Φέρθηκες άσχημα, γι' αυτό...
Γράφει ο Hans Grothe, ειδικός σε θέματα διαπαιδαγώγησης και ανατροφής του παιδιού.
Το μόνο πρόβλημα είναι ότι η μέθοδος της «λογικής» τιμωρίας δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις: Τα παιδιά κάνουν τόσα ανεπιθύμητα πράγματα για τα οποία δεν υπάρχουν φυσικές συνέπειες, δηλαδή δεν υπάρχει κάποιος λογικός τρόπος για να «πληρώσουν». Ή για τα οποία εμείς δεν μπορούμε να βρούμε εγκαίρως κάποιον ταιριαστό τρόπο για να μάθουν από αυτό που έκαναν. Για παράδειγμα, ποια θα μπορούσε να είναι μια λογική τιμωρία, μια τιμωρία δηλαδή που θα έχει άμεση σχέση με τις συνέπειες της πράξης του, για έναν εξάχρονο ο οποίος έχασε για τρίτη φορά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα τα γυαλιά του; Ή για το κοριτσάκι που δεν αφήνει σε ησυχία τη μαμά του και της λέει άσχημες κουβέντες; Από την άλλη, όμως, ο μπαμπάς του πιτσιρικά που άγγιζε όλα τα αντικείμενα στο βιβλιοπωλείο, θα μπορούσε πολύ λογικά, ως τιμωρία, να απομακρύνει τον μικρό από τα ράφια και να τον βάλει στο καρότσι του. Όμως, όπως ο γονιός του μικρού, όλοι ξέρουμε, τι θα σήμαινε αυτό: Το παιδί θα διαμαρτυρόταν και θα έβαζε αμέσως τις φωνές. Αλήθεια, ποιος θα ήθελε να του συμβεί κάτι τέτοιο σ' ένα κατάστημα γεμάτο με πελάτες;
Γενικά, όμως, οι τιμωρίες με λογική, όταν χρησιμοποιούνται σωστά και στις περιπτώσεις όπου πραγματικά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν, είναι ο καλύτερος τρόπος για να επαναφέρουμε τα παιδιά στην τάξη. Στην ιδανική τους μορφή, μάλιστα, δεν είναι καν τιμωρίες, αλλά οι λογικές συνέπειες μιας λανθασμένης συμπεριφοράς του παιδιού. Με αυτό τον τρόπο, δεν είμαστε εμείς οι γονείς οι τιμωροί του παιδιού, αλλά το μικρό «πληρώνει» τις λογικές συνέπειες της πράξης του. Για παράδειγμα, όταν το πιτσιρίκι ξοδεύει όλο του το χαρτζιλίκι σε σοκολάτες, δεν μπορεί να αποκτήσει και το αγαπημένο του videogame. Εμείς οι γονείς πρέπει να δώσουμε στα παιδιά μας την ευκαιρία να το καταλάβουν και να το συνειδητοποιήσουν αυτό.
Γρήγορα στο δωμάτιό σου!
Όταν η τετράχρονη Κορίνα αποκάλεσε για τρίτη φορά «ηλίθια» τη μαμά της, εκείνη την έστειλε στο δωμάτιό της. Ύστερα από λίγα λεπτά η μικρή ξαναγύρισε στο σαλόνι. Αμέσως της είπε αυστηρά να ξαναπάει στο δωμάτιό της. Αυτό το πήγαινε-έλα συνεχίστηκε για πέντε έξι φορές, μέχρι που κάποια στιγμή η μικρή έκατσε στο γραφείο της και άρχισε να ασχολείται με τις ζωγραφιές της. Αφού πέρασε μία ώρα, η Κορίνα επέστρεψε όλο αγάπες κοντά στη μαμά της και τη ρώτησε με γλυκιά φωνή «Μανούλα, μπορώ να καθήσω για λίγο μαζί σου στον καναπέ;» ’Η απάντηση ήταν «όχι» και αυτό γιατί η μητέρα της σκέφτηκε ότι έπρεπε να μείνει συνεπής στην τιμωρία που της είχε βάλει. Η μικρή έπρεπε να καταλάβει ότι δεν επιτρέπεται να αυθαδιάζει στους γονείς της. Μόνο που το επόμενο πρωί η κόρη της την αποκάλεσε πάλι «ηλίθια»!
Μερικοί γονείς στέλνουν στο δωμάτιό του το παιδί όταν παραφέρεται και του ζητούν να μείνει εκεί για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτού του είδους η τιμωρία, όταν χρησιμοποιείται σωστά και χωρίς υπερβολές, είναι ένας καλός και σχετικά ακίνδυνος τρόπος για να ηρεμήσουμε το παιδί όταν ξεπερνά κάπως τα όρια και να του δείξουμε ότι έκανε κάτι λάθος. Η απομόνωση στο δωμάτιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσον τιμωρίας σε μικρά και μεγάλα παιδιά. Για παράδειγμα μπορούμε να στείλουμε ένα τρίχρονο στο δωμάτιό του για να ησυχάσει, αλλά μπορούμε άφοβα, χωρίς να θίγουμε την αξιοπρέπειά του, να ζητήσουμε από έναν έφηβο να αποσυρθεί στο δωμάτιό του όταν μας επιτίθεται με άσχημα λόγια. Όμως προσοχή! Αν το παιδί είναι μικρότερο από τριών ετών, καλό είναι να μην το στέλνουμε μόνο του στο δωμάτιό του για να συμμορφωθεί. Μπορούμε να το στείλουμε όμως παρέα με το μεγαλύτερο αδερφάκι. Ποτέ όμως μόνο του. Και αυτό γιατί τα παιδιά που δεν έχουν συμπληρώσει τον τρίτο χρόνο της ζωής τους, αντίθετα από τα μεγαλύτερα, μπορούν πολύ εύκολα να παρεξηγήσουν τις προθέσεις μας και να σκεφτούν ότι δεν τα αγαπάμε πια και γι’ αυτό δεν θέλουμε να τα βλέπουμε μπροστά μας για ένα διάστημα. Φυσικά αυτός κάθε άλλο είναι ο στόχος μας όταν στέλνουμε ένα παιδί τιμωρία στο δωμάτιό του, αλλά τα μικρά παιδιά δεν μπορούν ακόμη να το συνειδητοποιήσουν. Έτσι αυτές οι σκέψεις τραυματίζουν το μικρό παιδί και μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχολογία του.
Παλιότερα οι γονείς έλεγαν συχνά στο παιδί «Εξαφανίσου, δεν θέλω να σε ξαναδώ!» και το έστελναν αμέσως στο δωμάτιό του. Και όταν το μικρό έβγαινε έξω ύστερα από κάποια ώρα και έλεγε: «Μαμά, με αγαπάς τώρα πάλι; Θα είμαι πολύ υπάκουο», νόμιζαν ότι είχαν κάνει ένα τρομερό βήμα στη διαπαιδαγώγησή του και ήταν περήφανοι για τη στάση τους. Όχι, ο τρόπος που προτείνω εγώ δεν έχει καμία σχέση με τέτοιες αντιπαιδαγωγικές και βλαβερές για το παιδί μεθόδους. Aντίθετα ο «περιορισμός» του παιδιού στο δωμάτιό του πρέπει μόνο να ηρεμεί το παιδί που μόλις παραφέρθηκε.
Για τα παιδιά μέχρι τριών ετών υπάρχει μια πιο ήπια παραλλαγή αυτής της μεθόδου. Για παράδειγμα, αν ένα δίχρονο πετάει άμμο στα άλλα παιδάκια στην παιδική χαρά, τότε οι γονείς του μπορούν να το στείλουν στο δωμάτιό του χωρίς πολλές φωνές και να μείνουν μαζί του.
Πόσο χρόνο πρέπει να διαρκεί η απομόνωση του παιδιού; Αυτό εξαρτάται από την ηλικία του. Οι Αμερικανοί παιδαγωγοί έχουν έναν κανόνα: 1 λεπτό για κάθε χρόνο του παιδιού, δηλαδή αν το παιδί είναι δύο ετών, δύο λεπτά. Ο χρόνος μπορεί να φαίνεται πολύ λίγος κυρίως για τα πιτσιρίκια που είναι πάνω από τεσσάρων, αλλά αυτή η σύντομη διάρκεια έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τα παιδιά: Είναι ακριβώς ο χρόνος που μπορούν να να σκεφτούν και να επικεντρωθούν σε αυτό που μόλις συνέβη. Ένα πεντάχρονο θα μείνει πέντε λεπτά μόνο του με τις σκέψεις του συγκεντρωμένες σε αυτό που μόλις έκανε, αλλά από εκεί και έπειτα, αν το αφήσουμε κι άλλο μόνο του, είναι σίγουρο ότι θα το ξεχάσει και θα αρχίσει να παίζει σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Άρα, λοιπόν, το να κλείσουμε το παιδί για πολλή ώρα σε ένα δωμάτιο, δεν έχει κανένα αποτέλεσμα.
Ξύλο; Σε καμία περίπτωση!
Η βία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε καμία περίπτωση στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Ακόμη και αν ένα χαστούκι μπορεί να ηρεμήσει το παιδί, αυτό διαρκεί μόνο για λίγες ώρες, ενώ οι συνέπειες και τα τραύματα που μπορεί να δημιουργήσει στο παιδί κρατούν για μια ζωή...
Ευτυχώς είναι ελάχιστοι οι γονείς που πιστεύουν ότι χωρίς ξύλο δεν γίνεται να συμμορφώσεις το παιδί. Καμιά φορά βέβαια μπορεί να δώσουν κάποιο χαστούκι στο μικρό, αλλά δεν το κάνουν επειδή πιστεύουν ότι είναι ο σωστός τρόπος αλλά γιατί δεν μπορούν να ελέγξουν τον εκνευρισμό που τους προκαλεί η άσχημη συμπεριφορά του παιδιού. Φυσικά, σε αυτή την περίπτωση αισθάνονται άσχημα και αμέσως ζητούν συγνώμη από το μικρό τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου