 | ||||||
| Το τάμα. Πίνακας του Νικόλαου Γύζη (1874). Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη. |
Η ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΩΣ ΑΝΑΓΚΗ
Στην καθημερινή μας ζωή και στις μεταξύ μας σχέσεις στενοχωριόμαστε αν συμβεί να μην μας αναγνωρίσουν κάτι καλό που τυχόν κάναμε και δεν μας έδειξαν την ανάλογη ευγνωμοσύνη. Είτε γονείς είμαστε και τα παιδιά μας έδειξαν αγνωμοσύνη, είτε φίλοι είμαστε και ο ευεργετηθείς δεν αναγνωρίσει την ευεργεσία, μάς πληγώνει σκληρά. Και υπάρχει το ενδεχόμενο, αυτό το παράπονο, να μας συνοδεύσει σε όλη μας την ζωή ακόμα και μέχρι του τάφου.
Αλλά ενώ είμαστε τόσο ευαίσθητοι για την έλλειψη ευγνωμοσύνης προς εμάς, από την άλλη δεν δίνουμε όμως και μεγάλη σημασία, όταν το ίδιο λάθος το κάνουμε όχι μόνο απέναντι στους ανθρώπους, αλλά και αυτού του Θεού. Είναι πραγματικά φοβερό αν σκεφτούμε πόσο συχνά και από πόσους και ποιους διαπράττεται αυτό το σφάλμα.
Γιατί δεν είναι σπάνιο φαινόμενο να διαμαρτυρόμαστε και ν’ αγανακτούμε γιατί κάποιος συνέβη να δείξει αγνωμοσύνη απέναντι μας, τη στιγμή που εμείς οι ίδιοι πριν λίγο διαπράξαμε πολύ βαρύτερη αγνωμοσύνη κατά του Θεού.
Γι’ αυτό όταν στην σημερινή Ευαγγελική περικοπή ακούει κανείς την συγκύπτουσα μόλις θεραπεύτηκε από τη βασανιστική της αρρώστια, αμέσως να σπεύδει να δοξάσει τον Θεό, δεν είναι δυνατό παρά κι’ αυτός να δοξάσει τον Θεό, γιατί οπωσδήποτε υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις. Διότι συνήθως ή παραλείπουμε τελείως να ευχαριστήσουμε τον Θεό για τις ευεργεσίες Του ή και όταν κατ’ εξαίρεση Τον ευχαριστούμε, αυτό γίνεται αφού έχουν προηγηθεί πολλά άλλα πράγματα. Θα πρέπει πρώτα ν’ απολαύσουμε τις ευεργεσίες με πολλούς τρόπους, να τις ανακοινώσουμε στους άλλους να τις πανηγυρίσουμε και μόνο στο τέλος να θυμηθούμε και να ευχαριστήσουμε τον Θεό και μάλιστα πολύ χλιαρά.
Αλλά η εκδήλωση ευγνωμοσύνης προς τον Θεό δεν είναι απλώς ένα στοιχειώδες καθήκον, αλλά και δείγμα ευγενικής διάθεσης και γενικότερα ψυχικής υγείας. Γιατί ο ψυχικός μηχανισμός εκείνου που δεν εκδηλώνει την προς τον Θεό ευγνωμοσύνη του δεν βρίσκεται σε ομαλή κατάσταση. Αν δηλ. ο αγνώμων δεν αναγνωρίζει καμία χάρη προς τον Θεό σημαίνει, ότι ο,τιδήποτε λαμβάνει απ’ Αυτόν, το θεωρεί ως αυτονόητη εξόφληση οφειλής. Συνεπώς όχι μόνο δεν είναι σε θέση να απολαύσει τη θεϊκή ευεργεσία και να χαρεί, αλλά γίνεται τόσο απαιτητικός, ώστε αντί να ευγνωμονεί για όσα μέχρι τώρα έχει απολαύσει, τα θεωρεί λίγα και παραπονείται για όσα θα έπρεπε να έχει λάβει και δεν τα έλαβε από τον Θεό.
Αν μάλιστα κάποιος μετά από επιμονή είχε λάβει τη δωρεά του Θεού και μετά, όταν την έλαβε, παρέλειψε και αυτή την τυπική ευχαριστία προς τον Θεό, σημαίνει ότι ο ψυχικός του κόσμος είναι αρρωστημένος. Γιατί εκτός από τον αθεράπευτο εγωισμό που φανερώνει η αγνωμοσύνη του, υπάρχει μια αχαρακτήριστη κατωτερότητα που φανερώνεται με την αδιαφορία, την περιφρόνηση προς τον Θεό, τον Οποίο μέχρι πρότινος παρακαλούσε για τη θεία Του παρέμβαση. Τώρα δε μόλις πήρε ό,τι ζήτησε, δεν στρέφει ούτε στιγμή τη σκέψη του να θυμηθεί από ποιόν και πως έλαβε ότι απολαμβάνει τώρα.
Αλλά κι’ αν δεν συμβεί ακριβώς αυτό, είναι γεγονός ότι η προσευχή μας είναι πιο θερμή και επίμονη όταν ζητούμε κάτι από τον Θεό, παρά όταν πρόκειται να Τον ευχαριστήσουμε για κάτι που λάβαμε απ’ Αυτόν. Δεν αποκλείεται μάλιστα, όταν έχει ικανοποιηθεί το αίτημα μας, να επιστρατεύσουμε όλους τους ορθολογισμούς για ν’ αποδείξουμε στον εαυτό μας, ότι εκείνο που ζητούσαμε στην προσευχή μας και μας δόθηκε, δεν προήλθε εκ μέρους του Θεού, αλλά κατά ένα «φυσικό» τρόπο και συνεπώς δεν οφείλουμε στο Θεό καμιά ευγνωμοσύνη.
Αλλά κι’ αν υποθέσουμε, ότι τίποτε απ’ αυτά δεν συνέβη και ότι όπως η συγκύπτουσα έτσι κι’ εμείς μόλις λάβαμε μια ευεργεσία από τον Θεό Τον ευχαριστούμε για ό,τι μας χάρισε.
Αυτό θα ήταν αρκετό για να εκφράσει την ευγνωμοσύνη μας; Ασφαλώς όχι. Διότι η πραγματική ευγνωμοσύνη δεν περιορίζεται μόνο στα λόγια. Δεν είναι δυνατό λ.χ. να ευγνωμονώ ένα γιατρό που με έσωσε από βέβαιο θάνατο και με τα λόγια να εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου, αλλά με τα έργα μου να τον προσβάλλω καθημερινά. Αυτού του είδους η ευγνωμοσύνη δεν θα είναι πραγματική, αλλά εμπαιγμός.
Κατ’ αναλογία και απέναντι του Θεού δεν είναι δυνατό να αισθανόμαστε πραγματική ευγνωμοσύνη, αν υποτεθεί, ότι με τα λόγια Τον ευχαριστούμε και με τη ζωή μας Τον προσβάλλουμε περιφρονώντας και Εκείνον και τον νόμο Του.
Γι’ αυτό η αληθινή εκδήλωση της ευγνωμοσύνης μας προς τον Θεό για όλες τις προς εμάς ευεργεσίες Του θα είναι, όταν λαμβάνουμε τις δωρεές Του, αμέσως να Τον ευχαριστούμε και να Τον δοξάζουμε. Στη συνέχεια με την ζωή μας να δείχνουμε ότι δεν λησμονούμε τι οφείλουμε σ’ Αυτόν γενικά και ειδικότερα, την ευσπλαχνία, την οποία έχει δείξει ιδιαίτερα για τον καθένα από μας.
π.Γ.Στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου