Ἡ ἀποστολὴ τοῦ ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ

Ἀρχιμανδρίτης Ἰωσήφ,

Καθηγούμενος Ἱερᾶς Μονῆς Ξηροποτάμου.

Σὲ καιροὺς ἀλλοτινούς, ἡ πολυάριθμη ὕπαρξις μοναχῶν καὶ μοναστηριῶν, καὶ ὁ σεβασμὸς ποὺ ἀπελάμβανε ὁ μοναχισμὸς μέσα στὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, μαρτυροῦσε τόσο γιὰ τὴν θέρμη τῆς ἀγάπης πολλῶν ψυχῶν γιὰ τὸ Θεό, ὅσο καὶ γιὰ τὸν μεταφυσικὸ καὶ ἐσχατολογικὸ προσανατολισμὸ τῆς ὅλης χριστιανικῆς κοινωνίας. Ἔτσι, ὁ Ὀρθόδοξος Μοναχισμὸς ἀπετέλεσε ἕνα γνήσιο εὐαγγελικὸ κίνημα, ποὺ σφράγισε τὴν ζωὴ καὶ τὴν ἱστορία τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας. Σήμερα, ποὺ ἐψύγη ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν (Ματθ. κδ´ 12) καὶ οἱ μὴ ἔχοντες ἐλπίδα (Α´ Θεσ. δ´ 13), εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἐπηῤῥεάζουν ἀποφασιστικὰ τὴν κάθε ἔκφανσι τῆς κοινωνικῆς ζωῆς, ὁ χριστιανικὸς μοναχισμός, πέραν τοῦ ὅτι ἔχει συῤῥικνωθῆ τοπικὰ καὶ ποσοτικά, καλεῖται συχνὰ νὰ καταδεικνύη καὶ τὴν κοινωνικὴ προσφορὰ καὶ χρησιμότητά του. Ἄλλοτε ὡς θεματοφύλαξ κάποιων ξεχασμένων ἱερῶν παραδόσεων τοῦ Γένους, ἄλλοτε ὡς φύλαξ καὶ συντηρητὴς κάποιου πολιτιστικοῦ ἀποθέματος μνημείων καὶ κειμηλίων, καὶ ἄλλοτε ὡς παροχεὺς κάποιας σύντομης φυσικῆς καὶ ψυχικῆς γαλήνης. Ἔτσι, πολλοὶ παραβλέπουν καὶ ἀντιπαρέρχονται εὔκολα τὴν κύρια καὶ οὐσιαστικὴ ἀποστολὴ τοῦ Ὀρθόδοξου μοναχισμοῦ: τὴν προσευχὴ καὶ τὴν μαρτυρία. Ἡ ἀδιάλειπτος προσευχὴ καὶ λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ἐπιμελὴς τήρησις τῶν ἐντολῶν Του ἀπὸ ψυχὲς λογικὲς καὶ ἀφοσιωμένες, εἶναι κατὰ τοὺς Πατέρες τὸ ἐχέγγυο γιὰ τὴν συντήρηση τοῦ σύμπαντος κόσμου καὶ τὸ ἀνυπέρβλητο ζωντανὸ κήρυγμα γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας. Αὐτὸ τὸ ζωντανὸ κήρυγμα, αὐτὴν τὴν μαρτυρία τῆς ζωῆς καὶ τῆς προσευχῆς, ἔχει ἀνάγκη περισσότερο ἀπὸ ὁ,τιδήποτε ἄλλο ὁ σημερινὸς κόσμος, καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ εἶναι - ὅπως καὶ ἦταν ἀνέκαθεν – τὸ κύριο μέλημα τῶν μοναχῶν. Εἴθε, μέχρι τερμάτων αἰῶνος, τὸ θυμίαμα τῶν κατανυκτικῶν προσευχῶν τῶν μοναχῶν νὰ ἀνεβαίνη ἀδιάλειπτα πρὸς τὸ Οὐράνιο Θυσιαστήριο, καὶ ἡ ἱλαρὴ φλόγα τῆς ἐσταυρωμένης βιοτῆς του νὰ δείχνῃ καὶ νὰ φωτίζῃ ἀταλάντευτα τὸν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς Αὐτό.