Η στήλη αυτή δεν ήταν και τόσο φιλική προς τον αποθανόντα Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Το διαφορετικό κοινωνικό περιβάλλον, η διαφορετική παιδεία, ο άλλος τρόπος ζωής πολύ συχνά, αν όχι πάντα, διαμορφώνουν διαφορετικές απόψεις και αντιλήψεις για κρίσιμα ζητήματα της ζωής: ποιοι είμαστε, πού πάμε και ποιος ο ρόλος του καθενός, ποια η συμμετοχή του στην κοινότητα. Σε μια ποικιλόμορφη και πολύπλευρη κοινωνία και ταυτόχρονα ανοικτή στις προκλήσεις και στις αλλαγές είναι φυσικό αλλά και επιβεβλημένο να υπάρχουν και να λειτουργούν απρόσκοπτα όλες οι διαδικασίες διαμόρφωσης απόψεων, αντιλήψεων και θέσεων και να αντιπαρατίθενται ή και να συγκρούονται.
Χθες, όμως, που έμαθα τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου λυπήθηκα και μελαγχόλησα. Το ότι περιμέναμε τον θάνατο από καιρό δεν φαίνεται ότι είναι αρκετό για να απαλύνει την απουσία, όταν τελικά επέρχεται.
Δεν αισθάνομαι την ανάγκη να ανακαλέσω αυτά που κατά καιρούς έγραψα για την εισβολή του αποθανόντος Αρχιεπισκόπου στον δημόσιο βίο. Πολλοί τότε υποστήριξαν ότι δεν είχε δικαίωμα να το κάνει. Όλοι έχουν το δικαίωμα να ανεβούν στο δημόσιο βήμα και να διατυπώσουν την άποψή τους. Εκείνο που θελήσαμε από αυτή τη στήλη να συζητήσουμε είναι η ίδια η άποψη και όχι το δικαίωμα. Και με τις ασήμαντες δυνάμεις αυτής της στήλης βρεθήκαμε στην άλλη όχθη όπου και παραμένουμε.
Αισθάνομαι, όμως, την ανάγκη να γράψω ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος υπήρξε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα με πολλά χαρίσματα. Αν με ρωτήσετε αν προσέθεσε ή αφήρεσε στο πέρασμά του θα πω ανεπιφύλακτα ότι προσέθεσε, επειδή ακριβώς διέγειρε τις ψυχές και τα πνεύματα, μας έκανε να σκεφτούμε, να αισθανθούμε, να συμφωνήσουμε και να συμπαραταχθούμε ή να διαφωνήσουμε και να αντιταχθούμε. Έδρασε σαν καταλύτης σε μια κοινωνία λιμνάζουσα και αδρανή από πολλές πλευρές.
Ήταν αναμφισβήτητα ηγέτης που ξεπερνούσε τα όρια της Εκκλησίας. Ουσιαστικά ήταν πολιτικός ηγέτης που από τον άμβωνα της εκκλησίας απευθυνόταν στον λαό και όχι μόνο στους πιστούς. Είχε πρώτα τη φυσική γοητεία που εκπέμπει ο πραγματικός ηγέτης και που κάνει να τον αποδέχονται και εκείνοι που συμφωνούν και εκείνοι που διαφωνούν. Οπωσδήποτε δεν ήταν ο άχρωμος και πληκτικός κληρικός, ο εγκλωβισμένος στις ανάγκες και στη λογική του θεολογικού ή παραινετικού κηρύγματος. Αντιθέτως, έβγαλε τον εκκλησιαστικό λόγο από τα δεσμά του θεολογικού κηρύγματος και της ηθικής καταδίκης. Σχεδόν απερίφραστα δεχόταν ότι η αμαρτία είναι μέρος του κόσμου μας και απευθυνόταν στους αμαρτωλούς. Ίσως γιατί η Ορθοδοξία είναι στη βαθύτερη ουσία της υπαρξιακή θρησκεία και στους κόλπους της μπορούν να ζητήσουν απαντήσεις οι πιστοί και οι άπιστοι, οι αμαρτωλοί και οι αναμάρτητοι.
Το άλλο μεγάλο του χάρισμα ήταν ο λόγος του. Σε μια εποχή που οι εκκλησιαστικοί και πολιτικοί ηγέτες απευθύνουν λόγο ξύλινο, υποκριτικό και ψεύτικο, όπου ο ακροατής ξέρει ποια είναι η επόμενη φράση ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε την τέχνη να ξαφνιάζει και να διεγείρει το ακροατήριό του με λόγια κοινά, απλά και, κυρίως, ευθύβολα. Περισσότερο από τους πολιτικούς ανανέωσε τον δημόσιο λόγο.
Ο κόσμος της Εκκλησίας είναι περίπλοκος και αντιφατικός και δεν μπορώ να γνωρίζω ποια ήταν η συνεισφορά του, τι το καινούργιο έφερε. Όσοι δεν ανήκουν σε αυτόν τον κόσμο γνώρισαν μόνο τη δημόσια εμφάνισή του πέρα από τα όρια της Εκκλησίας και αυτήν κρίνουν και μαρτυρούν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου