Καθὼς διανύουμε τὸν καιρὸ τῆς νηστείας (γ')

Ἡ Ἐκκλησία, φιλανθρώπως σκεπτόμενη, δὲ θέλησε νὰ ὁρίσει τυπολατρικὰ μέχρι τὴν τελευταία λεπτομέρεια τὴ νηστεία ποὺ θὰ ἔκανε σὰ σῶμα. Ἐπειδὴ ὁ καθένας ἔχει διαφορετικὴ ἀντοχὴ ἀλλὰ κι ἐπειδὴ βρίσκεται σὲ διαφορετικὴ πνευματικὴ κατάσταση, ὅρισε κάποιες συγκεκριμένες τροφὲς τὶς ὁποῖες θὰ νήστευαν ὅλοι ἀπὸ κοινοῦ (αὐτὸ θὰ πεῖ κοινὴ νηστεία ἀλλὰ καὶ κοινὴ ζωή), καὶ τὶς λοιπὲς λεπτομέρειες (ποσότητα, συχνότητα, γευστικὴ ποιότητα κ.λ.π.) τὰ ἀφήνει στὸ φιλότιμο ἀγῶνα τοῦ καθενός. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ «δυνατὸς» πνευματικὰ μπορεῖ νὰ κατακριθεῖ ἀπὸ τὸ Θεὸ γιατὶ μποροῦσε νὰ νηστεύσει σκληρότερα καὶ δὲν τὸ ἔκανε, (π.χ. ἔφαγε μιὰ φορὰ ἕνα, νηστήσιμο ἔστω, γλυκὸ ὄχι γιὰ ἄλλο λόγο παρὰ ἀπὸ λαιμαργία) ἐνῷ ὁ «ἀδύνατος» ἢ ἀρχάριος πνευματικὰ νὰ δικαιωθεῖ κι ἀς ἔτρωγε κάθε μέρα «νηστήσιμο», ἢ καὶ κανονικὸ τυρί σὲ περίοδο νηστείας. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ἂν αὐτὸς ὁ «ἀδύνατος» δὲν ἔχει συναίσθηση αὐτῆς ἀκριβῶς τῆς ἀδυναμίας του ἀλλὰ αὐτοδικαιώνεται λέγοντας «θὰ δεῖ ὁ Θεὸς πόσες προσπάθειες ἔκανα γι’ αὐτόν καὶ δὲ θὰ μὲ καταδικάσει γιὰ τὴ νηστεία» ἢ «δὲν ἔχουν σημασία αὐτὰ ὁ Θεὸς τὴν καρδιὰ κοιτάει» κ.λ.π. χάνει καὶ τὸ μικρὸ ἐνδεχομένως κόπο ποὺ ἔκανε ὄχι μόνο γιὰ τὴ νηστεία ἀλλὰ καὶ γενικότερα στὴ ζωή του.

Ὁ Θεὸς τοὺς οἰκείους του δὲν τοὺς ἀφήνει χωρὶς παρηγορία. Ἀκόμα καὶ οἱ μάρτυρες τὴν ὥρα τοῦ μαρτυρίου τους δέχονταν θεϊκὴ παρηγοριά ποὺ ἐξουδετέρωνε τοὺς φυσικοὺς πόνους ποὺ αἰσθάνονταν. Ἔτσι μποροῦσαν καὶ ἄντεχαν μέχρι τέλους χωρὶς νὰ λυγίσουν. Ἄρα κριτήριο γιὰ τὸ ἂν κάποιος ἔχει ἢ δὲν ἔχει γίνει οἰκεῖος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἂν μετὰ ἀπὸ κάθε σταύρωση ποὺ ὑφίσταται ἢ μαζὶ μὲ αὐτὴν δέχεται καὶ τὴν ἀναστάσιμη χαρὰ τῆς θείας παρηγορίας.

Αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ τὴ νηστεία. Κριτήριο γιὰ τὸ ἂν ἡ ὅποια νηστεία κάνουμε εἶναι εὐάρεστη στὸ Θεό, εἶναι ἂν αἰσθανόμαστε τὸ θεῖο ἔρωτα στὴν καρδιά μας, πρᾶγμα ποὺ μὲ τὴ σειρά του θὰ μᾶς ἀποσπᾶ ἔτι περισσότερο ἀπὸ τὴν ἀναζήτηση τῶν ἐπίγειων ἠδονῶν καὶ θὰ ἐπιτείνει τὴ νηστεία.

