Το βαθύτερο νόημα του Πολιτισμού

 

          Όταν μιλούμε περί πολιτισμού, εννοούμε συνήθως είτε τον υλικό πολιτισμό, δηλ. το σύνολο των επιτευγμάτων και επινοήσεων που αφορούν τις υλικές συνθήκες διαβίωσης του ανθρώπου, είτε τον πνευματικό πολιτισμό, δηλ. τα επιτεύγματα του ανθρώπου στους τομείς των γραμμάτων και των καλών τεχνών, στο πεδίο της φιλοσοφίας και των επιστημών. Εκτός όμως από τα δύο αυτά νοήματα, υπάρχει και ένα τρίτο, που είναι κατά τη γνώμη μου, το βαθύτερο, και αυτό είναι, ο ηθικός πολιτισμός, δηλ. η ψυχική καλλιέργεια και βελτίωση του ανθρώπου, η καθυπόταξη των παθών της ανθρώπινης ψυχής, η ανύψωση του ανθρώπου από το πεδίο του κτήνους, κατά το οποίο είναι αιχμάλωτος των ορμών του και έρμαιο των παθών του, στη βαθμίδα της ηθικής τελειώσεως κατά την οποία, ο άνθρωπος ολοκληρώνει την πνευματική του ύπαρξη, και αποκτά αυτόνομη ηθική προσωπικότητα.

          Το βαθύτερο αυτό νόημα του πολιτισμού, αντιπροσωπεύεται από το ιδεώδες της ηθικής ελευθερίας, που φιλοδοξεί να καταστήσει τον άνθρωπο ελεύθερο από τα πάθη που συσκοτίζουν την ψυχή και το λογικό του.

          Ο άνθρωπος της εποχής μας έχει εξασφαλίσει λόγω της προόδου της επιστήμης και της τεχνολογίας, άριστες συνθήκες διαβίωσης και έχει κατακτήσει άπειρες γνώσεις και δυνατότητες, πλην, έχει ελάχιστα πλησιάσει προς το ιδεώδες της ηθικής ελευθερίας και τελείωσης, προς το βαθύτερο νόημα του πολιτισμού.

          Γ. Μιχαηλίδης- Νουάρος, Καθηγ. Νομ. Σχ. Παν. Αθηνών