Κυριακή Γ’ Ματθαίου (κεφ. 6, στχ. 26-33)

Η αγωνιώδης μέριμνα

Ο τελευταίος στίχος του χερουβικού ύμνου, που ψάλλεται πριν την μεγάλη είσοδο, προτρέπει τους πιστούς να απωθήσουν «πᾶσα τήν βιοτικήν μέριμναν» για να υποδεχτούν «τόν βασιλέα τῶν ὅλων».

Με τον ύμνο αυτό η Εκκλησία εξαγγέλλει μυσταγωγικά το κύριο αίτημα του σημερινού ευαγγελίου και μας καλεί να συγκρίνουμε τις ανάγκες του βίου μας με τις ανώτερες αξίες της ψυχής. Το αίτημα διατυπώνεται με συνοπτικό τρόπο στην εντολή «μή μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καί τί πίετε μηδέ τό σῶμα ὑμῶν τί ἐνδύσησθε …». Πρόκειται για ένα αίτημα που φωτογραφίζει την εποχή μας. Ποτέ άλλοτε οι μέριμνες του βίου δεν απορρόφησαν τόσο πολύ τον άνθρωπο όσο σήμερα. Προβλέποντας τις συνέπειες, μιας τέτοιας αγωνιώδους μέριμνας, η παραπάνω εντολή απευθύνεται σήμερα σε μας και μάς καλεί να δώσουμε μαρτυρία εγκράτειας και αυτοθυσίας για να πείσουμε τους άλλους με τη στάση μας να δοξάζουνε μαζί μας «τόν πατέρα ἡμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς».

Όμως, υπάρχουν και οι «κρίνοντες» ότι η εντολή αυτή δεσμεύει και την χρήση των υλικών αγαθών και την ελευθερία. Ίσως αυτοί αγνοούν ότι η Εκκλησία όχι μόνον απελευθερώνει τον άνθρωπο, αλλά επιτρέπει και ευλογεί την χρήση των αγαθών, όπως φαίνεται μέσα από την λατρεία και τις ευχές που γι’ αυτό τον σκοπό έχει καθιερώσει.

Η έκρηξη του καταναλωτισμού, που σημαίνει απόρριψη στην πράξη της εντολής του Θεού, είναι σήμερα η πιο σοβαρή απειλή για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Η αντιμετώπισή της με όπλο τη συγκεκριμένη εντολή θα συμβάλει στην διάσωση του φυσικού κόσμου από μια επικείμενη καταστροφή και θα λυτρώσει τον άνθρωπο από τον κίνδυνο του πνευματικού θανάτου που προκαλούν οι αυξανόμενες βιοτικές μέριμνες της υπερκατανάλωσης και τα αλόγιστα ψυχοσωματικά πάθη. Δεν πρέπει, βέβαια, να μας διαφεύγει ότι πίσω από το αμόκ της υπερπαραγωγής και υπερκατανάλωσης και τον μύθο της ευμάρειας κρύβονται τα άνομα συμφέροντα μιας ολιγαρχίας που σε λίγο θα ελέγχει πλήρως την παγκόσμια κοινωνία και οικονομία.

Παρά ταύτα, με την προπαγάνδα και την πλύση εγκεφάλου που κάνουν τα ΜΜΕ, είναι αλήθεια, ότι κάθε άνθρωπος, όχι μόνο χριστιανός, επιθυμεί κατά βάθος να υπακούσει στην εντολή του Χριστού και να την εφαρμόσει στην ζωή του. Δηλ. πιστεύουμε πως κάθε λογικός άνθρωπος θα αποδεχόταν τον δραστικό περιορισμό της υπερκατανάλωσης, όπου έχει παγιδευτεί και ικανοποιεί ανάγκες που τον υποδουλώνουν αντί να τον ελευθερώνουν.

Ποιος αγνοεί ότι περιορίζοντας την απληστία βάζει φραγμό σε άλλες κατώτερες επιθυμίες και ορμές ; Ποιος δεν αναγνωρίζει πως αν η αυτοσυγκράτηση και ο περιορισμός των πρόσθετων αναγκών γινόταν άσκηση, θα αναχαιτίζονταν το ακάθεκτο ρεύμα, το θράσος των πολυεθνικών εταιριών και ο κίνδυνος αφανισμού του ανθρώπου στο πέλαγος της υλοφροσύνης του ; Σε μια τέτοια επιβαλλόμενη αντίσταση κριτήριο σταθερό πρέπει να είναι η αξιολογική ρήση : «οὐχί ἡ ψυχή ἐπιθυμεῖ πλεῖον ἐστί τῆς τροφῆς καί τό σῶμα τοῦ ἐνδύματος ;»

Το πιο σημαντικό δεν είναι η καταπολέμηση της υλοφροσύνης, αλλά η απελευθέρωση της ψυχής από την δουλεία των παθών. Και, όπως βεβαιώνει ο Ιησούς Χριστός, αυτό θα συμβεί, όταν οι επιθυμίες και οι αναζητήσεις αυτού του κόσμου καθώς και τα επίγεια αγαθά κάθε είδους εκτιμηθούν σωστά και πάρουν την θέση που τους ανήκει, όταν δηλ. η αξία του Θεού αναγνωριστεί και βιωθεί ως πρώτο και κύριο μέλημα της ζωής μας (Ματθ. 6,33 Λουκ. 12,31)