ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ, Μαρκ.9, 17-31

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Η Μ. Τεσσαρακοστή είναι κατεξοχήν περίοδος πνευματικών αγώνων. Η ζωή του πιστού μέσα στον κόσμο της ασθένειας, του κακού και της φθοράς είναι ένας συνεχής αγώνας. Η Ευαγγελική διήγηση που διαβάστηκε σήμερα για τη θεραπεία ενός δαιμονισμένου παιδιού εξυπηρετεί αυτό το σκοπό. Μας θυμίζει τον αγωνιστικό χαρακτήρα αυτής της περιόδου.

Η δαιμονοπληξία είναι η αρρώστια που όταν καταλάβει τον άνθρωπο χάνει τον έλεγχο του εαυτού του, αισθάνεται μια άλλη δύναμη, αρνητική και καταστροφική να ελέγχει την ύπαρξη του.

Η περιγραφή της δαιμονοπληξίας από τον πατέρα του είναι χαρακτηριστική. Τα ευαγγέλια διηγούνται πολλές θεραπείες δαιμονισμένων, γιατί σ' αυτές παρουσιάζεται ο διάβολος και το κακό, η ασθένεια και η καταστροφή σαν κάτι που δεν είναι στη φύση του ανθρώπου, αλλ’ έρχεται έξω απ’ τον άνθρωπο, τον κατεξουσιάζει και τον κατευθύνει στο δρόμο του παράλογου, της αρνήσεως της ζωής και του ολέθρου.

Ο δαιμονισμένος νέος της σημερινής ευαγγελικής περικοπής μας δίνει την εικόνα μιας ανθρωπότητας κάτω από την εξουσία των δυνάμεων του σκότους και του πονηρού. Οι κρίσεις του ασθενούς νέου της περικοπής μας θυμίζουν τόσο πολύ τις κρίσεις που περνάει η ανθρωπότητα λ.χ. κατά την περίοδο των πολέμων. Αυτή η εικόνα της δυνάμεως του πονηρού μας δίνει η σημερινή ευαγγελική διήγηση και σχετίζει την υπερνίκηση του πονηρού με την πίστη, την προσευχή και την νηστεία.

Ο πατέρας έφερε το άρρωστο παιδί του στους μαθητές οι οποίοι δεν μπόρεσαν να το θεραπεύσουν, γιατί τους έλειπε η πίστη «ὦ γενεά ἄπιστος ἑως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν», αναφώνησε ο Κύριος, όταν διαπίστωσε την αδυναμία των μαθητών Του. Και όταν ο πατέρας απευθύνεται στο Χριστό λέγοντας «εἰ τί δύνασαι βοηθῆσαι ἡμῖν», ο Ιησούς του απαντά «εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι...» και ο πατέρας του παιδιού με δάκρυα έλεγε, «πιστεύω, Κύριε, βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ». Η δύναμη του πονηρού θραύεται μόνο με την πίστη.

Αναρωτιέται κανείς: όταν λέμε πίστη σ' αυτήν την περίπτωση, τί
εννοούμε; Εννοούμε την εμπιστοσύνη στο Θεό και την πεποίθηση, ότι η αλήθεια και η αγάπη του Θεού είναι ισχυρότερες από τη δύναμη του πονηρού. Μπροστά στο θάνατο, στην αρρώστια, στις δυνάμεις του κακού, που επιζητούν να κατεξουσιάσουν τη ζωή των ανθρώπων, πολλές φορές δένουμε τα χέρια μας απογοητευμένοι από τις επιβλητικές υπερδυνάμεις της αρνήσεως και της φθοράς. Πιστεύουμε περισσότερο στη δύναμη του κακού απ' ότι εμπιστευόμαστε στη δύναμη της αγάπης του Θεού.

Δυστυχώς πολλές φορές ακόμα και η Εκκλησία εντυπωσιάζεται από το κράτος, την έκταση και τη λαμπρότητα της εξουσίας του πονηρού, όπως εντυπωσιάζεται ο κοινός άνθρωπος. Η καρδιά όμως της Εκκλησίας είναι ο Ιησούς Χριστός, ο Οποίος κατέρχεται πάντα από το Όρος της Μεταμορφώσεως για να πολεμήσει μαζί μας το κράτος του διαβόλου και ν’ ανοίξει το δρόμο για τη βασιλεία του Θεού.

Λέγοντας λοιπόν πίστη, εννοούμε όχι κάποια έκτακτη θαυματουργική ικανότητα του ανθρώπου που μπορεί να συμβεί μια η δύο φορές στη ζωή του, αλλά το ουσιαστικό και μόνιμο χαρακτηριστικό της ζωής μας. Όταν εμπιστευόμαστε στο Θεό, νικάμε τον κόσμο και τον μεταμορφώνουμε σε αλήθεια, αγάπη, ομορφιά, σε βασιλεία Θεού. Όταν απιστούμε, τότε βουλιάζουμε μέσα στον κόσμο του πονηρού, αλλοτριώνουμε τον κόσμο και τον εαυτό μας από το Θεό και τον μετατρέπουμε σε κόλαση, φθορά και σε θάνατο.

Αλλ’ αν η πίστη είναι η νοοτροπία του αγωνιστού που νικάει τον κόσμο και τον μεταμορφώνει, ως όπλο της πίστεως παρουσιάζεται η προσευχή και η νηστεία. Όπλα ταιριαστά για την περίοδο των πνευματικών αγώνων της Μ.Τεσσαρακοστής.

Αυτά τα δύο, προσευχή και νηστεία στην Παλαιά Διαθήκη σημαίνουν μετάνοια. Όταν οι προφήτες καλούν το λαό να μετανοήσει, τον προτρέπουν στην προσευχή και τη νηστεία.

Οι μαθητές του Χριστού δεν μπορούσαν να θεραπεύσουν το δαιμονισμένο παιδί, γιατί είχαν ελλιπή πίστη. Και ήταν ελλιπής γιατί είχαν αμελήσει την προσευχή και την νηστεία. Ο σύγχρονος χειραφετημένος άνθρωπος γελάει όταν ακούει τέτοιου είδους συστάσεις. Καταλαβαίνει ότι, παρά το ότι έχουμε τόσες προόδους, το κακό έχει πλεονάσει. Μερικές φορές νοιώθει τη δύναμή του και τρομοκρατείται με την ιδέα ότι μπορεί να μας αφανίσει. Αλλά την προσευχή και τη νηστεία στον αγώνα κατά του πονηρού δεν τα πολυκαταλαβαίνει.

Κι' όμως ο λόγος είναι απλός. Ο σημερινός άνθρωπος είναι εγωιστής στις επιδιώξεις του. Αυτό είναι για τους περισσότερους ανθρώπους νόμος της ζωής. Δεν πρέπει λοιπόν να μας εντυπωσιάζει, ότι η ανιδιοτελής πάλη του ανθρώπου κατά των πονηρών δυνάμεων πρέπει από κάπου αλλού να αντλήσει πίστη και δύναμη και όχι από το «εγώ» του ανθρώπου.

Ε, λοιπόν η προσευχή μας συνδέει με την πηγή εκείνη της δυνάμεως που καθαίρει το εγώ μας, το υποτάσσει και το κατευθύνει προς την δημιουργία μιας νέας ζωής. Δυστυχώς δεχόμαστε τόσες επιρροές που, αν δεν συνδεθεί το εγώ μας δια της προσευχής σε μια διαρκή επικοινωνία με την δύναμη του Θεού, δεν μπορεί να διεξαγάγει νικηφόρο πόλεμο κατά του πονηρού.

Η νηστεία όμως τι θέση έχει στον αγώνα της πίστεως κατά του πονηρού; Οι περισσότεροι σήμερα γελούν, όταν γίνεται λόγος για τη νηστεία . Κι’ όμως η παράδοση της ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας έχει συνδέσει την προσευχή και τη νηστεία με την ορθόδοξη ευσέβεια. Οι άγιοι της Εκκλησίας μας ήταν όλοι άνθρωποι προσευχής και νηστείας. Είναι δικαιολογημένα τα γέλια, όταν πρόκειται για καρικατούρα της νηστείας και όχι όταν πρόκειται για τη νηστεία καθ’ εαυτήν.

Το να στερούμε το εγώ μας από την ικανοποίηση ορισμένων επιθυμιών του, αυτό είναι μια άσκηση απαραίτητη για τον αγώνα του ανθρώπου εναντίον του κακού. Έτσι είδε η Εκκλησία την σημασία της νηστείας στη ζωή μας. Όπως οι αθλητές κάνουν ορισμένη δίαιτα προ των αγώνων, έτσι πρέπει να περάσουν και εκείνοι που έχουν αναλάβει έναν πνευματικό αγώνα. Η νηστεία δεν είναι άρνηση της ζωής. Είναι μόνο μια προσωρινή στέρηση, με σκοπό την άσκηση του εγώ, την κάθαρση και τη δυνάμωσή του για υψηλότερες κατακτήσεις μέσα στη ζωή. Μόνο έτσι έχει νόημα και χριστιανικό χαρακτήρα η νηστεία.

Η σημερινή ευαγγελική περικοπή αποτελεί προσκλητήριο σ’ ένα ιερό πόλεμο της πίστεως κατά της δυνάμεως του πονηρού και του κακού στη ζωή μας.

Στο έργο αυτό την πίστη στηρίζει και προάγει η προσευχή και η νηστεία, η κοινωνία με τη δύναμη της αγιότητας και της αγάπης του Θεού, καθώς και η πρόθυμη διάθεση να στερηθούμε πολλές επιθυμίες μας, αφού αυτό ασκεί και προάγει τις δυνάμεις μας στον αγώνα κατά του πονηρού.

π.Γ.Στ.