Αγροτική Μεταρρύθμιση (α')

Ανδρέας Γαλάνης

Επιχειρησιακός Ερευνητής

Έλλειψη Στρατηγικής τις τελευταίες δεκαετίες:

1. Είχαμε Παραγωγική Αποδιοργάνωση της χώρας λόγω της λανθασμένης πολιτικής Κράτους, Τραπεζών και Συνδικαλιστικών Ενώσεων προς συνεταιρισμούς, βιοτεχνίες και βιομηχανίες. Αντί να εκσυγχρονίσουν τις παραγωγικές διαδικασίες παραπλάνησαν τους αγρότες με πολιτική επιδοτήσεων και δανείων. Τελικά τους έστειλαν πρόσφυγες στις πόλεις.

2. Υπήρξε έλλειψη πολιτικής σχετικά με την προστασία και αξιοποίηση των Πλουτοπαραγωγικών Πηγών στο έδαφος, τη θάλασσα και το υπέδαφος της χώρας, υπονομεύοντας το περιβάλλον, τις αγροτικές, αλιευτικές και βιομηχανικές δυνατότητες.

3. Είχαμε Βιολογική Υπανάπτυξη των Ελλήνων με απουσία πολιτικής για διατροφή, πρόληψη και μαζικό αθλητισμό. Η μεσογειακή δίαιτα με ελληνικά προϊόντα, που έχουν την υψηλότερη βιολογική αξία στην Ευρώπη, ενταφιάσθηκε. Η μαζική αστικοποίηση μας απομάκρυνε από τα δώρα της φύσης. Επικράτησαν ξένα πρότυπα με fast food, λιπαρές τροφές & doping με απαγορευμένες ουσίες. Το αποτέλεσμα ήταν η δραματική αύξηση των παθήσεων και των ψυχικών διαταραχών.

4. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί απέτυχαν να στηρίξουν το αγροτικό εισόδημα. Τα πρόσωπα που διοίκησαν εξυπηρέτησαν ως επί το πλείστον κομματικές σκοπιμότητες και όχι το συμφέρον των αγροτών. Επί πλέον οι συνεταιρισμοί είχαν πιστωτικό και όχι παραγωγικό χαρακτήρα. Παράλληλα ο μικρός κλήρος δεν ευνοεί την ανάπτυξη ισχυρών παραγωγικών μονάδων.

Δυνατότητες Παραγωγής

5. Κάθε τόπος διαθέτει χαρακτηριστικά τυπικά αυτόχθονα προϊόντα τα οποία, όταν αναδείξουν τα ποιοτικά τους πλεονεκτήματα, μπορούν να δηλώνονται με ονομασία προέλευσης, με βάση τη μοναδικότητα, τη γευστικότητα, την τέχνη επεξεργασίας και τα ιδιαίτερα ιστορικά, κλιματολογικά και παραγωγικά χαρακτηριστικά τους.

6. Πρέπει να αναδείξουμε και να αναγεννήσουμε ολόκληρες οικογένειες και ποικιλίες προϊόντων που πρωταγωνίστησαν στην πλούσια διατροφική, γαστρονομική και πολιτιστική μας παράδοση αιώνων. Τώρα που είναι ακόμα ζωντανές οι μνήμες αυτών των προϊόντων. Αυτά τα προϊόντα μπορούν και πάλι να πρωταγωνιστήσουν στο επίπεδο της παραγωγής, της κατανάλωσης, του γαστρονομικού πολιτισμού και της περιφερειακής ανάπτυξης. Πρέπει να αποκτήσουν ένα υψηλό μερίδιο συμμετοχής στα μεγάλα δίκτυα διανομής και μια αναβαθμισμένη θέση στα καταστήματα πωλήσεων και εστίασης.

7. Η ενδοχώρα έχει τις προϋποθέσεις για παραγωγή προϊόντων με υψηλή αξία σε διατροφικές, θεραπευτικές και προστατευτικές ιδιότητες, όπως είναι τα παραγόμενα από την Άμπελο, την Ελιά, τη Μέλισσα, την Κτηνοτροφία και την μεγάλη ποικιλία Βοτάνων και Θάμνων. Προϊόντα με διεθνείς διακρίσεις που μπορούν να αποτελέσουν την προμετωπίδα της αγροτικής μας πολιτικής. Οι ευκαιρίες πολλαπλασιάζονται καθώς ανοίγουν οι αγορές της Κίνας, Ινδίας και Ρωσίας με υψηλή ζήτηση σε ποιοτικά προϊόντα.

8. Η προώθηση ελληνικών βιολογικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές είναι απόλυτα εφικτή από οικονομικής πλευράς, με βάση βιολογικές μεθόδους. Από πανεπιστημιακά εργαστήρια έχει επιτευχθεί υψηλή απόδοση και ποιότητα με δραστική μείωση των λιπασμάτων και του κόστους παραγωγής. Π.χ. η παραγωγή βιολογικού λαδιού από τον ελαιόκαρπο αυξήθηκε έως και 50%!!!. (Δηλαδή, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, το ποσοστό λαδιού από 20% έφθασε το 30%).

9. Η χώρα μας μπορεί να αντιμετωπίσει τον διεθνή ανταγωνισμό μόνο εάν στραφεί σε ποιοτικά προϊόντα όπου διαθέτει ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες. Δυστυχώς σήμερα, με λάθος πολιτική, κινδυνεύει να χάσει και αυτό το πλεονέκτημα.

10. Το πλούσιο δυναμικό των Ελλήνων επιχειρηματιών της διασποράς δεν έχει αξιοποιηθεί με οργανωμένες δομές έτσι ώστε να πρωταγωνιστήσει στην προώθηση των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό. Οι ελληνικές κοινότητες της διασποράς, με τους πολυάριθμους συλλόγους – εκπροσώπους κάθε ελληνικής γωνιάς, αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές των ελληνικών προϊόντων και της μοναδικής παράδοσής μας.

Προβλήματα Παραγωγής

11. Ο αγροτικός πληθυσμός υποφέρει από έλλειψη τεχνογνωσίας σε όλα τα στάδια μιας αγροτικής εκμετάλλευσης με συνέπεια τη δραστική μείωση του αγροτικού εισοδήματος και την αδυναμία των ελληνικών προϊόντων να αποκτήσουν προστιθέμενη αξία και να πρωταγωνιστήσουν σε παγκόσμιο επίπεδο, παρά την ασυναγώνιστη ποιότητα που διαθέτουν. Παράλληλα παραμένει αναξιοποίητο σημαντικό ποσοστό του επιστημονικού δυναμικού μας.

12. Οι παραγωγοί στην μεγάλη πλειοψηφία τους δεν συμμετέχουν στη μεταποίηση και εμπορία των προϊόντων τους με αποτέλεσμα να υπάρχει αυτή η τεράστια διαφορά μεταξύ των τιμών παραγωγού και καταναλωτή, με συντριπτικό πλήγμα σε βάρος του παραγωγού. Ιδιαίτερα προκλητική είναι η απαίτηση των S/M να έχουν περιθώριο κέρδους 60% (!!!) επί των τιμών.

13. Παρά την μαζική είσοδο μεταναστών στη χώρα μας το κόστος εργασίας επιβαρύνει υπέρμετρα το κόστος παραγωγής και τα προϊόντα μας γίνονται μη ανταγωνιστικά. Παράλληλα τις επόμενες δεκαετίες αναμένονται μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών από υπανάπτυκτες χώρες. Σήμερα ένα δίς κάτοικοι στον πλανήτη ζουν με ένα Ευρώ το μήνα. Εντούτοις δεν έχει διαμορφωθεί καμία αξιόπιστη στρατηγική για τη διαχείριση αυτών των φαινομένων.

14. Η καθήλωση των τιμών παραγωγού κάτω από το κόστος καλλιέργειας, η αύξηση των τιμών των εφοδίων, η αθρόα εισαγωγή προϊόντων με χαμηλές τιμές και ποιότητα και η μείωση του όγκου παραγωγής και επενδύσεων έχουν οδηγήσει τις τελευταίες δεκαετίες σε δραματική αύξηση των αγροτών που εγκαταλείπουν την αγροτική απασχόληση και την ενδοχώρα, με οδυνηρές συνέπειες για την ελληνική κοινωνία.

15. Στον τομέα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων υπάρχει σοβαρό έλλειμμα υποδομών και στρατηγικού σχεδιασμού. Υπάρχει κατασπατάληση νερού και αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων που μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα. Παράλληλα η ανεξέλεγκτη χρήση των γεωτρήσεων προκαλεί μη αντιστρεπτές βλάβες μετατρέποντας το νερό σε υφάλμυρο. Τα οικοσυστήματα δεν χωρίζονται σε δήμους και κοινότητες. Ο Όλυμπος, το Παναχαϊκό και ο Ταΰγετος δεν ανήκουν σε κανένα. Η σημερινή κατάσταση, όπου ο κάθε φορέας προτείνει διαφορετικά μέτρα, είναι αντιφατική και προκαλεί σύγχυση.

16. Η απουσία πολιτιστικών αγαθών αναδεικνύεται κυρίαρχο πρόβλημα στην ενδοχώρα, ιδιαίτερα για τις νεαρές ηλικίες που αισθάνονται ότι η ύπαιθρος υστερεί σε ποιότητα ζωής από αυτή των πόλεων με συνέπεια να οδηγούνται στην εγκατάλειψή της.

17. Η πληροφόρηση του καταναλωτή για όλα τα στάδια παραγωγής ενός προϊόντος, μέχρι αυτό να φθάσει στο πιάτο του, αναδεικνύεται ως ένα κυρίαρχο αίτημα για το άμεσο μέλλον. Επίσης υπάρχει σοβαρή έλλειψη πληροφόρησης για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ελληνικών ποιοτικών προϊόντων.

18. Για λόγους προστασίας της πλούσιας βιοποικιλότητας που διαθέτει η χώρα μας απαιτείται η διάσωση και η ανάδειξη όλων των ελληνικών φυτικών ποικιλιών και όλων των ελληνικών αυτόχθονων φυλών αγροτικών και άγριων ζώων. Η εντατικοποίηση της παραγωγής έχει οδηγήσει σε γενετική διάβρωση με κίνδυνο την ολοκληρωτική εξαφάνιση γηγενών πληθυσμών που διαθέτουν ανεκτίμητα φυσικά χαρακτηριστικά. Μετά τις παραπάνω διαπιστώσεις καταθέτομε τις ακόλουθες προτάσεις ως προϋπόθεση για την επιβίωση και ανάπτυξη του αγρότη παραγωγού και της ενδοχώρας.

συνεχίζεται...