Τι θέλει η Μέρκελ στην Κύπρο ;

του Γ. Δελαστίκ

Ιστορική ημέρα για την Κύπρο η σημερινή. Για πρώτη φορά στα πενήντα χρόνια ύπαρξης της Κυπριακής Δημοκρατίας Γερμανός καγκελάριος επισκέπτεται το νησί. Πρόκειται αναντίρρητα για μεγάλη πολιτική επιτυχία του Κύπριου Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια. Οτιδήποτε κι αν πει η Μέρκελ στη Λευκωσία, οτιδήποτε κι αν ζητήσει ή οποιαδήποτε πίεση κι αν ασκήσει -πράγμα που στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία δεν θεωρείται πιθανό- επί της κυπριακής κυβέρνησης, το πολιτικό και διπλωματικό κέρδος για την Κύπρο είναι αδιαφιλονίκητο. Καμία διαφωνία επί της γραμμής που ακολουθεί ο Δ. Χριστόφιας στο Κυπριακό δεν μπορεί να μειώσει το κέρδος αυτό - και καλά θα κάνουν να το συνειδητοποιήσουν αυτό και οι υπόλοιπες κυπριακές πολιτικές δυνάμεις πέραν του κυβερνητικού ΑΚΕΛ, το οποίο ούτως ή άλλως θα στήριζε τον Δ. Χριστόφια.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Το διεθνές κύρος της κρατικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει υποστεί βαρύτατα πλήγματα. Πρωτίστως εξαιτίας του γεγονότος ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας επέτρεψαν την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών ΕΕ - Τουρκίας, χωρίς να απαιτήσουν ως προϋπόθεση την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας εκ μέρους της Αγκυρας, κάτι το οποίο ούτε διανοούνται βεβαίως σήμερα να ζητήσουν οι κυβερνήσεις Παπανδρέου και Χριστόφια. Συνεπεία όμως αυτού του θεμελιώδους λάθους, η Κύπρος έχει αντικειμενικά υποβιβαστεί σε κράτος αμφιλεγόμενης ισοτιμίας με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ. Η επίσκεψη της καγκελαρίου της ηγεμονικής δύναμης της Ευρώπης συνιστά ως εκ τούτου πολύτιμη και θεαματική αναβάθμιση του κύρους του κυπριακού κράτους.

Πόσω μάλλον που σύντομα, ίσως και τον επόμενο μήνα, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί θα ακολουθήσει τα χνάρια της Μέρκελ, ενώ έχει ήδη προηγηθεί επίσκεψη στην Κύπρο του Ντμίτρι Μεντβέντεφ, του πρώτου Ρώσου προέδρου που πάτησε το πόδι του στο κυπριακό έδαφος.

Εύλογη η απορία: γιατί συρρέουν τώρα στην Κύπρο οι ηγέτες των ισχυρότερων κρατών της Ευρώπης, όταν επί μισόν αιώνα κανένας προκάτοχός τους δεν έκρινε άξιο λόγου ένα τέτοιο ταξίδι;

Ευνόητο είναι πως αυτή η πρεμούρα των Ευρωπαίων κορυφαίων ηγετών δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το Κυπριακό αυτό καθαυτό. Δεν συμμεριζόμαστε απόψεις ότι έχει ήδη υπάρξει σχεδόν προσυμφωνημένο σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού και η Μέρκελ, ο Σαρκοζί ή ο Μεντβέντεφ τρέχουν στη Λευκωσία για να διασφαλίσουν ότι δεν θα έχει την τύχη του σχεδίου Ανάν.

Ο λόγος είναι άλλος: τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) του Ισραήλ, του Λιβάνου και ενδεχομένως της Κύπρου. Οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας ταξιδεύουν στη Λευκωσία για να διασφαλίσουν ότι ενεργειακές εταιρείες από τις χώρες τους θα κληθούν (και θα πληρωθούν) από την κυπριακή κυβέρνηση να συμμετάσχουν στις έρευνες και εν συνεχεία, εφόσον υπάρξει ευόδωση των ερευνών, στην εκμετάλλευση των όποιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου εντοπιστούν στην ΑΟΖ της Κύπρου. Αν μάλιστα βρεθούν αξιόλογα κοιτάσματα, ιδίως οι Γερμανοί θα είναι πρόθυμοι να αγοράσουν υποθετικό κυπριακό φυσικό αέριο και εν γένει να το δουν να κατευθύνεται προς τις αγορές της Ευρώπης. Θέλουν δηλαδή να αλλάξουν τη σημερινή κατάσταση, όπου η κυπριακή κυβέρνηση έχει μέχρι στιγμής εκχωρήσει κυρίως σε αμερικανικές εταιρείες τις μελλοντικές έρευνες. Εχοντας εξαρχής γερμανικές, γαλλικές και ρωσικές εταιρείες στις έρευνες, το Βερολίνο, το Παρίσι και η Μόσχα θα έχουν από πρώτο χέρι (πριν καν από τη Λευκωσία!) απολύτως έγκυρη πληροφόρηση για τα πραγματικά δεδομένα των κυπριακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου, αν υπάρχουν, ώστε να καθορίζουν έγκαιρα την πολιτική τους στον τομέα αυτόν.

Αμεση προτεραιότητα, όμως, των Ευρωπαίων ηγετών είναι να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι τις διαθέσεις της κυπριακής κυβέρνησης να συμμετάσχει, εάν κληθεί, ως σύμμαχος του Ισραήλ στην οξεία αντιπαράθεση που ήδη κυοφορείται με τους Αραβες, εξαιτίας του παραγκωνισμού του Λιβάνου στη συμφωνία Τελ Αβίβ - Λευκωσίας για την οριοθέτηση των ΑΟΖ τους. Η Βηρυτός καταγγέλλει ήδη αυθαιρεσία εις βάρος της και ληστεία δικών της πλουτοπαραγωγικών ενεργειακών πηγών.

ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ
Με το βλέμμα στο αέριο του Ισραήλ

Υποθέσεις συνιστούν για την ώρα τα περί αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου. Αντιθέτως, πολύ πιο προχωρημένα είναι τα πράγματα με κοιτάσματα που το Ισραήλ θεωρεί ότι είναι δικά του. Με δεδομένο ότι όλες οι χώρες που συνορεύουν με το Ισραήλ είναι εχθρικές προς αυτό, η Κύπρος ενδέχεται να αποκτήσει σημασία ακόμη και ως τμήμα κάποιας οδού εξαγωγής προς την Ευρώπη ισραηλινού φυσικού αερίου, αν όντως υπάρξουν αξιόλογες ποσότητες ισραηλινού φυσικού αερίου προς εξαγωγή, πράγμα που καθόλου δεν είναι σίγουρο σήμερα. Η Μέρκελ και ο Σαρκοζί, όμως, θέλουν από τώρα να είναι βέβαιοι πως η Κύπρος θα δεχτεί να συμμετάσχει σε αυτό το επικίνδυνο παιχνίδι, αν παραστεί ανάγκη.

ΕΘΝΟΣ