ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ, Λουκ. 15,11-32

«ΕΝΑΣ ΑΣΩΤΟΣ ΤΑΠΕΙΝΟΥΜΕΝΟΣ, ΣΩΖΕΤΑΙ

ΚΙ ΕΝΑΣ ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΩΜΕΝΟΣ, ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΤΑΙ»

Η παραβολή του Ασώτου αποτελεί κορυφαίο σωτηριολογικό κείμενο της Καινής Διαθήκης και ανήκει κυρίως στη νεότητα. Πρόκειται για ένα δράμα σε τρία επεισόδια και ένα ακροτελεύτιο intermediam, δηλ την παρέμβαση του μεγαλύτερου αδελφού, που επιχειρεί να μειώσει τον θρίαμβο της αγάπης και να ματαιώσει την κάθαρση του δράματος.

Αυτός ο νέος, γνωστός στην παγκόσμια ιστορία ως «Άσωτος», αλλά και υπόδειγμα σωτηρίας συγχρόνως, είναι ο πρωταγωνιστής του δράματος και προανήγγειλε την παντοδυναμία της αγάπης, πριν ακόμα εκφραστεί ως σταυρική θυσία και απολύτρωση.

Πράγματι, ποιός νέος πάνω στην έκρηξη της εφηβείας του, δεν ένοιωσε την ορμή μιας επανάστασης στο κατεστημένο, την ανάγκη αποστασιοποίησης από αυτό και κάποια στιγμή μια τάση φυγής από την πατρική εστία;

Ποιός δεν ονειρεύτηκε ένα ταξίδι με στόχο το δικό του παράδεισο; Τελικά πόσοι νέοι δεν αγάπησαν την περιπέτεια του άγνωστου και το ρίσκο του επικίνδυνου;

Από την άποψη αυτή ο άσωτος ανήκει στους «αντάρτες» που σημάδεψαν την παγκόσμια ιστορία. Δεν θα υποστηρίξουμε την πράξη του Ασώτου και των νέων που τον ακολουθούν, χωρίς να καταξιώνονται όπως εκείνος. Ας σκεφτούμε όμως τις πιέσεις που ασκεί ένα διαστρεβλωμένο κοινωνικό κλίμα, πάντα στον έφηβο που καλείται να υπακούσει στις παραινέσεις και συμβουλές γονέων και δασκάλων που δεν τον κατάλαβαν ποτέ.

Αυτό όμως δεν αποκλείει να λειτουργήσει κάποτε το μυστήριο της αγάπης και να προκαλέσει το θαύμα για τον άσωτο κάθε εποχής.

Ένα στιγμιότυπο από τη σημερινή κοινωνία θα ζωντάνευε τον πρωταγωνιστή της παραβολής, στη φάση μάλιστα της εξαθλίωσής του.

Είναι ο νέος, η νέα, με την περίεργη εμφάνιση και συμπεριφορά στο δρόμο ή περιμένοντας μετά τα μεσάνυχτα για να ανοίξει το νυχτερινό κέντρο.

Ο νέος με πατρίδα ή χωρίς πατρίδα, με γονείς που έχει ίσως διαγράψει, με ελπίδα ή χωρίς ελπίδα και προπαντός χωρίς αγάπη. Ο νέος που αναζητά χωρίς να το ξέρει το λόγο της αναζήτησης αυτής και πάνω από όλα τον τρόπο εύρεσης του ζητούμενου. Και προβληματίζεσαι αν το παιδί αυτό είναι ο άσωτος της εποχής μας και ποια η δική σου ευθύνη άραγε, του γονέα, του δασκάλου, του πλησίον για την επικίνδυνη πορεία που διάλεξε ν’ ακολουθήσει.

Απέναντι σ’ αυτό το νέο παιδί, που ζει τη μοναξιά ανάμεσα στους εκατοντάδες νέων του νυχτερινού κέντρου, κάτω από το ρυθμό της ξενόφερτης μουσικής, ο Άσωτος της παραβολής έχει ένα πλεονέκτημα που τον πληγώνει. Την αγάπη δηλ. του πατέρα που έχει απορρίψει.

Αυτός που ακόμα και όταν όλα είχαν σβήσει μέσα στην ασωτία, η αγάπη ποτέ δεν έσβησε, και στη κατάλληλη στιγμή του αξιώνει να πάρει τη μεγάλη απόφαση της επιστροφής.

Μια επιστροφή που δεν ζητάει τίποτα εκτός από συγνώμη. Πλούτος και προβολή ονόματος έχουν πεθάνει. Γεγονός είναι μόνο η συντριβή και η ακλόνητη ελπίδα της πατρικής συγνώμης όπως φαίνεται στη φράση: «πᾶτερ ἥμαρτον εἰς τόν οὐρανόν καί ἐνώπιόν σου^. Οὐκέτι εἰμί ἄξιος κληθεῖναι υἱός σου» που φανερώνει ηρωική και αμετάκλητη απόφαση ικανή να υλοποιεί αξίες και να παράγει καρπούς αληθινής αγάπης, τη μετάνοια και την ταπείνωση. Είναι η ασυμβίβαστη ορμή και η καθαρότητα του νέου που απαιτεί τα πάντα και θυσιάζει τα πάντα, όταν βεβαιωθεί για την ανιδιοτέλεια της αγάπης.

Ένας σύγχρονος στοχαστής λέει: «έχουμε ανάγκη την ηθική όσο μας λείπει η αγάπη. Όταν υπάρχει η αγάπη οι άλλες αρετές ακολουθούν σαν να τρέχουν από πηγή».

Γι’ αυτό η επιστροφή του ασώτου ως επάνοδος στην αγάπη, συνεπάγεται την απόλυτη ανταπόκριση Εκείνου που ήλθε, μόνο από αγάπη, «ζητῆσαι καί σῶσαι τό ἀπωλωλός».( Λουκ. 19,10)

Κι εδώ ο άσωτος δεν δικαιώνεται απλά όπως ο τελώνης.

Δοξάζεται, γιατί η αληθινή αγάπη δεν περιορίζεται στη παραχώρηση της συγνώμης και στη δικαίωση του αμαρτωλού.

Οι φράσεις «δότε δακτύλιον εἰς τήν χεῖρα αὐτοῦ» και « ἐνέγκατε τον μόσχον τόν σιτευτόν» φανερώνουν μια άλλη πραγματικότητα που είναι πέρα από την απονομή της συγνώμης.

Είναι η χαρά που είχε ο καθένας το δικαίωμα να μετέχει στη ζωή του Θεού, ως ίσος προς ίσον. Και αυτός που χάνει την αγάπη και κάποια «κεκτημένα» είναι ο υιός ο πρεσβύτερος. Τον άνθρωπο που αποκτάει αυτοδικαίωση με «λογικά» επιχειρήματα, αλλά χωρίς ίχνος αγάπης. Που κρίνει τον άσωτο αδελφό του, κατηγορεί τον πατέρα του, όχι για αποκατάσταση της δικαιοσύνης, αλλά για δικαιώματα ιδιοκτησίας. Αυτός που δεν μπορεί να συλλάβει και να βιώσει πως η αγάπη είναι ο καταλύτης αυτής της «δικαιοσύνης» και όλων των παθών.

Συγχρόνως είναι ο δημιουργός όλων των αρετών, γιατί η ουσία της ταυτίζεται με την ουσία του Θεού.

Η βαρυσήμαντη αυτή παραβολή, όπου καθένας στο πρόσωπο του Ασώτου και περισσότερο του πρεσβύτερου αδελφού, ανακαλύπτει τον εαυτό το , κλείνει με μια ακόμα εκπληκτική ιδιότητα της αγάπης. Εκείνη που εκδηλώνεται τώρα με τη μορφή της καταλλαγής ανάμεσα στους αδελφούς, από τον πατέρα που και οι δυο τους έχουν τόσο βάναυσα πληγώσει.

π.Γ.Στ.