ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Πτήσσω «Την των τυράννων μανίαν και ιταμότητα μη πτήξασα, Βαρβάρα….», «τυράννων ου κατέπτυξας απειλάς, ανδρειόφρον».

 

Αυτές είναι δύο φράσεις από τον Όρθρο της αγίας μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας, η δεύτερη μάλιστα από το κοντάκιό της.

Μία από τις σημασίες του αρχαίου ρήματος «πτήσσω» ήταν  «μαζεύομαι/ζαρώνω από φόβο». Ίδια, ουσιαστικά, ήταν και η σημασία του σύνθετου [από το «κατά» + «πτύσσω»] ρήματος «καταπτήσσω».

Και τα δύο αυτά ρήματα έχουν σημαντική παρουσία στην Π. Δ. Π. χ. για το «πτήσσω»: «σκύμνος λέοντος ισχυρότερος κτηνών, ος ουκ αποστρέφεται ουδέ καταπτήσσει κτήνος» (=»το μικρό λιοντάρι είναι ισχυρότερο από όλα τα ζώα και δεν υποχωρεί ούτε φοβάται κανένα άλλο ζώο) (Παροιμ. 30,30), και για το «καταπτύσσω»: «και κατέπτηχε πας ο κατοικών την γην εκείνην» (= « και έχει φοβηθεί καθένας που κατοικεί σ’ εκείνη τη γην»). (Ιησούς Ναυή 2, 24).

Έτσι, οι δύο φράσεις που μνημονέυσαμε στην αρχή μπορούν να αποδοθούν ως εξής:

«Χωρίς να φοβηθείς, Βαρβάρα, τη μανία και τη θρασύτητα των τυράννων… «και έχοντας, Βαρβάρα, ανδρείο φρόνημα, δεν φοβήθηκες τις απειλές των τυράννων».

Ανδρέας Μοράτος

«Που έστιν ‘Αβελ ο αδελφός σου ;»

 

Η Π. Δ. συνοψίζει συγκλονιστικές εμπειρίες του ανθρώπου, οι οποίες κατοπτρίζουν τον βίο των πολιτισμών της Μ. Ανατολής, και οι οποίες επύκνωσαν και εβάθυναν και άστραψαν σε πνευματικό φως μέσα στην περιπαθή ψυχή ου Ισραήλ. Σ΄αυτό λοιπόν το βιβλίο των βιβλίων τα πρώτα του δύο κεφάλαια αναφέροντα στο έργο του Θεού: είναι η δημιουργία του κόσμου και η δημιουργία του ανθρώπου. Και τα δύο επόμενα κεφάλαια αναφέρονται στο έργο του ανθρώπου: είναι η άρνηση της θειότητες-προπατορικό αμάρτημα-και η άρνηση της αδελφοσύνης (φόνος το Άβελ).

            Να γιατί το βιβλίο διέσχισε τις δεκαετίες. Διότι συνέλαβε τις θεμελιακές κατηγορίες της ανθρώπινης κατάστασης στον κόσμο. Εφτά χιλιάδες χρόνια πολιτισμού μαρτυρούν πως οι κατηγορίες της άρνησης της θεότητας και της άρνησης της αδελφοσύνης λειτουργούν με αμείωτη ένταση. Η αιμάσσουσα γη περιφέρεται πορφυρή μέσα στη αγνή λευκότητα των άστρων.

            Αφού πρόκειται  για στοιχείο της ανθρώπινης καταστάσεις, ο φόνος έχει τους λογούς του: τους ιστορικούς, τους κοινωνιολογικούς, τους ψυχολογικούς, τους βιολογικούς. Δεν έχει όμως λόγους πνευματικούς. Η πράξη του φόνου του αδελφού είναι αυτόχρημα πράξη έκπτώσεως του ανθρώπου. Ο φονιάς κείται εκτός του πνεύματος, εκτός της θειότητας. Η στέρηση της ζωής είναι έγκλημα κατά της πνοής της δημιουργίας, έγκλημα καθοσιώσεως.

            Ο φόνος  είναι φαινόμενο που εγγράφεται στην ιστορία, στην κοινωνιολογία, στην ψυχολογία και εκεί εξαντλείται. Η ζωή όμως είναι φαινόμενο που υπερβαίνει  απροσμέτρητα αυτούς τους κύκλους. Γι’ αυτό δεν υπάρχει έσχατος λόγος για την αφαίρεση της ζωής. Γι’ αυτό η αφαίρεση της ζωής  είναι εν τέλει αδικαιολόγητη. Η αναίρεση της ζωής είναι ως τοιαύτη προσβολή της αγιότητας στον κόσμο.

            Οι έκπτωτοι άνθρωποι μέσα στην έκπτωτη ιστορία τους χώρισαν τον φόνο σε νόμιμο και σε παράνομο. Αλλά αυτό είναι επινόημα της εκάστοτε κατεστημένης ισχύος. Η πνευματική αποτίμηση των δεδομένων είναι άλλη. Η αφαίρεση ζωής είναι πάντοτε παράνομη έναντι του νόμου του πνεύματος.

            Η ανθρώπινη ζωή είναι αυτοσκοπός και δεν είναι μέσο. Δεν είναι μέσο για να συντηρηθεί η όποια εξουσία, αλλά δεν είναι και για να ανατραπεί η όποια εξουσία. Δεν είναι μέσο για να ζήσουν άλλες ζωές καλύτερα. Διότι κάθε ζωή είναι μοναδική, αναντικατάστατη και απαρόμοιαστη. Ο Ντοστογιέφσκυ το έθεσε τούτο το πρόβλημα επανειλημμένως  στο έργο του. Και εμαρτύρησε  πως ο φόνος όχι μόνο δεν μπορεί να οδηγήσει προς το λαμπρό μέλλον, αλλά καταφθείρει και το παρόν του φονιά. Το έγκλημα  επιπίπτει επάνω του σαν υπερβατική κατάρα. Συνεπώς , ο φόνος δεν είναι εν τέλει ούτε ιστορική ούτε κοινωνική ούτε ψυχολογική λύση, όπως μπορεί να νομίσει κανένας κοιτώντας  μόνο τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα . Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα είναι πάντοτε φθοροποιά. Διότι η προσβολή του πνευματικού κόσμου δεν αφήνει αλώβητο και τον φυσικό κόσμο. Αφού ο κόσμος του ανθρώπου είναι πάντοτε πνευματικός, έστω και αρνητικά και εκπεσμένος. Ο άνθρωπος είναι εκ κατασκευής πνευματικός, γι’ αυτό λογίζεται φονιάς.

