Κυριακή της Τυροφάγου-της συγγνώμης

“Ανάμνηση της εξορίας του Αδάμ εκ του παραδείσου της τρυφής”

          Σήμερα, Κυριακή της Τυρινής η Εκκλησία μας μετά την ανάδειξη της αγάπης ως απαραίτητης προϋπόθεσης για τη μετοχή στη Βασιλεία του Θεού, “ανάμνησιν ποιούμεν της από του Παραδείσου της τρυφής εξορίας του Αδάμ”.

          Οι άγιοι Πατέρες με την ανάμνηση αυτή θέλησαν να δείξουν πόσο καταστρεπτική και ολέθρια είναι η υποδούλωση του ανθρώπου στις καταστροφικές επιθυμίες που κυοφορούνται μέσα του και πόσο σωτήριο είναι   ν’ αντιστέκεται σ’ αυτές. Το κακό που έπαθε ο Αδάμ επειδή δεν μπορούσε να παραμερίσει για λίγο την ικανοποίηση μια επιθυμίας του διάφθειρε την ανθρώπινη φύση μας. Αυτό φανερώνει, ότι η αντίσταση στην εφάμαρτη τάση μας για την ικανοποίηση των επιθυμιών μας είναι μια πολύ βασική εντολή του Θεού.

          Ο προπάτορας Αδάμ παράκουσε τον Θεό, γιατί υπέκυψε στις δικές του επιθυμίες και χωρίσθηκε από την κοινωνία του Θεού. Και αυτό γιατί μόνον με την αγάπη και την υπακοή μπορεί ο άνθρωπος να ενωθεί με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Απεναντίας ο εγωκεντρισμός τον απομονώνει και από το ένα  και από το άλλο.

          Η Εκκλησία με την Νηστεία που επακολουθεί την Μ. Σαρακοστή δημιουργεί την δυνατότητα στον άνθρωπο ν’  αρνείται το δικό του θέλημα και να λέει ναι στο θέλημα του Θεού, δηλαδή μια πορεία  αντίθετη απ’ αυτή που ακολούθησε  ο Αδάμ.

          Για τον ίδιο ακριβώς λόγο θεσπίσθηκε από την Εκκλησία η νηστεία της Σαρακοστής, για να μπορεί ο άνθρωπος να νικάει το δικό του θέλημα, που ως επί το πλείστον είναι καταστροφικό, για να μπορεί να κάνει το θέλημα του Θεού που είναι σωτήριο. Μόνον έτσι δύναται ν’ αναπτύξει και να καλλιεργήσει την αγάπη που ενώνει τον Θεό και τον άνθρωπο.

          Ο διάβολος, όπως μας διηγείται η βιβλική διήγηση, δελέασε τον άνθρωπο με την υπόσχεση γλυκιάς εμπειρίας. Έτσι όπως δελεάζεται και ο άνθρωπος, όταν του προτείνει μια εγωκεντρική ικανοποίηση επιθυμίας εις βάρος των συνανθρώπων του. Η γεύση όμως μιας τέτοιας  απαγορευτικής  τροφής ήταν πικρή και οδυνηρή. Ο Θεός δεν επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε το συνάνθρωπό μας, τον αδελφό μας, για να ικανοποιήσουμε τις δικές  μας επιθυμίες. Και το φοβερό είναι, ότι ο διάβολος συκοφαντεί τον Θεό επειδή δήθεν από φθόνο και κακία στερεί από τον άνθρωπο μια τέτοια ευχάριστη εμπειρία.

          Δυστυχώς όμως κάθε φορά πέφτουμε σ’ αυτή την παγίδα του διαβόλου και επιδιώκουμε την εκπλήρωση της επιθυμίας μας εις βάρος των άλλων, και τότε είναι που δοκιμάζουμε την πίκρα της απομόνωσης από τους άλλους, οι οποίοι φυσικά δεν θέλουν να τους χρησιμοποιούμε. Και αυτή η τυραννία της μοναξιάς έχει υπαρξιακές διαστάσεις, γιατί οδηγεί και στην απομάκρυνση από τον Θεό.

          Έτσι είναι. Όταν ο άνθρωπος εθίζεται στην ικανοποίηση των επιθυμιών του σε σημείο που να μην μπορεί να αντισταθεί στις καταστροφικές επιθυμίες του, τελικά οδηγείται στον θάνατο. Έτσι όσο άνθρωπος κάνει αυτό που θέλει και όχι αυτό που θέλει ο Θεός, αυτοκαταστρέφεται. Κατά συνέπεια πρέπει να αναπτύξει την δυνατότητα να λέει όχι  στο δικό του θέλημα. Και σ’ αυτό τον βοηθά η Εκκλησία με την άσκηση και την νηστεία που αποβλέπει στην άρνηση κάθε καταστροφικής επιθυμίας.

          Άσκηση και νηστεία είναι τα μέσα που βοηθούν στην αλλαγή των καταστροφικών τάσεων του ανθρώπου και την εσωτερική του μεταμόρφωση. Ο άνθρωπος ασκείται να αντιστέκεται στις επιθυμίες  του, ώστε με τη χάρη του Θεού μ’ αυτή την άσκηση ν’ αλλάξει η εγωκεντρική του διάθεση με μια διάθεση προσφοράς και αγάπης στον συνάνθρωπο.

          Ο Αββάς Ισαάκ ο Σύρος λέγει : “στο βαθμό που εξουσιάζεται ο άνθρωπος από την αγάπη της σαρκός, δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στις πιέσεις που τον εμποδίζουν να καλλιεργήσει μέσα του την αγάπη”. 

          Η εγκράτεια είναι η ευπρέπεια των αγγέλων, “ η προς Θεόν παρρησία”. Με την νηστεία επιτυγχάνουμε εκείνο που είναι καλύτερο και από την νηστεία: την αποχή από το κακό.

          Πολλοί ισχυρίζονται, ότι η νηστεία είναι ένας αναχρονιστικός θεσμός και επιδιώκουν την κατάργηση της. Αυτό φανερώνει ότι όσοι σκέπτονται έτσι, φαίνεται ότι δεν μπορούν να συλλάβουν την αρρώστια της εποχής μας, γιατί θα δυσκολεύονταν να βρούνε άλλη εποχή που η νηστεία θα είχε τόση χρησιμότητα όσο η δική μας.

          Η αφθονία της καταναλωτικής εποχής μας οδηγεί στη υποδούλωση του ανθρώπου και στις επιθυμίες του. Γι’ αυτό νομίζουμε, ότι έχει ανάγκη μεγαλύτερη ο σύγχρονος άνθρωπος να ασκείται δια της νηστείας και της εγκράτειας.

      Καλή Σαρακοστή και καλό ταξίδι προς την αναστάσιμη χαρά

          π. Γ.