Μικρό Οδοιπορικό στο Άγιον Όρος

ΑΙ ΚΑΡΥΑΙ (Β΄)

Το  Πρωτάτον, είναι πασίγνωστο δια τας περιφήμους τοιχογραφίας του, αι οποίαι και αναδεικνύουν αυτό εις θαυμάσιον και μοναδικόν μνημείον του Άθω. Εφιλοτεχνήσαν υπό του ζωγράφου Μανουήλ Πανσελήνου, που είναι ο κυριώτερος εκπρόσωπος της Μακεδονικής σχολής. Εκ των χαρακτηριστικοτέρων τοιχογραφιών σημείωνομεν τον Αναπεσόντα, την Γέννησιν του Χριστού, την Βάπτισιν, τα Εισόδια της Θεοτόκου, τον Ευαγγελιστήν Ιωάννην μετά του Προχόρου, στρατιωτικούς αγίους κ. α. Αι εικόνες του τέμπλου ανήκουν εις την λεγομένην κρητικήν σχολήν, της οποίας τα κυριότερα χαρακτηριστικά είναι η συντηρητικότης, αι συγκρατημέναι χειρονομίαι, η ηρεμία και η έκφρασις εσωτερικής συγκινήσεως, η σχηματοποίησις των μορφών, ο φωτισμός των προσώπων κ. α.

          Εις το ιερόν βήμα φυλάσσεται η θαυματουργός εικών του «Άξιον έστίν». Πρόκειται περί της εφεστίου εικόνος ολοκλήρου της αγιορειτικής πολιτείας. Είναι τοποθετημένη επί θρόνου όπισθεν της αγίας τραπέζης. Εις τι κέντρον της εικόνος παριστάνεται η Θεοτόκος βρεφοκρατούσα, γύρωθεν σε αυτής και κατά την τετράγωνον περίμετρον της υπάρχουν είκοσι μικραί κυκλικαί εικόνες, αι οποίαι εικονίζουν τους ισαρίθμους πολιούχους των μονών του Άθω….

          Εις τον κυρίως ναόν δεξιά και αριστερά υπάρχουν τα είκοσι στασίδια των ισαρίθμων αντιπροσώπων. Εις τον ναόν τούτον εκκλησιάζονται όλοι οι αντιπρόσωποι των εικάσω μονών, πολλοί μοναχοί της πρωτευούσης και επισκέπται.

          Την πολίχνην των Καρυών διασχίζει κυρίως μία οδός από του ανατολικού αυτής άκρου έως του δυτικού. Δεξιά και αριστερά διακλαδίζονται μικρότεροι δρόμοι οδηγούντες εις τα κονάκια και τα άλλα κελία. Μεταξύ των δρομίσκων υπάρχουν μικρά εργαστήρια ή καταστήματα από σταυρούς και κομβολόγια, σφραγίδας , εικόνας και γουδία. Τα δε αξιοθαύμαστα ξυλόγλυπτα του Αγίου Όρους είναι γνωστά και εις την Ελλάδα και εις το εξωτερικόν.

          Έξαφνα ο «έμπορος» ή ο «τεχνίτης» μοναχός κλείνει τι κατάστημα ή το εργαστήριο του και χάνεται μέσα εις το ναύδριον του κελίου του δια να προσευχηθεί. Το ναύδριον είναι το κέντρον του σπιτιού, είναι ο σκοπός του. Και εξωτερικών ακόμη τούτο είναι λίαν ευδιάκριτον. Πάντοτε επάνω από τα κελία του Αγίου Όρους εξέχει εις μικρός πλακοσκεπής τρούλλος.

          Τα μειδιάματα της ζωής δεν απουσιάζουν από την μαυροφορεμένην πρωτεύουσαν. Είναι μερικά μπαλκόνια με γλάστρες. Είναι και μερικά παράθυρα με λευκές κουρτίνες. Τα σπίτια όμως, περιβαλλόμενα συνήθως από κήπους, είναι παλιά, αλλά συνήθως εις καλήν κατάστασιν. Δεν απολείπουν ενίοτε και αι καινουργείς οικοδομαί. Μέσα ακριβώς από τα σπίτια αυτά εμφανίζονται οι μοναχοί. Προχωρούν αργά και ήρεμα. Φέρουν πλούσια γένεια, κάτασπρα πολλάκις, ώστε να δημιουργούν ζωηράν αντίθεσιν με τα κατάμαυρα ράσα των. Έχουν ύφος αριστοκράτου και δίνουν την εντύπωσιν ότι ζουν εις το Βυζάντιον. Τίποτε δεν τους ταράσσει, τίποτε δεν τους συγκινεί. Εις τον χαιρετισμόν του επισκέπτου αντιχαιρετούν με μίαν αρχοντικήν κατάφασιν της κεφαλής και με ένα ψιθυριστόν ο «Κύριος». Είναι η απάντησις εις το «ευλογείτε», το οποίον πρέπει και εις αυτήν την  περίπτωσιν να απευθύνει ο πρώτος χαιρετών. Οι άλλοι συνήθεις χαιρετισμοί του «κόσμου» δεν έχουν θέσιν εδώ, κάθε φιλοφρόνησις είναι προκαθορισμένη.

          Ιδιαιτέραν εντύπωσιν προκαλεί η ησυχία των Καρυών. Η σιωπή είναι γνώρισμα ολοκλήρου του Όρους. Όλα αναπαύονται εις την ηρεμίαν και την σιγήν, ξένα προς την ζωήν και εις τας θορυβώδεις κοσμικάς επιδιώξεις της.

(συνεχίζεται)

Πηγή: Π. Κ. ΧΡΗΣΤΟΥ, «ΤΟ ΑΓΙΟΝ  ΟΡΟΣ» Πατρ. Ιδρ. Πατερ. Μελετών