ΑΝΘΡΩΠΟΣ: ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΟΜΟΙΩΣΗ ΘΕΟΥ
Εν
ολίγοις
Σήμερα
Δ΄ Κυριακή από του Πάσχα η Εκκλησία μας όρισε να αναγινώσκεται η περικοπή από
το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο που αναφέρεται
στη θεραπεία του παραλύτου. Στο ερώτημα γιατί η Εκκλησία επέλεξε αυτό το
συγκεκριμένο περιστατικό, φαίνεται ότι ο σπουδαιότερος λόγος είναι ότι ήθελε να
δείξει τη δωρεά του Θεού προς τον άνθρωπο, ιδιαίτερα μάλιστα αυτή την περίοδο
που βιώνουμε την ανάσταση του Χριστού.
Και
ποια είναι αυτή η σπουδαία δωρεά; Αυτό φαίνεται μέσα από το σημερινό ευαγγέλιο,
όπου ο Χριστός χαρίζει στον άνθρωπο τη ζωή, γιατί αυτός είναι εικόνα και
ομοίωσή Του.
Τι
είναι αλήθεια ο άνθρωπος; Πάντοτε η υπόθεση άνθρωπος αποτελούσε αντικείμενο της
φιλοσοφικής έρευνας. Παρ’ όλα αυτά η βαθύτερη ουσία του παραμένει ανεξιχνίαστη.
Και αυτό είναι φυσικό αφού ο άνθρωπος αντικατοπτρίζει το μυστήριο του Θεού.
Έτσι έχουμε το μυστήριο του Θεού και το
μυστήριο του ανθρώπου.
Σύμφωνα
με τη βιβλική διήγηση ο άνθρωπος είναι δημιούργημα του Θεού κι όχι μία αυτόνομη
ύπαρξη. Η έκφραση «κατ’ εικόνα» και «καθ’ ομοίωσιν» δεν αφήνουν περιθώρια να
σκεφθούμε κάτι διαφορετικό. Και αυτό το σχήμα φανερώνει αφενός μεν τη σχέση του
ανθρώπου μα τον Θεό και αφ’ ετέρου το σκοπό της ύπαρξής του.
Ο
άνθρωπος λοιπόν ως δημιούργημα του Θεού δεν ορίζεται ως μια στατική ύπαρξη,
αλλά ως μία δυναμική προσωπικότητα που τείνει προς την ολοκλήρωσή της. Η
ορθόδοξη θεολογία διδάσκει ότι ο άνθρωπος αποτελείται από δύο στοιχεία: το σώμα
και την ψυχή. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι, μεταξύ των οποίων και ο Πλάτων, είχαν μια
αρνητική τοποθέτηση απέναντι στο υλικό στοιχείο του ανθρώπου. Θεωρούσαν ότι το
σώμα είναι κακό και δεσμωτήριο της ψυχής, γι’ αυτό και αντέδρασαν αρνητικά όταν
άκουσαν στον Άρειο Πάγο τον Παύλο να κάνει λόγο για την Ανάσταση.
Ο
χριστιανισμός απορρίπτει μια τέτοια αντίληψη για το υλικό στοιχείο του ανθρώπου
και τονίζει ότι η ύλη δεν είναι κακή αφού αυτή χρησιμοποίησε ο Χριστός για να
έρθει ανάμεσά μας. Το σώμα μπορεί να είναι καλό ή κακό ανάλογα με τις επιλογές
μας και έχει προοπτική να μεταμορφωθεί και να αφθαρτοποιηθεί, να θεωθεί.
Συνεπώς
ο άνθρωπος είναι ενότητα σώματος και ψυχής και μέσα απ’ αυτή την ενότητα
εκφράζεται ο προορισμός του. Μάλιστα αυτή η ενότητα είναι ευδιάκριτη μέσα στα
λόγια του Χριστού που απευθύνει στον παραλυτικό της σημερινής περικοπής: «Ίδε,
υγιής γέγονας. Μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρον σοι τι γένηται». Εδώ ακριβώς φαίνεται η
αλληλεξάρτηση ψυχής και σώματος. Η σωματική ασθένεια συνδέεται με την αμαρτία
που έχει σχέση με την αλλοτρίωση του ανθρώπου.
Η
αρρώστια και ο θάνατος υπονομεύουν και καταστρέφουν την αρμονία της ζωής.
Αποτέλεσμα; Η επαναστατικότητα των ανθρώπων και η πτώση. Βέβαια μπορεί να μας
δυσανασχετεί η παρουσία της αρρώστιας, αλλ’ όμως η παρουσία της μας παιδαγωγεί και μας οδηγεί στο δρόμο της θεογνωσίας.
Ο
πιστός άνθρωπος ζει τη ζωή του έχοντας κάποιο στόχο. Δεν φοβάται τον θάνατο και
δεν εγκλωβίζεται στην ματαιότητα του παρόντος κόσμου. Η ελπίδα του δίνει δύναμη
να συνεχίσει τη ζωή μέχρι την ολοκλήρωση του. Είναι τραγικό λάθος να πιστεύουμε
ότι ο θάνατος είναι η μόνη πραγματικότητα. Η ζωή έχει κι άλλες διαστάσεις που
τις βιώνουμε καθημερινά. Για τους χριστιανούς ο θάνατος μπορεί να είναι μία
τραγωδία, όμως υπερβαίνεται όταν τον θεωρούμε μέσον και γέφυρα προς το
αναστάσιμο φως. Η Ανάσταση του Χριστού αποτελεί την αρχή της αναδημιουργίας και
ανακεφαλαίωσης της εν Χριστώ σωτηρίας.
Όποιος
πιστεύει σ’ αυτόν τον ζωοδότη Λόγο ξεπερνά το φάσμα του φόβου του θανάτου και
εισέρχεται στο βασίλειο της πραγματικής ζωής, της θείας και ατέρμονης
αναστάσιμης ζωής.
Χριστός Ανέστη!
π. γ. στ.
1 σχόλιο:
ο άνθρωπος είναι ενότητα σώματος και ψυχής, είναι πρόσωπο.
Ως πρόσωπο σώζεται ο άνθρωπος.
Δημοσίευση σχολίου