ΟΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΓΕΥΜΑΤΟΣ

Μελίνα Καριπίδου,

Κλινική Διαιτολόγος, Διατροφολόγος

            Πολύ συχνά ακούμε και διαβάζουμε για το τι πρέπει να τρώμε, σε τι ποσότητα και με ποια συχνότητα. Σπάνια, όμως, γίνεται λόγος με ποιους πρέπει να γευματίσουμε και που, γεγονός πολύ σημαντικό για τις διατροφικές μας συνήθειες και την πραγματικά υγιεινή διατροφή.

            Ο ισορροπημένος τρόπος διατροφής αποτελεί κατά κοινή παραδοχή θέμα καίριας σημασίας και προτεραιότητας για τη δημόσια υγεία στον δυτικό κόσμο τόσο για τους ενήλικους όσο και για τα παιδιά και τους εφήβους. Μια διάσταση, όμως, του περισσότερου υγιεινού τρόπου διατροφής, που συχνά αμελείτε για χάρη του τι και πόσο συνιστάται να τρώμε, είναι το που και πως τρώμε. Το περιβάλλον των γευμάτων, δηλ. ο χώρος όπου καταναλώνεται το γεύμα, με ποιους και τι γίνεται κατά τη διάρκεια του, έχουν αποδεχτεί σημαντική παράμετρος για την ποιότητα της δίαιτας.

            Η κατανάλωση γευμάτων εκτός σπιτιού, που έχει αυξηθεί σε σημαντικό βαθμό τις τελευταίες δεκαετίες, έχει συσχετισθεί με χαμηλότερη ποιότητα δίαιτας και με την παράλειψη όλων των κυρίως γευμάτων.  Όσο δηλ. αυξάνεται η κατανάλωση γευμάτων εκτός σπιτιού, τα άτομα λαμβάνουν χειρότερης ποιότητας τρόφιμα και υιοθετούν μάλλον ακατάστατα γεύματα. Στον αντίποδα αυτού του φαινομένου τοποθετείται το οικογενειακό γεύμα.

            Πολλές μελέτες δείχνουν πως η ύπαρξη έστω και ενός οικογενειακού γεύματος, βελτιώνει την ποιότητα της διατροφής όχι μόνο των ενηλίκων, αλλά και των νεαρών μελών της οικογένειας.

            Η μεγάλη συχνότητα ενός γεύματος με την οικογένεια αυξάνει την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και δημητριακών ολικής άλεσης και μειώνει εκείνη των γλυκισμάτων και των σνακ χαμηλής ποιότητας. Μάλιστα η επίδραση αυτή μπορεί να διατηρηθεί ακόμα και στην ενήλικη ζωή.

            Οι προϋποθέσεις

            Η θετική επίδραση, όμως, του οικογενειακού γεύματος συμβαίνει υπό προϋποθέσεις. Είναι εντυπωσιακό ότι η παρακολούθηση της τηλεόρασης κατά τη διάρκεια του γεύματος  αναιρεί τα πλεονεκτήματα, που  αυτή η συνήθεια προσφέρει. Η εξήγηση είναι ότι, όταν η οικογένεια βλέπει τηλεόραση παράλληλα με το γεύμα, αποσπάται από τη διαδικασία του φαγητού και παραλείπει τα περιφερειακά τρόφιμα, ιδιαίτερα τις σαλάτες. Άλλο σενάριο είναι τα άτομα που τρώνε με την τηλεόραση ανοιχτή μπορεί να οδηγηθούν στην κατανάλωση πολύ περισσότερου φαγητού, αφού δεν καταλαβαίνουν πότε χόρτασαν, η ακόμα και λιγότερου και αργότερα, για να καλύψουν την πείνα τους.

            Είναι χαρακτηριστικό ότι στους εφήβους η παρακολούθηση τηλεόρασης και η ενασχόληση με τον υπολογιστή έχουν συσχετισθεί με την παράλειψη κάποιου κυρίως γεύματος. Από την άλλη μεριά, η συζήτηση σε ήρεμο περιβάλλον κατά τη διάρκεια του οικογενειακού γεύματος λειτουργεί ευεργετικά.

            Αυτό εύκολα γίνεται αντιληπτό, εάν αναλογισθεί κανείς ότι η συζήτηση και η ήρεμη ατμόσφαιρα επιτρέπουν στο άτομο να επικεντρωθεί στο φαγητό του, να καταναλώσει ποικιλία τροφίμων και να σταματήσει όταν χορτάσει.

            Εξ άλλου, στη σημερινή εποχή, όπου οι γονείς συνήθως εργάζονται πολλές ώρες και τα παιδιά έχουν πολλές ευκαιρίες να φάνε μόνα τους, το οικογενειακό γεύμα μάλλον αποκτά μεγαλύτερη αξία, καθώς ίσως είναι από τις λίγες ευκαιρίες για την οικογενειακή συνύπαρξη.