Τετάρτη 31 Μαρτίου 2021

Η δίψα τού ανθρώπου διά τον Θεόν († Μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης)

 

Ο Θεός και ο άνθρωπος. Αυτές είναι οι δύο μοναδικές πραγματικότητες.

Ο Θεός ως αυτοΰπαρξη και ο άνθρωπος ως ύπαρξη κατά χάριν. Ο Θεός ως κατ’ ουσίαν Θεός και ο άν­θρωπος ως κατά χάριν θεός. Ο Θεός ως ουσία άγνωστος και σχετικά γνωστός από τις ενέργειές του και ο άνθρωπος γνω­στός κατά τις ενέργειές του και άγνωστος κατά τις δυνατότητές του. Ο Θεός έχει φυσικές όλες τις τελειότητες και υπερτελειότητες και ο άνθρωπος έχει κατά μετοχή και χάρη κάποιες θείες καταβολές αναλογικές και δυνατότητες ομοιώσεως με τον Θεόν. Είναι πλέον δεδομένο και αμετάβλητο το δημιουργικό πρόσταγμα του Θεού: ο άνθρωπος είναι πλασμένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού».

Ο άνθρωπος δεν είναι επομένως ένα ον αυθύπαρκτο, άσχετο, ανεξάρτητο, αυτόνομο. Είναι ένα ον λογικό που από τη φύση του ανήκει στον Θεόν, εξαρτάται από τον Θεόν, σχετίζε­ται με τον Θεόν, συγγενεύει με τον Θεόν. Οι «φυσικές» κατα­βολές του είναι τάξεως υπερφυσικής, λειτουργούν με αναφορά στον Θεόν. Κάθε παρέκκλιση, κάθε κίνηση του ανθρώπου να αυτονομηθή και να διακόψη τη σχέση του με τον πλάστη και πατέρα του, οδηγεί στην αποπλάνηση και παραμόρφωσή του. Γίνεται ένα τέρας ένα ον αντινομικό και πλήρες από σύγχυση και δυστυχία.

Οι πρωτόπλαστοι εσάρκωσαν τη μεγαλύτερη δυνατή τελειότητα στις σχέσεις τους μεταξύ των και απέναντι του Θεού. Μέσα στην αναμαρτησία, πλέοντες στη χάρι τού Θεού και το άκτιστο φως, ζούσαν σε τελεία αρμονία με τη βούληση της πατρικής αγάπης, οδηγούμενοι σταδιακά στην κατά χάρη ομοίωσή τους με τον Θεόν. Όλο τους το είναι ήταν λουσμένο στην θεϊκή χάρη, ο νους ακτινοβόλος από την άκτιστη λάμψη, η καρδιά καθαρή, φλογερή από αγάπη, «πάσχουσα τα θεία» από την ερωτική σχέση της με τον επίσης ερωτικά διακείμενο και «εξιστάμενο» Θεόν. Αυτή λοιπόν η αμοιβαία έλξη αγάπης και έρωτος μεταξύ Θεού και ανθρώπου, αποτελούσε την «κατά φύση» σχέση, που εξέφραζε και τον προορισμό τού ανθρώπου, που πλάστηκε για ευτυχία και θέωση. Υπό το πρίσμα αυτό θεωρούμενος ο άνθρωπος, αναδεικνύεται όντως ως ένας κατά χάριν Θεός «δόξη και τιμή εστεφανωμένος», ένας «εν σαρκί πε­ριπολών θεός». Το δε πρωτόκτιστο κάλλος του, η λειτουργία των ψυχοδιανοητικών του δυνάμεων, το πνευματικό του ήθος, οι απαθείς σχέσεις του με τον σύντροφόν του, η στάση του απέναντι του κτιστού κόσμου και η ερωτική του φορά προς τον Θεόν και τις άκτιστες ενέργειές του, όλα αυτά αποτελούν τα μοναδικά και ιερά αρχέτυπα, πρότυπα και υποδείγματα μιμήσεως και οικειώσεως υπό των ανθρώπων.

Ο άνθρωπος, ως ελεύθερον ον, δελεασθείς απατήθηκε από τον «απ’ αρχής ανθρωποκτόνον». Ολόκληρος ο άνθρωπος, η ψυχή και το σώμα, αρρώστησε βαρύτατα. Έγινε θνητός, εμπαθής, σκοτεινός. Διέστρεψε τις υιϊκές σχέσεις του με τον Θεόν. Έχασε την λάμψη τής χάριτος, ο νους έπαψε να βλέπη την δόξα τής θεότητος. Οι δυνάμεις τής ψυχής άλλαξαν ρυθμό. Το θυμικό έχασε την αρρενωπή κίνηση και αντί να στρέφεται με απαθή τρόπο κατά του κακού εστράφη κατά του ανθρώπου. Το επιθυμητικό, που ήταν στην διάθεση της αγάπης προς τον Θεόν και τον άνθρωπο, μετεβλήθη σε πηγή φιληδονίας. Και το λογιστικό, που λειτουργούσε μόνο με πνευματικές θεωρίες και προσευχές — αφού ο νους ήταν «Επόπτης της αισθητής κτί­σεως και μύστης τής νοουμένης» — σκοτισμένο, θαμπό, τυφλό, υποκείμενο στις εμπαθείς υποβολές τού παθητικού μέρους τής ψυχής και στις απατηλές προσβολές τού διαβόλου, κατήντησε έρμαιο των παθών και των σατανικών φαντασιώσεων. Έτσι ο άνθρωπος, με αφώτιστη συνείδηση και νοσηρή ψυχική αίσθηση εξελάμβανε το κακό ως καλό, το πικρό ως γλυκύ, το ψεύτι­κο ως αληθινό και το δαιμονικό ως θείο. Και ενώ η ψυχή, δια­τηρούσα κάποια λείψανα της θείας ευγενείας της, ορμούσε από ορμέμφυτο για ό,τι καλό και αληθινό, συνελάμβανε στη σύγχυ­σή της τα είδωλά των, σκιές, φαντάσματα και εικόνες, όπου εκένωνε τον ακάθαρτο έρωτά της, εν αγνοία τής πλάνης της.

Μέσα σε αυτά τα χαλκεύματα πρέπει να ενταχθούν ό­λες οι προχριστιανικές θρησκείες και όλες οι φιλοσοφίες, εξαιρέσει της ιουδαϊκής, την οποία ως προτύπωση του χριστιανι­σμού απεκάλυψεν ο Θεός. Και οι διάφορες θρησκείες και οι ποικίλες φιλοσοφίες, ως αναζητήσεις, υπό των πρώτων, του Θεού, και υπό των δευτέρων, της αληθείας, αποτελούν μαρτυ­ρίες ενός άλλου κόσμου, που εχάθη και αγωνιωδώς ερευνάται για την επανεύρεσή του. Εάν θ’ αναλύση κανείς την ελληνική φιλοσοφία, θα ανακαλύψη το κάλλος, το φως, τις εφέσεις και τις θείες δράσεις τού απτώτου και απλού ανθρώπου σε μια θλι­βερά αλλοιωμένη μορφή σαν μια χαμένη παλαιά ευγένεια, σαν ένα απολεσθέντα παράδεισο. Τι άλλο από αναζήτηση του Θεού, της αληθείας και της μακαριότητος που έχασεν ο άνθρω­πος, είναι ο Πυθαγορισμός, ο Πλατωνισμός, ο Στωϊκισμός, ο Νεοπλατωνισμός, ο Αριστοτελισμός; Παντού κανείς ανακαλύπτει την δίψα τής ψυχής για τον Θεόν, για την ευτυχία, για την αλήθεια. Δίψα μόνο χωρίς την δυνατότητα ευρέσεως, αφού τα όργανα αναζητήσεως — οι ψυχικές δυνάμεις — έχουν υποστή διαστροφή και ο διάβολος εξουσιαστικά αποπλανούσε τον άνθρωπο. Γι’ αυτό όλες οι φιλοσοφίες περιέχουν στοιχεία αλη­θείας, αλλ’ όχι αυτή την αλήθεια. Περιέχουν τάσης μυστικές, αλλά μένουν στη δίψα, για να φανερώνεται, ότι κάποτε ο άν­θρωπος ανεπαύετο στους κόλπους τού Θεού σε μια αλληλοπεριχώρηση αγάπης.

Ο άνθρωπος ήταν αδύνατο να εύρη τον Θεόν. Γι’ αυτό και ο Θεός απεκαλύφθη στον άνθρωπο. Αλλά δεν έφθανε η φανέρωση. Χρειαζότανε και η πρόσληψη του αρρώστου αν­θρώπου για να τον θεραπεύση και να τον θεώση. Γι’ αυτό και εσαρκώθη. Σάρκωση, Βάπτιση, Σταύρωση και Ανάσταση, επανέφεραν τον άνθρωπον στο «αρχαίον απλούν» στην προπτωτική κατάσταση. Η ψυχή καθαρίστηκε με το βάπτισμα, απόκτησε με την ενέργεια του αγίου Πνεύματος την πνευματική δρά­ση, την πνευματική γεύση και την πνευματική ακοή, δηλαδή την καθολική αίσθηση, με την οποία η ψυχή ειδοποιείται για την ποιότητα όσων προσπίπτουν στην αίσθησή της.

Αλλά ενώ στην προπτωτική κατάσταση ο άνθρωπος είχε απλανή την αίσθηση για την διάκριση των ποιοτήτων και στα­θερή, μετά την πτώση συμβαίνει το αντίθετο. Ούτε απλανής εί­ναι η αίσθηση ούτε σταθερή. Έως ότου η ψυχή με πολλούς αγώνες και χρόνους αποκτήση το απλανές στη διάκριση και τη σταθερότητα, θα πλανάται πολύ ή λίγο και θα κυμαίνεται πολύ ή λίγο. Έτσι βλέπουμε χριστιανούς που πίστεψαν και βαπτίστηκαν, να πλανώνται πολύ ή λίγο στην διάκριση των πνευμα­τικών θεμάτων και να παρουσιάζουν την κύμανση μεταξύ κα­λού και κακού, ψεύτικου και αληθινού. Κι έτσι ο Χριστιανός, ενώ πιστεύει και προσέρχεται στο Χριστό που υπόσχεται: «Ος δ’ άν πίη εκ του ύδατος ου εγώ δώσω αυτώ, ου μη διψήση εις τον αιώνα» (Ιωάν. δ’ 14), εν τούτοις και διψάει και ζητεί να ξεδιψάση σε θολές, αμαρτωλές και πολλές φορές καθ’ αυτό δαι­μονικές πηγές, που θέλγουν τις αφώτιστες ψυχές.

Απ’ όσα ελέχθησαν προκύπτει, ότι ο πόθος τού ανθρώ­που για αγάπη, ανάπαυση, ειρήνη, έχουν μεταφυσικά αίτια και μόνο στη μόνη μεταφυσική πηγή, στον Θεόν, είναι δυνατό το ξεδίψασμα της ψυχής. Αλλά για να προσπελάση κανείς στην πηγή, τον Θεόν, και «να μη διψήση εις τον αιώνα» πρέπει να προσέλθη με βαθειά ταπείνωση στον Χριστό, να τηρήση τις εντολές του, να αποβάλη τα πάθη, να μεταστοιχειώση τις δυ­νάμεις τής ψυχής προς το αγαθό, βοηθούμενος βέβαια από τη χάρη τού Χριστού, για να αγαπήση τον Θεόν και τον άνθρω­πο, να φωτισθή ο νους από τις άκτιστες ενέργειες τού αγίου Πνεύματος, και να μεταμορφωθή ολόκληρος επί το θειότερο. Οπότε η ψυχή του θα «καταπαύση» εν τω Θεώ προ της μελλούσης μακαριότητος στην αιωνιότητα.Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν αγώνα μακρό και έντονο σύμφωνα με την ασκητική και πνευματική παράδοση της Ορ­θοδοξίας. Και προς υποβοήθηση αυτού του αγώνος επενοήθη ο μοναχισμός, ο οποίος προσφέρει την αγιασμένη πείρα του, με την οποία ηγιάσθησαν και εθεώθησαν αναρίθμητα πλήθη χριστιανών. Χωρίς την παραδοσιακή οδό, χωρίς την «νόμιμη άθληση» η ψυχή ταλαιπωρείται μέσα στα πάθη της, μένει αλύτρωτη, δυστυχής και μέσα στο πνευματικό σκοτάδι της αναζητεί την λύτρωσή της εκεί που δεν υπάρχει. Κι έτσι πέφτει μέ­σα στις παγίδες τού σατανά, που είναι γνωστές από τα διάφορα ονόματά τους: μασωνισμός, ρόταρυ, μαρξισμός, ανατολικές θρησκείες… που αιχμαλωτίζουν τον σύγχρονον άνθρωπον.

(Πηγή: Περιοδικό “Ο Όσιος Γρηγόριος” τ. 2, 1977, ψηφιακή επεξεργασία “Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ“)

https://alopsis.gr


Τρίτη 30 Μαρτίου 2021

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ



Κύριε, σώσε με από τους πειρασμούς

Σώσε με, Κύριε. Οι πειρασμοί μ’ έχουν περικυκλώσει. Μου ρίχνονται λυσσασμένοι απ’ έξω. Με σφυροκοπούν κι από μέσα.

Ζω μέσα σε αφόρητη ένταση.

Το αίμα μου κυλάει καυτό.

Η έξαψη εγγίζει και τη μικρότερη ίνα του σώματός μου, Θεέ  μου.

Δυνάμωσέ με, Πατέρα μου, για να μην υποκύψω σ’ αυτή την εξέγερση της σάρκας. Μην επιτρέψεις να συνθηκολογήσω με τον υπάνθρωπο που μου επιτίθεται.

Η συνθηκολόγηση είναι θάνατος στην περίπτωση αυτή.

Θεέ  μου κάνε με αδιάλλακτο στη μάχη κατά των πειρασμών, αδυσώπητο, σκληρό, άκαμπτο.

Μετάβαλε το σώμα μου σε ατσάλι, τη σάρκινη καρδιά μου σε γρανίτη.

Ω Θεέ μου, πόσο δύσκολος είναι ο αγώνας! Μου πιάνεται η αναπνοή. Κραυγή έγινε η προσευχή μου. Σώσε με.

Γίνε προστάτης μου στη δύσκολη αυτή ώρα. Μην αργείς, Θεέ  μου! Με θέλεις ακέραιο και άμεμπτο. Με θέλεις ελεύθερο κι αγνό. Σταυρώθηκες, Ιησού  μου, για να μπορώ να ξεπερνώ την αμαρτία, να σκοτώνω το τέρας που φωλιάζει στην καρδιά μου. Δεν θα μ’ αφήσεις λοιπόν. “Ο Θεός, εις την βοήθειάν μου πρόσχες,  Κύριε, εις το βοηθήσαι μοι σπεύσον”.

Σε παρακαλώ, Σου δέομαι, Παντοδύναμε, πρόσταξε  στην τρικυμία μου να κοπάσει.

Δρόσισε με την αύρα  της χάριτός Σου το αναμμένο μου μέτωπο.

Ενίσχυσε τη θέλησή  μου, που αγωνίζεται απεγνωσμένα να ξεφύγει το σφιχταγκάλιασμα του κακού.

Ρίξε τη βροχή της αγάπης Σου, για να σβήσει τις φωνές των Παθών. Κράτησέ με όρθιο. Δώσε μου τη νίκη.

Διατήρησε το μέτωπό μου καθαρό, Κύριε.

Λύτρωσέ με, Θεέ  μου, από τη άχαρη, την εναγώνια τούτη στιγμή.

          ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, Αρχιεπισκόπου πρώην Αμερικής

ΚΟΨΕ ΤΟ ΘΕΛΗΜΑ ΣΟΥ

 


Από τα πιο δύσκολα, τα πιο μεγάλα κατορθώματα της εν Χριστώ ζωής, είναι η λεγόμενη “εκκοπή του θελήματός” μας, χάριν του Θεού, και όχι για να ενδώσουμε στην αμαρτία, όποιας μορφής, είτε δικιά μας, είτε των άλλων. Η εντολή αυτή βρίσκεται μέσα στο μεγάλο κάλεσμα του Χριστού: “ Ει τις θέλει οπίσω  μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν....” και είναι χρέος όλων, που πιστεύουν  και ελπίζουν στον Χριστό. Και ο τρόπος αυτός, συμπεριφοράς προς τους άλλους  είναι μεν δύσκολος, αλλά έχει μεγάλη μεταμορφωτική δύναμη και προσελκύει το έλεος και τη χάρη του Θεού, όπως συναντούμε το γεγονός στον βίο του Αγίου Παφνουτίου.

          “Ο Αβάς Παφνούτιος είχε κανόνα στην ζωή του να μη πίνει κρασί. Κάποτε όμως, που περπατούσε σε κάποιον ερημικό δρόμο πηγαίνοντας στο κελλί του, συνάντησε μια συμμορία ληστών και τους βρήκε την ώρα, που έπιναν κρασί. Ο   αρχιληστής, που γνώριζε τον γέροντα και ήξερε ότι δεν πίνει κρασί, για να παίξει  μαζί του γέμισε ένα ποτήρι κρασί, πήρε το μαχαίρι του γυμνό και λέγει στον κουρασμένο από την οδοιπορία ασκητή: “Αν δεν πιεις το κρασί, που σου προσφέρω,σε σκοτώνω μ’ αυτό το μαχαίρι”. Καταλαβαίνοντας ο Αββάς Παφνούτιος ότι κόβοντας το δικό του θέλημα θα εκτελούσε την εντολή του Θεού, με σκοπό να κερδίσει την ψυχή του αρχιληστή, πήρε το ποτήρι και ήπιε. Ο αρχιληστής κατανύχτηκε με την υποταγή του γέροντα και μεταμελημένος του είπε: “ Συγχώρεσε΄με Αββά, όπου σε στεναχώρησα”. Κι εκείνος του απάντησε: “Έχω εμπιστοσύνη στον Θεό, ότι χάρη στο ποτήρι αυτό, θα σε ελεήσει και σ’ αυτόν τον κόσμο και στον άλλο”. Του λέγει τότε ο αρχιληστής: “Με τη χάρη του Θεού, είμαι βέβαιος, ότι από τώρα και στο εξής δεν θα κάμω σε κανέναν άνθρωπο κακό”. Και κέρδισε ο γέροντας όλη τη συμμορία, μαζί με τον αρχιληστή, αφήνοντας το δικό του θέλημα για χάρη του Κυρίου”

          Αυτή η υπακοή στην άρνηση του εαυτού μας είναι το πρώτο και μέγα βήμα στον δρόμο της σωτηρίας και γίνεται η αρχή της πιο λαμπρής μετάνοιας ενώπιον του Θεού.

          “ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ”, Π. Μ. Σωτήρχος

Σάββατο 27 Μαρτίου 2021

ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ Ευαγγέλιο: Μρκ. 2, 1 12

Το αβάστακτο βάρος

          Η σημερινή ευαγγελική διήγηση είναι πολύ γνωστή. Πρόκειται για τη θεραπεία του παραλυτικού της Καπερναούμ, όπου ο Ιησούς “εισήλθεν εις οίκον και εκήρυττε τον λόγον”. Η σύναξη του λαού ήταν ασφυκτική, και ενώ ο Χριστός ελάλει τον λόγο, έρχεται  μια ομάδα “παραλυτικόν φέροντες” και μάλιστα “αιρόμενον υπό τεσσάρων”. Και επειδή ήταν δύσκολο να εισέλθουν ξήλωσαν τη στέγη και έφεραν τον ασθενή μπροστά στα πόδια του Χριστού για να τον θεραπεύσει.

          Παρόντες Γραμματείς και Φαρισαίοι οι οποίοι συλλέγουν στοιχεία για να τον ενοχοποιήσουν. Και πράγματι τα λόγια του Χριστού προς τον παραλυτικό, “τέκνον αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου” κάνουν τους Ιουδαίους θρησκευτικούς ηγέτες ν’  απορούν λέγοντας , “τις δύναται αφιέναι αμαρτίας, ει μη ο Θεός;”. Αυτό θεωρήθηκε ως βλασφημία. Ποιος είσαι  εσύ που μιλάς έτσι; ποιος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες παρά μόνον  ένας, ο Θεός. Ο Κύριος κατάλαβε τους διαλογισμούς τους και προχωρεί στο θαύμα της θεραπείας: “σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα. Έτσι για  να μάθετε ότι ο Υιός του ανθρώπου έχει εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες πάνω στη γη”.

          Τα λόγια αυτά του Ιησού μας δίνουν την ευκαιρία να κάνουμε κάποια σχόλια που έχουν σχέση και με την πνευματική μας ζωή, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο της Μ. Σαρακοστής.

          Ένας άνθρωπος ψυχικά υγιής αντέχει τις διάφορες ταλαιπωρίες της ζωής, όπως τη ζέστη και το κρύο, την πείνα και τη δίψα, τον κόπο και τον πόνο, τις αρρώστιες, μπορεί ακόμη και διωγμούς και βασανιστήρια. Ένα όμως δεν μπορεί ν’ αντέξει. Το βάρος της αμαρτίας. Το βάρος της αμαρτίας τον γονατίζει και τον συντρίβει. Ακόμη κι όταν δεν το νοιώθουμε πλήρως, αυτό ενεργεί ύπουλα στη ψυχή μας, αλλά και στο σώμα μας, το οποίο και το υποσκάπτει. Και υπάρχει περίπτωση αν δεν αντιμετωπίσουμε  έγκαιρα το θέμα αυτό να καταρρεύσουμε ψυχικά και σωματικά. Συνεπώς είναι ανάγκη να απαλλαχθούμε  από το βάρος των αμαρτιών μας.

          Το θέμα όμως είναι, από που προέρχεται αυτή η ανάγκη;

          Σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας ο άνθρωπος πλάστηκε για να ζει ειρηνικά με τον Θεό. Όμως η αμαρτία διατάραξε αυτή τη σχέση και αυτό είχε ως συνέπεια να εισέλθει μια αντίθετη κατάσταση με τη φύση του. Ήδη από  την αυγή της Δημιουργίας παρατηρούμε  αυτό που φαίνεται στη ζωή των Πρωτοπλάστων λόγω της παρακοής, η οποία  δημιούργησε την ενοχή και τη διαταραχή της ειρηνικής σχέσης με τον Θεό. Γι’ αυτό  και ένοιωσαν την ανάγκη να κρυφτούν από το πρόσωπο του Θεού.

          Αλλά ο άνθρωπος δεν μπορεί  να παραμένει διαρκώς κάτω απ’ αυτό το βάρος της ευθύνης των παρεκτροπών του. Απ’ εδώ ξεκινάει και η ανάγκη απαλλαγής από το βάρος των αμαρτιών του. Διαπιστώνουμε, ότι απο τη αρχή της ανθρώπινης ιστορίας υπάρχει μια συνεχής προσπάθεια  να συμφιλιωθεί ο άνθρωπος  με τον Δημιουργό του. Ο άνθρωπος θέλει ν’ αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τον Θεό γι’ αυτό στήνει βωμούς, ιερά, κάνει  θυσίες, ιδρύει ναούς και λατρεύει το θείο.

          Εκείνο όμως που μας εντυπωσιάζει είναι,  ότι παρά τις απεγνωσμένες  προσπάθειες που κάνει ο άνθρωπος δε μπορεί  να ειρηνεύσει με τον εαυτό του, δεν νοιώθει, ότι συμφιλιώθηκε με τον Θεό. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το δράμα του ανθρώπου, διότι εκτός απ’ αυτό προστίθεται και σώμα του θανάτου του έχει καταλάβει την ψυχή και “το σώμα του θανάτου”. Διότι η αμαρτία με τις όριζες που έχει δημιουργήσει μέσα μας, έχει αποκτήσει τέτοια δύναμη, σε σημείο που η θέληση μας να μην μπορεί να αντιπαλέψει  με επιτυχία αυτό τον αγώνα.

          Σ’ αυτή την κατάσταση βρίσκονταν ο άνθρωπος όταν ήλθε στον κόσμο ο “υιός του ανθρώπου, ο Ιησούς Χριστός, αλλά  στην ίδια κατάσταση βρίσκονται και σήμερα όσοι εξακολουθούν να μην κατανοούν το νόημα του μηνύματός Του.

          Μια όψη του χαρούμενου μηνύματος Του είναι, ότι με αυθεντία, με κύρος έχει αυτή την εξουσία να μας απαλλάσσει απο το βάρος της αμαρτίας. Αυτό το απίστευτο και αδύνατο γίνεται ήδη απτή πραγματικότητα. Το ακούσαμε σήμερα. “Εξουσίαν έχει ο υιός του ανθρώπου επί της γης αφιέναι αμαρτίας”. Και η εξουσία Του αυτή αποδεικνύεται θεραπεύοντας ενδεικτικά μερικές συνέπειες  της αμαρτίας , όπως όταν λέγει στον παραλυτικό: “έγειρε και άρον τον κράβατόν σου και ύπαγε εις τον οίκον σου”.

          Και αυτή τη λυτρωτική εξουσία ο Κύριος τη μεταβίβασε στους μαθητές Του, όταν τους λέγει: “ καθώς απέσταλκε με ο Πατήρ, καγώ πέμπω υμάς. Και τούτο ειπών ενεφύσησε και λέγει αυτοίς, λάβετε πνεύμα άγιον, αν τίνων αφήτε τας αμαρτίας αφίενται αυτοίς”.

          Και οι μαθητές την εξουσία αυτή την διαβίβασαν στους διαδόχους των επισκόπους και στην Εκκλησία από τότε μέχρι σήμερα, ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα ν’ απαλλαγεί από το βάρος των αμαρτιών του, να νοιώσει ότι αναγεννήθηκε κι έγινε νέος, καινός άνθρωπος, ειρηνικός και να προχωρήσει στην υπόλοιπη ζωή του.

          Βέβαια το καλύτερο θα ήταν να μην αμαρτάναμε. Το πιθανότερο όμως είναι ότι θα υποκύψουμε σε νέα λάθη και αμαρτίες και θα επιβαρύνουμε την ψυχή μας. Αλλά και πάλι “εάν τις αμάρτη παράκλητον έχομεν προς τον πατέρα, Ιησούν Χριστόν, δίκαιον και αυτός ιλασμός έστι περί των αμαρτιών ημών”.

          Αλλά με το πρόβλημα της απαλλαγής μας από το βάρος των αμαρτιών μας συμβαίνει κάτι  πολύ περίεργο: ενώ έχουμε τη δυνατότητα να πορευόμαστε τον ανηφορικό δρόμο της ζωής μας απαλλαγμένοι από το ενοχλητικό αυτό βάρος, το αφήνουμε να πιέζει τους ώμους μας και να κλονίζει τα βήματά μας. Αυτό προέρχεται και από άλλα αίτια, αλλά από ένα αδικαιολόγητο φόβο. Νομίζουμε, ότι καθώς πηγαίνουμε να αποθέσουμε το βάρος των αμαρτημάτων μας , ότι έχουμε και την υποχρέωση να μην αμαρτήσουμε ξανά, δηλαδή να μείνουμε αναμάρτητοι.

          Και  γνωρίζοντας , ότι είμαστε αδύναμοι άνθρωποι και θα φορτωθούμε και πάλι με νέες αμαρτίες, γι’ αυτό εξακολουθούμε να προχωρούμε με το ανυπόφορο φορτίο όλων των αμαρτιών. Ο τρόπος  αυτός είναι λανθασμένος και είναι σαν να μη θέλουμε να μας θεραπεύσει ο γιατρός επειδή είναι πιθανόν ν’ αρρωστήσουμε και πάλι.

          Μα θα πει κανείς: καλά, έτσι θα προχωρούμε στη ζωή μας; Θ’  αμαρτάνουμε με  ελαφρά τη συνείδηση και μετά θα ζητούμε συγχώρηση των αμαρτιών μας, για να εξακολουθούμε στη συνέχεια να αμαρτάνουμε;Αυτό δεν είναι ένας εμπαιγμός;

          Η απάντηση είναι: Ο Θεός απαιτεί από μας με καλή τη πίστει να ξεκινάμε τον αγώνα μας, τη δική μας προσπάθεια, και αν πέσουμε και πάλι σε κάποιο αμάρτημα, το πνεύμα του Θεού μας λέγει: “εάν τις αμάρτη παράκλητον έχομεν  προς τον Πατέρα”. Εάν κανείς αμαρτήσει έχουμε συνήγορο προς τον Θεό. Ποιον; Τον Ίδιο τον Κύριο. Αυτός ο Οποίος ως άνθρωπος γνώρισε τη δύναμη του πειρασμού, θα είναι ο συνήγορος μας.

          Κατά συνέπεια δεν επιτρέπεται να διστάζουμε, γιατί εκείνος  που κρατά επάνω του το αβάσταχτο βάρος των αμαρτιών αδικεί τον εαυτό του και αχρηστεύει μια τεράστια δωρεά του Θεού.

          Το χρονικό διάστημα που διανύουμε τώρα, αυτή την περίοδο τη Μεγάλης Σαρακοστής, αποτελεί μια θαυμάσια  ευκαιρία για να μπούμε στο στάδιο των αρετών και της μετανοίας. Να χρησιμοποιήσουμε όλα τα πνευματικά μέσα που μας προσφέρει η Εκκλησία μας, για να βιώσουμε το Μυστήριο της Αναστάσεως του Κυρίου, αλλά και της δική μας εξανάστασης.

          Γι’ αυτό: “Προσερχώμεθα ουν  μετά παρρησίας τω θρόνω της χάριτος, ίνα λάβωμεν έλεον και χάριν εύρωμεν εις εύκαιρον βοήθειαν” ( Εβρ. 4, 16).

          π. γ. στ.

Παρασκευή 26 Μαρτίου 2021

Νυν αι δυνάμεις Εργαστήρι Ψαλτικής

 

Ο ύμνος "Νυν αι δυνάμεις των ουρανών..." που ψάλλεται αντί χερουβικού στις προηγιασμένες θείες λειτουργίες. Εδώ το μέλος του λαμπαδαρίου της αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννου Κλαδά, που ήκμασε προς το τέλος του δεκάτου τετάρτου αιώνα και τις αρχές του δεκάτου πέμπτου, ελαφρά παραλλαγμένο κατά την απόδοση του άρχοντα πρωτοψάλτη της του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας Θρασύβουλου Στανίτσα. Ψάλλει η βυζαντινή χορωδία Εργαστήρι Ψαλτικής υπό την διεύθυνση του κυρίου Αθανασίου Παϊβανά. Η ιστοσελίδα της χορωδίας είναι: http://www.ergpsa.gr/


Πέμπτη 25 Μαρτίου 2021

1821-2021: 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση

 

“Η Ελληνική Επανάσταση τίμησε την ανθρώπινη φύση όσο καμιά άλλη, αφού το λαμπρότερο, το διδακτικότερο και το συγκινητικότερο απ’ όλα τα θεάματα που παρουσιάζει η ιστορία στην παγκόσμια σκηνή είναι η ανάσταση του υπόδουλου έθνους, ενώ το σάλπισμα ενός τέτοιου πολέμου είναι χερουβικούς ύμνος προς τον Ύψιστο”.

          Σπυρίδων Τρικούπης

25 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821

 


NektariosR

Τετάρτη 24 Μαρτίου 2021

ΖΑΛΟΓΓΟ: Τόπος θυσίας και ελευθερίας

 

Τες εμάζωξε εις το μέρος

του Τσαλόγγου το ακρινό

της ελευθεριάς  έρως

και τες έμπνευσε χορό. 

Τέτοιο πήδημα δεν το είδαν

ούτε γάμοι, ούτε χαρές,

και άλλες μέσα τους επήδαν

αθωώτερες ζωές.

Τα φορέματα εσφύριζαν

και τα ξέπλεκα μαλλιά,

κάθε γύρο που εγυρίζαν

από πάνου έλειπε μια 

Χωρίς γόγγυσμα κι αντάρα

πάρα εκείνη μοναχά,

οπού έκαναν με την κάρα,

με τα στήθια, στα γκρεμά. 

Διονύσιος Σολωμός, εθνικός ποιητής

Η ιστορία των ηρώων του 1821 που αδίκησε η πατρίδα στη "Μηχανή του Χρόνου" (ΕΡΤ1, 18/3/18)

 

Το αφιέρωμα της "Μηχανής του Χρόνου" στους ήρωες του 1821 που αδικήθηκαν από την πατρίδα (ΕΡΤ1, 25/3/2018

“ Ενύσταξαν πάσαι και εκάθευδον”( Ματθ. 25, 5)

 

Το θέατρο αποκοιμίζει τη χριστιανική ζωή, την καταστρέφει. Μεταδίδει στη ζωή των χριστιανών τπο χαρακτήρα της ζωής των ειδωλολατρών. “Ενύσταξαν πάσαι και εκάθευδον”. Ο καταστροφικός αυτός ύπνος έχει ως αιτία, κοντά στις άλλες, και το θέατρο. Ποιες είναι οι άλλες αιτίες; Οι επιστήμες, όταν διδάσκονται με πνεύμα ειδωλολατρικό, οι επίγειες μέριμνες, όταν είναι υπερβολικές, η αγάπη για το κέρδος, η φιλοδοξία κι ο αισθησιασμός. Το θέατρο είναι το σχολείο αυτού του κόσμου, του άρχοντα αυτού του κόσμου, δηλαδή του διαβόλου.

          Ο διάβολος μερικές φορές μετασχηματίζεται σε άγγελο φωτός, για να πειράξει ευκολότερα εκείνους τους ανθρώπους που είναι πνευματικά κοντόφθαλμοι. Έτσι προτείνει στο θέατρο ένα έργο φαινομενικά ηθοπλαστικό. Αυτό το κάνει όμως για να πείσει τους ανθρώπους να διακηρύττον κια να επαναλαμβάνουν πως το θέατρο είναι ένας ηθικός θεσμός κι ότι είναι εξ ίσου σχεδόν ωφέλιμο με την Εκκλησία, αν οχι και περισσότερο. Γιατί στην Εκκλησία πάντα παρακολουθείς τα ίδια, ενώ στο θέατρο υπάρχει ποικιλία έργων, σκηνικών, ηθοποιών κ. λ. π.

 Αγ. Ιωάννου της Κροστάνδης, “Η εν Χριστώ Ζωή μου”

Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΠΡΙΝ ΤΟ 1821

 


Τρίτη 23 Μαρτίου 2021

AΦΙΕΡΩΜΑ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ 1821, ΜΕ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΑΘΗΝΑ 1977

 


Κάτω τὰ χέρια ἀπὸ τὸν Εὔρυτο!

 

Ἔνας ταλαντουχος νέος, εὐρύτερα γνωστὸς μὲ τὸ ψευδώνυμο Εὔρυτος, ἀσχολεῖται μὲ τὸ γκράφιτι καὶ ἀποδίδει στοὺς Ἕλληνες τὸν δημόσιο χῶρο κεκοσμημένο μὲ τὶς μορφὲς τῶν ἡρώων τῆς Επανάστασης τοῦ 1821.

Γι’ αὐτό ἀκριβῶς τὸ ἐθνικό, καλλιτεχνικὸ ἔργο του συκοφαντεῖται καὶ ἔχει τεθεῖ ὑπὸ διωγμὸ ἀπὸ ὁμάδες ἀνθρώπων ποὺ κινοῦνται στὸ κοινωνικὸ καὶ πολιτικὸ περιθώριο.

Ὁ Εὔρυτος εἶναι ἕνας 18χρονος Ἕλληνας, ὁ ὁποῖος ἐμπνέεται ἀπὸ τὸν ἅγιο καὶ τίμιο ἀγώνα τῶν ἀνθρώπων ποὺ λευτέρωσαν τὸ Γένος μας ἀπὸ τὶς ἄτιμες ἁλυσίδες τῶν Τούρκων. Μὲ τὴν τέχνη ποὺ γνωρίζει, τὸ γκράφιτι, ζωγραφίζει σὲ ἐπιφάνειες... τὶς μορφὲς τῶν ἀγωνιστῶν, τὸν Σταυρό, τὴ σημαία μας καὶ ὅλα ὅσα ἐμπνέουν τὴν κοινωνία μας τοὺς δύο αἰῶνες ποὺ ἔχουν περάσει ἀπὸ τὴν Ἐθνεγερσία τοῦ 1821.

Οἱ Ἕλληνες, σὲ πολλὲς πόλεις τῆς πατρίδας, ποὺ ἔχουν δεῖ τὴ δουλειὰ τοῦ Εὐρύτου, ἔχουν θαυμάσει καὶ τὴν ἄψογη τεχνική του ἀλλὰ καὶ τὸ ἦθος, τὴ σεμνότητα καὶ τὸν πατριωτισμό του. Κάποιοι, ὅμως, δὲν ἐπιθυμοῦν τὴν ἐθνικὴ ἀφύπνιση. Ἕνα σημαντικὸ κομμάτι τοῦ κατεστημένου ποὺ ἐλέγχει τοὺς μηχανισμοὺς παραγωγῆς κυρίαρχης ἰδεολογίας δείχνει νὰ ἔχει παρόμοιες ἀνησυχίες -ἴσως καὶ συμφέροντα- μὲ την Τουρκία!

Μία ἰστοσελίδα, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἐνημερωτικὸ κόμβο τοῦ τρομοκρατικοῦ παρακράτους, τῶν ἀναρχικῶν καὶ διαφόρων ἀριστερίστικων ὁμάδων, τὸν ἔχει στοχοποιήσει καὶ οὐσιαστικὰ τὸν ἔχει ἐπικηρύξει.

Τὴν ἄθλια αὐτὴ πρωτοβουλία τοῦ σάιτ τῶν τρομοκρατῶν συνέχισε καὶ κλιμάκωσε γνωστὸ μέσο ἐνημέρωσης, ταυτίζοντας τὸν πατριωτισμὸ καὶ τὶς μορφὲς ποὺ ζωγραφίζει ὁ Εὔρυτος μὲ τὸν νεοναζισμό! Θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἁπλῶς ἀνόητο ἂν δὲν ἦταν ἐξαιρετικὰ ὕποπτο, παράνομο ἀλλὰ καὶ ἐπικίνδυνο καὶ γιὰ τὸν νέο καλλιτέχνη ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν κοινωνία μας, ποὺ δέχεται σὲ καθημερινὴ βάση προπαγανδιστικὸ βομβαρδισμὸ ποὺ στοχεύει στὸν ἀφελληνισμὸ καὶ στὴν ὑποταγὴ στὶς βουλὲς τῆς Ἄγκυρας (μέσω τῆς κατασυκοφάντησης τῆς ἐθνικῆς ἰδεολογίας).

Φυσικά, αὐτὸ ποὺ μετράει πάνω ἀπ’ ὅλα εἶναι οἱ πράξεις καὶ ὄχι τόσο ἡ ἀνίχνευση τῶν κινήτρων καὶ τοῦ σκεπτικοῦ τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἔχουν βάλει στὸ μάτι τὸν πατριώτη καλλιτέχνη. Γι’ αὐτό, κάτω τὰ χέρια ἀπὸ τὸν Εὔρυτο!

Δημοκρατία














δημοκρατια εφημεριδα

Η Μηχανή του Χρόνου - Γεώργιος Καραισκάκης Ο Αρχιστράτηγος του 1821

 


spiroslouis

Η Μηχανή του Χρόνου - Γεώργιος Καραϊσκάκης, Ο Αρχιστράτηγος του 1821

Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021

Απομνημονεύματα Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

 


ΑΝΑΓΝΏΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ Ι821

 

Την πανθομολογούμενη προσφορά της Εκκλησίας στον εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα του 1821 τόνισε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Νίκος Παναγιωτόπουλος σε διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσαν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η Ανώτατη Σχολή Πολέμου στον πλαίσιο των εκδηλώσεων διακοσίων ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

          Ο Υπουργός έκανε λόγο για “ανεκτίμητη συνεισφορά της Εκκλησίας”, που “κράτησε ζωντανή την εθνική συνείδηση”, αναγνωρίζοντας ότι η Εκκλησία “ήταν και είναι παρούσα σε όλους τους μεγάλους αγώνες του Έθνους”.

          Πραγματικά, όταν τιμάμε την μεγάλη την Ελληνική Επανάσταση, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η πίστη του Χριστού υπήρξε αυτή που κράτησε το Γένος ζωντανό στο χρόνια της σκλαβιάς και ότι, πολύ απλά, χωρίς αυτήν δεν θα υπήρχε το  ΄21. Δεν πρέπει να προσπερνάμε σαν λεπτομέρεια αυτό που βεβαιώνει ο Εμμανουήλ Ξάνθος ότι “την επανάστασιν εκίνησαν και ενεψύχωσαν οι κληρικοί... άνευ των οποίων ο λαός δεν ήθελε κινηθεί”, ή αυτό που γράφει ο Γάλλος Πρόξενος Πουκεβίλ, ο οποίος υπολογίζει σε 6.000 τους ιερωμένους που έπεσαν στα πεδία των μαχών. Τελικά, τιμώντας τον ξεσηκωμό του Γένους, οφείλουμε να τιμάμε την πίστη εκείνη που στάθηκε το θεμέλιο για τον ξεσηκωμό.  

          “ΖΩΗ” τ. 4354

Κυριακή 21 Μαρτίου 2021

ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

 

Οι τρεις παράγοντες

          Απόψε, Πλάστη μου, θα σου μιλήσω και πάλι για το αδυσώπητο πρόβλημα, που τώρα τελευταία αντιμετωπίζω. Για τη σχέση των τριών παραγόντων: εγώ, οι άλλοι, ο Θεός.

          Μου είναι ολοφάνερο, Θεέ μου, πως αυτοί οι τρεις παράγοντες μέσα στη ζωή μου.

          Όμως , Κύριε, αυτό είναι τόσο δύσκολο! Μέχρι ρο ολίγου καιρού δεν το είχα σκεφθεί το ζήτημα. Το αγνοούσα ως πρόβλημα.

          Εσένα, Θεέ μου, κατ’ ουσίαν δεν σε υπολόγιζα. Το ξέρεις. Ούτε καν προσευχόμουν. Ο παράγοντας “Θεός” ήταν για μένα στο περιθώριο της ζωής μου.

          Ο παράγοντας “εγώ” έπασχε από μια υπερτροφία,από μια τάση πνευματικής παχυσαρκίας.

          Και “οι άλλοι” άφηνα να παίζουν έναν περίεργο ρόλο στην πορεία του βίου μου. Άλλοτε, Θεέ μου, τους υπολόγιζα πολύ, άλλοτε ους περιφρονούσα. Πολλές φορές ένοιωθα να τους αγαπώ κι άλλες έπεφτα σε μιαν αδιαφορία πρωτάκουστη σε μια παγερότητα απέναντί τους, που κι εγώ ο ίδιος δεν μπορούσα να εξηγήσω.

          Οι τρεις  παράγοντες, Θεέ μου, είναι φανερό , δεν ήσαν καθόλου καλά τοποθετημένοι στη ζωή μου. Και εξακολουθούν να μην είναι.

          Γι’ αυτό και νιώθω μια ανησυχία. Αισθάνομαι μετέωρος. Αισθάνομαι, ότι μου λείπει η πνευματική και ηθική ισορροπία. Θέλω, Θεέ μου, το συντομότερο να φθάσω στη λύση του προβλήματος.

          Βοήθησέ με να τοποθετήσω σωστά μέσα στη ζωή μου τους τρεις παράγοντες: Εσένα, τους άλλους, τον εαυτό μου.

          Αποκατάστησε την αρμονία.

          Μάθε με να Σε βλέπω σαν Πατέρα, σαν Παντοδύναμο, σαν Πάνσοφο, Αιώνιο κι Απόλυτο, αρχή και τέλος του Παντός.

          Δίδαξε την καρδιά μου,ότι οι άλλοι είναι αδελφοί μου και παιδιά Σου. Και φώτισέ με για να κατανοήσω, ότι εγώ δεν έχω λόγο υπάρξεως άλλον από Σένα. Ότι η αποστολή μου στον κόσμο είναι να ομοιωθώ με Σένα και να υπηρετώ τους αδελφούς μου.

          Όλα τούτα κάνε τα αίμα της καρδιάς μου, ζωή και του τελευταίου μου κυττάρου.

          Λύσε, Κύριε, το πρόβλημά μου

          ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, πρώην Αρχιεπισκόπου Αμερικής

Σάββατο 20 Μαρτίου 2021

ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ- της Ορθοδοξίας

 

Η Χριστολογική βάση των ιερών εικόνων

          Σήμερα η Εκκλησία μας, Κυριακή Α΄ Νηστειών- της ορθοδοξίας, γιορτάζει τον θρίαμβο και τη νίκη της Αλήθειας την οποία καμία δύναμη, ούτε διωγμός δεν μπόρεσε να καταβάλλει και να νικήσει.

          Το τροπάριο της Ορθοδοξίας αναφέρεται στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, γιατί η γιορτή της Ορθοδοξίας είναι η γιορτή του Χριστού, της προσωποποίησης της Αλήθειας, που είναι συγκεκριμένη και ορατή.

          Οι εικόνες του Χριστού, της Θεοτόκου και των Αγίων που τιμάμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας, γίνονται μέσα με τα οποία η  Αλήθεια του Χριστού παρουσιάζεται ζωντανή και αξιομίμητη. Γι’ αυτό οι ορθόδοξοι όταν τιμάμε τις Άγιες Εικόνες υποκλινόμαστε μπροστά στο μυστήριο της Αλήθειας. Συνεπώς η παρουσία των Αγίων Εικόνων έχει χριστολογική βάση.

          Ας το αυτό δούμε λίγο αναλυτικότερα.

          Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός αποκαλύπτονταν μέσα από τις άκτιστες  ενέργειές Του και ιδιαίτερα με το κήρυγμα των Προφητών. Στην περίοδο όμως  της Καινής Διαθήκης ο Λόγος του Θεού σαρκώθηκε, έμεινε μεταξύ μας και  είδαμε  την δόξα Του. Ο ίδιος ο Πατέρας φανερώθηκε στους ανθρώπους με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού και ήλθε σε προσωπική σχέση μαζί μας. Γι’ αυτό και μπορούμε να συναντήσουμε  το Θεό στο πρόσωπο του Χριστού.

          Στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης, λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός “Ο Θεός δεν μπορούσε καθόλου να εικονισθεί διότι δεν είχε λάβει ακόμα σώμα, ούτε μορφή. Τώρα όμως που ο Θεός φανερώθηκε με σάρκα και συνανεστράφη με τους ανθρώπους, εικονίζω από τον Θεό αυτό το οποίο μπορώ να δω. Αυτόν ο οποίος έγινε ύλη για μένα και καταδέχθηκε να κατοικήσει στην ύλη. Και δεν θα πάψω να σέβομαι την ύλη με τη οποία συντελέσθηκε η σωτηρία μου”.

          Εκείνο όμως το οποίο “εικονίζουμε δεν είναι η θεία φύση του Χριστού, αλλά η υπόσταση , το γεγονός του προσώπου του Χριστού, ο Οποίος είναι “εικών του Θεού του αοράτου”.

          Οπότε η εικόνα αποτελεί ορατό σημείο της παρουσίας του Θεού και βεβαιώνει την παρουσία Του μεταξύ των ανθρώπων. Η τιμή, λοιπόν, των εικόνων στηρίζεται στο πιο βασικό σωτήριο δόγμα της πίστεώς μας δηλαδή στην ενανθρώπιση του Χριστού και στη αληθινή παρουσία Του ανάμεσά μας. Και η ενσάρκωση του Θεού διακηρύττει το γεγονός αυτό με την τιμή των αγίων Εικόνων.

          Η εικόνα αποτελεί ομολογία πίστεως στη θεία ενανθρώπιση του Ιησού Χριστού και μας οδηγεί στο πρόσωπο του ίδιου του Χριστού. Επί πλέον η εικόνα εκφράζει και το βαθύτερο εσωτερικό πόθο του ανθρώπου να φθάσει στο ύψος του Θεανθρώπου Χριστού και αποτελεί ένα άριστο κίνητρο για τη στροφή του ανθρώπου προς τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό.

          Όλα αυτά τα παραπάνω μας βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα το μεγάλο κίνδυνο και ασέβεια στα οποία μπορεί να περιπέσει κανείς, όταν αρνηθεί την τιμή των αγίων Εικόνων. Αν το κάνει κανείς αυτό είναι σαν να αρνείται την ενσάρκωση του Χριστού και όλο το γεγονός της θείας Οικονομίας. Τότε παύει πλέον η Εκκλησία το να είναι Σώμα Χριστού, να έχει θεωρητικό χαρακτήρα και κατά συνέπεια αδυνατεί να προσφέρει τη σωτηρία στον άνθρωπο.

          Η άρνηση, λοιπόν, της εικόνας, η οποία είναι χειροπιαστή μαρτυρία της  σάρκωσης του Χριστού και της σωτηρίας μέσα στην Εκκλησία που είναι το Σώμα Του, έχει καταστροφικές συνέπειες, για τον άνθρωπο. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας ταυτίζει την ορθόδοξη πίστη με την τιμή των αγίων Εικόνων και ονομάζει Κυριακή της Ορθοδοξίας τη σημερινή Α΄ Κυριακή των Νηστειών, που γιορτάζεται η αναστήλωση των αγίων  Εικόνων. Κανείς δεν μπορεί να ονομάζεται ορθόδοξος χριστιανός, αν δεν τιμά τις ορθόδοξες Εικόνες.

          Η Εικόνα είναι το “σημείον” και όχι ο εικονιζόμενος.

          Όμως, όπως αναφέρει ο άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός, ο κυριότερος υπερασπιστής των ιερών εικόνων: “ Εκεί που βρίσκεται το σημείο, εκεί είναι και αυτός ο εικονιζόμενος”. Γι’ αυτό “τιμάμε την εικόνα, χωρίς να δίνουμε σ’ αυτή τη θέση του εικονιζόμενου προσώπου”.

          Αυτή είναι και η διδασκαλία της Εκκλησίας μας, όπως  διατυπώθηκε στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο. Ότι, δηλαδή, στην εικόνα αποδίδουμε “ασπασμόν και τιμητική προσκύνηση, όχι όμως και αληθινή λατρεία, η οποία αρμόζει μόνο στη θεία φύση”.

          Όποιος απονέμει στις άγιες Εικόνες λατρεία και δεν ανάγει την προσκύνηση στο Θεό, αυτός δεν είναι πιστός στην απόφαση αυτή της Οικουμενικής Συνόδου και καταδικάζεται από την Αγία Γραφή, γιατί προσκυνά “είδωλα, χρυσά, αργυρά, χάλκινα, πέτρινα ξύλινα”, όπως αναφέρει το ιερό βιβλίο της Αποκαλύψεως. Αυτά είναι έργα χειρών ανθρώπων, τα οποία δεν έχουν στόμα να μιλήσουν, μάτια να δουν και αυτιά να ακούσουν ... όμοια μ’ αυτά θα γίνουν και εκείνοι οι οποίοι τα κατασκευάζουν και πιστεύουν σ’ αυτά”.

          Αλλά η Εκκλησία μας δεν τιμά μόνο την εικόνα του Χριστού, αλλά και τις εικόνες των Αγίων. Οι Άγιοι της Εκκλησίας, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στην κλήση του Θεού, είναι “σύμμορφοι της εικόνος του Υιού”, φόρεσαν και πάλι την εικόνα του επουρανίου και αντανακλούν τη δόξα Του.

          Οι εικόνες, λοιπόν, των Αγίων της Εκκλησίας δεν αναφέρονται στην πεπτωκυία φύση του ανθρώπου του αιώνος τούτου.

          Ο Άγιοι εκείνοι αναφέρονται στον κόσμο της νέας δημιουργίας του Θεού, της  μεταμορφώσεως. Είναι ο αγιασμένος κόσμος με τη χάρη του Θεού. Είναι η μαρτυρία και η εγγύηση της ολοκληρωτικής μεταμορφώσεως του κατά την υπόσχεση του Κυρίου.

          Και ο χριστοποιημένος άνθρωπος αντανακλά τη δόξα του Κυρίου και μεταμορφώνεται από δόξα σε δόξα με τη χάρη του αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτόν τον λόγο και οι Άγιοι της Εκκλησίας  μας ακτινοβολούσαν και απ’ αυτή ακόμα τη ζωή, εκείνα τα οποία όλοι οι άνθρωποι δεν μπορούσαν ν΄ αντιληφθούν  με τις  αισθήσεις τους τη δόξα του Θεού. Για το κόσμο αυτό μαρτυρούν οι άγιες Εικόνες  της ορθόδοξης Εκκλησίας μας.

          Και κάτι τελευταίο. Οι εικόνες των Εκκλησιών  αναστηλώθηκαν. Υπάρχει όμως μια άλλη εικόνα  που είναι  η βάση και η αρχή όλων των εικόνων. Η εικόνα αυτή δυστυχώς είναι παραθεωρημένη και “πεταμένη στα σκουπίδια”. Είναι η δική μας εικόνα. Είμαστε εμείς που μας έπλασε ο Θεός “κατ’ εικόνα” δίκη Του, για να γίνουμε και “καθ’ ομοίωσή”Του. Εμείς όμως δεν ζούμε σωστά και εξαχρειώνουμε την εικόνα Του μέσα μας.

          Αυτή την εικόνα πότε θα την αναστηλώσουμε;

          Πότε θα την τοποθετήσουμε στη θέση που τις αξίζει;

          Καλή Σαρακοστή

          π. γ. στ.

Παρασκευή 19 Μαρτίου 2021

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Περίοδος μετανοίας

          Η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής μας προσκαλεί σε μια ριζική μεταβολή και αναθεώρηση των σχέσεών μας με τον Θεό, τους συνανθρώπους μας και τον εαυτό μας. Η Εκκλησία μας αυτή τη μεγάλη αλλαγή την ονομάζει μετάνοια.

          Αλλά τι είναι μετάνοια;

          Η μετάνοια δεν είναι κάτι το επιφανειακό, το στιγμιαίο, κάποια κρίση συνειδήσεως η ενοχής. Πρόκειται για κάτι μόνιμο και διαρκές. Γι’ αυτό ο Χριστός είπε: “μετανοείτε, ήγγικε η βασιλεία των ουρανών” και όχι “μετανοήστε”, τώρα δηλαδή, αλλά διαρκώς χρειάζεται η μετάνοια. Αυτή τη μετάνοια μας καλεί να ζήσουμε  Εκκλησία μας τώρα την Μ. Σαρακοστή. Να την βιώσουμε την ευθύνη μας ενώπιον του Κυρίου.

          Αυτό μας βοηθεί να ζήσουμε τον υπέροχο λειτουργικό πλούτο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Το χρονικό διάστημα από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο του αγίου Λαζάρου αποτελεί ένα ιδιαίτερο λατρευτικό κύκλο βαθειά κατανυκτικό. Και σ’ αυτό το πνευματικό διάστημα εκφράζεται κατά ένα απαράμιλλο τρόπο το πνεύμα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Ένα πνεύμα αληθινής μετάνοιας που μπορεί  να μεταμορφώσει ολόκληρη της ζωή μας.

          “Ιδού καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού καιρός μετανοίας. Αποθώμεθα τα έργα του σκότους και ενδυσώμεθα  τα όπλα του φωτός....”.