Αίτημα και συμβόλαιο στη θεραπευτική και ποιμαντική σχέση
Ο Ιησούς προσέρχεται στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά. Σ’ ένα τόπο θαυματουργικό. Οι ασθενείς προσέρχονται και περιμένουν την κίνηση των υδάτων από τον άγγελο για τη θαυματουργική θεραπεία τους.
Εκεί ευρίσκεται και κάποιος άνθρωπος για τριάντα οκτώ ολόκληρα χρόνια κατάκοιτος. Ο Ιησούς «γνοὺς ὅτι πολὺν χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ: Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;»
Ο Ιησούς διατυπώνει μια α-νόητη εκ πρώτης όψεως, επιφανειακής, προσέγγισης ερώτηση.
Τι να σημαίνει η ερώτηση αν ο παράλυτος θέλει να γίνει καλά; Υπάρχει περίπτωση να μη θέλει; Ο λαός συνηθίζει να λέει: «και ποιος άρρωστος δε θέλει την υγειά του;»
Επομένως θα μπορούσε να εδραιωθεί μια «αυτονόητη» ανάγκη για θεραπεία του παραλυτικού και να προχωρήσει στη θεραπεία του.
Πρόκειται για κάποιο ρητορικό ερώτημα που θα αναδείξει τη δύναμη του Χριστού και θα την φανερώσει στους παρευρισκόμενους; Ή πρόκειται για ένα ουσιαστικό ερώτημα που θέτει το πλαίσιο της θεραπείας;
Ο πόνος, τα προβλήματα και τα αρνητικά στοιχεία, που συνυπάρχουν και διαμορφώνουν την ασθένεια, έχουν πολλάκις περιγραφεί.
Η ασθένεια, όμως, περικλείει και κάποια δευτερογενή οφέλη που δεν είναι ευκόλως αναγνωρίσιμα και που η απώλειά τους δεν είναι επιθυμητή από τον ασθενή. Το κόστος που απαιτείται για τη θεραπεία δεν είναι πάντα συγγνωστό. Δεν αρκεί η δυσαρέσκεια από την κατάσταση της ασθένειας. Απαιτείται και η επιθυμία για τη νέα κατάσταση, που σημαίνει την ανάληψη όχι μόνο των πλεονεκτημάτων της ελευθερίας που περιέχει η υγεία, αλλά και την παραίτηση από την προστασία που περικλείει η νόσος.
Κανείς δεν χαρίζεται σε έναν υγιή, όπως σε έναν ασθενή. Πολλοί είναι αυτοί που βρίσκουν προτιμότερη την κατάσταση του αδύναμου αρρώστου και επιθυμούν την επαναφορά των πλεονεκτημάτων της αδύνατης στάσης….
Η θεραπεία λοιπόν έχει κόστος, γιατί προϋποθέτει τη συνολική αλλαγή πλεύσης του όλου ανθρώπου.
Η παραμονή ενός ανθρώπου στη χρόνια νόσο οδηγεί στην ταύτισή του μ’ αυτή την κατάσταση, έστω κι αν αυτό τον κάνει να διαμαρτύρεται. Η ανατροπή της ασθένειας δεν μπορεί να πραγματωθεί χωρίς την ανατροπή της εσωτερικής δομής του ασθενή. Η ανατροπή αυτή είναι μια διεργασία που απαιτεί ενεργητική και πλήρη συμμετοχή. Ο θεραπευτής μπορεί βέβαια να εμπνεύσει την επιθυμία του ασθενή προς την κατεύθυνση της υγείας και να ενεργοποιήσει τις δυνάμεις του, αλλά δεν μπορεί να μη σεβαστεί την ελευθερία των όποιων επιλογών του.
Άρα το ερώτημα «θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;» θέτει τις βάσεις για τη θεραπευτική διεργασία. Το θαύμα ήδη τίθεται ως συνεργατική πράξη. Συντελείται στα πλαίσια μίας σχέσης –στο σχετίζεσθαι- και όχι στην παθητική αποδοχή.
Εδώ ξεχωρίζει ο έμπορος-τσαρλατάνος, πωλητής της ελπίδας, που υπόσχεται την μαγική επίλυση των προβλημάτων και πασχίζει για την υποταγή του άλλου που βρίσκεται σε ανάγκη. Ψάχνει για πελάτες ή οπαδούς και επομένως δεν ενδιαφέρεται για την ελευθερία της βούλησης του άλλου. …
Ο ηγέτης έχει την ανάγκη οπαδών. Χωρίς τους οπαδούς δεν υφίσταται. Επομένως θα προβεί σε κάθε ενέργεια που θα εξασφαλίσει τον αναγκαίο λαό. Δεν αναζητεί τους λόγους που τους κάνει να τον ακολουθούν, αφού το ενδιαφέρον του περιορίζεται στη διατήρηση της εξουσίας του.
Ο Ιησούς όμως δεν κάνει δημόσιες σχέσεις. …
Επομένως, ο παντοδύναμος, θεραπευτής έχει την ανάγκη του άλλου. Έχει την ανάγκη του θεραπευτικού πλαισίου, της θεραπευτικής δύναμης της σχέσης, και γι’ αυτό αναζητά την επιθυμία του άλλου. Σέβεται την ελεύθερη βούληση, ακόμα κι αν αυτό οδηγεί στην παραμονή της ασθένειας, ακόμα κι αν αυτό εμποδίζει τη φανέρωση των ικανοτήτων του ως θεραπευτή…..
«Ἲδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι αμάρτανε, ἳνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται…»
…..Ο άνθρωπος είναι πλέον ελεύθερος να επιλέξει την ποιότητα των σχέσεων που θα αναπτύξει.
Ελεύθερος να κοινωνήσει ή να περιχαρακωθεί.
Ελεύθερος αλλά και υπεύθυνος…
Η αμαρτία ως σπάσιμο και αποτυχία των αγαπητικών σχέσεων είναι κατάσταση απελπιστικά χειρότερη από την παράλυση του σώματος, αφού οδηγεί στον αυτισμό-κλείσιμο στον εαυτό, στο σπάσιμο της δυνατότητας του σχετίζεσθαι με τον άλλο, στη μόνωση από τους ανθρώπους και το Θεό, στην αναίρεση του ίδιου του προσώπου που αποπροσωποποιείται.
(από το βιβλίο Ρωγμές και Αγγίγματα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου