Τρία κυρίως στοιχεία χαρακτηρίζουν την εν Χριστώ μετάνοια :
-Επιστροφή στο Θεό.
-Συγχώρηση από τους ανθρώπους και τον Θεό.
- Ενσωμάτωση στην Εκκλησία.
Τόσο ο Χριστός όσο και οι Απόστολοι στο κήρυγμα τους για τη μετάνοια, όρισαν πρώτο στοιχείο της την επιστροφή στον Θεό. Ρίζα της αμαρτίας είναι η απομάκρυνση από τον Θεό. Μακριά από τον Θεό δημιουργούνται οι προϋποθέσεις της αμαρτίας και πραγματώνεται η ίδια. Στην παραβολή του Ασώτου φαίνεται ξεκάθαρα. Όσοι μετανοούν ζουν έντονα τη νοσταλγία της επιστροφής. Μετάνοια σημαίνει επιστροφή στον Πατέρα όμως.
Ο άνθρωπος που μετανοεί αισθάνεται και βιώνει την ανάγκη της επιστροφής ως εσωτερικό γεγονός. Ο μετανοών ζει την απώλεια της ακεραιότητας του. Του λείπει κάτι και αισθάνεται εσωτερικά ακρωτηριασμένος. Αυτή η εσωτερικότητα σημαίνει αίσθηση και ένταση ενοχής, και τώρα με την αναβίωση κάποιου χαμένου πράγματος βρίσκεται και ζωντανεύει. Συνοδεύεται από συντριβή, μεταμέλεια, εγκράτεια., και στη συνέχεια εκφράζεται με προσευχή. Ο μετανοών όμως δεν πρέπει να μένει στα αισθήματα της ενοχής του. Διότι η συναίσθηση της ενοχής είναι η αρχή της επιστροφής και έχει να κάνει μόνο με τον εαυτό του, το δικό του δράμα και τον εγωισμό του.
Ένας σοφός λέγει ότι το δράμα της συγχώρησης έχει τρία πρόσωπα: εμάς, τους αδελφούς μας και τον Θεό. Μόνο αν στο δράμα αυτό παίξουν και τα τρία πρόσωπα το ρόλο τους, θα μπορέσει ο μετανοών να βγεί από το κλείσιμο του εαυτού του και να πετύχει τη συγχώρηση του Θεού.
Αφού λοιπόν η επιστροφή άρχισε ως εσωτερικό γεγονός, τώρα πρέπει να λάβει και εξωτερικές διαστάσεις. Αυτός που έβλαψε ή αδίκησε πρέπει να ζητήσει συγγνώμη από τον ζημιωμένο ή αδικημένο. Κανείς δεν μπορεί να λάβει συγχώρηση από τον Θεό για ένα παράπτωμα που διέπραξε εις βάρος των άλλων, αν δεν έχει συγχωρηθεί από αυτόν που έβλαψε. Είναι βαρύ να έχεις βλάψει τον άλλο. Η συγχώρηση εξαρτάται απ’αυτόν. Βρισκόμαστε στο έλεος του. Πρέπει ο ένοχος να παραδεχτεί το παράπτωμα του, πρέπει ο αδικημένος να θελήσει να δεχτεί τις παρακλήσεις αυτού που τον έβλαψε. Ο Χριστός μας δίδαξε, ότι από τη στιγμή που αμαρτήσαμε στον αδελφό μας δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε στη Θ. Λειτουργία. Εάν δεν λυθεί η διαφορά μας με τον αντίδικο δεν γίνονται δεκτά τα δώρα μας στο Θεό.
Πέρα όμως από τις αμαρτίες που γίνονται εις βάρος των ανθρώπων που προκαλούν ζημιά, θλίψη ή ηθική βλάβη στον πλησίον, υπάρχουν και εκείνες που αφορούν μόνο τον Θεό. Όλες οι αμαρτίες ανεξαιρέτως γίνονται ενώπιον του Θεού, αλλά κάποιες γίνονται μόνο σε Εκείνον. Λ. χ. απιστία, ανυπακοή στις εντολές Του, απόγνωση, ειδωλολατρία άρνηση της ενανθρώπησης του Θεού, του Σταυρού, της Αναστάσεως, της Β΄παρουσίας . Οι τελευταίες είναι πολύ μεγάλες. Είναι άρνηση της Εκκλησίας ως σώματος Χριστού.
Η συγχώρηση αυτών των αμαρτιών εξαρτάται μόνο από τη μετάνοια μας. Και ενώ αυτό φαίνεται εύκολο, αφού δεν χρειάζεται τη συνδρομή των άλλων ανθρώπων, η βαρύτητα της αρρώστιας είναι μεγαλύτερη.
Η αμαρτία ενώπιον του Θεού είναι η αιτία για τις αμαρτίες προς τον πλησίον και εκεί βρίσκεται η ρίζα της σκληρότητας, της ροπής για τη βλάβη των άλλων.
Με τη συγγνώμη που ζητάει ο μετανοών από αυτόν που έβλαψε και έκανε το πρώτο βήμα εξωτερίκευσης τώρα κάνει και το δεύτερο και έρχεται στον πνευματικό και εξομολογείται τις αμαρτίες του. Ζητάει τη συγχώρηση του Θεού . Και ενώ συμφιλιώθηκε με τον αδελφό του, δεν αξιώθηκε την άφεση, δεν λυτρώθηκε. Χρειάζεται την αντικειμενική τάξη της κοινότητας στην όποια ανήκει. Χρειάζεται τη μυστηριακή- τελετουργική όψη της μετανοίας την οποία ασκεί ο πνευματικός, που είναι ορισμένος από τον επίσκοπο να οικονομεί το μυστήριο της μετανοίας.
Έτσι η εξομολόγηση οδηγεί τον μετανοούντα στην κοινότητα και στη συμμετοχή του στο μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας.
Η ουσιαστική ένταξη του μετανοούντος στην εκκλησιαστική κοινότητα, την ενοριακή σύναξη και κοινωνία θα του χαρίσει την αίσθηση, ότι ανήκει σ’ αυτήν και η ολοκλήρωση της διαδικασίας της μετανοίας θα τον πληροφορήσει και τη συγχώρηση εκ μέρους του Θεού, που θα επιβεβαιώνεται με τη συμμετοχή του στη μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Χριστού.
π.Γ.Στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου