Ἔχει ἄραγε τὸ Εὐαγγέλιο «πολιτικὴ διάσταση»;

Σωφρόνιος Σαχάρωφ (Ἀρχιμανδρίτης)

Κάθε διεθνὴς ἢ ταξικὴ πάλη συνδέεται μὲ τὴ βία: «Χτυπᾶτε τοὺς ἐχθρούς». Ἡ ἐντολὴ ὅμως τοῦ Χριστοῦ λέει «Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» (Ματθ. 5,44). Ἡ τελευταία δὲν ἐπιτρέπει καθόλου νὰ ὑποβιβάσουμε τὸ Εὐαγγέλιο στὸ ἐπίπεδο τῆς ἀδελφοκτόνου διαιρέσεως τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν. Ὅταν μποῦν στὶς τάξεις τῶν μαχητὼν οἱ ἐπίσκοποι, οἱ θεολόγοι, οἱ πιστοὶ χριστιανοὶ γενικά, θεωροῦν ἐκείνους ποὺ ἀποφεύγουν τὴ συμμετοχὴ στὸ εἶδος αὐτὸ τῶν δραστηριοτήτων ὡς μικρόψυχους καὶ δειλούς.

Ὅσο πιὸ ἐπικίνδυνη εἶναι ἡ συμπλοκὴ μὲ τοὺς καταπιεστές, τόσο περισσότερο θεωρεῖται ἡ ἀνθρωπιστικὴ ἀποστολὴ ὡς «μαρτύριο» γιὰ τὸν Χριστό.

Ἡ ἀποφυγὴ μᾶς ὑπαγορεύεται ἀπὸ τὴ συνείδηση ὅτι κάθε ἀλλαγὴ καταστάσεως στὶς κοινωνικὲς σχέσεις μὲ ἐπαναστατικό, δηλαδὴ ἐκβιαστικὸ τρόπο, θὰ ἀποδειχθεῖ τελικὰ ἀντικατάσταση τῆς μιᾶς βίας ἀπὸ τὴν ἄλλη. Ἡ ἱστορικὴ πεῖρα τὸ ἀπέδειξε αὐτὸ σὲ μεγάλο ἀριθμὸ περιπτώσεων. Ἤδη ἐμεῖς παρατηρήσαμε στὴ διάρκεια τῆς ζωῆς μας πὼς ἡ ἰδέα τῆς δικαιοσύνης ἐνέπνεε τοὺς ἀνθρώπους στὴ μάχη μὲ τὸν δεσποτισμὸ καὶ τὴν ἐκμετάλλευση, γιὰ τὴν ἐλευθερία καὶ τὰ πλήρη δικαιώματα γιὰ ὅλους. Ὡστόσο, οἱ ἐπαναστάσεις κατέληξαν ἢ μετατράπηκαν σὲ τρομοκρατικὰ καθεστῶτα μὲ τὴν κατάπνιξη τεράστιων μαζῶν πληθυσμοῦ, μὲ τὴ στέρηση τῶν πιὸ στοιχειωδῶν δικαιωμάτων καὶ τὰ παρόμοια. Ὅσο βαθειὰ καὶ ἂν εἶναι ἡ ταραχή μας γιὰ τὶς ἀδικίες κάποιου συστήματος, ἡ ἀλλαγὴ του πρέπει νὰ συνδέεται μὲ μακρὰ διαδικασία ἀνυψώσεως τοῦ ἠθικοῦ ἐπιπέδου τῶν ἀνθρώπων ἐν γένει. Δὲν ἔχουμε τὸ δικαίωμα νὰ πραγματοποιήσουμε ἐκβιαστικὲς πράξεις -ἀκόμη καὶ ἐπάνω στοὺς ἐκβιαστὲς- στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.

Νὰ ἐλέγξουμε ὅμως τὴν ἀδικία, ζώντας μὲ ἔνταση, γιὰ νὰ φυλάξουμε τὴ δικαιοσύνη πρὸς ὅλους, μποροῦμε καὶ τὸ κάνουμε, ὅταν βλέπουμε ὄφελος ἀπὸ τὸν λόγο μας. Ἡ τέλεση τῆς ἴδιας τῆς Λειτουργίας, ἡ ὁποία εἶναι θυσία γιὰ τὴ σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων, εἶναι ἡ ὑψηλότερη ἀπὸ ὅλες τὶς συμμετοχὲς στὴ δύσκολη διακονία πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα. Δὲν μᾶς ἐπιτρέπεται νὰ παρεκκλίνουμε ἀπὸ τὸν σκοπὸ νὰ παραμείνουμε στὸ φῶς τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου. Ἂν γίνουμε μία ἀπὸ τὶς σκοτεινὲς δυνάμεις ποὺ πολεμοῦν γιὰ τὴν ἐπικράτηση ἐπάνω στοὺς ἀδελφούς, θὰ ἐπισκιάσουμε τὸ φῶς ποὺ ἔφερε στὴ γῆ ὁ Θεός. Αὐτὸ ἀσφαλῶς τὸ ἔγκλημα εἶναι πιὸ ἐπιζήμιο γιὰ μᾶς ἀπὸ κάθε ἄλλο.

Ὁ κόσμος δὲν χρειάζεται «πολιτικὴ Ἐκκλησία». Ὁ ὑποβαθμισμένος χαρακτήρας τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κατὰ τοὺς τελευταίους αἰῶνες ὁδήγησε στὴν ἀπομάκρυνση ἀπὸ αὐτὴν μεγάλου πλήθους πιστῶν. Μποροῦμε νὰ ἀποκαταστήσουμε τὴ μεγάλη λάμψη τῆς Ἐκκλησίας μόνο μὲ τὴν ἀκραία προσπάθεια νὰ ζήσουμε χριστιανικά, εὐαγγελικά, χωρὶς νὰ στρέφουμε τὴν προσοχή μας στὸ πῶς θὰ μᾶς συμπεριφερθοῦν οἱ σύγχρονοί μας. Ἂν δὲν ἀποκτήσουν οἱ χριστιανοὶ τὰ γνήσια πνευματικὰ χαρίσματα, καὶ πρωτίστως τὴν ἁγιότητα, τὸ κήρυγμα μὲ τὰ λόγια θὰ παραμένει ὡς «κύμβαλον ἀλαλάζον».

Ἡ ὁλοκληρωτικὴ στροφὴ πρὸς τὴ γῆ δὲν ἐπιτρέπει στοὺς ἀνθρώπους νὰ δοῦν τὴν Ἐκκλησία στὴν αὐθεντική της οὐσία· ὡς Βασιλεία τῆς Πατρικῆς Ἀγάπης, ὡς χῶρο ἐπιλάμψεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὡς ὁδὸ πρὸς ἐξομοίωση μὲ τὸν Παντέλειο Θεάνθρωπο Χριστὸ-Ἰησοῦ.

Δὲν πρέπει νὰ φοβόμαστε τὴν πρόσκαιρη ἀπομάκρυνση τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Τὸ παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἐγκαταλείφθηκε ἐντελῶς μόνος κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Γολγοθᾶ του, ἂς μᾶς ἐνισχύει νὰ βαδίσουμε στὰ ἴχνη του. Αὐτὸς μόνος στάθηκε καταδικασμένος ἀπὸ τὸ Ρωμαϊκὸ Κράτος τοῦ δικαίου, ἀπὸ τὸ Νομικὸ Συνέδριο, καὶ ἀκόμη ἀπὸ τὸν ὄχλο τοῦ λαοῦ. Συνεπῶς, ἂν θὰ μᾶς ἐγκατέλειπαν οἱ πάντες, καὶ τότε δὲν θὰ ἄξιζε νὰ ὑποβιβάσουμε τὶς ἀληθινὲς διαστάσεις τῆς Καινοδιαθηκικῆς Ἀποκαλύψεως ποὺ μᾶς δόθηκε μὲ τὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ στὸ ἐπίπεδό της «ἠθικῆς», στὸ ἐπίπεδό του «ἄθεου οὑμανισμοῦ», στὸ ἐπίπεδο «κάθε τόπου καὶ εἴδους διασκεδάσεως».

Ἐνδέχεται ἡ ἀποστασία νὰ λάβει ἀκόμη μεγαλύτερες διαστάσεις. Δὲν ἀποκλείεται ὁ καθένας ἀπό μᾶς, γιὰ νὰ σταθεῖ στὴν πίστη, νὰ πρέπει νὰ εἶναι ἕτοιμος νὰ ἀντισταθεῖ σὲ ὅλο τὸν ὑπόλοιπο κόσμο. Ἂς εἶναι αὐτοὶ δισεκατομμύρια· ἂς μᾶς θεωροῦν μωροὺς ὅλοι οἱ διανοούμενοι καὶ οἱ ἀμαθεῖς. Ἡ ἀπάντησή μας θὰ εἶναι μία: «Ὅσο μικρὸς καὶ ἀσήμαντος καὶ ἂν εἶμαι, ὡστόσο, ἐν Χριστῷ, ἐγὼ εἶμαι σωστὸς καὶ ὄχι ἐσεῖς ποὺ εἶστε μακριὰ ἀπὸ τὸν Χριστό»