20 Μαΐου: Μνήμη των θεμελιωτών του Χιακού Μοναχισμού

Μέσα στη σεπτή χορεία των αγίων, οι οποίοι γεννήθηκαν και διέλαμψαν με την ασκητική τους βιοτή στη μυροβόλο νήσο Χίο, είναι και οι τιμώμενοι στις 20 Μαΐου Όσιοι Πατέρες Νικήτας, Ιωάννης και Ιωσήφ, οι οποίοι αποτελούν την απαρχή του χιακού μοναχισμού, αφού είναι οι πρώτοι κατονομαζόμενοι μοναχοί της Χίου.

Σύμφωνα με τον βιογράφο τους, Όσιο Νικηφόρο τον Χίο, δεν μας έχουν διασωθεί ούτε ο ακριβής τόπος και χρόνος της γεννήσεώς τους ούτε και τα ονόματα των γονέων τους. Σύμφωνα πάντως με τη χιακή παράδοση οι τρεις θεοφόροι Πατέρες γεννήθηκαν στη Χίο και η δραστηριότητά τους τοποθετείται χρονολογικά επί των ημερών των βυζαντινών αυτοκρατόρων Μιχαήλ Δ΄ του Παφλαγόνος (1034 – 1041), Μιχαήλ Ε΄ του Καλαφάτου (1041 – 1042) και Κωνσταντίνου Θ΄ του Μονομάχου (1042 – 1055). Οι τρεις σεπτοί και θεοφόροι ασκητές ζούσαν αρχικά σε μονή ευρισκόμενη κοντά στον Άγιο Γεώργιο τον Συκούση, αλλά αργότερα εγκαταστάθηκαν σε απόκρημνο σπήλαιο στο Προβάτειο Όρος της Χίου, αναζητώντας περισσότερη ησυχία και απομόνωση. Η εγκαταβίωσή τους στο απομονωμένο αυτό σπήλαιο και ο συνεχής πνευματικός τους αγώνας, που περιελάμβανε αυστηρή νηστεία, αδιάλειπτη προσευχή και ολονύχτιες ακολουθίες, τους κατέστησαν παμμακάριστους αθλητές της πίστεως, που θεμελίωσαν τον χιακό μοναχισμό. Το μοναδικό τους μέλημα ήταν η συνεχής άσκηση και εγκράτεια και η ανάβαση στην κλίμακα των αρετών, συχνά δε κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες. Αλλά οι πολλαπλές κακουχίες και το ασίγητο μαρτύριο της συνειδήσεως όχι μόνο δεν έκαμψαν το αγωνιστικό τους φρόνημα, αλλά απεναντίας ενίσχυσαν τον ασκητικό τους αγώνα για την κατάκτηση των αρετών, αφού η μοναδική τους επιδίωξη ήταν η απόλαυση των ουρανίων αγαθών και η βίωση της παραδείσιας τρυφής και ευωχίας.

Η αδιάλειπτη προσευχή και άσκηση των τριών μακαρίων και θεοφόρων Πατέρων οδήγησε στο να καταστούν μέτοχοι ουρανίων οπτασιών και πολύτιμων πνευματικών εμπειριών και βιωμάτων. Έτσι κατά παραχώρηση του Κυρίου οδηγήθηκαν στην εύρεση θαυματουργής εικόνος της Θεοτόκου, γεγονός που οδήγησε αργότερα στην ανέγερση της περίλαμπρης Νέας Μονής της Χίου, η οποία αποτελεί σπουδαιότατο βυζαντινό μνημείο της πατρίδος μας. Κάποια νύχτα και ενώ οι Όσιοι Πατέρες προσεύχονταν, είδαν ένα υπερκόσμιο φως να λάμπει μέσα στο δάσος. Το ανεξήγητο φαινόμενο της λάμψης του θεϊκού φωτός έγινε αντιληπτό για πολλές νύχτες. Στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν και να ερμηνεύσουν το λαμπερό αυτό φως, δεν ανακάλυψαν απολύτως τίποτα. Για να διαλευκάνουν το μυστήριο, έβαλαν φωτιά και τότε έγιναν θεατές ενός θαύματος. Ενώ η φωτιά κατέκαιγε τους θάμνους, μόλις πλησίασε σε μια μυρσίνη, σταμάτησε να καίει και κατασβέσθηκε με τρόπο αόρατο και ανερμήνευτο. Όταν οι Όσιοι Πατέρες πλησίασαν τη μυρσίνη, είδαν κρεμασμένη πάνω στα κλαδιά μια μικρή εικόνα της Θεοτόκου, στην οποία η Μητέρα του Κυρίου δεν εναγκαλιζόταν τον Ιησού Χριστό ως βρέφος, όπως συνηθίζεται στην εικονογραφική της απεικόνιση. Μπροστά στη θαυματουργική αυτή αποκάλυψη οι τρεις σεπτοί και μακάριοι Πατέρες αισθάνθηκαν απέραντη και απερίγραπτη πνευματική χαρά και αγαλλίαση για το υπερφυές θαύμα και τα ανεξήγητα μεγαλεία του Θεού. Μετά τη θαυματουργική εύρεση της εικόνος της Θεομήτορος, η ιερά εικόνα μεταφέρθηκε με ευλάβεια στο σπήλαιο του Προβατείου Όρους, όπου και τοποθετήθηκε. Αλλά η επιθυμία της Υπεραγίας Θεοτόκου ήταν να επιστρέψει στον ευλογημένο χώρο της ευρέσεώς της. Έτσι την επόμενη ημέρα η εικόνα ευρέθηκε θαυματουργικώς πάνω στη μυρσίνη και το παράδοξο αυτό γεγονός επαναλήφθηκε και άλλες φορές. Γι’ αυτό και οι τρεις θεοφόροι Πατέρες αποφάσισαν να ανεγείρουν έναν μικρό πρόχειρο ναΐσκο προς τιμήν της Θεοτόκου στον χώρο της ευρέσεως, όπως και έγινε. Αργότερα γύρω από τον ναΐσκο ανήγειραν κελλιά, στα οποία και εγκαταστάθηκαν. Έτσι δημιουργήθηκε η πρώτη μονή για να δώσει στη συνέχεια τη θέση της στην περιώνυμη Νέα Μονή, η οποία ανεγέρθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ΄ τον Μονομάχο (1042 – 1055).

Πηγή:  http://www.pemptousia.gr