Οι αρρώστιες της καρδιάς

Ομιλία π.Γ.Στανίτσα στο Πνευματικό κέντρο

Με τη χάρη του Θεού έχουμε εισέλθει στην περίοδο της Μ.Σαρακοστής και έχουμε αναλάβει έναν πνευματικό αγώνα που πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες που μας προσφέρει. Όλοι κατανοούμε πόσο αναγκαίο είναι να αλλάξει κάπως η ζωή μας αυτό το διάστημα και να μεταμορφωθεί από τη χάρη του Θεού. Βρισκόμαστε στην πορεία αυτή της ευλογημένης περιόδου που είναι η ομορφότερη του έτους, πλούσια σε πνευματικές ευκαιρίες. Πώς λοιπόν θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε αυτή την ώρα για λίγο την ψυχή μας;

Πολλά θα μπορούσε να αναφέρει κανείς όπως:

1. Ο αγώνας για έξοδο από την χαλάρωση και την προσπάθεια για άσκηση. «Τό στάδιο τῶν ἀρετῶν ἠνέωκται». Τα λόγια αυτά αναφέρονται σ’ ένα στάδιο αρετών και αγώνων που έχει ανοίξει και μας προτρέπει όποιος θέλει να εισέλθει.

Στον αγώνα αυτό χρησιμοποιούμε τα κατάλληλα όπλα :

Α. ο θώρακας- η προσευχή

Β. η μάχαιρα- η νηστεία

Γ. η περικεφαλαία- η ελεημοσύνη

2. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι η συγχώρηση με τους αδελφούς μας. Η Εκκλησία ζητάει από εμάς μια διπλή συγχώρηση : με τους αδελφούς μας και το Θεό. Και συγχώρηση θα πει να ανοίξουμε την πόρτα της ψυχής μας για να φιλοξενηθεί στο χώρο της ο συνάνθρωπός μας, ο γείτονας, ο συγγενής, η γυναίκα ή ο άντρας μας, τα παιδιά μας, τα αδέλφια μας.

3. Ο εξαγιασμός όμως του ανθρώπου προκύπτει και από την συγχώρεσή μας από τον Θεό, από την μετάνοια. Πολλά έχουμε κάνει που μας απομάκρυναν από τον Θεό. Εμείς φταίμε που δημιουργούμε την ομίχλη των παθών μας. Γιατί μας λείπει η αρχοντιά της ομολογίας των παθών μας.

4. Τέταρτο στοιχείο είναι εκείνο της χαράς. Ξεκινάμε την προετοιμασία μας για το Πάσχα με διάθεση αγωνιστική, όμως ο αγώνας αυτός δεν μπορεί να τελεσφορήσει αν η καρδιά μας δεν κυριαρχείται από εσωτερική χαρά.

5. Αλλά για να βιώσουμε το αίσθημα της πνευματικής χαράς πρέπει να έχουμε πραγματική υγεία. Δηλαδή να έχουμε θεραπεύσει τις αρρώστιες της καρδιάς μας.

Ποιες είναι αυτές οι αρρώστιες της καρδιάς μας;

Α) ΑΓΝΟΙΑ

Η βασικότερη αρρώστια για την οποία μιλούν οι πατέρες είναι η άγνοια. Και άγνοια δεν σημαίνει έλλειψη πληροφοριών αλλά κατάσταση της καρδιάς που αγνοεί τον Θεό. Και αυτή η έλλειψη της άμεσης εμπειρίας του Θεού κάνει τους ανθρώπους να μην μπορούν να αντιληφτούν τι σημαίνει να ζουν χωρισμένοι από τον Θεό. Είναι κάτι ανάλογο με τους ανθρώπους που ζουν αδιαμαρτύρητα σε μολυσμένες πόλεις και είναι ικανοποιημένοι εκεί γιατί δεν έχουν ζήσει ποτέ στον καθαρό αέρα της υπαίθρου. Έτσι είναι και η σχέση μας με το Θεό. Υπάρχει κάποια περίοδος της ζωής μας που δεν έχουμε καμιά εμπειρία του Θεού. Έτσι δεν μας λείπει. Μετά, μέσα από μια ξαφνική φώτιση, διακρίνουμε μια αμυδρά και φευγαλέα παρουσία του Θεού. Όταν δεν γνωρίζουμε το Θεό ζούμε σε πηχτό σκοτάδι. Η αναγνώριση του Θεού εμφανίζεται όταν βιώσομε το φως, όχι πριν. Όσο είμαστε στο σκοτάδι πιστεύουμε ότι υπάρχει μόνον αυτό, ότι αυτή είναι η φυσική κατάσταση και μάλιστα ότι είναι και όμορφη.

Το φως του κόσμου είναι ο Χριστός και εκείνοι που το βλέπουν είναι οι άγιοι που έχουν γίνει μάρτυρες της υπάρξεως του φωτός. Αυτοί που δεν ανταποκρίνονται στο μήνυμα είναι εκείνοι που η καρδιά τους είναι κλειστή και συνεπώς δεν δέχονται το Ευαγγέλιο.

Η θεραπεία της καρδιάς απαιτεί τεράστια προσπάθεια για να φθάσει ο άνθρωπος στη γνώση του Θεού η οποία δεν αποκτάται με την μελέτη ή συγγραφή θεολογικών βιβλίων αλλά μέσα από επίπονες και χρόνιες πρακτικές.

Β) ΛΗΘΗ

Μια δεύτερη αρρώστια της καρδιάς είναι η λήθη, δηλ. η καρδιά δεν θυμάται τον Θεό. Η φυσική κατάσταση του ανθρώπου είναι η συνεχής μνήμη του Θεού μέσα από την καρδιά του και όχι μέσα από το μυαλό του. Η καρδιά είναι συνδεδεμένη με τον Θεό. Ζει με τον Θεό. Λειτουργεί με τον Θεό και ευφραίνεται με την παρουσία του Θεού, Ενώ ο άνθρωπος που προσεύχεται είναι απορροφημένος από της γήινες δραστηριότητές του. Μπορεί ακόμα να κοιμάται αλλά η καρδιά του να λειτουργεί μέσα στην χάρη του Αγ. Πνεύματος. Αυτό βέβαια συμβαίνει, όταν ο άνθρωπος μάθει την τέχνη της προσευχής δηλ. να προσεύχεται ακατάπαυστα.

Η προσευχή λειτουργεί σαν εκσκαφέας που ανοίγει δρόμο παραμερίζοντας πέτρες και χώματα. Έτσι λειτουργεί η προσευχή ανοίγει δρόμο για να μπορεί η χάρη του Θεού να λειτουργεί από μόνη της ανεξάρτητα από το τι άλλο μπορεί να κάνεις. Μπαίνεις σε συνεχή σχέση με τον Θεό.

Γ) ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ

Μπορεί κάποιος να επιθυμεί να ακούει τον λόγο του Θεού αλλά η καρδιά του είναι αδιαπέραστη. Τότε η χάρη του Θεού δεν μπορεί να εισδύσει μέχρι την ουσία του ανθρώπου γιατί βρίσκουμε μέσα στο βάθος ένα συμπαγή βράχο και η σκληρότητα γίνεται ακόμα πιο αδιαπέραστη για τρεις κυρίως λόγους :

α) λόγω υπερβολικής ενασχόλησης με τα εγκόσμια

β) λόγω αφοσίωσης στις υλικές απολαύσεις

γ) λόγω μονομανούς προσκόλλησης στον πλούτο.

Αυτά στερούν από την καρδιά την δύναμη να διοχετεύει την ενέργειά της προς τον Θεό γιατί αναλώνουμε αυτή την ζωτική ενέργεια με εγκόσμιες ασχολίες.

