Παρασκευή 31 Ιουλίου 2015

Η Εκκλησία απέναντι στην οικονομική και κοινωνική κρίση

Πολύς λόγος γίνεται συχνά για τις επίκαιρες παρεμβάσεις της Εκκλησίας στα πολυποίκιλα προβλήματα που ταλαιπωρούν και δοκιμάζουν τη συνοχή της ελληνικής κοινωνίας. Πρόκειται για μια δοκιμασία που παρουσιάζεται με αποκλειστικά οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, και ως τέτοια καλούνται να τα αντιμετωπίσουν οι θεσμοί και οι δομές της κοινωνικής μας οργάνωσης, μεταξύ αυτών και η Εκκλησία. Η φύση του προβλήματος και η ερμηνευτική του προσέγγιση είναι πρωτίστως παραπλανητικές τόσο για τη στάση της Εκκλησίας όσο και για τον τρόπο με τον οποίο ο Νεοέλληνας κατανοεί τη φύση και τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της. Κι αυτό γιατί η παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας και η εξ αυτής σημερινή της κατάσταση βρίσκονται σε άμεση εξάρτηση με τον πνευματικό της προσανατολισμό.
Έναν προσανατολισμό εγκλωβισμένο στην ανθρώπινη εγωπάθεια και αλαζονεία, η οποία αρέσκεται στις εύκολες απαντήσεις στα δύσκολα και δυσεπίλυτα προβλήματα της ανθρώπινης πραγματικότητας. Αυτό δραματοποιείται ακόμη περισσότερο από το δεδομένο ότι ο άνθρωπος βρίσκεται συνεχώς μέσα σε μια δυναμική και αμφίδρομη αλληλεξάρτηση με την κοινωνία και τον πολιτισμό. Ο πνευματικός του προσανατολισμός αντικειμενοποιείται στην κοινωνική του πορεία και τον πολιτισμό, ενώ αυτά με τη σειρά τους λειτουργούν ως προκλήσεις για υπέρβαση και εξέλιξη. Αυτό που βιώνει σήμερα η ελληνική κοινωνία είναι η κατάρρευση αυτού του μύθου – (κατάρρευση που επαναλαμβάνεται αδιαλείπτως μέσα στην ιστορία) – ότι ο άνθρωπος είναι ικανός να ρυθμίσει με τρόπο «ορθό», επιτυχή και πανανθρώπινα αποδεκτό τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές δομές εντός των οποίων καλείται να ζήσει. Όσο κι αν φαντάζει ανεπίκαιρο, σ’ αυτό το σημείο ο λόγος της Εκκλησίας, όπως εκφράζεται μέσα στη προσευχή της, έρχεται να αποδομήσει αλλά και να θεραπεύσει αυτή την αλαζονική προοπτική της ανθρώπινης αυταρέσκειας. Ο εκκλησιαστικός λόγος, ως κατά βάση ερμηνευτικός, κατανοεί και περιγράφει την ιστορία ως μία συνεχή παρέμβαση του Θεού, που κατευθύνει έξω από κάθε ανθρώπινη λογική και πρόβλεψη την ιστορική πορεία προς ένα τέλος εκ των προτέρων προσδιορισμένο: Στην συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο Θεού και ανθρώπου.Αυτήν και μόνο αυτήν τη συνάντηση υπηρετεί η Εκκλησία, κρατώντας τον Χριστό διαφανή στη ζωή των πιστών, μέσα από την έκφραση της απόλυτης αγάπης και της διακονίας προς τον κάθε άνθρωπο, οποιασδήποτε φυλής και κοινωνικής τάξης. Η Εκκλησία αληθεύει ως σώμα των πιστών, μέσα από την κλήση για δυναμική μεταβολή του ανθρώπου ώστε να γίνει το υποκείμενο της αγάπης, αυτός που προσφέρει την αγάπη με τον ίδιο τρόπο που την αναζητά. Στον λόγο της Εκκλησίας, η ενότητα των ανθρώπων και η έμπρακτη έκφραση της μεταξύ τους αγάπης δεν είναι τίποτε άλλο από την ικανοποίηση από μέρους του Θεού του ανάλογου αιτήματος της προσευχής τους. Γι’ αυτό και η φράση ενός σύγχρονου ορθόδοξου ιεράρχη «Να σου φτάνει μόνο ο Χριστός» ηχεί, μάλλον, ως παράλογη και ανεδαφική για το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας.

* Ο Χρήστος Αραμπατζής είναι αναπλ. καθηγητής Χριστιανικής Γραμματείας, τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ


Αθηναϊκό Πρακτορείο, ΑΘΗΝΑ

mignatiou.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: