Παιδεία

Χρήστος Γιανναράς

Χρειαζόμαστε παιδεία για τον δικό μας τόπο. Όχι πια αυτή την εξαθλιωτική διαιώνιση του μεταπρατισμού, όχι άλλον πιθηκισμό, αγκομαχητό και λαχάνιασμα πίσω από ξένες φανταχτερές μόδες, εφήμερες ιδεολογίες, χρεωκοπημένους «φωταδισμους». Χρειαζόμαστε παιδεία για τις δικές μας ανάγκες - και πρώτη ανάγκη είναι η ίδια ή επιβίωση μας. Δεν μπορούμε να ξεχνάμε με μικρονοϊκή επιπολαιότητα πώς, αν το γένος των Ελλήνων επιβίωσε μέσα στους αιώνες, δεν το οφείλει ούτε στην πολεμική του ισχύ ούτε στα μέσα παραγωγής ή στο σύστημα διανομής των αγαθών. Το οφείλει μόνο και αποκλειστικά στην πνευ­ματική του πραμάτεια, πού ήταν πρόταση νοήματος του βίου, πρόταση με καθολική, πανανθρώπινη εμβέλεια και δυναμική.

Να συνεννοηθούμε επιτέλους κάποτε οι Νεοέλληνες για μια παιδεία με δική της ραχοκοκαλιά, με δική της ταυτότητα. Γιατί μόνο όταν έχουμε συνείδηση ποιοι είμαστε και τί θέλουμε, μόνο τότε μπορούμε να προσλάβουμε οτιδήποτε (κάθε καινούργια γνώση, επιστήμη, μέθοδο, πρακτική) χωρίς να υποτασσόμαστε στο πρόσλημμα, αλλά αφο­μοιώνοντας οργανικά το κάθε πρόσλημμα στις δικές μας ανάγκες και στους δικούς μας στόχους.

Ραχοκοκαλιά ή φιλοσοφία της παιδείας, 1989.