Μνήμη του Νεοέλληνα β'

Οδυσσέας Ελύτης

Στο συντομότατο διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα σε πέντε στίχους του Ίβυκου και άλλους τόσους του Κάλβου, πρόφτασε ν' αφυπνιστεί από τον πρωτογονισμό και την ωμοφαγία της η ομάς των λαών πού επέτυχε στη συνέχεια να συγκροτήσει τα κράτη της Ευρώπης, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, βουτηγμένα στο συμφέρον, όπως οι ποντικοί στο λάδι, και για ένα διάστημα τόσο χαμηλής μετατρεψιμότητας πού και ο τελευταίος φθόγγος της φωνής τους να 'χει σταθεί ανάμεσα στην ρίνα και τον λάρυγγα. Δόξα να 'χει ο Θεός πού εις την κορυφή του Ο­μήρου εστάθηκαν της θαλάσσης ο θρούς και των ανοιχτών φωνηέντων το πάφλασμα. Πολλές ρήσεις έχουμε δει ν' ανατρέπονται, ποτέ όμως την αποφθεγματική εκδοχή: Όπου γλώσσα πατρίς.

Ο πολιτισμός περνάει όπως το ιώδιο πάνω στις πονεμένες περιοχές για να τις ιάνει, έως ότου κάποιος καινούρ­γιος τραυματοποιός παρουσιαστεί και επαναληφθεί η ίδια ιστορία, κι έχει ο Θεός. Επειδή άπαξ και κάποιος επέτυχε — στον πολιτισμό εννοώ — , δεν μπορεί παρά να επανέλθει. Μετά μυριάδες χρόνια θα επανέλθει.

Ο κήπος με τις αυταπάτες, 1995.