Εκκλησιάζομαι, Εξομολογούμαι, Κοινωνώ τακτικά. Λέω την Ευχή. Γιατί μένω όμως στάσιμος πνευματικά;

 

ἔκδοσις 14/5/2019

 

Νὰ ἀναρρωτηθεῖς: γιατὶ θέλω νὰ προχωρήσω πνευματικά; Γιὰ νὰ ἀρέσω στὸν Θεό, ἢ γιὰ νὰ ἀρέσω καὶ νὰ φαίνομαι καλύτερος στοὺς ἄλλους, ἢ γιὰ νὰ μειώνω καὶ νὰ συγκρίνω τὸν ἑαυτό μου μὲ τοὺς ἄλλους;

Νὰ δίνεις τὸ δικαίωμα στοὺς ἄλλους νὰ σοῦ κάνουν παρατηρήσεις (χωρὶς νὰ ἀνταπο­δίδεις), γιὰ νὰ βγεῖ ἔξω ἡ κρυφὴ ὑπερηφάνεια, καὶ σιγά-σιγά νὰ φύγει.

Μὴν ὑψώνεις καὶ ὑπερηφανεύεις τὸν ἑαυτό σου, οὔτε στὴ δουλειά σου (οὔτε μὲ δικαιολογίες, οὔτε ἔστω γιὰ ἀστεῖο), οὔτε καὶ σὲ συγγενικά σου πρόσωπα. Εἶναι ἄψευστος δεῖκτης τῆς ὑπερηφανείας καὶ τοῦ ἐγωϊσμοῦ μας, ἔστω καὶ ὅταν γίνεται γιὰ ἀστεῖο.

«πρὶν ἢ ἀκοῦσαι, μὴ ἀποκρίνου καὶ ἐν μέσῳ λόγων μὴ παρεμβάλλου» (Σοφ. Σειρ. ια’ 8)

Σοῦ ἀρέσει (βαθιὰ μέσα σου) νὰ σὲ θαυμάζουν ἢ νὰ σοῦ λένε μπράβο οἱ ἄλλοι (καὶ αἰσθάνεσαι μιὰ ἠθικὴ ἰκανοποίηση); Ἡ ἀνθρωπαρέσκεια εἶναι ἐμπόδιο γιὰ τὴν ἀνώτερη ζωή.

Ρωτᾶς συστηματικὰ τοὺς ἄλλους πῶς βλέπουν τὴν τάδε δουλειά σου, ἢ τὴν τάδε ἐργασία σου; Εἶναι ἄψευστος δεῖκτης τῆς ὑπερηφανείας μας.

Ἂν ἔκανες ἕνα δῶρο σὲ κάποιον, ἀναφέρεσαι πάλι καὶ πάλι σὲ αὐτὸ τὸ δῶρο γιὰ νὰ σοῦ λένε εὐχαριστῶ καὶ καλὰ λόγια; Εἶναι ἄψευστος δεῖκτης τῆς ὑπερηφανείας μας.

Ἂν ἔκανες κάτι καλό ἢ μιὰ μικρὴ ἢ μεγάλη θυσία γιὰ κάποιον, τοῦ τὸ «χτυπᾶς», καὶ τοῦ τὸ ξανὰ «χτυπᾶς»; Σὲ ἐμπαίζει ὁ διάβολος, μηδενίζεις τὸν μισθό σου, καὶ πληγώνεις αὐτὸν γιὰ τὸν ὁποῖον τάχα «θυσιάστηκες».

Υπάρχει επιτακτική ανάγκη επαφής με τη σκέψη των αγίων ασκητικών Πατέρων της Εκκλησίας μας

 

(ἀπόσπασμα ἀπὸ ἀρχιμ. Εὐσεβίου εἰσαγωγὴ στὴν «Μικρὴ Φιλοκαλία» β' ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, 1994)

[Ὑπάρχει] Ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη ἐπαφῆς μὲ τὴ σκέψη τῶν Ἁγίων ἀσκητικῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας πρὸ πάντων σήμερα, ποὺ ὅλα φωνάζουν γιὰ μιὰ συνεπέστερη ἐγκόλπωση τοῦ ἀσκητικοῦ στοιχείου τῆς πίστεώς μας. 

Ἀτυχῶς ἡ ἐπίδραση τοῦ κοσμικοῦ πνεύματος εἶναι τόσο μεγάλη καὶ ἡ ἐξάπλωσή του τόσο γρήγορη, ὥστε νὰ παρατηρῆται ἡ ἀναζήτηση ἑνὸς ἄνετου καὶ βολικοῦ χριστιανισμοῦ. Καὶ τὰ ἀποτελέσματα δὲν ἀργοῦν νὰ φανοῦν.

Ὁ χριστιανισμός μας γίνεται ὅλο καὶ πιὸ ῥηχός, ὅλο καὶ πιὸ «ἐγκόσμιος». Ἀντὶ νὰ ἐπιδρᾶ αὐτὸς στὸν κόσμο καὶ νὰ τὸν μεταμορφώνη, καταβάλλεται ἀντίθετα φροντίδα νὰ ἐπηρεάζεται αὐτὸς ἀπὸ τὸν κόσμο καὶ νὰ προσαρμόζεται στὰ σχήματά του, γιὰ νὰ γίνη τάχα πιὸ «μοντέρνος» καὶ γι' αὐτὸ πιὸ εὐαπόδεκτος ἀπὸ τὶς μάζες! Πόσο αὐτὸ ἀποτελεῖ φενάκη [= (μτφ.) ἀπάτη, ψευδαίσθηση], τὸ βλέπουμε ἐκεῖ ποὺ ἔγιναν παρόμοια πειράματα - ἐννοοῦμε περιοχὲς ἔξω ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία - μὲ ἀποτέλεσμα νὰ φτωχύνη ὁ χριστιανισμός, νὰ γίνη καρικατούρα τοῦ ἑαυτοῦ του, ἕνα θλιβερὸ ἀπομεινάρι τῆς ἀρχαίας αἴγλης του, ποὺ μόνο οἶκτο ἢ περιφρόνηση προκαλεῖ. Ἕνας τέτοιος χριστιανισμὸς δὲν ἔχει τίποτα τὸ οὐσιαστικὸ νὰ προσφέρη καὶ στὸν ἄνθρωπο ἀκόμα ποὺ ἔχει μιὰ καλὴ διάθεση νὰ προσέξη τὸ εὐαγγελικὸ μήνυμα. Καὶ λοιπὸν τὸν προσπερνάει ἀπογοητευμένος.

Ἀντίθετα ἡ βίωση - βασικώτατο αὐτό - καὶ ἡ παρουσίαση τοῦ χριστιανισμοῦ, ὅπως τὸν κατανοεῖ ἡ ὀρθόδοξη ἀσκητικὴ καὶ νηπτικὴ παράδοση, τὸν ἐμφανίζουν ῥωμαλέον καὶ δυνατὸν καὶ ἱκανὸν νὰ δώση ζωὴ ἀληθινὴ καὶ ἀλκὴ [=εὐρωστία, δύναμη, ἀνδρεία] πνευματικὴ στὸν νεκρωμένον ἀπὸ τὴ γλυκερὴ ζωὴ τῶν ἡδονῶν καὶ τοῦ αἰσθησιασμοῦ καὶ τοῦ ποικιλόμορφου ὑλισμοῦ - τοῦ πρακτικοῦ προπάντων - σημερινὸν ἄνθρωπον. Καὶ οἱ πιὸ ἀρμόδιοι γι' αὐτὸ εἶναι οἱ ἀσκητικοί μας Πατέρες. Ἡ μαθητεία μας κοντά τους μὲ κάθε συνέπεια μπορεῖ νὰ μᾶς ἀποδείξη ἱκανοὺς νὰ μεταφέρουμε μὲ τὴ ζωή μας πιὰ τὸ μήνυμά τους στὸν σύγχρονο κόσμο. Ἕνα τέτοιο μήνυμα, τεκμηριωμένο μὲ μιὰ ζωὴ ἀσκήσεως καὶ συνεπείας, δὲν μπορεῖ μὲ κανένα τρόπο νὰ ἀμφισβητηθῆ ὡς πρὸς τὴ γνησιότητά του. Καὶ αὐτὸ εἶναι προπάντων τὸ ζητούμενο.

 

Ἡ ἐμφάνιση τῆς Θεοτόκου στὸν δύσπιστο ἱερέα

 

Απόσπασμα από το βιβλίο «Θαύματα και αποκαλύψεις από τη Θεία Λειτουργία». Ιερά Μονή Παρακλήτου Ωροπός Αττικής 2022, σελ.46-48.

Ζούσε στή χώρα τῶν Ἀλαμανῶν* ἕνας ἱερέας πολύ ἐνάρετος, ὁ Πελάγιος, πού ἔτρεφε ξεχω­ριστή εὐλάβεια στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο.
Ὁ διάβολος ὅμως τόν φθόνησε καί τοῦ ἔσπειρε λογισμό ἀπιστίας γιά τή θεία Κοινωνία. «Πῶς εἶναι δυνατόν», σκεφτόταν, «νά γίνονται τό ψωμί Σῶμα καί τό κρασί Αἶμα Χριστοῦ!»
Ἀπ’ τούς λογισμούς αὐτούς ἔπεφτε σέ μεγάλη θλίψη, ἀλλά δέν τολμοῦσε νά συμβουλευθεῖ κανέναν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτό πρόστρεξε στήν ἴδια τήν Παναγία καί τήν παρακάλεσε νά τόν πληροφορήσει σχετικά.
Κάποια μέρα λοιπόν, ἐνῶ λειτουργοῦσε, ὅταν ἔφτασε στό «Ἐξαιρέτως τῆς Παναγίας ἀχράντου...», ἐξαφανίστηκε ἀπό τό δισκάριο ὁ ἅγιος Ἄρτος. Ἐρεύνησε ὁ Πελάγιος τριγύρω, ἀλλά δέν Τόν βρῆκε.
– Παναγία μου! φώναξε τρομαγμένος, γνωρίζω ὅτι γιά τήν ὀλιγοπιστία... καί τήν ἀμφιβολία μου μέ σιχάθηκε ὁ Χριστός κι ἔφυγε ἀπό μπροστά μου γιά νά μην κοινωνήσω, ὁ ἀνάξιος. Ἐσύ ὅμως παρακάλεσέ Τον νά μέ συγχωρήσει!

Βλέπει τότε μπροστά στήν ἁγία τράπεζα τήν ὑπε­ρένδοξη Βασίλισσα μέ τό θεῖο Βρέφος στήν ἀγκα­λιά της νά τοῦ λέει:

– Αὐτό τό Βρέφος εἶναι ὁ Ποιητής τῆς οἰκουμέ­νης, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ· τέλειος Θεός καί τέ­λειος ἄνθρωπος. Αὐτός πέθανε στό Σταυρό γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου καί ἀναστήθηκε. Αὐτός καί τώ­ρα καθημερινά συγκαταβαίνει μέ θαυμαστό τρόπο στό σχῆμα τοῦ ψωμιοῦ καί τοῦ κρασιοῦ, γιά τήν πολ­λή ἀγάπη Του στούς ἀνθρώπους, καί προσφέρεται σ’ αὐτούς γιά τόν ἁγιασμό τῆς ψυχῆς τους. Ψηλάφησέ Τον λοιπόν κι ἐρεύνησε ἄφοβα, γιά νά διαπιστώσεις ὅτι πρόκειται γιά ἀληθινή θεωρία, ὅτι εἶναι σῶμα πραγματικό μέ σάρκα καί αἶμα, καθώς Τόν γέννησα. Ἔτσι ἀκριβῶς γίνονται ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος ὅταν λει­τουργεῖς. Ἐπειδή ὅμως ἡ ἀνθρώπινη φύση δεν μπορεῖ νά φάει σάρκα ὠμή καί νά πιεῖ αἷμα, γι’ αὐτό μέ πάνσοφο τρόπο ὁ Παντοδύναμος προσφέρεται μέ τή μορφή τοῦ ψωμιοῦ καί τοῦ κρασιοῦ, ὥστε νά μπορεῖ ὁ καθένας νά Τόν μεταλαμβάνει μέ λαχτάρα καί πό­θο. Κοινώνησε λοιπόν κι ἐσύ μέ εὐλάβεια καί πίστη, γιατί ὅποιος Τόν παίρνει μέσα του ἄξια, γίνεται μέ­τοχος τῆς θείας δόξας Του.

Μ’ αὐτά τά λόγια ἡ Δέσποινα ἀπέθεσε τό Βρέφος στήν ἁγία τράπεζα, κι ἀφοῦ Τό προσκύνησε ταπει­νά, ἔγινε ἄφαντη.

Τότε ὁ ἱερέας πῆρε μέ φόβο καί χαρά στά χέρια του τό θεῖο Βρέφος, Τό ἀσπάστηκε εὐλαβικά καί δια­πίστωσε πώς ἦταν πράγματι ἕνα ζωντανό βρέφος μέ ἀληθινή σάρκα. Ὕστερα Τό ἀκούμπησε στήν ἁγία τράπεζα, ἔπεσε στή γῆ καί προσευχήθηκε μέ δά­κρυα:

«Πιστεύω, Κύριε, καί ὁμολογῶ πώς Ἐσύ εἶσαι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, πού γεννήθηκες ἀπό τήν ἀειπάρθενη Μαρία. Σ’ εὐχαριστῶ γιά τή χάρη πού ἀξιώθηκα σή­μερα ὁ ἀνάξιος, καί παρακαλῶ νά μοῦ συγχωρέσεις τήν παλιά μου δυσπιστία. Καί τώρα ἀξίωσε με νά Σε κοινωνήσω ὄχι σάν βρέφος, ἀλλά σάν Ἄρτο».

Ἀφοῦ προσευχήθηκε ἔτσι μέ πίστη, σηκώνεται, καί βλέπει μπροστά του τόν ἅγιο Ἄρτο ὅπως καί πρίν. Μετέλαβε μέ εὐφροσύνη, καί συνέχισε σ’ ὅλη του τή ζωή νά ἱερουργεῖ τά θεῖα Μυστήρια μέ πε­ρισσή εὐλάβεια.

*Οἱ Ἀλαμανοί ἦταν Γερμανική φυλή πού ἐμφανίστηκε τό 2ο αι. Οἱ Ἀλαμανοί κατόρθωσαν νά συστήσουν τό δουκάτο τῆς Ἀλαμανίας τό 10ο αι., πού διαλύθηκε ὅμως τόν 11ο. 

pravoslavie

 

Ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος τάφηκε ζωντανός από τους Τούρκους το 1922!

 

Ο Επίσκοπος Μοσχονησίων Αμβρόσιος ( Πλειανθίδης), ο οποίος ανακηρύχθηκε άγιος στις 4 Νοεμβρίου του 1992 και η μνήμη του εορτάζεται από την Εκκλησία την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (όπως και των Χρυσοστόμου Σμύρνης, Γρηγορίου Κυδωνιών, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων, καθώς και των κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν από τα Κεμαλικά στρατεύματα), τάφηκε ζωντανός το 1922, κατά τη Μικρασιατική καταστροφή από τους Τούρκους, μαζί με εννέα ιερείς.

Πιστός στις Ελληνορθόδοξες παραδόσεις, χειροτονημένος σε Επίσκοπο από τα χέρια του Σμύρνης Χρυσοστόμου, τον συνέλαβαν βίαια, σε ηλικία 50 ετών, λίγους μήνες μετά την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων του (το Φεβρουάριο του 1922, από το 1919 αναπλήρωνε τον γέροντα Επίσκοπο Φώτιο) ως Μητροπολίτης Μοσχονησίων.

Με φωτεινό βλέμμα κοίταξε τους διώκτες του και ξέροντας τι τον περιμένει, θαρεττά τους είπε: "Δε με φοβίζει να πεθάνω για το Χριστό μου και την Πατρίδα μου. Ας γίνει ό,τι έχει αποφασίσει, ό,τι θέλει ο Κύριός μου".

Προαισθάνθηκε το τέλος του, ένιωσε ότι το αίμα του θα ποτίσει τα ιερά χώματα της Μικρασίας, πάνω στο οποίο απλώθηκαν ματωμένες σελίδες, στις οποίες γράφτηκε ένα θλιβερό κομμάτι της νέας Ελληνικής ιστορίας.

Και μας έμαθε ότι η ανδρεία, το θάρρος και η δύναμη της ψυχής δεν λυγίζουν στη βία, αλλά συνοδεύουν το μαχητή ως το θάνατό του.

Εκτοπίστηκε στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας και τον οδήγησαν έξω από τις κυδωνιές.

Άνοιξαν ένα βαθύ λάκκο, έσπρωξαν το Μητροπολίτη και τους ιερείς για να πέσουν μέσα και ύστερα τους σκέπασαν με χώμα! 15 Σεπτεμβρίου του 1922 έδειχνε το ημερολόγιο

Μπορεί τόσο τραγικά να τους εξόντωσαν, ωστόσο η θυσία τους πέρασε τους ανέμους και τους αιθέρες και μεταφέρει το μήνυμα σε όλους τους κόσμους ότι η ιδέα της Ορθοδοξίας, η ιδέα της Ελλάδας είναι λάβα, που δεν σβήνει ποτέ.

Εκείνες τις ώρες τις οδυνηρές, όταν η αναπνοή του αγίου Αμβροσίου αργόσβηνε, μέσα στον τάφο, σε διάστημα δευτερολέπτων κύλησε στις φλέβες του ένας σπινθήρας, που έφερε θύελλα χριστιανικού και εθνικού οξυγόνου στην ψυχή του και με μισοσβησμένη φωνή, που ταυτόχρονα είχε αίσθημα και ορμή, φώναξε: Όλοι και όλα για τον Χριστό μας. Όλοι και όλα για Γένος μας.

Ο άγιος Αμβρόσιος Μοσχονησίων, όπως και οι υπόλοιποι Ιεράρχες, κληρικοί και λαϊκοί, που δολοφονήθηκαν κατά τη Μικρασιατική καταστροφή, είπε ναι στο χρέος και στην τιμή και όχι στο συμβιβασμό και στην απόδραση, τα οποία δεν τα σκέφτηκε ούτε για μια στιγμή.

Με τη στάση του να μείνει δίπλα στο ποίμνιό του αρνήθηκε την ατιμία ενός εγκλήματος κι έδειξε πως είχε καρδιά. Πως είχε ψυχή. Πως είχε πίστη. Πίστευε στο Θεό τον δικαιοκρίτη...

Δεν τα έχασε μπροστά στο φρικτό θάνατό του, γνωρίζοντας ότι θα πάει στη ζωή, στον ουράνιο προορισμό του, με τη βοήθεια των εχθρών του!

Για τη λογική μας είναι ακατανόητο και ανεξήγητο αυτό. Ναι, είναι ακατανόητο και ανεξήγητο για όσους δεν ξέρουν της πίστης τα θαύματα, της πίστης τη δυναμική.

Και μέσα από τον τάφο λέει στους καιρούς μας ότι η ψυχή ζυγίζει πιο πολύ απ' όλα. Η ψυχή του Έθνους, που πιστεύει και αγρυπνεί. H ψυχή της Ορθοδοξίας, που δεν χάνει τη λάμψη της.

 

Αφιέρωμα στη μνήμη του Οσίου Ιερέως π. Δημητρίου Γκαγκαστάθη

 

Συμπληρώνονται ἐφέτος πενήντα χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμηση τοῦ ἀγαθοῦ λευΐτου τῆς Ἐκκλησίας μας, πατρὸς Δημητρίου Γκαγκαστάθη, ἱερέως τοῦ χωριοῦ Πλάτανος, παλαιὰ Βάνια, τῶν Τρικάλων.

Ἂν καὶ ἁπλὸς καὶ ἀφανὴς ὁ παπα-Δημήτρης εἶναι εὑρέσως γνωστὸς στὸ ὀρθόδοξο πλήρωμα γιὰ τὴν ὁσιότητα τοῦ βίου του, γιὰ τὰ θαυμαστά του σημεῖα καὶ ἰδιαίτερα γιὰ τὴν παρρησία ποὺ εἶχε στὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ.

Αὐτοῦ πολλὲς φορὲς εἶχε νιώσει τὴν παρουσία καὶ εὐεργεσία του.

Ἦταν ὁ φύλακας καὶ προστάτης καὶ σωτήρας του.

Ἰδιαίτερα τὸν εὐλαβούνταν ὁ ὅσιος Φιλόθεος Ζερβάκος καὶ οἱ ὁσιώτατοι Ἁγιορεῖτες ποὺ προέρχονταν ἀπὸ τὰ Ἅγια Μετέωρα, πατέρες τῆς ἀρετῆς ποὺ βρῆκαν τὴν πρᾶξιν εἰς θεωρίας ἐπίβασιν.

Χαρακτηριστικὸ μήνυμα ποὺ περνοῦσε σὲ ὅλους ὁ Παπα-Δημήτρης ἦταν:

Νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεόν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἀδελφόν. Ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ πιὸ χρησιμώτερον καὶ καιριώτερον καὶ ἡ ταπεινοφροσύνη.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει αὐτὰ τὰ δύο προτερήματα ὁμοιάζει σὰν τὸ πουλὶ μὲ τὰς δύο πτέρυγας ποὺ πετᾶ, ὅπου θέλει.
Ἦταν ἱερέας ἀλλὰ καὶ βοσκός.

Ποιμένας λογικῶν καὶ ἀλόγων προβάτων. Ὅταν ἔκλεινε τὰ πρόβατα στὴν στάνη πήγαινε μὲ δάκρυα κατ’ εὐθείαν στὴν Ἐκκλησία τοῦ χωριοῦ του, στοὺς ἀγαπημένους του Ταξιάρχες, γιὰ νὰ ζητήσει τὴν χάρη τους, νὰ τοὺς διακονήσει, νὰ τοὺς νιώσει κοντά του.

Κάποτε, τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1945, ὁ ἐμφύλιος σπαραγμὸς κατέτρωγε τὰ σπλάγχνα τοῦ ἔθνους.

Ὁ Παπα-Δημήτρης μιὰ Κυριακὴ πρωῒ βλέποντας τὸν κίνδυνο ἐπιδρομῆς κτύπησε τὴν καμπάνα καὶ ἔφυγε πρὸς τὸ διπλανὸ χωριό.

Καβαλάρηδες, ὅμως, ἐπιδρομεῖς ἔτρεχαν ὀπίσω του καὶ σὲ μιὰ στιγμὴ τὸν περικύκλωσαν.

Ὁ ἀγαθὸς λευΐτης ἔχοντας ἰσχυρὴ προστασία ἀπὸ τὸν οὐρανὸ σήκωσε τὰ χέρια ψηλὰ καὶ φώναξε:

-Μιχαὴλ Ἀρχιστράτηγε, σῶσέ με, κινδυνεύω.

Ἀμέσως τότε σὰν ἀστραπὴ παρουσιάσθηκε ὁ Ἀρχάγγελος, πλησίασε τὸν ἀρχηγό τους, ἔκοψε μὲ τὸ σπαθί του τὰ λουριὰ τῆς σέλας του καὶ τὸν ἔρριξε κάτω.

Οἱ ἄλλοι ἔμειναν ἀκίνητοι, σὰν νὰ τοὺς εἶχε κτυπήσει ἠλεκτρικὸ ρεῦμα. Πῆρε τότε τὸν λόγο ὁ ἀρχηγὸς καὶ τοῦ λέει:

-Παπά μου, νὰ μᾶς συγχωρᾶς. Πήγαινε στὸ καλό. Ἔχεις ἰσχυροὺς προστάτες!

Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας,
Μέγας Ὑμνογράφος τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας

 

Πῶς ἐνεργεῖ ἡ χάρη; Ἅγιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος

 

Θυμᾶσαι, πιστεύω, ὅτι ὁ χριστιανὸς δὲν εἶναι ἕνας κοινὸς ἄνθρωπος, ἀφοῦ διαμορφώνεται τόσο ἀπὸ τὴ φύση ὅσο καὶ ἀπὸ τὴ χάρη. Πρέπει νὰ διευκρινίσω, ὅμως, ὅτι ἀπὸ τοὺς χριστιανοὺς δὲν σώζονται ὅλοι. Σώζονται, μπαίνουν δηλαδὴ στὴν αἰώνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ, μόνο ἐκεῖνοι στοὺς ὁποίους ἐνοικεῖ ἡ χάρη, διαποτίζοντάς τους ὁλοκληρωτικά, μεταμορφώνοντας θὰ ἔλεγα, σύνολη τὴ φύση τους. Πρόσεξε τί λέει ὁ Κύριος! Λέει πὼς «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν μοιάζει μὲ προζύμι, ποὺ τὸ πῆρε μία γυναίκα καὶ τὸ ἀνακάτεψε μ’ ἕνα σακὶ ἀλεύρι, ὥσπου ζυμώθηκε ὅλο» (Ματθ. 13:33). Τὸ ζυμάρι δὲν φουσκώνει ἀμέσως μόλις ἀνακατωθεῖ μὲ τὸ προζύμι. Φουσκώνει στὴν ὥρα του, ἀφοῦ πρῶτα τὸ προζύμι διεισδύσει καὶ ἁπλωθεῖ σιγὰ-σιγὰ μέσα του. Τὸ ψωμὶ ποὺ γίνεται ἔτσι, εἶναι ἀνάλαφρο, εὐωδιστό, νόστιμο. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴ χάρη. Ὅταν ἑνώνεται μὲ τὴ φύση μας, στὸ ἅγιο Βάπτισμα, δὲν τὴ διαποτίζει ἀμέσως. Ἁπλώνεται σιγὰ-σιγά. Κι ὅταν ἡ χάρη ἁπλωθεῖ παντοῦ, ὅταν σύνολη ἡ φύση μας χαριτωθεῖ, τότε, ὅλα ὅσα κάνουμε, παίρνουν ἕναν ἄλλο χαρακτήρα. Τότε οἱ ἐνέργειές μας, μολονότι φαινομενικὰ εἶναι οἱ ἴδιες μὲ ἄλλες ὅμοιες ὁποιουδήποτε ἀνθρώπου, ἀποκτοῦν ἕνα ἰδιαίτερο ἄρωμα, μίαν ἰδιαίτερη γεύση, ἕναν ἰδιαίτερο ἦχο. Ὁ Θεὸς δέχεται μόνο αὐτὲς τὶς ἐνέργειες, ποὺ Τοῦ εἶναι ἐξαιρετικὰ εὐάρεστες.

Θὰ κάνω ἄλλη μία παρομοίωση, γιὰ νὰ ἐξηγήσω τὸ πῶς ἡ χάρη, ὅταν τῆς δίνονται περιθώρια νὰ ἐνεργήσει, ἀφοῦ διαποτίσει σύνολη τὴ φύση μας, γίνεται καὶ ἐξωτερικὰ ὁρατὴ σὲ ὅλους ὅσοι εἶναι ἱκανοὶ νὰ τὴ δοῦν. Ἡ χάρη, λοιπόν, μοιάζει μὲ τὴ φωτιά, ποὺ διεισδύει στὸ σίδερο. Δὲν εἶναι μόνο μέσα στὸ σίδερο, μὰ καὶ στὸ ἐξωτερικό του. Τὴν πύρινη δύναμή της τὴ βλέπει ὁ καθένας. Ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ τὴ χάρη, ὅταν εἰσχωρήσει στὴ φύση μας. Γίνεται ἀντιληπτὴ ἀπ’ ὅλους. Ὅλοι ὅσοι ἔρχονται σὲ ἐπαφὴ μ’ ἕναν θεοχαρίτωτο ἄνθρωπο, αἰσθάνονται ὅτι αὐτὸς ἔχει μίαν ἀσυνήθιστη δύναμη, ποὺ ἐκδηλώνεται ποικιλότροπα. Ὅταν ἀρχίζει νὰ μιλάει γιὰ ὁτιδήποτε πνευματικό, λάμπει σὰν τὸν μεσημεριάτικο ἥλιο, καὶ τὰ λόγια του πηγαίνουν κατευθείαν στὴν ψυχὴ τοῦ ἀκροατῆ, διαμορφώνοντας μέσα του μὲ αὐθεντία ἀνάλογα συναισθήματα καὶ διαθέσεις. Μὰ κι ὅταν ἀκόμα δὲν μιλάει, ἐκπέμπει μία θερμότητα, ποὺ ἐπηρεάζει τὰ πάντα γύρω του, καὶ μία παράξενη δύναμη, ποὺ ἐπενεργεῖ στὶς ψυχὲς καὶ τοὺς ἐμπνέει προθυμία γιὰ πνευματικὸ ἀγώνα.

Παίρνουμε τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ νηπιακή μας ἡλικία μὲ τὸ ἅγιο Βάπτισμα. Ἀπὸ τὴν ὥρα ἐκείνη ἡ χάρη ἀρχίζει νὰ ἐνεργεῖ μέσα μας, μὲ τὴν προοπτικὴ καὶ τὴν ἐλπίδα ὅτι, μετὰ τὴν ἐνηλικίωση καὶ ὡρίμανσή μας, θὰ ἀναλάβουμε αὐτοθέλητα καὶ πρόθυμα τὸν ἀγώνα γιὰ τὴ σωτηρία μας.

Ὅταν οἱ γονεῖς εἶναι εὐσεβεῖς καὶ ἀνατρέφουν τὰ παιδιά τους, ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος, «δίνοντάς τους ἀγωγὴ καὶ συμβουλὲς ποὺ ἐμπνέονται ἀπὸ τὴν πίστη στὸν Κύριο» (Ἐφ. 6:4) , τότε ἡ θεία χάρη γεννάει τὴν εἰρήνη στὶς παιδικὲς ψυχές. Ἔτσι τὰ παιδιὰ γίνονται εὐγενικά, ταπεινά, ὑπάκουα, καλότροπα, θεοφοβούμενα. Παραδείγματα μπορεῖ νὰ δεῖ κανεὶς παντοῦ. Θὰ ἔλεγα πὼς κι ἐσὺ εἶσαι ἕνα τέτοιο παιδί, ἂν δὲν φοβόμουνα ὅτι θὰ τὸ ἔπαιρνες ἐπάνω σου, μολονότι κανένα χάρισμά σου δὲν ὀφείλεται σὲ δικές σου προσπάθειες. Ὑπάρχουν στὴν ψυχή σου πολλὰ καλὰ στοιχεῖα, ἀλλὰ τὰ ἔχεις πάρει ἀπὸ ἄλλους· εἶναι δῶρα εἴτε τοῦ Θεοῦ εἴτε τῶν ἀνθρώπων, καὶ συγκεκριμένα τῶν γονιῶν σου, πού σοῦ τὰ κληροδότησαν ἤ σοῦ τὰ ἔδωσαν μὲ τὴν ἀνατροφή. Μπροστά σου βρίσκεται τώρα ἕνα καθῆκον: Ν’ ἀγαπήσεις ὅλα αὐτὰ τὰ καλὰ στοιχεῖα, νὰ τὰ κλείσεις στὴν καρδιά σου, κι ἔπειτα νὰ τὰ αὐξήσεις καὶ νὰ τὰ πολλαπλασιάσεις. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι πατᾶς σὲ γερὰ θεμέλια καὶ ὅτι βρίσκεσαι στὸν σωστὸ δρόμο. Τίποτα, ὅμως, ἀπ’ ὅσα ἔχεις δὲν εἶναι καρπὸς τῆς ἐλεύθερης βουλήσεώς σου καὶ ἀποτέλεσμα ὑπεύθυνων ἀποφάσεών σου. Καὶ ἂν δὲν ἀρχίσεις τώρα νὰ καταβάλλεις τὶς δικές σου προσπάθειες γιὰ τὴ σταθεροποίηση τῶν καλῶν στοιχείων τῆς ψυχῆς σου, θὰ τὰ χάσεις ὅλα μὲ τὶς πρῶτες δυσάρεστες περιστάσεις. Ναί, θὰ σὲ ἐγκαταλείψουν, ἀφήνοντας πίσω τους μόνο μία γλυκειὰ – ἢ μήπως πικρή;- ἀνάμνηση.

Θυμᾶσαι τί ἔνιωσες, ὅταν βυθίστηκες στὴ δίνη τῆς κοσμικῆς ζωῆς; Πῶς ταλαιπωρήθηκες τότε; Πῶς ἡ λύπη πλημμύρισε τὴν καρδιά σου; Ὅ,τι καλὸ ἔχεις μέσα σου, τὸ πῆρες ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ τὴν οἰκογένειά σου. Γιατί, λοιπόν, οἱ ἐμπειρίες σου ἀπὸ τὴν κοσμικὴ ζωὴ σὲ στενοχώρησαν; Ἐπειδὴ ἄφησες τὸν ἑαυτό σου νὰ νιώσει κάποια συμπάθεια γιὰ τὴ ζωὴ αὐτή. Μολονότι δὲν τὸ ὁμολόγησες, εἶναι αὐταπόδεικτο ἀπὸ τὴ λύπη ποὺ σὲ ταλαιπώρησε ἀργότερα. Ἂν δὲν ὑπῆρχε συμπάθεια, δὲν θὰ ὑπῆρχε καὶ ταλαιπωρία. Σοῦ ἔγραψα ὅτι, ἂν κάποια ἀδήριτη ἀνάγκη σὲ ρίξει ξανὰ στὴν ἴδια δίνη, μὴν ἀφήσεις τὴν καρδιά σου νὰ προσκολληθεῖ σὲ κάτι ἀπ’ ὅσα βλέπεις ἢ ἀκοῦς ἐκεῖ. Ἂν ἡ καρδιά σου δὲν προσκολληθεῖ σὲ τίποτα, δὲν θὰ ξαναδοκιμάσεις λύπη. Δὲν ξέρω ἂν τώρα βρίσκεσαι πάλι σ’ αὐτὴ τὴ δίνη. Κι ἂν βρίσκεσαι, δὲν ξέρω ἂν τηρεῖς τὴ συμβουλή μου. Κάνε ὅ,τι νομίζεις. Εἶσαι αὐτεξούσια. Ὅπου νὰ ‘ναι, ἄλλωστε, ἐνηλικιώνεσαι.

Ἀπὸ τὴν πλευρά μου, πάντως, ὀφείλω νὰ σοῦ πῶ εἰλικρινὰ καὶ ξεκάθαρα ὅτι ἔχεις τρεῖς ἐπιλογές: Εἴτε νὰ γίνεις ἄνθρωπος πνευματικὸς καὶ θεοχαρίτωτος, εἴτε νὰ γίνεις ἄνθρωπος κοσμικός, κενός, ματαιόσχολος καὶ ἐμπαθὴς ὅσο ὅλοι σχεδὸν οἱ ἄλλοι, εἴτε, τέλος νὰ γίνεις ἄνθρωπος μετέωρος ἀνάμεσα στὴν πνευματικὴ καὶ τὴν κοσμικὴ ζωή. Ἐλπίζω καὶ εὔχομαι νὰ γίνεις ἄνθρωπος πνευματικός. Καὶ θὰ γίνεις, ἂν τὸ θελήσεις. Ἄνθρωπος κενὸς καὶ ματαιόσχολος, ἄνθρωπος κοσμικὸς καὶ ἄπιστος δὲν νομίζω ὅτι θὰ γίνεις ποτέ, γιατί σὲ γνωρίζω ἀρκετὰ καλά. Δὲν μπορῶ, ὡστόσο, ν’ ἀποκλείσω τὴν πιθανότητα τῆς τρίτης περιπτώσεως. Εἶναι πιθανὸ νὰ μὴ γίνεις οὔτε ἐντελῶς πνευματικὴ μὰ οὔτε καὶ ἐντελῶς κοσμική, οὔτε χριστιανὴ μὰ οὔτε καὶ ἄπιστη. Αὐτὸ μπορεῖ νὰ συμβεῖ, ἂν δὲν φυλάξεις τὴν καρδιά σου ἀπὸ τὴν ἕλξη τῆς κοσμικῆς ζωῆς. Πρόσεξε! Μιλάω γιὰ ἕλξη καὶ ὄχι γιὰ συμμετοχὴ στὴν κοσμικὴ ζωή. Γιατί ἡ συμμετοχή, ὅπως λὲς κι ἐσύ, μερικὲς φορὲς εἶναι ἀναπόφευκτη. Ἂν λοιπόν, δὲν φυλάξεις τὴν καρδιά σου ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἕλξη, θὰ γεννηθεῖ μέσα σου μία συμπάθεια γιὰ τὴν κοσμικότητα, συμπάθεια ποὺ δὲν θὰ σὲ ἀποκόψει ἐντελῶς ἀπὸ τὶς χριστιανικὲς ἀρχές σου, ἀλλὰ θὰ σοῦ ἐμπνεύσει κάποια ψυχρότητα ἀπέναντί τους. Θὰ διατηρήσεις τὶς ἀρχές σου, ἢ μᾶλλον μερικὲς ἀπ’ αὐτές, ἀλλὰ μόνο ἀπὸ συνήθεια. Ἔτσι οὐσιαστικὰ δὲν θὰ βρίσκεσαι οὔτε στὸν κοσμικὸ χῶρο, οὔτε στὸν ἀληθινὰ πνευματικό· δὲν θὰ εἶσαι οὔτε κοσμικὸς οὔτε πνευματικὸς ἄνθρωπος.

Τὸ ἀποτέλεσμα ποιὸ θὰ εἶναι; Ὅποιο ἦταν καὶ γιὰ τὸν ἄγγελο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Λαοδικείας, ποὺ καταδικάστηκε ἀπὸ τὸν Κύριο στὴν Ἀποκάλυψη: «Ξέρω καλὰ τὰ ἔργα σου. Δὲν εἶσαι οὔτε κρύος οὔτε ζεστός. Μακάρι νὰ ἤσουνα εἴτε κρύος εἴτε ζεστός! Ἐπειδή, ὅμως, δὲν εἶσαι οὔτε κρύος οὔτε ζεστὸς ἀλλὰ χλιαρός, γι’ αὐτὸ θὰ σὲ ξεράσω ἀπὸ τὸ στόμα μου» (Ἀποκ. 3:15-16). Πρέπει νὰ εἶναι κανεὶς θερμὸς ἀπέναντι στὸν Θεὸ καὶ σ’ ὅλα τὰ θεῖα, ἀλλὰ ψυχρὸς ἀπέναντι στὴν κοσμικότητα καὶ τὴν ἁμαρτία. Ἂν δὲν εἶσαι οὔτε ψυχρὴ ἀπέναντι στὴν κοσμικότητα οὔτε θερμὴ ἀπέναντι στὰ θεῖα, ἀλλὰ χλιαρὴ καὶ κρυερὴ ἀπέναντι σὲ ὅλα, ὁ Θεὸς θὰ σὲ ἀποδοκιμάσει καὶ θὰ σὲ ἀπορρίψει.

Τί πρέπει, λοιπόν, νὰ κάνεις; Νὰ διαλέξεις μὲ τὴν καρδιά σου τὴν ἅγια καὶ θεάρεστη πνευματικὴ ζωή, τώρα μάλιστα ποὺ ἐνηλικιώνεσαι. Θὰ τὴ διαλέξεις; Ὁ Κύριος νὰ σὲ εὐλογήσει καὶ νὰ σὲ φωτίσει!

Πῶς ἐνεργεῖ ἡ χάρη; – ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ

 

Πατερικός

 

Σκέψεις επί των σκέψεων

 

Χτυπάει ο κακοποιός πολλές φορές την πόρτα μας, πάμε, βλέπουμε ότι είναι αυτός και δεν του ανοίγουμε.

          Δεν τον φοβόμαστε. Και καταπιανόμαστε, όπως έχουμε πει, πάντοτε με κάτι άλλο. Και εκεί που πάμε να τον αγνοήσουμε, ο κακοποιός φωνάζει και τους φίλους του…. Φωνάζει και άλλους.

          Και μας την πέφτουν όλοι μαζί.

Έρχεται μια σκέψη, έρχεται ένας λογισμός και όντως τον αγνοούμε.

          Για παράδειγμα: Λες να μην είμαι  καλή μαμά;

          Σκέψη μη παραγωγική    αρνητική.

          Και εμείς όντως την αγνοούμε. Και συνεχίζουμε τη δουλειά μας.

          Βλέπει όμως η σκέψη αυτή ότι την αγνοούμε και φωνάζει και τις φίλες της. Και μας την πέφτουν όλες μαζί οι σκέψεις.

          Και ενώ έχουμε αγνοήσει την πρώτη σκέψη, αρχίζουν τώρα και μας ενοχλούν οι επόμενες, σκέψεις επί της σκέψης μας.

          Έλα τώρα. Ποιον κοροϊδεύεις;

          Πιστεύεις ότι με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρεις να αγνοήσεις σκέψεις και να κάνεις διαχείριση;

          Ακόμα και να τα καταφέρεις τώρα, κάποια στιγμή θα πέσεις. Κάποια στιγμή δε θα αντέξεις και θα μπει η σκέψη.

          Και αν με αυτόν τον τρόπο υπεκφεύγεις; Και αν όντως δεν είσαι καλή μαμά;

          Αυτές και ένα σωρό άλλες.

          Πολύς κόσμος, αν και καταφέρνει και συγκεντρώνεται αλλού και κάνει διαχείριση, όταν έρχονται αυτές οι δεύτερες, οι μεταγνωστικές σκέψεις (σκέψεις επί των σκέψεων), εκεί είναι που παθαίνει πανικό, και τα χάνει.

          Θέλω να θυμάσαι όμως το εξής. Κάθε σκέψη που έρχεται φιλτράρεται αυτόνομα.

          Κάθε σκέψη κρίνεται.

          Καμία δεν μπαίνει έχοντας «ελευθέρας».

          Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

                             Ψυχολόγος

Για τα κινητά στα σχολεία

 

Η χρήση των κινητών από τα παιδιά και τους νέους στη ζωή τους είναι δεδομένη. Είναι εμφανές ότι πολλές φορές ζούνε για να φωτογραφίζονται και να φωτογραφίζουν, για να επικοινωνούν διαδικτυακά μέσω των κινητών, ενώ υπάρχει κίνδυνος έλλειψης σεβασμού των προσωπικών δεδομένων τόσο των ίδιων, όσο και των συμμαθητών τους. Το bullying με τα κινητά να μαγνητοσκοπούν, ώστε τα περιστατικά να αναρτηθούν ως ένδειξη μαγκιάς, έχει διογκωθεί. Το να αισθάνεται ένας εκπαιδευτικός ότι το κινητό ενός μαθητή θα παγώσει σε μία εικονική στιγμή, η οποία δεν εκφράζει απαραίτητα την μαθησιακή και σχεσιακή διαδικασία της σχολικής ζωής και θα προκαλέσει ποικίλες εντυπώσεις, είναι αφορμή φοβικής προσέγγισης της τάξης και γεννά άγχος και καχυποψία. Το να επικαλείται ακόμη κάποιος την τεχνοφοβία ως αιτία άρνησης χρήσης κινητών στο σχολείο, ενώ σχεδόν όλη η εκπαιδευτική διαδικασία στηρίζεται σε διαδραστικούς πίνακες και σε ψηφιακό υλικό, το οποίο συχνά παράγεται και στα σχολικά εργαστήρια πληροφορικής, είναι φτηνό επιχείρημα. Εξάλλου, εάν το σχολείο αποτελεί κατά πάντα μικρογραφία της στιγμής της κοινωνικής ζωής και δεν είναι και λίγο συντηρητικό, προβάλλοντας αξιακά πρότυπα που μιλούν στη συνείδηση των μαθητών και δεν αναπαράγουν απλώς το μεταμοντέρνο, είναι νοοτροπία η οποία έχει αποτύχει πανηγυρικά στην Ευρώπη.

Το σχολείο δεν έχει ανάγκη μόνο την ψηφιακή δημιουργία των μαθητών ή το ψηφιακό μάθημα. Έχει ανάγκη και την καλλιέργεια της κοινωνικότητας, του διαλόγου, της χαράς που λειτουργεί στα πλαίσια του αυθορμητισμού και όχι του οργουελικού φόβου ότι οτιδήποτε γίνεται, καταγράφεται. Το πείραμα του webex στα δύο χρόνια της πανδημίας, όπου η σχολική διαδικτυακή τάξη στην πραγματικότητα αποτέλεσε δύο χαμένα εκπαιδευτικά χρόνια δεν έχει διδάξει τίποτα όλους εκείνους που είναι έτοιμοι να λειτουργούν «αντί-», ακόμη και στα αυτονόητα.

Ας αφήσουμε επιτέλους ένα μέρος της παιδικής και εφηβικής ζωής να βιωθεί στον αυθορμητισμό, τη δημιουργικότητα, την αποτυχία ακόμη, αλλά με το να κοιτιούνται δάσκαλοι και μαθητές στα μάτια. Να μπορούν ακόμη και να βαρεθούν. Να προσπαθήσουν να λύσουν, χωρίς τους εκβιασμούς που η εικόνα φέρνει, τα προβλήματα που προφανώς και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Χρειαζόμαστε όρια όλοι μας. Η επιτυχία ή μη του μέτρου δεν έχει να κάνει με την αξία του, αλλά με το πόσο όσοι ασχολούνται με την παιδεία θα θελήσουν να δούνε πέρα από ιδεοληψίες και λαϊκισμούς. Θα έχει ενδιαφέρον η νέα σχολική χρονιά.

 

themistoklismourtzanos.blogspot.com

 

Όποιος γυρεύει τα πολλά, χάνει και τα λίγα

 

– T’ αυγά μας είναι δίκροκα κι από κότες που τρώνε το αγνό τους καλαμποκάκι, το τρυφερό τους χορταράκι, πίνουν το καθαρό νεράκι της πηγής… Και συ ακόμα στην ίδια τιμή του τα πουλάς… Θα του ζητήσεις τα διπλά, ακούς;

– Mα γυναίκα, φτωχός άνθρωπος είναι κι αυτός μεροδούλι, μεροφάι…

– Μπα, έτσι σου λέει; Αυτός πηγαίνει στην πόλη και τα μοσχοπουλάει, γιατί τα δικά μας τα αυγά…

Ο καημένος ο χωρικός μας δεν άντεχε άλλο τη γκρίνια της γυναίκας του κι επειδή τα είχε ακούσει εκατό φορές τα ίδια…

– Αυτή τη φορά δεν μπορώ να σ΄ τα δώσω στην ίδια τιμή… Να μου δώσεις τα διπλά, γιατί αλλιώς δε σ΄ τα πουλώ, είπε στον έμπορο που συνεργαζόταν μαζί του χρόνια.

Καθώς εκείνος τον κοίταζε απορημένος, άρχισε να του αραδιάζει τα προσόντα των δίκροκων αυγών του κι όλα τα λόγια της γυναίκας του που τ΄ άκουγε καιρό τώρα κάθε μέρα.

– Βάλθηκες να γίνεις απότομα πλούσιος, μα ξέρεις πως κι εγώ είχα μια κότα που γεννούσε χρυσά αυγά, ένα κάθε μέρα…

– Και πού την πήγες; Δεν πιστεύω να την πούλησες;

Tα μάτια του χωρικού μας είχαν πετάξει φλόγες από την επιθυμία για μια τέτοια κότα.

– Αχ φίλε μου, δε μου έφτανε το καθημερινό χρυσό αυγό από την πολύτιμη κοτούλα μου. Θέλησα να της τα πάρω όλα μαζί και να πλουτίσω!

– Ε, και λοιπόν;

-Δεν έχει λοιπόν, γιατί η απληστία δεν έχει συνέχεια αλλά καταστροφή. Την έσφαξα την κοτούλα μου, περιμένοντας να βρω στην κοιλιά της όλα τα χρυσά αυγά που γεννούσε. Και φυσικά δε βρήκα τίποτα. Κι έτσι ούτε τα πλούτη που περίμενα βρήκα και στερήθηκα εκείνα που κέρδιζα κάθε μέρα… Γι΄ αυτό σου λέω…

Και τα «μάτια» του χωρικού μας άνοιξαν και κατάλαβε…

– Καλά δώσ΄ μου σήμερα τα ίδια για τ΄ αυγά και από την άλλη φορά βλέπουμε …

Μέχρι τότε είχε την ελπίδα ότι η γυναίκα του θα καταλάβαινε πως όποιος γυρεύει τα πολλά, χάνει και τα λίγα!

Απόδοση: Δ.Σ.
Αφήγηση: Μαρία Σαββοπούλου

Η στάση της Ορθόδοξης Θεολογίας απέναντι στα ζώα

 

Νικόλαος Κόϊος, Συντονιστής Περιεχομένου – Πεμπτουσία

Απέναντι στα ζώα η ορθόδοξη θεολογία τηρεί στάση σεβασμού όπως και απέναντι σ’ ολόκληρη την κτίση, αναγνωρίζοντας μέσα σε αυτήν τους δημιουργικούς λόγους των όντων που εναπέθεσε ο ίδιος ο Θεός. Έτσι, όπως δίδασκε ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, ο άνθρωπος του οποίου η καρδιά αγάπησε διαπύρως τον Κτίστη είναι αδύνατον να μην καίεται από ευσπλαχνία προς κάθε κτίσμα¹.

Παρόμοια αντίληψη βλέπουμε στην διδασκαλία, αλλά και στο προσωπικό παράδειγμα πολλών Πατέρων και Αγίων της Εκκλησίας μας². Ωστόσο, η αντίληψη αυτή δεν οδηγεί σε απολυτοποιήσεις και σε ειδωλοποιήσεις της κτίσης, έμψυχης ή άψυχης, ζωικής ή φυτικής. Η εκκλησία θεωρεί την κτίση με σεβασμό. Ο άνθρωπος πρέπει να «φυλάσσει» την κτίση, αλλά ταυτόχρονα να ζει μέσα σε αυτήν και από αυτήν.

Τα ζώα και τα φυτά χρησιμεύουν ως πηγές τροφής, βοηθοί εργασίας για τον άνθρωπο και κανένα από αυτά δεν μπορεί να αποκλειστεί. Έτσι οι ίδιοι οι Άγιοι και οι Πατέρες, οι οποίοι εξέφραζαν την αγάπη και τον σεβασμό για την φύση, δεν κατακρίνουν ούτε απαγορεύουν την κατανάλωση κρέατος, ιχθύος ή οποιουδήποτε άλλου αγαθού ή ακόμη και την χρήση τους για εργασία. Αν και σε πολλές περιπτώσεις βίων Αγίων βλέπουμε να αναπτύσσεται μία ιδιαίτερη, θαυμαστή πολλές φορές, κοινωνικότητα με τα ζώα, ποτέ δεν αναγνωρίζουν σε αυτά αυτονομημένα δικαιώματα σε σημείο που να τα εξισώνουν με τον άνθρωπο. Γενικά, δεν μπορούν να θεμελιωθούν στην βιβλική και πατερική παράδοση οι ακραίες θέσεις που προβάλλονται από κάποιες φιλοζωικές ή οικολογικές οργανώσεις.

Βέβαια, το ότι η κτίση δεν μπορεί να απολυτοποιηθεί, δεν σημαίνει ότι η ηθική θεολογία, η οποία εκφράζεται στην ορθόδοξη κτισιολογία, μπορεί να δεχθεί την κακοποίηση και την βάναυση μεταχείριση των ζώων. Η εγκατάλειψη ζώων στους δρόμους με αποτέλεσμα τους μεγάλους αριθμούς αδέσποτων, ειδικά στην χώρα μας, βάναυσες και προκλητικές συμπεριφορές κακοποίησής τους ή ακόμη και φόνων, άθλιες συνθήκες διαβίωσης, εκτροφής και σφαγής των παραγωγικών ζώων, καταδεικνύουν ανευθυνότητα και δεν συνάδουν καθόλου προς το ορθόδοξο ήθος απέναντι στην κτίση.

Τα κινήματα ωστόσο των υποστηρικτών των δικαιωμάτων των ζώων φτάνουν στο άλλο άκρο. Θέλουν όχι μόνο να εξισώσουν τον άνθρωπο με τα ζώα, αλλά πολλές φορές να τον εκτοπίσουν προκειμένου να διαφυλάξουν τα δικαιώματα των ζώων. Γενικά δηλαδή, παρατηρείται ένα ενδιαφέρον για τα ζώα που φτάνει τα όρια της υπερβολής. Σημειώνονται μάλιστα ζωοφιλικές συμπεριφορές οι οποίες εγγίζουν τα όρια της διαστροφικής σχέσης με τα ζώα. Πόροι οι οποίοι θα ήταν πολύτιμοι για ανθρώπους που φτάνουν στο έσχατο όριο επιβίωσης, ιδιαίτερα στον καιρό της κρίσης, σύμφωνα με τους ακραίους φιλόζωους δικαιωματικά ανήκουν στα αδέσποτα ζώα, με την δικαιολογία ότι για την κατάσταση εγκατάλειψής τους ευθύνεται ο άνθρωπος. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι με την παρέμβαση του ζωοφιλικού κινήματος οι νομοθεσίες των κρατών, όπως φαίνεται και από τον νόμο που ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή³, γίνονται πολύ αυστηρές απέναντι στους ανθρώπους και υπερβολικά υποστηρικτικές απέναντι στα ζώα και τα δικαιώματά τους

Σημείο των καιρών μπορεί να χαρακτηρισθεί και ο νέος νόμος, ο οποίος επιβάλλει οριζόντια υποχρεωτική στείρωση σε όλα τα δεσποζόμενα κατοικίδια ζώα, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το χρόνιο ζήτημα των αδέσποτων ζώων 4. Εδώ παρατηρούμε την βάναυση επιβολή ακρωτηριασμού σε ζώα χωρίς κάποια ιατρική ένδειξη. Στο γεγονός αυτό αντέδρασε και ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος με ανακοίνωσή του 5. Πέρα όμως από τα ιατρικά και νομικά – συνταγματικά προβλήματα τα οποία εμφανώς υφίστανται, ανακύπτουν και ζητήματα ηθικής, θεολογικής και ανθρωπολογικής τάξης. Αντί να παταχθεί η ρίζα του κακού στον έσω άνθρωπο, η πλεονεξία και η κενοδοξία οι οποίες οδηγούν σε ανεύθυνες συμπεριφορές, η κοινωνία οδηγείται στην παράχρηση της κτίσης με το πρόσχημα της φιλοζωΐας. Θυσιάζει την σωματική ακεραιότητα των ζώων με πρακτικές που παραπέμπουν σε εποχές ολοκληρωτισμού, μη σεβόμενη την φυσική τους λειτουργία η  οποία αποτελεί έκφραση των δημιουργικών λόγων, τους οποίους εναπέθεσε σε αυτά ο ίδιος ο Δημιουργός.

Η ανθρωπότητα ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες διανύει μία εποχή ατομοκεντρισμού και απομόνωσης. Ο αριθμός των ανθρώπων που καταλήγουν στη ζωή μόνοι τους αυξάνει ραγδαία. Η αναπλήρωση του κενού της συνύπαρξης του ανθρώπου με τον συν-άνθρωπο, είτε πρόκειται για σύντροφο είτε για φίλο, με την συντροφιά ενός ζώου είναι φαινόμενο το οποίο έχει παρελθόν αρκετών δεκαετιών στον δυτικό κόσμο. Τα ζώα αναδείχθηκαν σε φορείς κοινωνικότητας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ασχοληθεί με το θέμα αυτό και η επιστημονική έρευνα σε πολλά επίπεδα 6. Το φαινόμενο αυτό έχει σίγουρα αρκετά βαθειά αίτια τα οποία μπορεί να ερευνήσουν οι επιστήμες της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας.

Υπάρχουν βέβαια και τα κατοικίδια ζώα εργασίας τα οποία υπηρετούν τον άνθρωπο σε διάφορες δραστηριότητες της ζωής του (φύλαξη χώρων και ποιμνίων, οδηγοί τυφλών, κυνήγι κ.ά) πράγμα που συνοδεύει την ανθρωπότητα σχεδόν από την εμφάνισή της στον κόσμο. Η συνεργασία του ανθρώπου με τα ζώα αποτελεί μία εικόνα της οργανικής σχέσης κτίσεως και ανθρώπου και όχι μίας μουσειακής και ιδεολογικοποιημένης σχέσης η οποία δυστυχώς τείνει να γιγαντωθεί στις μέρες μας.

Η χριστιανική στάση απέναντι στα ζώα καθώς και η σχέση μαζί τους πηγάζει από την στάση του χριστιανού απέναντι σε ολόκληρη την κτίση. Ο σεβασμός και η τιμή της κτίσεως έχει για την Εκκλησία βαθύ θεολογικό αλλά και κοινωνικό περιεχόμενο. Είναι συνδεδεμένος άρρηκτα με την λατρεία και την τιμή του «Κτίστου των απάντων» και την αγαπητική σχέση με τον πλησίον, έχει τόσο κατακόρυφη όσο και οριζόντια διάσταση. Δεν δικαιολογείται να προτάσσεται η άλογη κτίση σε σχέση με τον κατ’ εικόνα Θεού πλασθέντα άνθρωπο. Η ορθή σχέση του ανθρώπου με τον Θεό και τον πλησίον ωστόσο αποτελεί και την βάση για μία υγιή σχέση του ανθρώπου με την υπόλοιπη κτίση.

 Η στάση της Ορθόδοξης Θεολογίας απέναντι στα ζώα - Pemptousia

Μια σπάνια ομιλία του μακαριστού π.Ιωάννη Ρωμανίδη

 ΠΑΤΕΡ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ.ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΟΜΙΛΙΑ

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ Μυστήριο η Εκκλησία

 

Η μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής θωρείται ως η γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας. Οι ρίζες της Εκκλησίας, όπως λένε οι άγιοι και θεοφόροι πατέρες, δεν έχουν αρχή. Άναρχη είναι η Αγία Τριάδα , άναρχος ο Χριστός  πού είναι η κεφαλή της Εκκλησίας.

            Πρώτα μέλη της Εκκλησίας υπήρξαν οι άγγελοι και μετά οι άνθρωποι.

            Ιστορικά το σκάφος της Εκκλησίας άρχισε να ναυπηγείται από την ώρα που υποσχέθηκε ο Θεός στους πρωτοπλάστους ότι θα στείλει τον Υιό Του στη γη για να σώσει τον κόσμο.

            Τριάντα τρία χρόνια στη γη ο Χριστός κατασκεύασε τέλειο το σκάφος της Εκκλησίας. Μετά την Ανάληψή Του στον ουρανό, την ημέρα της Πεντηκοστής, ήρθε το Άγιο Πνεύμα, όπου εκινησε και κινεί την Εκκλησία μέσα στο φως και την αλήθεια, για να αναγεννήσει την ιστορία.

            Από τότε η Εκκλησία είναι η κιβωτός της σωτηρίας. Είναι ο μόνος  αλάθητος και υπεύθυνος φορέας της αλήθειας. Εισέρχεται διαρκώς μέσα στον κόσμο και τον αγιάζει με πολλούς τρόπους. Από την ευλογία και την μετουσίωση του άρτου και του οίνοι σε σώμα και αίμα Χριστού, μέχρι τον αγιασμό και των πιο αμαρτωλών ανθρώπων, η Εκκλησία αγιάζει τα πάντα συνεχώς.

            Δυστυχώς όμως υπάρχουν άνθρωποι που δεν δέχονται τον αγιασμό  του Αγίου Πνεύματος. Μένουν απνευμάτιστοι. Νομίζουν ότι είναι αυτάρκεις και αυτοδύναμοι. Επαναλαμβάνουν με τη στάση τους και τη ζωή τους το ίδιο εγκληματικό λάθος που έκαναν και οι άνθρωποι της Βαβέλ.

            Σκοτισμένοι από τα πάθη τους, θέλησαν να αναμετρηθούν με τον ίδιο τον Θεό. Αυτό το νόημα είχε και το κτίσμα του πύργου της Βαβέλ προς τα ύψη του ουρανού. Το τραγικό αποτέλεσμα είναι γνωστό σε όλους μας. Επεμβαίνει ο Θεός και τους μπέρδεψε τις γλώσσες και έτσι σταμάτησε η συνωμοσία.

            Την ημέρα της Πεντηκοστής έστειλε το Πνεύμα το Άγιο , όχι για να φέρει συγχύσει γλωσσών, αλλά για να διδάξει τη γλώσσα της αλήθειας και της αγάπης.

            Έτσι πλέον οι πιστοί όλων τω  γενεών, με το φωτισμό του αγίου Πνεύματος, νικούν ό, τι είναι σκοτεινό και φθαρτό υπάρχει στον κόσμο και γεμίζουν από αγιασμό και ευλογία.

            Όσοι όμως δεν δέχονται το Άγιο Πνεύμα μένουν ακόμη μέσα στη σύγχυση και το χάος της Βαβέλ. Έτσι καταστρέφουν και καταστρέφονται.

            ‘Έτσι παρά τα τόσα μέσα επικοινωνίας ο άνθρωπος μένει ασυνεννόητος. Του λείπει η βάση της συνεννοήσεως, το Πνεύμα το Άγιο. Σύγχυση στο σπίτι, σύγχυση στην κοινωνία, σύγχυση ακόμη και στην Εκκλησία, όταν μερικοί   από μας τους εκκλησιαστικούς εμποδίζουμε την παρουσία του Πνεύματος. Αυτό κατευθύνει την Εκκλησία.

            Αν θέλουμε να φωτιστούμε και να σωθούμε, πρέπει να εγκολπωθούμε το Πνεύμα το Άγιο για  γίνουμε φωτισμένοι άνθρωποι του Θεού.  

            Καλό φωτισμό

`γ.

Κοινωνικόν Πεντηκοστής: Το πνεύμα σού το αγαθόν, Ήχος α' (Βυζαντίου) | κ. Π.Ν., 19.05.2017

 

Πατριαρχικά Ακούσματα

ΤΟ ΑΓΙΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

 

Τα ασύλληπτα νούμερα τηλεθέασης που κατάγραψε η τηλεοπτική σειρά για τη ζωή του αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου αποτελούν   μια ελπίδα, αλλά και ένα μήνυμα Ο σεναριογράφος της σειράς, Γιώργος Τσιάκκας δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μπήκαν οι άγιοι στην τηλεόραση και με τον βίο τους παραδειγμάτισαν, ενθάρρυναν, παρηγόρησαν τον κόσμο».

            Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», που συνέβαλε καθοριστικά στην παραγωγή της σειράς, ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Απόστολος Νικολαΐδης, σχολίασε: «Η αγιότητα είναι πλέον ο καταλληλότερος τρόπος, για να ανατραπούν όλα τα κατεστημένα που καμμία πρόοδος δεν είναι σε θέση  να αντιμετωπίσει. Και αναφερόμαστε στις αδικίες, την απανθρωπιά, τις διακρίσεις, τους αποκλεισμούς, την εκμετάλλευση και την κάθε μορφή αλλοτρίωσης».

            Και ο Κύπριος ηθοποιός Προκόπης Αγαθοκλέους, που ενσάρκωσε συγκλονιστικά τον άγιο Παϊσιο, είδε στην προτίμηση του κοινού για τη σειρά ένα σαφές δείγμα «πως διψά για πνευματικότητα και ηρεμότερους  ρυθμούς, διψά για διδαχή, αγάπη και για μια συνθήκη που θα τον φέρει ένα βήμα πιο κοντά στην ψυχή του, από την οποία απομακρυνόμαστε καθημερινά με ιλιγγιώδεις ταχύτητες».

            Πόσες φορές, αλήθεια, είχαμε ακούσει να χλευάζεται το άγιο ως κάτι το οπισθοδρομικό και παρωχημένο. Τώρα πια οι κάθε λογής  αρνητές δεν θα μπορούν καν να λένε ότι το άγιο … «δεν πουλάει»…  

            «ΖΩΗ», τ. 4401 

Αρχιμ. Βασίλειος: Μέσα στην ταραγμένη εποχή μας ο Νικόλαος Καβάσιλας μπορεί να γίνει δάσκαλος στη ζωή και τη θεολογία μας!

 

Ενώ έζησε σε μια ταραγμένη εποχή και ενώ έλαβε ενεργώς μέρος στις πολιτικές, πολιτιστικές και εκκλησιαστικές υποθέσεις του καιρού του, διασώζει πάντοτε την ακύμαντη γαλήνη και ειρήνη της θείας Λειτουργίας.

Είναι σεμνός και πρωτότυπος, μεγάλος θεολόγος και κλασσικός συγγραφέας. Δεν αναφέρει συνήθως επί λέξει πατερικά χωρία. Σπάνια παραπέμπει ονομαστί σε παλαιότερους αγίους.

Τρέφεται όμως από την παράδοση. Γνωρίζει τους προγενέστερους πατέρες. Έχει αφομοιώσει τη θεολογία τους και μπορεί τώρα να τη μεταδίδει ζωντανά και πιστά εκφραζόμενος ελεύθερα και προσωπικά.

Ο σεβασμός προς την ορθόδοξη παράδοση οδηγεί στην προσωπική ωριμότητα. Και μόνο ένα πρόσωπο ελεύθερα κινούμενο μπορεί να προσοικειωθεί τη χάρη του Μυστηρίου και να μιλήσει εύστοχα γι’ αυτό.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ενώ ζει την περίοδο των μεγάλων ησυχαστικών ερίδων, τότε που καθορίζεται η μεγάλη ημέρα της Κυριακής του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και προστίθενται στο Συνοδικό της Ορθοδοξίας τα κεφάλαια κατά Βαρλαμιτών και τα υπέρ του κήρυκος της χάριτος· ενώ ζει στην περιοχή και την εποχή που σφράγισε μια για πάντα την καθολική ανά την οικουμένη ορθόδοξη Εκκλησία, ο Νικόλαος Καβάσιλας δεν είναι επηρεασμένος από την εξωτερική φρασεολογία της διατυπώσεως της ορθοδόξου εμπειρίας.

Ζει στο ίδιο κλίμα. Βρίσκεται στην ίδια θεοποιό χάρη.

Είναι κοινωνός του ίδιου μυστηρίου της θεώσεως.

Και μπορεί άνετα (νόμιμα για την Ορθοδοξία) να εκφραστεί ελεύθερα με το δικό του τρόπο.

Φανέρωση απτή, πως η θεία χάρις, το άκτιστο του Κυρίου φως, σαν σε άλλο παράδεισο, την Εκκλησία, δίδει τη δυνατότητα σε καθένα από τα μυρίπνοα άνθη του να αναπτύξουν με μύριους τρόπους το δικό τους σχήμα, μέγεθος, χρώμα και άρωμα, ώστε δι’ όλων να φανερώνεται η μία πολυποίκιλος σοφία και ο πλούτος της Εκκλησίας, που εν ταυτώ μας ελευθερώνει και μας ενοποιεί.

Μας συνάγει και μας παρέχει το χώρο και τη δυνατότητα της προσωπικής μας καταξιώσεως και αναπτύξεως.

E’

Μέσα στην ταραγμένη εποχή μας ο Νικόλαος Καβάσιλας μπορεί να γίνει δάσκαλος στη ζωή και τη θεολογία μας. Πλησιάζοντάς τον θα τον καταλάβουμε και θα τον αγαπήσουμε, γιατί καταλαβαίνει και αγαπά τον άνθρωπο.

Βλέπομε ότι πρέπει να σεβαστούμε αυτά που λέει. Έχουν σημασία αυτά που πρεσβεύει.

Μας διδάσκει με τον τρόπο που τα διατυπώνει. Αξίζει τον κόπο να περάσουμε το ταπεινό και ανηφορικό μονοπάτι που μας υποδεικνύει τη στιγμή που οδηγεί στων εφετών την ακρότητα.

Πως είναι θεολόγος και πνευματικός πατήρ!
Πως είναι ακριβολόγος και ποιητής!
Πως είναι πιστός στην παράδοση, σεμνός και αθόρυβος στη ζωή του!
Και ταυτόχρονα πρωτοποριακός θεολόγος, προσωπικός και ρηξικέλευθος!

Το παράδειγμα του ιερού τούτου πατρός μας δείχνει ότι η ανανέωση της θεολογίας και πνευματικής μας ζωής επιτυγχάνεται και ιερουργείται με το να υπακούουμε και να υποτασσόμαστε στην παράδοση της Εκκλησίας μας.

Και μας αποκαλύπτει ότι μπορούμε να είμαστε πάντοτε ζωντανοί και σύγχρονοι, να καταλαβαίνουμε και να αγαπούμε τους αδελφούς μας, να νοιώθουμε τα προβλήματα και τους πόνους κάθε εποχής όντας μέσα στη θεία Λειτουργία της ορθοδόξου Εκκλησίας, όπου τα φοβερά και φιλάνθρωπα τελεσιουργείται.

Από το περιοδικό «Σύναξη», αφιέρωμα στον άγιο Νικόλαο Καβάσιλα, τεύχος 6, Άνοιξη 1983.

 

Η φιλόλογος κ.Αναστασία Γώγου στο Πνευματικό κέντρο της Αγ.Βαρβάρας Πατρών

 

...Η φιλόλογος κ.Αναστασία Γώγου ερμήνευσε με φιλολογικό , θελογικό και βιωματικό λόγο τον Αναστάσιμο κανόνα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού . Τόνισε ότι για να μπορέσουμε να βιώσουμε την Ανάσταση του Χριστού θα πρέπει αφού πρώτα  καθαρίσουμε τις αισθήσεις του σώματος και της ψυχής να συμπορευθούμε στο πάθος του Κυρίου και τότε θα αξιωθούμε του παμφίλτατου χαιρετισμού του Αναστάντος <<χαίρετε>> . Και αυτήν την χαρά την γεύεται <<ο κόσμος άπας , ορατός τε και αόρατος>> και όλοι μαζί <<συνεορτάζομεν ταις φιλεόρτοις τάξεσιν Πάσχα Θεού το σωτήριον>>.

 Με την Ανάσταση του Χριστού <<Πάντα πεπλήρωται φωτός ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια>>. Συντρίφτηκε ο Άδης , νεκρώθηκε ο θάνατος και χαρίστηκε η αθανασία στους θνητούς . Κι έτσι τώρα αναφωνούμε <<Πού σου θάνατε το κέντρον ; Πού σου Άδη το νίκος ; Ανέστη Χριστός κι εσύ καταβέβλησαι>>.

 Και αναστήθηκε λοιπόν ο Χριστός και μας έσωσε από τον θάνατο και μας διαβεβαίωσε ότι <<μεθ υμών ειμί εώς της συντελείας του αιώνος>> . Κι εμείς αυτή την υπόσχεση την κρατούμε ως άγκυρα ελπίδας και χαιρόμαστε.

<<Ώ θείας ! Ώ φίλης ! Ώ γλυκυτάτης σου φωνής ! Μεθ ημών αψευδώς γαρ , επηγγείλω έσεσθαι , μέχρι τερμάτων αιώνος Χριστέ , ήν οι πιστοί , άγκυραν ελπίδος , κατέχοντες αγαλλόμεθα>>                                          

Ο Χριστός είναι ο Νικητής του θανάτου . Ο αιώνιος Νικητής που <<εξήλθεν νικών και ίνα νικήση>> . Και αυτή την νίκη την προσφέρει σε όλους αδιακρίτως . Χωρίς να ζητάει να έχουν τέλεια πίστη , χωρίς να κατακρίνει τις ανθρώπινες αδυναμίες , χωρίς να απορρίπτει όσους τον εγκατέλειψαν , χωρίς να κάνει οποιαδήποτε διάκριση .

Και << πρώτοι και δεύτεροι , πλούσιοι και πένητες , εγκρατείς και ράθυμοι , νηστεύσαντες και μη νηστέυσαντες ...>> όλοι έχουν θέση στο Αναστάσιμο πανηγύρι !

 Η συμμετοχή είναι επιλογή μας .

Χ. Ταλιαδώρος & Δ. Γαλάνης - Αίνοι [πλ. Α΄], ''Τον Δεσπότη...'', Στιχηρά, Δόξα... Και νυν..

 

Αναστάσιος, Μια εκπάγλου καλοσύνης παρουσία ανάμεσα μας

 

Ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ή σκέτος Αναστάσιος, όπως όλα αυτά τα πρόσωπα που μπαίνουν στην καρδιά μας άπαξ και διαπαντός, ήταν ένα σπάνιο πρόσωπο που εξέπεμπε και εκπέμπει και θα εκπέμπει φως, δηλαδή αγάπη!

Γι’ αυτό και η παρουσία του ανάμεσά μας ήταν τόσο καταλυτική και τόσο απρόβλεπτη! Και τώρα και η απουσία του! Δεν θα πάψει ποτέ να είναι αρκούντως δραστική!

Όσο για την εν ζωή παρουσία του (αλήθεια ποιο είναι το άλλο της, προφανώς πρόκειται για ένα και το αυτό), εξαργυρωνόταν ως νόμισμα ειδικού βάρους με την εμφάνιση του, αφού η παρουσία του ξεπερνούσε όλες τις άλλες παρουσίες. Για να μην πούμε απουσίες!

Κάθε αίθουσα στην οποία παρευρισκόταν ήταν μεστή από τον ίδιο! Και ας τον περιτριγύριζαν τόσες πολλές άλλες παρουσίες (απουσίες γενικώς, ή άνθρωποι στον εαυτό τους και τον κόσμο τους).

Ο ίδιος ήταν μια εμφάνιση με ποιητική χροιά στα όρια της μελωδικής σύνθεσης! Θα μπορούσε να γεμίσει ένα ολόκληρο στάδιο μόνο και μόνο με την παρουσία του, την ποίηση και την μελωδία του, και η εμφάνισή του να μην έχει κανένα «κόμπο από την αρχή»!

Έμοιαζε να ήταν η αρχή και το τέλος εν τω μέσω ημών. Μέση δεν υπήρχε! Και αυτός ήταν το μέσον. Διά μέσου, λοιπόν, και κάθε άλλης αγαθής και ελπιδοφόρας προσδοκίας γνώριζες πως μπορούσες να αφεθείς στα χέρια του. Και ας μην αφηνόσουν στην ουσία θεληματικά!

Τα κύματα της αγάπης και της διάκρισης που εξέπεμπε, αποτελούσαν μια πλήρη ερωτική ευλογία, ένα ειρηνικό και ιδιαίτερα ήρεμο τσουνάμι που ως αύρα λεπτή σε ήλκυε πλάι του. Σε έκανε να νοιώθεις πως έκανε διάλογο μαζί σου, με τα κατάβαθα της ψυχής σου και στα όρια της πιο βαθιάς συγκίνησης -και ας μιλούσε σε ένα μεγάλο ακροατήριο. Ακόμη και αν τον παρακολουθούσες από την τηλεόραση!

Και πάλιν, όμως, δεν μιλούσε την ίδια γλώσσα με σένα και κανονικά δεν θα μπορούσες να συνεννοηθείς μαζί του. Αυτός, όμως, ήδη είχε κατέβει στο είναι σου που συντονιζόταν στην δική του συχνότητα και μεταλάμβανες τον δικό του λόγο και κόσμο σαν δικό σου. Ως κοινό κτήμα.

Ήταν ένας αμπελουργός και συνάμα ένας αγρότης που διέθετε σιτοβολώνα και με αυτά τάιζε, πότιζε, στήριζε και εύφραινε τις καρδιές των ανθρώπων.

Και ο πιο καχύποπτος ακροατής καταλάβαινε, γνώριζε ότι δεν ήθελε να τον ποδηγετήσει, να τον χειραγωγήσει. Ο ίδιος δεν είχε κάποιο ευτελή σκοπό ή σκέψη για κάποια αντίστοιχη πρόχειρη συναλλαγή μαζί σου και γι’ αυτό η κουβέντα του μαζί σου γινόταν σε επίπεδο άλλης «χρησιμότητας».

Και εσύ το ένιωθες και γι’ αυτό αφηνόσουν να σε μεταφέρει, να σε ταξιδέψει σε τοπία και λιμάνια πρωτόγνωρα, ξωτικά. Σε κάποια «χώρα μακρινή και αρυτίδωτη» στην οποία ένιωθες ότι αποτελεί πραγματική, υπαρκτή και ιδανική ουτοπία.

Αυτής που ο ίδιος ως πολίτης της και αρχιεπίσκοπος ειδικού σκοπού, γνώριζε πολύ καλά και ήξερε να σε ξεναγεί με υπευθυνότητα και αγάπη. Συνάμα, όμως, σε υπέβαλε με ιδιαίτερη διακριτικότητα στην ανάληψη της προσωπικής σου ευθύνης: Στα καθ’ εαυτόν και προς τους άλλους. Ότι η αγάπη είναι προς τον πλησίον ως εαυτόν και όχι προχείρως πρόχειρα και μετρίως μέτρια.

Έμοιαζε, λοιπόν, σαν ένα παραδείσιο, ξωτικό πουλί μα και όχημα, όπως εκείνα τα μεγάλα αποδημητικά πουλιά που υποδέχονται, φιλοξενούν και κουβαλούν στα μεγάλα τους φτερά όσα πουλάκια κουράζονται στα μακρινά ταξείδιά τους προς ζεστούς, ανοιξιάτικους προορισμούς!

Ω γλυκύ μου έαρ!

Ένα καρδιακό, καλλικέλαδο πτηνό που έκανε τα αγγελικά άσματα θωριά του και τα περιεβλήθη ως φτερά στην αποστολή του. Την ιερή αποστολή του προς τους ανθρώπους που είχαν πολλές και ιδιαίτερες ανάγκες.

Γιατί ο λιμός δεν ήταν μόνο σωματικός, αλλά και πνευματικός, ενώ ο πνευματικός λοιμός άδειαζε τις ψυχές και τις καρδιές των ανθρώπων και τις καθήλωνε σε πλήρη έξαψη και ανθηρό εγωισμό.

Γι’ αυτό έκανε τις αγγελικές μουσικές λόγια δικά του, για να υποδέχεται τους συνδαιτημόνες του στα πνευματικά πανηγύρια που εξελισσόταν η κάθε εμφάνισή του, η κάθε παρουσία του.

Και ήταν, ομολογουμένως, μια από τις πιο ευγενικές φυσιογνωμίες που περπάτησαν στην γη και την τίμησαν με την περπατησιά τους, παρ’ όλο που ο ίδιος έμοιαζε να είναι ένα κομμάτι ουρανός με κάποια ξεχωριστή αποστολή στη γη.

Γι’ αυτό και τα λόγια του, λόγια αγάπης, βγαλμένα απ’ τα κόκαλα της δικής του καρδιάς της τρομερής, δεν έμοιαζαν σαν άλλοθι, αλλά σαν συνέπεια και πράξη της ίδιάς του της ζωής και της προγραμματισμένης χωρίς κανέναν καταναγκασμό αποστολής του.

Έβγαλε την καρδιά του, άπαξ και διά παντός και την πρόσφερε! Και εκτός εαυτού πολιτευόταν, ότι η έκσταση της αγάπης τον έπαιρνε και τον έφερνε στους δικούς της δρόμους. Και, έτσι σκορπούσε απλόχερα σε όλους την δροσιά και την νιότη της πιο αυθεντικής αγάπης. Την μεγαλοψυχία και το περίσσευμά της από την οποία ξεχείλιζε.

Πώς, λοιπόν, να αποδράσει κανείς από το ωφέλιμο βεληνεκές του ανθρώπου που λάμπρυνε τον τόπο και τον κόσμο με τον τρόπο του ακούραστου δοσίματός του;
Διά της αγάπης, οδοιπορώντας συνεχώς και κάμνοντας, εξανθρωπίζοντας και εξαγιάζοντας τον χώρο και τον χρόνο, χαρίζοντας την ξωτική παραδείσια παρουσία του χάρισμα ευλογίας και σταλαγματιές χάριτος.

Και μάλιστα σε μας, τις τόσες κοντινές και μακρινές απουσίες οι οποίες άδειαζαν και αδειάζουν με την κενότητα τους τον χώρο και τον χρόνο!

Αυτή η παράδοξη καινή παρουσία!

Γι’ αυτό, και έστω προς στιγμή, για λίγο ή περισσότερο ή και για πάντα οι σπόροι του λόγου του έδιναν καρπό ανάλογα με το ποιόν και το περιεχόμενο της ψυχής στην οποία έπεφταν. Σίγουρα, όμως, η οποιαδήποτε συνάντηση μαζί του ήταν κάτι μοναδικό. Ήταν ευκαιρία!

Αυτός ήταν αμετάκλητα παρών στο παρόν να στολίζει και να λαμπρύνει τους άλλους ως πρόκληση-πρόσκληση απροσδόκητης ανθρωπιάς. Θεανθρωπιάς; Ότι η ανθρωπιά μετέστη από τον άδειο μας κόσμο, από τις άδειες καρδιές μας.

Και να η παρουσία ανθρώπου, είτε εν σώματι είτε εκτός σώματος δεν ξέρω, -και ας γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά- που έσπαγε με την ιλαρότητα του κόκκαλα σκληρά και απρεπή, μίση και εγωισμούς για να ανασυνθέσει ψυχές. Να γεμίσει τον τόπο, τους τόπους με την φωτιά και το φως της προσφοράς και της αγάπης!

Ένα φλόγητρο και ένα καμίνι ζωής-αγάπης απαράμιλλο που τελικά χαρίστηκε ως δώρο θείο στις πιο ταλαίπωρες ψυχές της οικουμένης. Σ’ αυτούς που τα άγια των αγίων τους έγιναν στάβλοι, και άλλα… ευαγή ιδρύματα, όπως κομματικά μέλαθρα ολοκληρωτικού καθεστώτος. Σ’ αυτούς που τους άλλαξαν ακόμη και τα λαμπρά τους ονόματα και τα φώτα της ψυχής τους και τους απαγόρευσαν να φωταγωγούνται και να λάμπουν. Ακόμη και «Χριστούγεννα και Ανάσταση».

Γιατί το σκοτάδι δεν ανέχεται το φως και το σκότος εκπέμπει σκοτάδι πυκνό, πηχτό, μέσα και έξω.
«Χριστός Ανέστη» στα αλβανικά ήταν οι πρώτες του λέξεις στους εναπομείναντες χριστιανούς που τον υποδέχτηκαν στα Τίρανα και αυτοί που έπιασαν το πιο φωτεινό και λαμπρό… υπονοούμενο, του απάντησαν «Αληθώς Ανέστη» στην ίδια γλώσσα! Αλλά έτσι κι αλλιώς το περιεχόμενο του είναι οικουμενικό και επ-Αναστατικό πέραν από την γλωσσική εκφορά του. Οπότε, μάλλον, ένιωσε και κατάλαβε πως μπορούσε να εργαστεί εκεί! Μιλούσαν την ίδια γλώσσα!

Μ’ αυτές τις τέσσερις λέξεις, λοιπόν, γέννησε μέσα στους στάβλους και τα άλλα ευαγή ιδρύματα την ελπίδα! Δηλαδή το πρόσωπο της αγάπης που τον πήγαινε και τον έφερνε σ’ όλη του τη ζωή ως απόστολό της. Και ως γνήσιος απόστολος δέχτηκε και την ίδια αμφισβήτηση και καχυποψία, όπως συμβαίνει σε οιονδήποτε βγει στον δρόμο αναζητώντας να κάνει ένα καλό, να προσφέρει.

Αλλά και το όνομα του ήταν πρώτα απ’ όλα άγγελμα «Αναστάσεως ημέρα…»! Δεν ορρωδούσε πουθενά! Ποιος να το σταματήσει

Επιτέλεσε ένα τεράστιο έργο σ’ εκείνον το έρημο τόπο με την βοήθεια των τους ευγενικών χορηγών του και όλους τους ανθρώπους και τους επιστήμονες τα οποία τον συνέδραμαν! Να είναι καλά όλοι τους και χαρούμενοι για ό,τι του παραχώρησαν!

Δυστυχώς, όμως, πρόσωπα που να γεμίζουν τον τόπο και τον χώρο με την παρουσία τους δεν «βγάζει» και δεν αναδεικνύει κανένα πανεπιστήμιο, κανένα μεταπτυχιακό κανένα διδακτορικό.

Αυτό αποτελεί τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών!

Ο ίδιος, όμως, ήταν και επιστήμονας εγνωσμένου κύρους και η δικιά επιστημοσύνη δεν ήταν ξερή, στεγνή, για να μην πω στυγνή γνώση. Χωρίς αρετή… Ένα πουκάμισο κατ’ ουσία στενό, όπως όλα αυτά τα οποία προσφέρει η εκπαίδευση και η παιδεία, και γι’ αυτό παραμένουν αφόρετα για τον όλο άνθρωπο, αφήνοντάς τον εσαεί στενάχωρο.

Ως επιστήμονας και ως καθηγητής επιστημόνων μπορούσε να γεμίσει αγάπη τις ψυχές των ανθρώπων, να τους κάνει ανθρώπους και κατά συνέπεια να μπορούν και οι ίδιοι προσφέρουν λίγο από το αναστάσιμο φως που δέχτηκαν από αυτόν. Από την δραστικά ευαγή παρουσία του.

Εξάλλου μια καταλυτική αναστάσιμη παρουσία αποσαθρώνει κάθε απουσία, (ακόμη και εξουσία), κενό και κενότητα και καλεί σε ενότητα τους παντες και τα πάντα.

Σκεφτήκατε να ήταν πλανητάρχης για μια μέρα; Ο κόσμος θα ακτινοβολούσε και θα πανηγύριζε μόνο και μόνο γι’ αυτήν την παρουσία του στην κεφαλή της πυραμίδας ως φωταγωγός της. Θα μπορούσε να βελτιωθεί ολόκληρη η πυραμίδα και αυτό σημαίνει το εγκώμιο προσώπου λαμπρού. Η κατά το δυνατόν ψυχική ταύτιση και φωταγώγηση μαζί του.

Τι αποκαλυπτικός κεραυνός λάμψης και φωτός, αλλά και εύηχου και μελωδικού κρότου, αν όχι «ορυμαγδού» χαρμόσυνης αρμονικής μουσικής η έκφραση και τα ποικίλα σχόλια των ανθρώπων για το πρόσωπό του;

Μοιάζουν με αποχαιρετιστήριες βολές ή ένα καλώς ήλθες πιο κοντά μας πια, μ’ αυτό το αναστάσιμο φευγιό του.

Δεν παρέλειψε, βεβαίως, η ευγένεια του, να αποχαιρετήσει πρώτα πρώτα την γενέτειρά του και να δεχθεί και τον αντίστοιχο χαιρετισμό ευγνωμοσύνης από τους συμπατριώτες του.

Και τέλος να επιστρέψει στον τόπο της ευθύνης, της μαρτυρίας -γιατί όχι και μαρτυρίου- και να… κρυφτεί στην κρύπτη που ετοίμασε. Μια κρύπτη αποκαλυπτική η οποία θα φανερώνει έναν νέο άγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ένα λαμπρό αστεράκι που μπορεί να φωτίζει τους πάντες, απλούς βοσκούς μέχρι και Μάγους εξ Ανατολών!

Αυτός που δεν προσπάθησε να αποκτήσει κάτι προς ίδιον όφελος, να κερδοσκοπήσει από το έργο του. Απολάμβανε μόνο να προσφέρει. Φαντάζομαι, όμως, την προσωπική ικανοποίηση και το εσωτερικό του πανηγύρι που ζούσε όταν «μετά πέντε εκλιπαρήσεις και μετά τέσσαρες αποπομπάς» (Αλ. Παπαδιαμάντης), κατόρθωνε να επιστρέψει στην εστία του με τα χέρια γεμάτα για το πλήθος των ανθρωπιστικών προσπαθειών του!

Και αυτή η αγωνία του δεν θα κοπάσει μέχρι τη συντέλεια των αιώνων, αφού δεν συνταξιοδοτήθηκε και δεν προβλέπεται να συνταξιοδοτηθεί ποτέ, μένοντας για πάντα ενεργός στην αγάπη!

Ακόμη και μετά τα 95 του χρόνια ενεργής αγάπης στη γη εν μέσω των ανθρώπων! Που μοιάζει να μην τους φοβήθηκε! Εξάλλου η αγάπη βγάζει, διώχνει τον φόβο!

Αναστάσιος ένα όνομα που μοιάζει σαν απόσπασμα της πιο λαμπρής αθανασίας και αιωνιότητας χαραγμένο με χρυσά γράμματα στον 20ό και 21ο αιώνα!

Τον ευχαριστούμε! Τι άλλο;

Υ.Γ.: Εδώ ας σημειώσω, απλώς, ένα όνομα ενός δασκάλου του αρχιεπισκόπου Αναστασίου που πριν μερικούς μήνες υποδέχτηκε και έναν άλλο λαμπρό μαθητή του στην ουράνια συνοδεία του. Ο μαθητής ήταν ο Χρήστος Γιανναράς και ο δάσκαλος ο Δημήτρης Κουτρουμπής.