(από την εισαγωγή στο θεατρικό έργο)
Ο τίτλος, το ταξίδι, το κείμενο
Το έργο που θα δείτε θα’ πρεπε να λέγεται "Πολιορκημένοι". Έτσι το φαντάστηκα. Το όνομα "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" το 'χει γεννήσει και το δικαιούται, για όσο μιλιούνται τα ελληνικά, ο εθνικός ποιητής. Τα να θέλεις να του τον υποκλέψεις μοιάζει ιεροσυλία. Εξάλλου η υιοθέτηση του δικού του τίτλου οδηγούσε στη λανθασμένη εντύπωση ότι πρόκειται για παρουσίαση, διασκευή του μνημειακού έργου του.
Οι "Πολιορκημένοι" είναι αντίθετα ένα νέο, μικρό έργο χωρίς την παραμικρή πρόθεση να αναμετρηθεί με τα ιερά κείμενα της λογοτεχνίας μας. Είναι ένα κείμενο που γεννήθηκε από την ανάγκη να πούμε, με λίγα λόγια, όσα νιώσαμε για το Μεσολόγγι.
Ωστόσο οι φίλοι μου, που τους το εμπιστεύθηκα, δεν ήταν έτοιμοι να απαρνηθούν το "Ελεύθεροι". Στους χαλεπούς καιρούς μας η ψευδαίσθηση ή η επιθυμία της ελευθερίας μας παρέμεινε στερνό καταφύγιο εθνικής υπερηφάνειας. Έτσι με πίεσαν αφόρητα να το βάλω στον τίτλο. Ας είναι.
Η αγάπη νίκησε την αλήθεια κι ο Διονύσιος Σολωμός ελπίζω να γνέφει συγκαταβατικά.
Η Ιθάκη σε έδωσε το ωραίο ταξίδι
Δε θέλαμε η εορτή της 25ης Μαρτίου να γίνει μια ακόμα αιτία να πιεστούν οι μαθητές με κάτι υποχρεωτικό. Η υποχρεωτικότητα σκοτώνει την αγάπη και οι εθνικές γιορτές των σχολειών μας υποφέρουν ήδη από αυτό.
Με σερμαγιά τη χαρά όλων μας από την περσινή παράσταση του "Μικρού Πρίγκιπα", με την επιθυμία να ξανασυνεργαστούμε να ξεχειλίζει από τους περσινούς "ηθοποιούς" όταν με συναντούσαν, αποφασίσαμε να ξανατολμήσουμε το εγχείρημα. Και τα καταφέραμε. Ως τα τώρα που γράφεται αυτό το κείμενο -λίγες μέρες πριν την παράσταση-, οι μαθητές της Στ’ Δημοτικού της Ελληνικής Αναγέννησης μαζί με τους δυο υπέροχους συναδέλφους-δασκάλους τους την κα Δελλή και τον κ. Σκόνδρα καθώς και με τον άνθρωπο που είχε την αρχική ιδέα αυτής της παράστασης, την υποδιευθύντρια και μουσικό του σχολείου κα Μπουκιστιάνου περάσαμε υπέροχα. Μάθαμε για το Μεσολόγγι του 1821-1826, ψάξαμε να βρούμε πώς ήταν, πώς ζούσαν εκεί οι άνθρωποι, τι φορούσαν, τι έτρωγαν, πώς ήταν τα σπίτια τους. Αναφερθήκαμε εκτενώς στα γεγονότα της β’ πολιορκίας, ασχοληθήκαμε και με την ανθρώπινη πλευρά αυτού του δράματος. Επιλέξαμε τις στιγμές που θα θέλαμε να παρουσιάσουμε και οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες δοκίμασαν τις δυνάμεις τους γράφοντας σκηνές για ένα δικό τους έργο.
Τέλος δουλέψαμε πάνω στο κείμενο που θα παρουσιαστεί, αφού συζητήσαμε τόσο το περιεχόμενο όσο και τη μορφή του. Οι πρόβες μας θα μας μείνουν αξέχαστες.
Διακινδυνεύοντας τη μορφή
Πώς γράφεις ένα κείμενο για το Μεσολόγγι; Τι λες; και κυρίως πώς το λες; Ποια μορφή δίνεις; Αν διαλέξεις την πρόζα, τα κείμενα βαθαίνουν ερμηνευτικά τόσο επικίνδυνα, που είσαι σχεδόν σίγουρος ότι η έλλειψη εμπειριών και βιωμάτων των μαθητών σου, θα τους οδηγήσει σε ερμηνευτικό όλεθρο. Αν πάλι διαλέξεις το ποίημα, ο Σολωμός καραδοκεί να σε συντρίψει.
Στην αναζήτηση αυτή όλο και συχνότερα εμφανιζόταν μπροστά μου η φόρμα μιας "τραγωδίας". Ενός κειμένου, που η δομή του θα επέτρεπε να παρουσιάσουμε στιγμιότυπα του δράματος χωρίς την εξαντλητική επεξεργασία της πρόζας και χωρίς την οξύτομη αφαιρετικότητα της ποίησης. Και κυρίως μια φόρμα που θα μας έδινε τη δυνατότητα να εντάξουμε -εν είδει χορικών-τα εξαίρετα κομμάτια του σολωμικού λόγου που μελοποίησε ο Μαρκόπουλος. Η μουσική τους επένδυση θα προστάτευε το δικό μας κείμενο από την όποια σύγκριση. Κάπως έτσι γεννήθηκε το έργο που θα παρακολουθήσετε. Ελάτε μαζί μας στο Μεσολόγγι του 26. Στο ενδοξότατο αλωνάκι.
Γεώργιος Δ. Μαρκάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου