Κυριακή Γ΄ Νηστειών (της Σταυροπροσκυνήσεως), Μάρκ. 8,34 – 9,1

Η ΔΕΙΛΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ

Ο φόβος και η δειλία του ανθρώπου να αποδεχθεί τον λόγο του Χριστού δημιούργησε αιρέσεις και νοθευμένες διδασκαλίες που δημιουργούν σύγχυση του νου, ρυπαίνουν την καρδιά και φράζουν τη θύρα της Βασιλείας του Θεού σε αυτούς που τις δέχονται.

Για να δεχθεί κανείς τον λόγο του Χριστού απαιτείται τόλμη και αυταπάρνηση, γιατί είναι λόγος του Σταυρού. Ο Χριστός στη σημερινή ευαγγελική διήγηση, απευθυνόμενος στις γενιές των ανθρώπων, παρουσιάζει καθαρά την κατάληξη της δειλίας μας: «ὅς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῇ με καί τούς ἑμούς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῇ τῇ μοιχαλίδι καί ἁμαρτωλῷ, καί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχηνθήσεται αὐτόν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρός αὐτού…»

Θα έλεγε κανείς ότι είναι ένας λόγος σκληρός, «τίς δύναται αὐτοῦ ἀκούειν;». Η άρνηση του Χριστού είναι ένα κακό διαδεδομένο και πολυδύναμο. Μας πολιορκεί από παντού. Πώς να αντιπαλέψουμε με «τους κοσμοκράτορες του αιώνος τούτου;» Είναι χρήσιμο να επισημάνουμε κάποιες λεπτομέρειες του χωρίου που προαναφέραμε και να κάνουμε μια μικρή ανατομία της δειλίας μας.

Θα μπορούσε ίσως κανείς να πει σε σχέση με τα προηγούμενα: πως μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η άρνηση του Χριστού είναι η κραταιούσα «πίστη» στον σύγχρονο κόσμο, τη στιγμή που είδαμε αθεϊστικά καθεστώτα να καταρρέουν και η πίστη του Χριστού να αφήνεται ελεύθερη σε χώρες που πρώτα διώκονταν;

Πρέπει να πούμε, ότι έχει μεγάλη σημασία η ελευθερία που δίνει το κράτος, αλλά η άρνηση του Χριστού μπορεί να βιώνεται χωρίς να υπάρχει εξωτερική τρομοκρατία. Μπορεί να υπάρχει στην καρδιά του ανθρώπου κρυμμένη κάτω από προκαλλόμενη αδιαφορία ή και συνεπούς θρησκευτικότητας. Κι ακόμη πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι η ελευθερία δεν εξαρτάται μόνον από τους νόμους του κράτους. Εξαρτάται και από άλλα όπως ο τύπος, το σχολείο, τα Μ.Μ.Ε, η νοοτροπία του λαού.

Ας δούμε δύο πράγματα λεπτομερέστερα.

Ο Χριστός λέγει: ὅς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῇ με καί τούς ἑμούς λόγους …». Βλέπουμε, ότι διακρίνει και συνδέει το πρόσωπό του με τον λόγο του. Αυτοί για τους οποίους θα νοιώσει ντροπή, είναι εκείνοι που ντρέπονται να ομολογήσουν είτε το πρόσωπό Του, είτε τον λόγο Του.

Υπάρχουν πράγματι δύο κατηγορίες αρνητών ανάλογα με την στάση που κρατούν απέναντι στην πίστη του Χριστού.

Στην πρώτη ανήκουν αυτοί που θεωρούν το Χριστό ως φιλόσοφο και κοινωνικό επαναστάτη, όχι όμως Θεό – εκπλήσσονται από την διδασκαλία Του, την εξαντλούν όμως σ’ ένα ανθρώπινο επίπεδο. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καμιά σχέση με την εκκλησία, αλλά βρίσκονται στον περίβολό της και το μόνο αξιόλογο που βρίσκουν σ’ αυτή είναι ότι ηθικοποιεί την κοινωνία και την συγκρατεί από την διάλυση.

Η δεύτερη κατηγορία των αρνητών βρίσκεται μέσα στον περίβολο της εκκλησίας. Πρόκειται γι’ αυτούς που τυπικά πιστεύουν στο Χριστό, ομολογούν την πίστη της Εκκλησίας, όμως θεωρούν ως υπερβολικό τον λόγο του Χριστού και ανεφάρμοστο στην εποχή μας. Διαμερίζουν τις εντολές του Ευαγγελίου σ’ αυτές που είναι για τους κοσμικούς χριστιανούς και σ’ αυτές που είναι για τους μοναχούς, αγνοώντας ότι δεν υπάρχει τέτοιος διαχωρισμός στη ζωή της Εκκλησίας.

Το ερώτημα παραμένει: Πού οφείλεται η δειλία του ανθρώπου απέναντι στην αλήθεια του Χριστού; Προβληματιζόμαστε ώρες – ώρες ότι δεν έχουμε το θάρρος να ομολογήσουμε το Χριστό σε περιβάλλοντα που τον αρνούνται ή διαστρεβλώνουν την αλήθειά Του. Μπορεί στις περιπτώσεις αυτές να αισθανόμαστε αρνητές του ονόματος του Χριστού, πρέπει όμως να βρούμε τις αιτίες της δειλίας μας και να τις θεραπεύσουμε.

Οι αιτίες είναι εξωτερικές και εσωτερικές.

Τις εξωτερικές αιτίες ήδη τις επισημάναμε. Η άρνηση και η αθεΐα δεν είναι υποχρεωτικό να κηρύσσονται φανερά και με μαχητικό τρόπο. Ασκούνται στις συνειδήσεις των πιστών με πολύ πιο αποτελεσματικούς τρόπους. Όταν λ.χ. τα Μ.Μ.Ε. προβάλλουν και επιβάλλουν τρόπους ζωής που βρίσκονται στους αντίποδες του Χριστιανισμού, όταν η διαφθορά παρουσιάζεται ως ο μόνος τρόπος επιβίωσης, τα παρά φύσιν πάθη ως φυσική κατάσταση και η Εκκλησία σαν το ωραίο μας παρελθόν, τότε δημιουργείται περιβάλλον εχθρικό για την αλήθεια της πίστεως. Η χειρότερη πνευματική τρομοκρατία είναι η ύπουλη προσπάθεια που γίνεται, για να πειστεί ο Χριστιανός ότι η ζωή που διάλεξε είναι μια εκτροπή από τα κοινώς ανθρώπινα.

Από τις εσωτερικές αιτίες δύο είναι βασικές: η αδυναμία της ανθρώπινης λογικής να καταλάβει τη θεότητα και η ανεπάρκεια της ανθρώπινης θελήσεως να τηρήσει επακριβώς τις εντολές του Χριστού. Η θεότητα όμως αποκαλύπτεται και δεν ανακαλύπτεται από την λογική. Η εφαρμογή των Θείων εντολών γίνεται με την βοήθεια της Θείας Χάριτος. Η πίστη που σώζει είναι θεανθρώπινο έργο.

Η θεολογία της εκκλησίας είναι πράγματι «Γολγοθάς της νοήσεως» και η ζωή της είναι βίωση του σταυρού. Η ζωή του χριστιανού είναι ζωή σταυρική. Ο πιστός νεκρώνει τον κόσμο και νεκρώνεται για τον κόσμο. Γι’ αυτό δεν φοβάται τις ύπουλες «τρομοκρατικές επιθέσεις του». Ο σύγχρονος χριστιανός, ιδιαίτερα ο νέος, επωμίζεται τον σταυρό του Χριστού με δύο συνήθως τρόπους. Πιστεύει και αγαπά τον Χριστό μέσα σ’ ένα κόσμο που αδιαφορεί γι’ Αυτόν και προσεύχεται ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν προσεύχονται.

Ο Σταυρός που προβάλλει σήμερα η Εκκλησία μας στο μέσο της Μ. Τεσσαρακοστής πρέπει να είναι το κέντρο της ζωής κάθε πιστού.

π.Γ.Στ.