. Από αυτό ξεκινά η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Η γλυκεία ζωή είναι το όνειρο πολλών ανθρώπων.

Η' Εκκλησία όμως με τον τρόπο της μπορεί να βοηθήσει προσωπικά τους ανθρώπους και σε τέτοια θέματα -ένας συνειδητός χριστιανός εργά­ζεται αποδοτικά, χωρίς να θεοποιεί την εργασία, καταναλώνει λιγότερα, γιατί ζει την άσκηση, δεν εξαρτά την ευτυχία του από την ύλη, αλλά την εξαγιάζει βοηθώντας τους συνανθρώπους του. Η νηστεία και η ασκητική θεώρηση της ζωής, ως ζωής απελευθερώσεως από κάθε τι πού επιβάλ­λει την δουλεία, νομίζουμε πώς είναι σημαντικά στοιχεία για την έξοδο από αυτή την δυσκολία. Αν εφαρμόζαμε μερικές διατάξεις της Εκκλη­σίας θα είμαστε σε καλύτερη θέση. Μακαρίζουμε τις δυτικές κοινωνίες πού έχουν εξασφαλίσει ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο, αλλά δεν σκεφθήκαμε ποτέ αν αξίζει αυτό, όταν αναμετρηθεί με το τί­μημα της αγωνίας και του άγχους πού κατατρώ­γει τη ζωή. Αξίζουν τέτοιες καταναλωτικές κοινωνίες, όταν αυτό έχει σαν τίμημα φθορά της υγείας του Λαού και ην κατάργηση κάθε πνευματικού υποδομής; Πρέπει να μάθουμε να ζούμε λιτά. Η λιτότη­τα είναι αρχοντιά και ελευθερία. Να μη ζούμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας επιβάλλεται η λιτότη­τα. Πρέπει να την ζήσουμε με την δική μας προ­σωπική ελευθερία. Η Εκκλησιαστική ζωή κα στο σημείο αυτό φαίνεται να είναι σύγχρονη και επίκαιρη.

π.Γ.Στ.