Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑΣ
Βρισκόμαστε μέσα στην επιρροή αυτού του μετασχηματισμού η οποία μας επηρεάζει σε όλου ς τους τομείς και μας αναγκάζει σε μια νέα ερμηνεία της ζωής και του κόσμου.
Τι συμβαίνει με την εκκλησιαστική παρουσία σε σχέση με όλα αυτά; Μήπως αντιπροσωπεύει μια περιοχή που βρίσκεται πέρα από τον μετασχηματισμό αυτό; Διότι αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, αν η Εκκλησία κείται πάνω από την ιστορία, αμετακίνητη και αδιάφορη για την καθημερινή ζωή, τότε ερωτάται: πως μπορεί να ενδιαφέρει τον κοινό άνθρωπο ή γιατί να ενδιαφέρεται; Θα παρέμενε ξένο σώμα, το πολύ- πολύ μια αξία ίσως σεβασμού λόγω του ένδοξου παρελθόντος – αλλά χωρίς πραγματική επιρροή στη διαδικασία της ζωής.
Για να βρούμε απάντηση θα πρέπει να διεισδύσουμε βαθειά στην κοινωνική και ατομική ζωή και μετά να θέλουμε και την προσφυγή μας στην ορθόδοξη Θ. Λειτουργία. Διότι Λειτουργία είναι σύναξη λαού και συνεπώς η χριστιανικότητα μπορεί να συσχετισθεί με τις αξιώσεις των ανθρώπων χωρίς να χάνουν την αξιοπρέπεια τους. Εξ άλλου ουσιαστικό στοιχείο της Λειτουργίας είναι η ανάγνωση του ευαγγελίου, όπου μέσα απ’ αυτή αναδύεται η δυναμική της Εκκλησίας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα.
Η δυναμική της ορθοδοξίας δεν βρίσκεται στην άνοδο αλλά στην κάθοδο, στους διαδρόμους της καθημερινής ζωής των απλών ανθρώπων. Μία τέτοια κάθοδο έκαμε ο Χριστός.
Ας έρθουμε στο σημερινό ευαγγέλιο το οποίο παρουσιάζει τον Ιησού Χριστό να ενεργεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να φανερώνεται στον κόσμο η Εκκλησία Του.
Σήμερα ο όρος Εκκλησία είναι δυσνόητος και για ορισμένους απαράδεκτους. Το ευαγγέλιο ξεκαθαρίζει τα πράγματα. Όχι μόνο με λόγια, αλλά και με πράξεις που αναγεννούν κάτι καινούργιο μέσα στον κόσμο. Αυτό θα το δούμε κάνοντας κάποιες παρατηρήσεις στο γεγονός του θαύματος του παραλυτικού.
Το πρώτο που παρατηρούμε είναι η σύναξη των ανθρώπων γύρω από το Χριστό. Έτσι δημιουργείται μία δυναμική κοινότητα στραμμένη προς τον Θεάνθρωπο, αλλά και στον συνάνθρωπο και χωρίς αυτή τη σύναξη-κοινότητα δεν μπορούμε να μιλάμε για Εκκλησία, για χριστιανισμό, για αναγέννηση του κόσμου.
Το τι ακριβώς σημαίνει αυτό το καταλαβαίνει κανείς προσεγγίζοντας την ορθόδοξη λειτουργία. Σ’ αυτή κάθε πιστός βλέπει τον εαυτό του ως κύτταρο μιας ζωντανής ενότητας, ως μέλος ενός σώματος, μιας κοινότητας η οποία απευθύνεται στο Θεό και στον κόσμο.. Ο πιστός εκφράζεται με αυτή και δι’ αυτής, όπως ο παράλυτος εκφράστηκε με τους τέσσαρις συνοδούς του. Οι τέσσαρις πήγαν στη σύναξη με αυταπάρνηση και ταπείνωση σηκώνοντας τον άρρωστο και μάλιστα « απεστέγασαν την στέγη όπου ην ο Ιησούς και εξορύξαντες χαλώσι τον κράβατον, εφ ω ο παραλυτικός κατέκειτο».
Με αυτές τις προϋποθέσεις συγκροτείται η σύναξη στον τόπο που παρίσταται ο Χριστός και οι συνάνθρωποι του. Και ο Χριστός «ιδών την πίστιν αυτών λέγει τω παραλυτικώ. Τέκνον αφέωνται σοι αι αμαρτίαι σου». Από τους πολλούς προσέχει τον ένα με το συγκεκριμένο πρόβλημα, δείχνοντας ότι στη χριστιανική κοινωνία- Εκκλησία δεν υπάρχει ούτε ολοκληρωτισμός που αδιαφορεί για το μεμονωμένο άτομο, ούτε ατομοκρατία που αποδυναμώνει το άτομο.
Η δεύτερη υπογράμμιση στο ευαγγελικό ανάγνωσμα του παραλυτικού είναι η εξής: Ο Χριστός ανοίγει το μέλλον του ανθρώπου . Με ποιο τρόπο; Θεραπεύοντας το σώμα και την ψυχή του εξαλείφει τον απανθρωπισμό από τη ζωή του. Γιατί όποιος αγνοεί τα προβλήματα της ψυχής αγνοεί το βάθος του ανθρώπινου προσώπου, και όποιος αγνοεί το σώμα αγνοεί το πρόσωπο. Χωρίς βάθος το πρόσωπο μοιάζει με ένα ον βαλσαμωμένο που φαίνεται ζωντανό ενώ δεν είναι. Χωρίς σώμα δεν υπάρχει άνθρωπος.
Ο Χριστός αλάφρωσε τον άνθρωπο από το βάρος της διχοτόμησης σώμα και ψυχή, πνεύμα και ύλη. Κι’ όταν οι Φαρισαίοι ζητούν εξηγήσεις, λέγει στον παραλυτικό: « σοι λέγω έγειρε και άρον τον κράβατον σου και ύπαγε εις τον οίκον σου». Δηλ. άνθρωπε μου μπες στη ζωή ολοκληρωμένος άνθρωπος. Είναι φοβερή η αποδοχή του παραλύτου από το Χριστό. Τον μεταμορφώνει χωρίς να τον διχοτομεί, να τον καταστρέφει. Τον αναγεννά εκ του μηδενός. Ο άνθρωπος θεούται, γίνεται χριστιανός χωρίς να πάψει να είναι άνθρωπος.
Είπαμε ότι ο Χριστός σώζει τον παράλυτο, όχι μόνο θεραπεύοντας το σώμα και την ψυχή του, αλλά εξαλείφοντας και την απανθρωπιά των εκπροσώπων της Ιουδαϊκής θρησκείας, οι οποίοι είναι έτοιμοι να αναγάγουν την ηθική σε κανονισμούς, να συναρμολογήσουν την ηθικολογία με την ηθική, μια φυλακή για τον άνθρωπο. Τελείως δηλ. αντίθετα με τον παράλυτο και τους συνοδούς του που « παραθέτουν εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν αυτώ Χριστώ τω Θεώ». Και τούτο γιατί αντιλαμβάνονται πως χωρίς το Χριστό η άφεση των αμαρτιών μετατρέπεται σε μία άγονη δικαστική διαδικασία με πολλές εντολές, αλλά χωρίς γόνο που να γονιμοποιεί μία άλλη ζωή. Η άφεση των αμαρτιών γονιμοποιείται με την παρουσία του Χριστού, εξ ου και ζωοδότης.
Η τρίτη παρατήρηση στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα αφορά την κίνηση των τεσσάρων συνοδών του παραλύτου στο σπίτι που βρίσκεται ο Χριστός διδάσκων στη σύναξη- στο χώρο της Εκκλησίας. Οι άνθρωποι δεν πηγαίνουν εκεί μόνοι τους. Συνοδεύουν το πρόβλημα τους, το πρόβλημα της ζωής τους. Στη σύναξη ο Ιησούς κηρύττει « ελάλει αυτοίς τον λόγον» Κι’ ενώ θα περιμέναμε κανείς από όσους μετέβησαν εκεί να ξεχάσουν τις βιοτικές τους ανάγκες η ίδια η λειτουργία που επιτελείται τους εμπνέει να φέρουν τον παράλυτο και μάλιστα μ’ ένα τρόπο εντυπωσιακό: βγάζοντας τα κεραμίδια από τη στέγη και φέρνοντας τον μπροστά στο Χριστό.
Με την ενέργεια τους αυτή δεν παραβλέπουν, ότι ο παράλυτος δεν είναι «καλός λίαν», ούτε το γεγονός των αμαρτιών του. Η αμαρτία είναι το τραγικό στοιχείο του παραλύτου, που ο Χριστός και κατά κάποιο τρόπο οι Γραμματείς φέρουν στη συνείδηση της κοινότητας, θυμίζοντας το « ουδείς άξιος των συνδεδεμένων ταις σαρκικαίς επιθυμίαις και ηδονές προσέρχεσθε ή προσεγγίζειν ή λειτουργείν σοι βασιλεύ της δόξης».
Στη λειτουργία όμως υπάρχει και ένα αλλά. « αλλ’ όμως δια την σην αγάπην και φιλανθρωπίαν….», που σημαίνει, ότι η αμαρτία δεν μπορεί να είναι ένα άλυτο πρόβλημα του κόσμου. Η φθορά που συνοδεύει τον παράλυτο δεν καταφάσκει ή αποφάσκει στην λειτουργία κάτι από τον παράλυτο. Ας μην παρασυρθούμε απ’ αυτό το δίλλημα. Ο άνθρωπος που μπαίνει στο λειτουργικό χώρο είναι αυτός ο πονεμένος ,ο φθαρμένος άνθρωπος και καθώς γίνεται αποδεκτός μέσα στην κοινότητα συντελείται μία αλλαγή. Ο άνθρωπος μπαίνει στη λειτουργία για να μη μείνει όπως είναι. Η λειτουργία είναι το φάρμακο της αθανασίας, γιατί με την αποδοχή της και τη κατάφαση της προς τον άνθρωπο και τον κόσμο αντιφάσκει στη φθορά του , τον αγιάζει, τον ανακαινίζει και τον αναφέρει στο δημιουργό του, τον μεταμορφώνει χωρίς να τον αλλοιώνει.
Εκτός από το δρόμο της καταγγελίας και της μονόδρομης σκέψης υπάρχει και ο δρόμος της εν Χριστώ δράσης, ο οποίος χαρακτηρίζεται και γνωρίζεται από τη δύναμη της αγάπης.
Η διαπίστωση αυτή αποτελεί γέννημα του ευαγγελίου αλλά και έκφραση μιας νεωτερικής αντίληψης περί ατομικής και κοινωνικής ζωής. Τώρα απομένει να ενδιαφερθούμε με θέρμη γι’ αυτή, γιατί πράγματι αξίζει κάτι καλύτερο. Είμαστε άνθρωποι υπέρ των οποίων ο Χριστός απέθανε και ανέστη. Εκτός κι αν έχουμε αποκοπεί πλήρως από τις ηθικές και ανθρωπιστικές επιδιώξεις.
Μακάρι να μη συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Καλή Κυριακή
π.γ.στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου