ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ Ευαγγέλιο: Μρκ. 9, 17-31

Η ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

          εν ολίγοις

          Η Μ. Τεσσαρακοστή είναι ως γνωστόν περίοδος πνευματικών και ασκητικών αγώνων. Η πίστη και η αλήθεια της Εκκλησίας δεν είναι μία αφηρημένη θεώρηση ή φιλοσοφική ενατένηση της ζωής. Η ζωή του πιστού μέσα στον κόσμο της φθοράς, της αμαρτίας, της ασθένειας, του κακού  είναι ένας διαρκής αγώνας. Αυτό μας υπενθυμίζει η περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής. Ιδιαίτερα η σημερινή ευαγγελική περικοπή που αναφέρεται στη θεραπεία ενός δαιμονισμένου παιδιού, εξυπηρετεί ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Δηλ. μας υπενθυμίζει την αγωνιστική και ασκητική φυσιογνωμία της Εκκλησίας, δεδομένου ότι για την Εκκλησία σωτηρία σημαίνει την απελευθέρωση από την επιρροή του ποικίλου κακού που καταδυναστεύει τον άνθρωπο.

          Η επίτευξη ενός τέτοιου στόχου κατορθώνεται με την ασκητική μαθητεία στον  τρόπο ζωής της Εκκλησίας. Πρόκειται για ένα άθλημα που βοηθεί στην άρνηση της εγωκεντρικής αυτάρκειας και την επικέντρωση του εαυτού μας στο Θεό, για ν’ αρχίσει συνομιλία  και ουσιαστική επικοινωνία μ’ Αυτόν. Ο ασκητικός άνθρωπος επιχειρεί αυτό το αγώνισμα με τα μέσα που παρέχει η Εκκλησία  μεταξύ των οποίων είναι η νηστεία και η προσευχή. «Τούτο το γένος εν ουδενί δύναται εξελθείν ει μη εν προσευχή και νηστεία».

          Μέσα από τον ασκητικό αγώνα ο πιστός μπορεί να βρει τον αληθινό εαυτό του και το νόημα της ζωής που είναι η επίτευξη του «καθ’ ομοίωσιν».

          Βέβαια όταν κάνει λόγο για άσκηση η Εκκλησία μας δεν εννοεί κάποιο σύστημα  ανθρώπινων δυνατοτήτων, αλλά προβάλλει την πατερική και νηπτική παράδοση, που αποβλέπει στην μεταμόρφωση του ανθρώπου που επιτυγχάνεται μέσα από μια επίπονη και κουραστική πορεία που στο τέλος καθίσταται κοινωνός της χάριτος του Θεού.

          Ακόμη η άσκηση δεν είναι κάποιο ανθρώπινο κατόρθωμα, αλλά αγώνας  για επιστροφή στην καινή ζωή, στη φυσική σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Εξ άλλου οι πνευματικοί αγώνες δεν αποβλέπουν σε ατομικές επιδόσεις, αλλά στην καρποφορία των δωρεών του Θεού και στη συμμόρφωση της ζωής μας στο θεανθρώπινο τρόπο ζωής.

          Σ’ έναν  κατανυκτικό ύμνο της Κυριακής της Τυρινής ακούμε να λέγεται: « Τον της νηστείας καιρόν, φαιδρώς απαρξώμεθα προς αγώνας πνευματικούς υποβάλλοντες. Αγνίσωμεν την ψυχήν, την σάρκα καθάρωμεν. Νηστεύσωμεν ώστε εν τοις βρώμασιν εκ παντός πάθους, τας αρετάς τρυφώντες του πνεύματος». Βλέπουμε λοιπόν, ότι η άσκηση αποβλέπει στην ένωση του πιστού με τον Θεό μέσα από την καλλιέργεια των αρετών».

          Η ορθόδοξη άσκηση ως χαρισματική κάθαρση αποβλέπει κυρίως στην καταπολέμηση του πονηρού, των παθών και του κοσμικού φρονήματος. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι καταπολεμείται το ανθρώπινο σώμα, αλλά υποπιάζεται και δουλαγωγείται για να ηττηθεί το σαρκικό φρόνημα, που είναι αιτία θανάτου και εκφράζει την πλήρη αλλοτρίωση του ανθρώπου από τον Θεό.

           Μόνον οι αιρετικοί υποτιμούσαν το ανθρώπινο σώμα, το υλικό στοιχείο, ως κάτι το κακό. Απεναντίας η Εκκλησία σέβεται το ανθρώπινο σώμα, γιατί είναι δημιουργία του Θεού και χρησιμοποιείται από τον ίδιο το Θεό, αφού χρησιμοποίησε για να έλθει ανάμεσα μας.

          Το ασκητικό ιδεώδες της Εκκλησίας έχει ως στόχο το διάβολο και τις άλογες επιθυμίες, τα ψυχοκτόνα πάθη. Αποσκοπεί να επαναφέρει τον άνθρωπο στην προπτωτική του κατάσταση και να ζήσει το θαύμα της μεταμορφώσεως ως προσωπικό γεγονός. Αυτό μπορεί να το ζήσει σε σχέση με το Χριστό και κοινωνία  με τον συνάνθρωπο.

          Προς αυτή την κατεύθυνση οδηγεί και η σημερινή μας πνευματική πορεία, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής που είναι η πορεία μας προς το Πάσχα. Μία πορεία που περνάει από την έρημο της ιστορίας στην απειλή των πειρασμών και γι’ αυτό χρειάζεται άσκηση, κατ’ εξοχή δε η νηστεία και η προσευχή.

          Η θεολογία της ερήμου αναφέρεται πάντοτε στην εμπειρία της προσευχής και της νηστείας και της άσκησης γενικότερα.

          Αυτό μας έχει διδάξει η ιστορική πορεία του Χριστού και των Αγίων της Εκκλησίας. Αλλά αυτό προτείνει και σε μας σήμερα η ευαγγελική περικοπή.

         

Καλή Κυριακή

π. γ. στ.