Η καρδιά σκληραίνει με τις έγνοιες και τα απατηλά δολώματα του κόσμου οπότε με την προσευχή επιχειρούμε να σπάσουμε τον γρανίτη και να ζητήσουμε την βοήθεια του Θεού για να τον κάνουμε σκόνη. Ακόμη η συστηματική άσκηση, η αδιάλειπτη προσευχή, η ολονύκτια πνευματική εργασία, η υπομονή στα δεινά που θα συναντήσουμε στη ζωή μας θα μας βοηθήσουν να συντρίψουμε αυτό τον βράχο που έχουμε μέσα μας και να μετασχηματίσουμε την θλίψη σε Χάρη και ανείπωτη χαρά.

Δ) ΤΥΦΛΩΣΗ

Όταν η καρδιά υποφέρει από σκληρότητα δεν είναι σε θέση να διακρίνει το καλό από το κακό και να αναγνωρίσει την παρουσία του Θεού, γιατί είναι τυφλή.

Μερικοί άπιστοι ρωτούν που είναι ο Θεός? Γιατί δεν μπορώ να τον δω? Πως μπορείς όμως να αποδείξεις αυτό σε κάποιους που δεν βλέπουν? Μοιάζουν με τον τυφλό που δεν πιστεύει ότι υπάρχουν πολυέλαιοι απλώς δεν έχει μάτια για να τους δει. Όσοι όμως έχουν «μάτια» και βλέπουν γνωρίζουν από πείρα ότι όλοι η πραγματικότητα είναι διαποτισμένοι με την παρουσία του Θεού και η ζωή τους τότε γεμίζει από μεγάλη χαρά. Όταν όμως έχεις αυτή την βιωματική κατανόηση της θείας χάριτος τότε με την παραμικρή αφορμή γίνεσαι επικριτικός, κατηγορείς τους άλλους και νομίζεις ότι φταίνε αυτοί. Όμως όταν είσαι πνευματικά τυφλός το πρόβλημα είναι δικό σου.

Ε) ΜΟΛΥΝΣΗ

Όταν η καρδιά συνηθίζει τις πονηρές σκέψεις και λογισμούς τότε υποφέρει από μόλυνση, μια άλλη αρρώστια της καρδιάς. Το πρόβλημα αρχίζει να δημιουργείται όταν αφήνουμε τις σκέψεις να μπουν στην καρδιά μας και να μένουν εκεί. Διότι τότε αποσπά απόλαυση από τις πονηρές συνθήκες και γίνεται όμηρος αυτών των εθισμών δηλ. μολύνεται.

ΣΤ) ΑΦΡΟΣΥΝΗ

Πρόκειται για μια άλλη καρδιακή αρρώστια όταν η καρδιά δεν αντιλαμβάνεται τα πραγματικά της συμφέροντα. Λ.χ. ένας πλούσιος άνθρωπος ηλικιωμένος δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον πλούτο του ακόμα και αν προσπαθούσε. Αυτός όμως συνεχίζει την προσπάθεια να βγάλει και άλλα χρήματα τα οποία δεν χρειάζεται. Είναι δε τόσο προσκολλημένος σε αυτό, ώστε δεν μπορεί να σταματήσει.

Δυστυχώς ο άνθρωπος δεν συνειδητοποιεί ότι θα πεθάνει γρήγορα, οπότε όλα του τα πλούτη θα του είναι άχρηστα. Δεν έχει μνήμη θανάτου. Η καρδιά του είναι απερίσκεπτοι και υποφέρει από άνοια.

Αγαπητοί. Έχουμε μπροστά μας μια εκπληκτική ευκαιρία με μοναδικές αφορμές και με όμορφες δυνατότητες για να μπορέσει ο καθένας να ξεκινήσει φιλότιμα τον αγώνα για να θεραπεύσει τις αρρώστιες της καρδιάς του και να ενωθεί με τον Θεό.

Εύχομαι ο Θεός να είναι παρών ιδιαίτερα αυτό το διάστημα της Μεγάλης Σαρακοστής και να συμπολεμεί για να φέρουμε σε πέρας τον πνευματικό αγώνα μας.