Ἔτσι ἐξηγεῖται γιατὶ κανεὶς ἅγιος δὲν ἁγίασε ἔχοντας τὰ πάθη τῆς γαστριμαργίας καὶ τῆς λαιμαργίας ἀλλὰ καὶ γιατὶ οἱ περισσότεροι ἀσκητὲς ὅσιοι, ἐνῷ γερνοῦσαν καὶ ἀδυνάτιζε τὸ σῶμα τους ἔκαναν πιὸ αὐστηρὴ τὴν ἄσκησή τους.

Σὲ τελικὴ ἀνάλυση ἡ νηστεία λειτουργεῖ καὶ ὡς προσφορὰ θυσίας ὡς ἕνα ἀντίδωρο στὰ πλούσια δῶρα τοῦ Θεοῦ. (πρβλ.«Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ…»). Ὁ εὐγνώμων πιστὸς τὴν αἰσθάνεται ὡς ἀνάγκη, νὰ τὴν ἀντιπροσφέρει σὲ Ἐκεῖνον ὡς κάτι ἄχρηστο μὲν γι’ Αὐτόν, (καὶ τί θὰ μποροῦσε ἄλλωστε νὰ Τοῦ ἦταν χρήσιμο), ἀλλὰ ὡς τὸ μόνο ποὺ δύναται νὰ πράξει, ἀντὶ γιὰ τὴν τόση Χαρὰ ποὺ πλημμυρίζει τὴν ὕπαρξή του. Γι’ αὐτὸ καὶ χαίρεται ὅταν ἔρθει ἡ περίοδος τῆς νηστείας καὶ δὲν μεμψιμοιρεῖ γιὰ τὴν ποσότητα τῶν νηστειῶν ποὺ «ἐπέβαλλε» ἡ Ἐκκλησία (ἢ ἀκόμη χειρότερα οἱ μοναχοί) στὰ μέλη της, οὔτε αἰσθάνεται δυσφορία κάθε φορὰ ποὺ πλησιάζει μιὰ τέτοια περίοδος.

Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι σὲ πολλὰ μηναῖα σὲ νηστήσιμες ἡμέρες στὴν «εἴδηση» τοῦ τυπικοῦ ἀναφέρονται π.χ. τὰ λόγια: «ἐν ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ κρέας ἢ τυρὸν ἢ ὠὸν οὐ καταλύομεν παρὰ μόνον ἔλαιον καὶ οἶνον εὐχαριστοῦντες Χριστῷ τῷ Θεῷ».

Οἱ ἅγιοι γιὰ ὁ,τιδήποτε κάνουν χαίρονται κι εὐχαριστοῦν τὸ Θεό: Ζοῦν καὶ χαίρονται, ἐργάζονται καὶ χαίρονται, κινοῦνται καὶ χαίρονται, τρῶνε καὶ χαίρονται κι εὐχαριστοῦν, νηστεύουν καὶ πάλι χαίρονται καὶ πάλι εὐχαριστοῦν, βασανίζονται καὶ χαίρονται εὐχαριστοῦντες, μαρτυροῦν καὶ πάλι χαίρονται κι εὐχαριστοῦν, πεθαίνουν καὶ ζοῦν γιὰ πάντα μαζὶ μὲ τὴν πηγὴ τῆς χαρᾶς γεμᾶτοι ἀπὸ εὐχαριστία. Οἱ ὑπόλοιποι παίζουμε κρυφτούλι μὲ τοὺς «νόμους» καὶ τὶς «τυπικὲς διατάξεις» πῶς θὰ τὶς περάσουμε πιὸ …«ἀνώδυνα», καὶ τὸ μόνο ποὺ καταφέρνουμε εἶναι νὰ στερούμαστε, ἀπὸ τὴ μίζερη νοοτροπία μας, τὶς χαρὲς τῆς ἀληθινῆς ζωῆς.

τ έ λ ο ς

Ζητῶν