ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ' ΛΟΥΚΑ ( Λουκ 18, 18-27 )

ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ

Ο άρχοντας της συναγωγής που ήλθε «πειράζων» τον Χριστό στη σημερινή ευαγγελική διήγηση, ζούσε μέσα του ένα βασανιστικό πρόβλημα.

Αναζητούσε την αιώνια ζωή χωρίς να βρίσκει ικανοποίηση στους βαθείς του πόθους του. Γι' αυτό ρώτησε τον Χριστό «διδάσκαλε ἀγαθέ , τί ποιήσας ζωήν αἰώνιον κληρονομήσω ;»

Από τον διάλογο που ακολούθησε φάνηκε ότι ήταν τηρητής κάποιων βασικών διατάξεων του Μωσαϊκού νόμου . «Τάς ἐντολάς οἶδας», του είπε ο Χριστός και του απαρίθμησε στη συνέχεια τις αρνητικές εντολές του νόμου καθώς και την εντολή που αναφέρεται στην τιμή του πατέρα και της μητέρας . «Ταῦτα πάντα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός μου», ήταν η απάντησή του. Ενώ τηρούσε όλες τις διατάξεις του νόμου, δεν έβρισκε μέσα σ' αυτές την αιώνια ζωή. Έμενε ανικανοποίητος. Δεν αισθανόταν την εμπειρία της αιώνιας ζωής και γι' αυτό την αναζητούσε με αγωνία.

Πολλοί θα θεωρούσαν αυτόν τον άνθρωπο ως κάποιον που ψάχνει το μέλλον και χάνει το σήμερα. Αναζητά την αιώνια ζωή που αφορά, όπως νομίζουν, τη μετά θάνατο κατάστασή μας, ενώ θα έπρεπε ν' ασχολείται με τα καθημερινά πρακτικά προβλήματα. Σαν άνθρωπος του νόμου θα έπρεπε να δείξει ενδιαφέρον για τις εντολές που έχουν κοινωνικό περιεχόμενο. Για όλες αυτές τις εντολές η απάντησή του ήταν αποστομωτική « ταῦτα πάντα ἐφυλαξάμιν ἐκ νεότητός μου» .

Δεν παραθεωρούσε τις εντολές που αφορούσαν τις κοινωνικές σχέσεις.

Δεν ήταν κλέφτης και σεβόταν τη ζωή των συνανθρώπων του.

Όμως ήταν ανικανοποίητος. Θα λέγαμε, ότι είχε κατανοήσει την ανεπάρκεια της ηθικιστικής θεωρήσεως του νόμου, την εξάντλησή του στην καλή εξωτερική συμπεριφορά. Κι ενώ η φαρισαϊκή συνείδηση έφθανε στο αδιέξοδο, ο Χριστός έδειξε την ολοκλήρωση του δρόμου. Στο « όλα αυτά τα εφύλαξα από την νεότητά μου» ο Χριστός του αποκρίθηκε : « ἔτι ἕν σοί λείπει» ώστε να γίνεις άριστος και να έχεις την βεβαιότητα, ότι θα κληρονομήσεις την αιώνια ζωή.

Πριν πούμε για το ένα που έλλειπε , ας κάνουμε κάποιες επισημάνσεις.

Ο « ἄρχων» που συζητούσε με τον Χριστό, ζούσε την ανεπάρκεια του ηθικισμού, ήταν εκκοσμικευμένος. Ο ηθικισμός είναι συνέπεια της εκκοσμίκευσης.

Είναι η καλλιέργεια μιας «ευσεβούς» επιφάνειας, ενώ η καρδιά είναι δέσμια του κόσμου. Ηθικιστής δεν είναι αυτός που αφιερώνει τη ζωή του στο Θεό, αλλά αυτός που είναι δέσμιος στον πλούτο του, δίνει στον Θεό μόνο ό, τι μπορεί να τον δείξει ενάρετο στα μάτια του κόσμου.

Αυτός όμως ο τρόπος ζωής δεν συνδέει τον άνθρωπο με τον Θεό, αλλά δημιουργεί αδιέξοδα .

Γενικά όταν λέμε «εκκοσμίκευση» εννοούμε την υποταγή του πιστού στην νοοτροπία του κόσμου, το χάσιμο της εσωτερικής ζωής και την υποκατάσταση του ανακαινιστικού έργου της εκκλησίας με μεθόδους του κόσμου. Μια κατηγορία «εκκοσμικευμένων» προτείνει : η εκκλησία να ελευθερωθεί από τους «τύπους» του παρελθόντος και να μετατρέψει το κήρυγμα της μετανοίας σε κήρυγμα που θα καταφάσκει στη ζωή.

Έργο της θα έπρεπε να είναι η αγάπη που υλοποιείται με πολύμορφη κοινωνική προσφορά και παρέμβασή της στα σημερινά προβλήματα του κόσμου.

Πίσω όμως από μια τέτοια νοοτροπία κρύβεται η αδυναμία μας να απαγκιστρωθούμε από τον πλούτο των απολαύσεων και των ανέσεων καθώς και η δίψα για κοινωνική προβολή και καταξίωση , Γι' αυτό και σαν κορυφαίο έργο της εκκλησίας κατανοούμε μόνο το φιλανθρωπικό έργο της εκκλησίας. Ενώ όταν μας προβάλλουν την ολοκληρωτική εγκατάλειψη του κόσμου για τον Χριστό γινόμαστε περίλυποι, όπως ο σημερινός άρχοντας του ευαγγελίου.

Αυτό δεν σημαίνει, ότι η φιλανθρωπία δεν είναι έργο της εκκλησίας. Αντίθετα, είναι έκφραση της ζωής της. Στην ορθόδοξη Παράδοση όμως οι κοινωνικές παρεμβάσεις συνδέονται με την εσωτερική καλλιέργεια που πραγματοποιούνται εν Πνεύματι Αγίω. Είναι απαύγασμα της αγάπης για τον άνθρωπο και τον κόσμο που πηγάζει από την ορθόδοξη άσκηση και το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας.

Ο «άρχων» που ζητούσε να μάθει πως κληρονομείται η αιώνια ζωή, ήταν εσωτερικά δούλος στα υλικά που κατείχε νόμιμα.

Δεν μπορούσε να «σταυρώσει» τον κόσμο, γιατί σ' αυτόν στήριζε την ανικανοποίητη ζωή του. Ο Χριστός γνωρίζοντας τη μεγάλη του εξάρτηση από τον πλούτο, του επεσήμανε, ότι το ένα που του έλλειπε, ήταν η απελευθέρωσή του από αυτόν. Ο λόγος αυτός του Χριστού ήταν βαρύς για τον άρχοντα της συναγωγής γι' αυτό «περίλυπος ἐγένετο».

Η λύπη του μοιάζει με την κατάθλιψη πολλών που δεν μπορούν να αντέξουν την ατμόσφαιρα της εκκλησίας, την άσκηση που δεσμεύει την ψυχή από τα πάθη . Η εκκοσμίκευση έχει παραλύσει τα νεύρα της ψυχής μας. Συμβιβάζονται με τον «άρχοντα του κόσμου ετούτου».

Οι δικές μας εξαρτήσεις μας γεννούν το ερώτημα : « τίς δύναται σωθῆναι;»

Η απάντηση του Χριστού είναι κατηγορηματική «τά άδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ ἐστί»

Αντί να κάνουμε τα πάθη μας ιδεολογία και θεολογία για να δικαιολογούμε τους εαυτούς μας, ας θέσουμε με ταπείνωση αλλαγής την αδυναμία μας στον Θεό.

π.Γ.Στ.