            Αυτή είναι η ριζική θέση έναντι του φόνου, που έλαβε το δυτικό πνεύμα στις κορυφώσεις του. Και είναι ανυποχώρητη, παρά την πείσμονα εμμονή της ιστορικής πρακτικής. Καθώς είμαστε βουτηγμένοι στο θολό μίσος δεν μπορούμε να αντιληφθούμε, βεβαίως, πως είναι δυνατό   να μη σκοτώσεις τον εχθρό σου, που έρχεται να σε σκοτώσει. Και  ο φόνος πληθαίνει. Και πληθαίνει ο σκοτασμός των συνειδήσεων μέσα στην παραζάλη του πάθους. Ο σκοτασμός όμως των συνειδήσεων προοιωνίζεται μόνον ιστορικό σκοτάδι….

            Παρ’ όλα αυτά, φόνος συνεχίζεται σε Ανατολή και Δύση. Όταν η υψηλότερη ευαγγελία στον κόσμο, όταν η πνευματική εξαγγελία στην οικουμένη, ο Χριστιανισμός, που εσφυροκόπησε τις συνειδήσεις επί δύο χιλιετίες και πλέον, δεν μπόρεσε  να αναχαιτήσει τον φόνο μεταξύ των παραδοσιακών Χριστιανικών εθνών, τότε καμιά άλλη δύναμη δεν μπορεί να τον συγκρατήσει.

            Ωστόσο το κριτήριο παραμένει αταλάντευτο: κάθε φόνος είναι πράξη εκπτώσεως από τη θειότητα. «Και είπε Κύριος, τι πεποίηκας; Φωνή αίματος του αδελφού σου βοά προς με εκ της γης. Και νυν επικατάρατος  συ από της γης…».

            ΧΡΗΣΤΟΥ  ΜΑΛΕΒΙΤΣΗ, « Ο Έγκοπος Λόγος»

ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΜΑΓΟΥΣ

 

Μάγοι και μαγείες αστρολογίες και μέντιουμ και σατανιστές και μαγιοβότανα και χαρτορίχτρες και καφετζούδες έχει γεμίσει ο κόσμος έτσι, που φαίνεται η απιστία της εποχής μας και εξηγεί και τα πολλά δεινά, που πλήττουν την κοινωνία μας.

            Βέβαια η αθεΐα και ο σατανισμός, με τις διάφορες μορφές, υπήρχαν και σε άλλες εποχές, και γι’ αυτό και οι άγιοι μας διδάσκουν να φυλαγόμαστε από όλα αυτά, να απέχουμε τελείως, διότι μολύνουν και σκοτώνουν την ψυχή. Μακριά, λοιπόν, από τους μάγους και τις μαγείες και τις παραπλανητικές δραστηριότητος τους , που έχουν σκοπό να μας χωρίσουν από τον Θεό. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός έλεγε στις «Διδαχές» του:

            «Ακόμη να προσέχετε καλά, Χριστιανοί μου, να απέχεσθε από μαγικά βότανα, διατί βγαίνουν και περιτριγυρίζουν τον κόσμο πολλά τέκνα του Διαβόλου και πλανούν τους Χριστιανούς, δια να πάρουν άσπρα- χρήματα- και δίνουν κάτι φυλαχτά να κάνουν παιδιά και να λαμβάνουν την υγείαν τους και να βλέπουν την μοίρα τους, τι έχουν να τους ακολουθήσουν  στην ζωήν του. Αυτά όλα είναι τεχνάσματα σατανικά, διότι τυχαίνει και καμμίαν φοράν ο Διάβολος κατά φαντασίαν και κάνουν αμαρτίες, να κολάζωνται. ‘Όμως ημείς έχομεν τέτοιαν παραγγελίαν ότι όποιος αυγατίζει ή ολιγοστεύει κανένα τι παραμικρόν από εκείνα οπού ενομοθέτησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας να τον αναθεματίζωμεν. Λοιπόν, είναι αυτά έξω από τον δρόμον των Πατέρων, δια τούτο εκείνοι οπού τα κάνουν είναι αναθεματισμένοι. Ακόμη, λέγει ο Νόμος-οι Ιεροί Κανόνες-   όσοι τα ακολουθούν   αυτά τα μαγικά, είκοσι χρόνος να μη μεταλαμβάνουν. Όθεν όποιοι τα μεταχειρίζεσθε αυτά τα  διαβολικά μαντολογήματα και εξορκίσματα και εμποδέματα και μαγητεύματα και άλλα παρόμοια να εξεύρετε φωτιά βάνετε εις τα σπίτια σας, και καίεσθε ζωντανοί και εδώ και εις την άλλην ζωήν και κληρονομάτε την αιώνιον Κόλασιν μαζί με τον διδάσκαλόν σας  τον Διάβολον και τους συντρόφους του».

            Π. Μ. ΣΩΤΗΡΧΟΣ, «ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ»

Να φοβάσαι δύο πράγματα….

 

Διάβασα κάπου…..

            «Να θυμάσαι και να φοβάσαι δυο  λογισμούς. Ο ένας λέει: «Είσαι άγιος». Και ο άλλος: «δεν θα σωθείς».

            Και είναι  έτσι αν το καλοσκεφθεί κανείς.

            Όχι. Δεν είσαι άγιος, ούτε αθάνατος, ούτε αναμάρτητος. Και βαριά λόγια έχεις πει και ανθρώπους θελημένα ή άθελά σου έχεις πληγώσει, και σφάλματα έκανες στη ζωή σου και άλλα σφάλματα πάλι θα ξανακάνεις. Δεν είσαι άγιος. Φρόντισε να το έχεις στο νου σου συνέχεια αυτό και κάθε μέρα που τελειώνει  να κάνεις τον απολογισμό σου, ούτως ώστε να προσπαθείς να μην πέφτεις ξανά στα ίδια λάθη.

            Και από την άλλη…. «δεν υπάρχει για μένα σωτηρία». Είναι λάθος και εξ ίσου επικίνδυνος κι’ αυτός ο  λογισμός. Γιατί απογοητεύεσαι; Ποιος  νομίζεις ότι είσαι εσύ που δεν θα κάνεις λάθη; Μην αφήνεις αυτή τη σκέψη να μεγαλώνει μέσα σου. Γιατί θα σ ‘ οδηγήσει στην παραίτηση, στο να παραδώσεις τα όπλα, στο να αφεθείς  και τότε είναι που δεν θα υπάρχουν για σένα καμία σωτηρία….

            Σήκω. Στον αγώνα, στην προσπάθεια. Ναι. Θα κάνεις λάθη. Πάλευε όμως συνεχώς να τα διορθώνεις.

            Διάβασα κάπου….

            «Να θυμάσαι και να φοβάσαι δυο λογισμούς. Ο ένας λέει: «Είσαι άγιος». Ο άλλος: «Δεν θα σωθείς».

Όμως εσύ να λες «έχει ο Θεός». Και με ζήλο, να ρίχνεσαι πάλι στον αγώνα.

Ελευθέριος Γ. Ελευθεριάδης

            Ψυχολόγος

Ο ΚΛΗΡΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

 

«Και επί γης ειρήνη», ήταν το ελπιδοφόρο μήνυμα του αγγέλου στους ανθρώπους την Άγια Νύκτα της Θείας Γέννησης. Κι όμως, περισσότερες από δύο χιλιετίες από τότε, μόνο ζοφερές σκέψεις μπορεί να γεννά η θλιβερή διαπίστωση του πόσο μακριά βρισκόμαστε από το όραμα της επί γης ειρήνης.

            Δεν μιλάμε ίσως πια για τοπικές και μόνο συρράξεις. Ανατριχιαστική ήταν η πρόσφατη δήλωση του Διευθύνοντος Συμβούλου Τζέιμι Ντίμον της JP MORGAN: «Ο Τρίτος  Παγκόσμιος Πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει». Καμία καθησυχαστική διάθεση: «Τρέχουμε σενάρια που θα μας σοκάρουν. Δεν θέλω καν να τα αναφέρω».

            Κατά την εκτίμησή του, πρόκειται για μια απειλή που υπερβαίνει εκείνη της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης- σκεφθείτε ότι αυτό το λέει  ένας μεγάλος οικονομικός παράγοντες!-  και τη κλιματικής αλλαγής. Και η κατακλείδα: «δεν μπορούμε να είμαστε αφελείς. Δεν μπορούσε να αφεθούμε στην πιθανότητα ότι αυτό θα λυθεί από μόνο του».

            Πόσο μακριά βρισκόμαστε από το όραμα της επί γης ειρήνης! Αλλά, βέβαια, αυτό δεν είναι παράδοξο. «Και επί γης ειρήνη», ήταν το ελπιδοφόρο μήνυμα του αγγέλου στην ανθρωπότητα που ετοιμαζόταν να δεχθεί τον Σωτήρα Ιησού Χριστό. Από την άλλη, ο πόλεμος, η καταστροφή και ο αφανισμός είναι ο κλήρος της ανθρωπότητας που επιλέγει να αρνηθεί αντί να Τον δεχθεί.

            «ΖΩΗ», τ. 4395

ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ «ΩΡΕΣ» ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ;

 

Του Διακόνου Νικολάου Παπαντωνίου, θεολόγου
«Μεγάλες Ώρες» ονομάζονται οι ακολουθίες των ωρών όπως τελούνται σε τρείς διακεκριμένες ημέρες του λειτουργικού έτους, συγκεκριμένα την Μεγάλη Παρασκευή, την παραμονή των Χριστουγέννων και την παραμονή των Θεοφανείων.

Κατά βάση αποτελούν μία σταδιακή εξέλιξη των κανονικών ακολουθιών των ωρών των υπολοίπων ημερών του χρόνου, ωστόσο συγκρινόμενες με αυτές είναι μεγαλύτερες σε έκταση με εκλεκτό περιεχόμενο. Αυτό που τις διαφοροποιεί ιδιαίτερα είναι η προσθήκη τριών ιδιομέλων και τριών αναγνωσμάτων, της Προφητείας, του Αποστόλου και του Ευαγγελίου, τα οποία αναφέρονται στην επικείμενη εορτή.

Όσον αφορά τη εορτή των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών τελείται, όπως επικράτησε στην πράξη, την παραμονή το πρωί ως μέρος του συνόλου των ακολουθιών, Όρθρος – Ώρες – Εσπερινός και Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Ωστόσο υπάρχει διαφοροποίηση όταν η εορτή είναι Κυριακή ή Δευτέρα και η παραμονή είναι αντίστοιχα Σάββατο ή Κυριακή. Τότε η τέλεση των ακολουθιών των Μεγάλων Ωρών κατά το Τυπικό της Εκκλησίας μεταφέρεται την Παρασκευή μετά τον Όρθρο χωρίς όμως την τέλεση Θείας Λειτουργίας.

Η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών δίνει την αφορμή και την ευκαιρία στους πιστούς να μετέχουν στα εορταζόμενα αυτά σημαντικά γεγονότα της θείας Οικονομίας, της Σταύρωσης, της Γέννησης και της Βάπτισης. Η επιλογή συγκεκριμένων ψαλμών και βιβλικών αναγνωσμάτων στην κάθε γιορτή υπογραμμίζει ότι ο Χριστός είναι ο Σωτήρας που προφήτευσαν οι προφήτες, είναι η πραγμάτωση της υπόσχεσης του Θεού και η ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου. Είναι η γέννηση, η βάπτιση και η σταύρωση του Χριστού για τη σωτηρία του ανθρώπου.

Τις άγιες ημέρες του δωδεκαημέρου που πλησιάζουν, από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Θεοφάνεια, έχουμε την ευκαιρία να συμμετέχουμε στις ακολουθίες των Μεγάλων Ωρών των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων. Η συμμετοχή μας γενικά στις ιερές ακολουθίες είναι πολύ σημαντική για να μπορέσουμε εισχωρήσουμε στο νόημα των αγίων αυτών ημερών. Για τον λόγο αυτό η παρουσία μας στην Εκκλησία δεν πρέπει να είναι τυπική. Οι ιερές ακολουθίες δεν είναι απλώς και μόνο μία ανάμνηση αυτών των γεγονότων, αλλά όταν συμμετέχουμε συνειδητά και με πίστη τότε βιώνουμε τα σπουδαία αυτά γεγονότα της θείας Οικονομίας

 ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ «ΩΡΕΣ» ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ; « Ι. Ν. «ΜΕΓΑΛΗΣ» ΠΑΝΑΓΙΑΣ - ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΗΒΩΝ

Η ενσάρκωση του Λόγου του Θεού, σταθμός στην ανθρώπινη ιστορία

 Η ενανθρώπηση του Κυρίου είναι η αφετηρία μιας νέας ανθρωπότητας, γι’ αυτό η Εκκλησία μας γιορτάζει πανηγυρικά τα Χριστούγεννα τα γενέθλια του Χριστού και της «καινής κτίσης», της αναδημιουργίας του ανθρώπου.

            Η πίστη ότι ο Χριστός είναι ο δημιουργός μιας νέας ανθρωπότητας φαίνεται και από τον τρόπο της γέννησής Του. Σύμφωνα με την ευαγγελική διήγηση ο Ιησούς δεν γεννήθηκε όπως όλοι οι άνθρωποι, αλλά με ένα ξεχωριστό τρόπο. Ο ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει ότι φόβος και δέος προκάλεσαν τα λόγια του αρχαγγέλου στην παρθένο Μαρία, όταν πληροφορήθηκε, ότι θα γεννήσει «εκ πνεύματος αγίου» τον εκλεκτό του Θεού που θα το σώσει τον λαό από τις αμαρτίες του.

            Ο διαφορετικός τρόπος γέννησης του Ιησού δεν είχε σκοπό να δημιουργήσει «υπερφυσικές» εντυπώσεις, ούτε να υποτιμήσει το φυσιολογικό τρόπο αναπαραγωγής, αλλά να φανερώσει, ότι όπως ο Αδάμ δημιουργήθηκε απ’ ευθείας από τον Θεό, έτσι και ο δεύτερος Αδάμ, ο Χριστός, γεννήθηκε με την άμεση δημιουργική θέληση και παρουσία του Θεού.

            Ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του είναι ο αρχηγός της νέας ανθρωπότητας, αλλά και το πρότυπο του νέου ανθρώπου. Γιατί στο πρόσωπό Του ενώθηκε το θείο και το ανθρώπινο, η ανθρώπινη φύση έγινε κοινωνός «θείας φύσεως». Οι πατέρες της Εκκλησίας από την εποχή του αγίου Ειρηναίου επαναλαμβάνουν τη φράση «…. Ο Λόγος ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν» στην οποία συνοψίζεται το μυστήριο της κένωσης του Λόγου του Θεού, αλλά και ο σκοπός της ζωής του ανθρώπου, που είναι η θέωση δηλαδή η συμμετοχή του στη δόξα του Θεού.

            Με τη γέννηση του Χριστού η ανθρωπότητα έγινε μάρτυρας των θαυμαστών έργων της αγάπης του Θεού για τον  άνθρωπο. Η «καινή κτίση» δεν είναι πια ένα μακρινό προφητικό όραμα, αλλά ιστορική πραγματικότητα που πανηγυρίζουν οι άγγελοι του ουρανού, οι απλοϊκοί ποιμένες και τα άλογα ζώα.

            Οι δυνάμεις του κακού μάταια προσπάθησαν  να ματαιώσουν το σχέδιο της αγάπης του Θεού, αλλά και μετά από το σταύλο των ζώων  έλαμψεν ο ήλιος της δικαιοσύνης Χριστός και οι Άγγελοι «εν χορώ» δοξολογούσαν τον Κύριο της δόξας κι’ ανήγγειλαν το μεγάλο μήνυμα του Λυτρωτή για την επικράτηση της ειρήνης και τη καλής θέλησης μεταξύ των ανθρώπων.

            Ας ευχηθούμε τα φετεινά  Χριστούγεννα  να γίνουν απαρχή για μια   ουσιαστική σύνδεσή μας με την αναγεννημένη ανθρωπότητα που εγκαινίασε  ο Χριστός με τη γέννησή Του στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας.

            Πολλές χριστουγεννιάτικες ευχές στους επισκέπτες του ιστολογίου μας και σε όλους τους εν Χριστώ αδελφούς.

            π. γ. στ.  

Άγιος Γέροντας Σωφρόνιος _, Γράφει στην αδελφή του Μαρία : Αν ζητείτε το θέλημα του Θεού με απλότητα και ταπείνωση , ο Θεός μπορεί να μεταβάλει οποιαδήποτε κατάσταση ακόμη και την πιο αρνητική . Το παν εξαρτάται από τη σχέση μας με τον Θεό . Αν έχουμε εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του… Όταν αρχίζει κανείς να προσεύχεται , η ίδια η προσευχή θα του λύνει τις απορίες του.

 

Γράφει ο Αγιος Σωφρόνιος στην αδελφή του Μαρία :

 

Το εκκλησάκι μας δεν είναι μεγάλο. Σε αυτό δεν χωρούν ελεύθερα όλοι όσοι θέλουν. Το χρησιμοποιούμε εμείς, μια ομάδα προσώπων που ζούμε στην Αγία Γενεβιέβη του Δρυμού, και οι περισσότεροι είμαστε μοναχοί και μοναχές…

 

Στην εκκλησία μας μπορώ να λειτουργώ, χωρίς να υψώνω τη φωνή μου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί η εξάντληση της δυνάμεως στις εκφωνήσεις δεν είναι μόνο κουραστική αλλά και παρεμποδίζει την προσευχή. Η ψαλμωδία γίνεται με πολύ σιγανόν τρόπο. Οι άνθρωποι στέκονται όρθιοι , χωρίς να κινούνται. Δεν υπάρχει καμία σχεδόν κίνηση στην εκκλησία κατά τη διάρκεια των ακολουθιών .

 

Τόσο θαυμάσια ησυχία , ώστε να φαίνονται έπειτα σε όλους μας οι άλλες εκκλησίες υπερβολικά θορυβώδεις και ανήσυχες . Σε αυτή λοιπόν την εκκλησία διαβάζω και τις προσευχές εκείνες που σου στέλνω. Εκτός από την αναστάσιμη λειτουργία της Κυριακής , λειτουργώ δύο φορές την εβδομάδα , την Τρίτη και το Σάββατο : Στις οκτώ το πρωΐ κατά την τοπική ώρα ( η διαφορά μεταξύ μας είναι δύο ώρες· έτσι σε σας εκεί είναι δέκα η ώρα ). Αν θέλεις μπορείς κι εσύ τότε να συμμετέχεις στην ακολουθία μας νοερά.  Επιστολή 5

 

Ζω – μάλλον ζούμε – σε χώρο πολύ ήσυχο. Τόσο , που ακόμη και σε σύγκριση με την έρημο μου στον Άθωνα , εδώ εντρυφώ περισσότερο στην ηρεμία της φύσεως και της ησυχίας , ιδιαίτερα κατά τη νύκτα.  Επιστολή 8

 

Ευχαριστώ αδιάκοπα τον Θεό για τη θαυμαστή ησυχία που περιβάλλει το σπίτι και τον ναό μας . Το εκκλησάκι μας έγινε πολύ ωραίο , παρά τα μηδαμινά εκείνα μέσα που διαθέταμε και διαθέτουμε ακόμη…  Οι ακολουθίες γίνονται στην εκκλησία πάντοτε με κλειστό παράθυρο , δηλαδή σχεδόν σε απόλυτο σκοτάδι όταν τελούμε τον εσπερινό μας. Μόνο δύο κανδήλια είναι αναμμένα, και μπροστά από αυτά στέκονται επιπρόσθετα μικρά περιοριστικά διαφράγματα, ώστε το φως να μην κτυπά στα μάτια…

 

Βεβαίως κατά τη διάρκεια της Λειτουργίας αφήνουμε περισσότερο φως . Ηλεκτρικός φωτισμός , αλλά και αυτός υπολογισμένος , όσο είναι απαραίτητος , για να είναι δυνατή η ανάγνωση και η ψαλμωδία .  Να έχουμε τέτοια βαθειά ησυχία στην εκκλησία που επιτρέπει να τελούνται όλες οι ακολουθίες χωρίς να υψώνεται η φωνή , αλλά να προφέρονται οι λόγοι ( εκφωνήσεις και εκτενείς ) με φωνή συνηθισμένου διαλόγου που γίνεται σε δωμάτιο ,  είναι άκρως πολύτιμο προνόμιο.

 

Αν τελέσω τη λειτουργία , που διαρκεί δύο ως δυόμισι ώρες , όλη η υπόλοιπη ημέρα περνά κάπως σαν «σκιά» , σαν κάποια χλωμή ταινία. Σαν να μην έχω στα χέρια μου τη δύναμη να « στηριχθώ » κάπου . Ο νους γλιστρά , δεν προσκολλάται σε πράγματα, σε σκέψεις . Ωστόσο όμως αναγκάζω τον εαυτό μου να επικοινωνεί με τους ανθρώπους. « Αναγκάζω τον εαυτό μου », αλλά και αναγκάζομαι από τη ροή της ζωής… Δεν συνήθισα , δεν αφομοίωσα σχεδόν τίποτε από τη συνήθη ζωή των ανθρώπων .

 

Αισθάνομαι άβολος σε όλα , άπειρος σε όλα τα έργα μου. Κατά τη συνάντησή μου με τους ανθρώπους νιώθω λίγο «τεχνητός». Και αυτό , γιατί θέλω να έλθω σε πραγματική επικοινωνία μαζί τους , μολονότι κατά κάποιον τρόπο στις περιπτώσεις αυτές δεν έχω « πραγματικό » ενδιαφέρον για το αντικείμενο της συνομιλίας . Έτσι λοιπόν, σε μένα τον ίδιο η επικοινωνία αυτή προσφέρει λίγα , ενώ οι άλλοι πρέπει να πλήττουν μαζί μου…

 

Ζω οικειοθελώς αποκομμένος απ’ όλο τον σάλο του κόσμου · δεν πληροφορούμαι για οποιαδήποτε γεγονότα. Δεν έχω ούτε τηλέφωνο ούτε ραδιόφωνο , και βεβαίως ούτε τηλεόραση . Δεν γνωρίζω τίποτε απ’ όσα γίνονται σε όλο τον κόσμο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έκλεισα τα μάτια σ’ εκείνη τη μεγάλη τραγωδία που ζει όλος ο κόσμος. Νομίζω ότι είναι ακριβώς απαραίτητο να αποσυρθεί κάποιος από τα «μικροπράγματα» και τις «λεπτομέρειες», για να ζήσει εντονότερα και βαθύτερα την αληθινή ζωή των ανθρώπων, δηλαδή του Ανθρώπου.

***

Πριν από κάποιο διάστημα, όταν βρισκόμουν στον Άθωνα , ήμουν τόσο απασχολημένος με τη σκέψη μου σε άλλο επίπεδο του Είναι , ώστε δεν υπήρχε χώρος στο πνεύμα μου για καμία σκέψη για οποιαδήποτε άλλη τέχνη , εκτός από την «τέχνη» να προσεγγίσω τη θεία και αιώνια Αγάπη του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.  Ήδη όμως στην Ευρώπη , αφού έχασα την ησυχία της πολύτιμης ερήμου , χρειάστηκε σε μεγάλο βαθμό να παραδοθώ εντελώς στη Λειτουργία , αφήνοντας τις άλλες μορφές προσευχής ή περιορίζοντάς τες στο ελάχιστο.

 

Η περίσταση λοιπόν αυτή με οδήγησε στη μεγάλη επιθυμία να βρω στη συνείδησή μου και να πραγματοποιήσω τέτοιον ναό , τέτοιες «συνθήκες» για τη Λειτουργία , που έστω και σε μικρό βαθμό να εκφράζουν την πνευματική ουσία της Θείας αυτής Πράξεως.

***

Σωφρόνιος του Έσσεξ_

Ώ, τι εφιάλτης η επικαιρότητά μας!

Σχηματίζεται εικόνα φοβερής απομονώσεως όλων από όλους. Είναι αδύνατη η ήσυχη επαφή , και πουθενά σχεδόν δεν υπάρχει ήρεμο μέρος. Ο γενικός ρυθμός της ζωής είναι αφύσικα γρήγορος . Οι άνθρωποι χάνουν την ικανότητα για ήρεμη ανάπαυση , απλή φιλία , ανιδιοτελή επικοινωνία μεταξύ τους … Τόσο πολλοί πάσχουν από μοναξιά.

 

Οι παρατηρήσεις μου επάνω στους σύγχρονους ανθρώπους με οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι βολικότερο γι’ αυτούς να προσεύχονται στους ναούς, ιδιαίτερα κατά τη Λειτουργία. Η λειτουργική προσευχή με τη συχνή θεία μετάληψη αποτελεί το πλήρωμα…

 

Η Λειτουργία, αν βεβαίως βιώνεται με όλο το είναι μας, επιτρέπει να τη ζήσουμε ως αληθινά Θεία Πράξη, που περιλαμβάνει όχι μόνο αυτό τον ορατό κόσμο , αλλά και όλον εκείνον που άπειρα ξεπερνά τα όριά του . Μη εμβαθύνοντας στον χώρο αυτό ο άνθρωπος μπορεί εύκολα να περιπέσει στη συνήθεια που τον ερημώνει και τον νεκρώνει . Είναι απαραίτητο να αυξάνει αδιάκοπα στη γνώση του Θεού και να μην επιτρέψει να μετατραπεί η Λειτουργία σε λεπτομέρεια της ευσεβούς βιοτής μας.

 

Είμαι γενικά ευτυχής, γιατί τον χρόνο αυτό είχα σχετικά πολλές ώρες και ημέρες κατά τις οποίες ήμουν εντελώς μόνος. Τόσο πολύ αλλάζει τον άνθρωπο το να είναι μόνος. Τόσο επηρεαζόμαστε από την επίδραση κάθε πλάσματος που συναντούμε ! Ώ, θα μπορούσα βεβαίως να «κλείσω» την καρδιά μου και να μην μετέχω στα παθήματα των άλλων ή γενικά στα βιώματά τους , αν είναι ευτυχισμένοι ή δυστυχισμένοι. Αλλά η μοίρα μου δεν είναι να είμαι κλειστός. Από τις ανοικτές όμως πόρτες οι πάντες εισβάλλουν ελεύθερα …

***

Η εμπειρία της ερήμου με βοηθά στη διακονία μου . Αν εγώ ο ίδιος δεν γνώριζα τέτοια φτώχια , που για τις σύγχρονες ευρωπαϊκές χώρες είναι ασύλληπτη , δεν θα μπορούσα να συναντώ τους φτωχούς και εξουθενωμένους (και είναι η πλειονότητα από αυτούς που υπηρετώ ) με τέτοιον ειλικρινή σεβασμό για το πρόσωπό τους και κατανόηση των παθημάτων τους , που τώρα μου δίνονται . Στη σπηλιά , με τον γυμνό βράχο πάνω από το κεφάλι μου και γύρω μου , στην ήσυχη νύχτα , το πνεύμα μου ήταν ελεύθερο να βλέπει όλο τον κόσμο από τη στιγμή της δημιουργίας ως την έσχατη ώρα της ιστορίας , αλλά και εκείνον που προηγείται του κόσμου αυτού , και εκείνον που κείται πέρα από τα γήινα όρια του χρόνου .

 

Αν δεν είχα γνωρίσει στην έρημο την « πολυτέλεια » να συγκεντρώνεται η σκέψη μου στα κρίματα του ανθρώπου και το νόημα του ερχομού του στον κόσμο , δεν θα μπορούσαν να βοηθήσω τους διανοούμενους ανθρώπους ( και από αυτούς υπάρχουν επίσης πολλοί ) με λεπτή καρδιά , που αναζητούν διέξοδο από την κατάσταση που δημιουργήθηκε στον κόσμο για τους ίδιους και για όλη την ανθρωπότητα . Έτσι μένω τώρα στην κατάσταση της πιο βαθειάς ευγνωμοσύνης προς την Θεία Πρόνοια για εμένα · για τις δύσκολες ημέρες περισσότερο από τις εύκολες , διότι από τα παθήματα γεννιέται η σοφία .

***

Εγώ λοιπόν ζω όλη μου τη ζωή « εκτός του κόσμου » … Ζώντας στο « περιθώριο », μακριά από την άγρια θηριώδη αυτή ζωή , με φοβερόν πόνο στην καρδιά κράζω προς τον Ουρανό να κατεβεί ως το επίπεδο της γης με το υπέροχο μυστήριό του , να αγκαλιάσει όλους τους ανθρώπους που πραγματικά πάσχουν , να ανοίξει γι’ αυτούς άλλους ορίζοντες του Είναι , ώστε ο κάθε κόπος του ανθρώπου να γίνει ενθουσιώδης διαδικασία δημιουργίας .

***

Σωφρόνιος του Έσσεξ_ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ

Μόνο ζώντας τη Λειτουργία , όσο είναι δυνατό και προσιτό σε μας, με όλο το είναι μας , γινόμαστε βαθμηδόν ευαίσθητοι σε πολλά πού περνούν απαρατήρητα από όσους δεν γνωρίζουν τον Χριστό και δεν Τον αγαπούν και δεν ζουν στο πνεύμα των εντολών Του…

 

Ζω ήδη μέσα στο ράσο εξήντα επτά χρόνια, και κάθε φορά η Λειτουργία είναι γιά μένα κάτι νέο, μοναδικό ! Είναι αδύνατον να την συνηθίσουμε ! Και όταν βρίσκουμε ανάπαυση στη βαθειά καρδιά μας από την εγγύτητα του Θεού, τότε βεβαίως μας είναι ευκολότερο να υπηρετήσουμε τούς ανθρώπους. Θα ήθελα λοιπόν και εσείς να μιλάτε με καρδιά γεμάτη από ευγνωμοσύνη προς τον Χριστό, γιά το ότι βρήκε τρόπο να ενωθεί μαζί μας.

 

Προσπαθείστε να ζείτε κάθε φορά πιο βαθιά αυτό που ζούσε ο Χριστός κατά το Μυστικό Δείπνο , όταν εγκαθίδρυσε το μεγάλο αυτό μυστήριο που είναι η θεία Ευχαριστία .

 

Τότε η λειτουργία θα αποβεί σωτήρια όχι μόνο για σας , αλλά και για όσους συμμετέχουν σ’ αυτή. Δεν ανήκει μόνο στους ιερείς να ζουν στην καρδιά τους τα παθήματα του Χριστού για τον κόσμο… Καθετί που υπάρχει , υπάρχει γιατί ο Θεός το σκέπτεται. Ο Θεός σκέπτεται τον κόσμο και ο κόσμος υπάρχει . Αν ζητείτε το θέλημα του Θεού με απλότητα και ταπείνωση , ο Θεός μπορεί να μεταβάλει οποιαδήποτε κατάσταση ακόμη και την πιο αρνητική .  Το παν εξαρτάται από τη σχέση μας με τον Θεό . Αν έχουμε εμπιστοσύνη στην πρόνοιά Του…

 

Τέτοιος οφείλει να είναι ο χριστιανός. Ένα «καλώδιο υψηλής τάσεως», πάνω στο οποίο μπορεί να καθίσει ένα πουλάκι χωρίς να πάθει την παραμικρή ζημία, αλλά μέσα από το οποίο περνά ενέργεια ικανή να κάνει ολόκληρο τον κόσμο να εκραγεί. Ιδού με ποιόν τρόπο εγγίζουμε την αιώνια Βασιλεία του Χριστού.

 

Πώς μπορούμε να γνωρίσουμε τον Θεό « καθώς εστι » ; Ο Χριστός μας δείχνει την οδό παροτρύνοντάς μας να παραμένουμε στην αγιότητα για να μη βλάπτουμε τον πλησίον, να προτιμούμε τους άλλους από τον εαυτό μας, να μην επιδιώκουμε να τους εξουσιάζουμε.

Οφείλουμε να πεθάνουμε για τον εαυτό μας, για να ζήσουν οι άλλοι.

 Για ν’ αλλάξουμε τη ζωή μας, χρειάζεται άσκηση · χρειάζεται να μάθουμε να μεταθέτουμε το πνεύμα μας από τα κοινά και εμπαθή πράγματα προς τον Θεό… Η άσκησή μας, αθέατη στους άλλους, παραμένει με όλη της τη δύναμη μπροστά στα μάτια τού Θεού.

 

Πώς να περάσουμε μια μέρα χωρίς αμαρτία , δηλαδή αγία ; Να το καθημερινό πρόβλημά μας.  Πώς να μεταμορφώσουμε το είναι μας , το φρόνημα , τα αισθήματα , τις ίδιες τις φυσικές αντιδράσεις μας , ώστε να μην αμαρτήσουμε ενάντια στον Ουράνιο Πατέρα μας , στον Χριστό , στο Άγιο Πνεύμα, στην ανθρώπινη υπόσταση, στον αδελφό μας και σε κάθε πράγμα σ’ αυτή τη ζωή ;

« Καταξίωσον , Κύριε , εν τη ημέρα ταύτη αναμαρτήτους φυλαχθήναι υμάς ».  Πολλές φορές επανέλαβα αυτή την προσευχή της Εκκλησίας. Η επί γης αναμάρτητη ζωή μας ανοίγει τις πύλες του Ουρανού. Δεν είναι ο πλούτος των γνώσεων που σώζει τον άνθρωπο. Είναι η αναμάρτητη ζωή που μας προετοιμάζει για τη ζωή με τον Θεό στον μέλλοντα αιώνα. Η χάρη του Αγίου Πνεύματος μας διδάσκει τις αιώνιες αλήθειες κατά το μέτρο που ζούμε σύμφωνα με τις εντολές : « Αγαπήσεις τον Θεό σου, τον Δημιουργό σου, με όλο το είναι σου και αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν » . Ναι, κρατείτε πάντοτε αυτές τις εντολές.

Όταν αρχίζει κανείς να προσεύχεται, η ίδια η προσευχή θα του λύνει τις απορίες του.

« Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς ». Όταν λέμε την προσευχή αυτή , συνάπτουμε με τον Χριστό μια προσωπική σχέση , που ξεπερνά τη λογική . Η ζωή του Χριστού εισχωρεί σιγά-σιγά μέσα μας .

Μείνετε στην προσευχή, μείνετε στον αγώνα, να περάσετε τη μέρα σας χωρίς αμαρτία. Όλα τα υπόλοιπα θα δοθούν από τον Ίδιο τον Θεό.

Μεταβάλλετε ό,τι οφείλετε να κάνετε σε προσευχή.

Για να φυλάξουμε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος , οφείλουμε ν’ απέχουμε από κάθε λογισμό που δεν αρέσει στον Θεό , μας λέει ο Γέροντας Σιλουανός. Ιδού το έργο μας. Ιδού η πνευματική μας καλλιέργεια. Εφόσον πρόκειται για την αιώνια σωτηρία, αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Αρχίζουμε και ξαναρχίζουμε χωρίς τέλος.

Μηχανευθείτε τρόπους να είστε με τον Θεό !

 

Είπα στην αδελφότητα να κρατήσει στην Μονή πρώτα και κύρια τη Θεία Λειτουργία .

Γράφει ο Γέροντας Σωφρόνιος στο βιβλίο του : « ότε ήμην εν τη ερήμω ( στο σπήλαιο της Αγίας Τριάδος ) και ετέλουν μόνος την Λειτουργίαν , έχων μετ’ εμού μόνον ένα μοναχόν – όστις ήρχετο, ίνα απαντά εις τας δεήσεις των εκτενών, αναγινώσκη τον Απόστολον και παρέχη την λοιπήν αναγκαίαν συμμετοχήν , εις τόπον λαού – τότε ούτε εγώ ούτε ο μοναχός εκείνος ησθάνθημεν ποτε έλλειψιν τινα :  Άπας ο κόσμος ήτο εκεί μεθ’ ημών · ο κόσμος και ο Κύριος · ο Κύριος και η αιωνιότης ».

Η προσευχή είναι ανεκτίμητον δώρον του ουρανού , απαιτεί όμως αφ’ ημών «σχολήν».

Χάριν της συναντήσεως μετά του Ζώντος Χριστού δεν είναι καθ’ υπερβολήν δύσκολον να αρνηθώμεν τας δελεαστικάς απολαύσεις και να προτιμήσωμεν παντός άλλου την μετ’ Αυτού συνομιλίαν. Εδόθη εις εμέ το εξαίρετον τούτο προνόμιον , τολμώ να είπω , η μακαριότης , ήτις έφθασεν εις την μεγίστην αυτής έντασιν εν τη ερήμω.

Η ασκητική έννοια «έρημος» δεν αναφέρεται εις γεωγραφικόν τόπον, αλλά εις τρόπον ζωής : Είναι η απομάκρυνσις από των ανθρώπων, κατά την οποίαν ουδείς βλέπει ή ακούει τον ασκητήν, ουδεμία ανθρωπίνη εξουσία ασκείται επ’ αυτού, και ο ίδιος ουδένα εξουσιάζει.

Η ελευθερία αύτη είναι απαραίτητος δια την πλήρη κατάδυσιν του πνεύματος, αλλά και όλης της υπάρξεως ημών, εις την Θείαν σφαίραν. Τότε είναι δυνατόν να μεταδοθή εις ημάς η υπερτέρα πασών των αξιών της γης Θεία απάθεια. Εν αυτή ο άνθρωπος ουδόλως διανοείται υπεροχήν έναντι του αδελφού αυτού. Ουδόλως επιδιώκει τιμήν, δόξαν, έτι μάλλον, υλικόν πλούτον. Ώ, ο θετικός ορισμός της αληθούς ελευθερίας δεν δύναται να εκφρασθή δια λόγων ! Δεν εννοώ δια ποίον λόγον η Θεία συγκατάβασις ευδόκησε να ζήσω εν τη ερήμω την « ελευθερία των τέκνων του Θεού » (Ρωμ. η’ 21).

Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ), Οψώμεθα τόν Θεόν καθώς εστί, Η’ ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Βγάλτο μια εκτύπωση, κόλλα το στο γραφείο και στο ψυγείο σου να το βλέπεις καθε μερα, θες δεν θες...

 

ΤΙΠΟΤΑ δεν είναι δικό σου.

ΤΙΠΟΤΑ δεν κρατάει για πάντα.

Τι σε κάνει να νομίζεις πως ήρθες για να μείνεις για πάντα εδω;;;

ΤΙΠΟΤΑ.

Και αν έχεις τραπεζικούς λογαριασμούς γεμάτους;

Και αν έχεις όμορφο αμάξι;

Και αν έχεις παλάτια;

Ντουβάρια και σίδερα όλα.

Και αν έχεις ομορφιά;

‘Ολοι είχαν κάποτε, απο λιγη εως πολλή ομορφιά.

Κάποτε.

Μά έφυγαν ξαφνικά και τα άφησαν ολα στη μέση.

Δεν εχεις ζέστες σχέσεις;

Φρόντισε να φτιάξεις!

Δεν δινεσαι σε κάποιον;

Κοιταξε να αρχίζεις να δινεις και να δίνεσαι! Ειναι ο πιο συντομος τροπος να παίρνεις και να γεμιζεις!

Δεν ξερεις τι ειναι προσευχή;;

Φρόντισε να μαθεις!

Βρες δασκαλο προσευχής και βαλτην με πειθαρχεία στην καθημερινότητα σου.

Δεν εχεις χρόνο;

24 ωρες εχει η μερα. Δεν μπορείς να τις κανεις 25.

Μπορεις ομως να βαλεις ζωντάνια στον χρονο σου.

Μπορεις να φτιάξεις κενα μεσα στη μερα σου και να τα γεμίζεις με ερωτικά πράματα για σενα.

Την ψυχούλα σου κοίταξε.

Γι’ αυτήν πάλεψε και αυτήν φρόντιζε να κρατήσεις καθαρή.

Αυτήν πρόσεχε μην χάσεις.

Είναι το μόνο πράγμα που θα πάρεις φεύγοντας.

 

 Dr Γρηγόρης Βασιλειάδη

Η μοναδική δύναμη του Ντοστογιέφσκι βρίσκεται βέβαια στην ανθρωπογνωσία του που τείνει να διψά την θεογνωσία.

 

Και η ανθρωπογνωσία του συνίσταται στο να μπορεί να γράφει για τις νευρώσεις, τις ψυχώσεις, τους δαίμονες, τα πυρετώδη πάθη των άρρωστων και αμαρτωλών ηρώων του. Ο Ρασκόλνικωφ, ο Σταυρόγκιν, ο Μίτια Καραμαζώφ, η Γκρούσενκα αιματοκυλιούνται και αυτομαστιγώνονται σε μια άυπνη πάλη με τον σκοτεινό εαυτό. (O Τολστόι συνήθιζε να λέει ότι ο Ντ. ειναι σπουδαίος αλλά όλοι οι ήρωές του είναι σχιζοφρενείς...)

Είναι σίγουρα πλάσματα αυτοβασανιζόμενα γεμάτα μεγάλες οι μικρές ιδέες που τους τυρρανούν. Σα βδέλλα που ρουφάει το αίμα, ο κόσμος τούτος τούς στενεύει υπερβολικά την υψηλή θεία τους προέλευση. Επιθυμώντας να αγαπήσουν μισούν.

Θα τους σώζει μόνο η αγάπη, η θεία χάρις, ένας φορέας θείας χάριτος όπως η Σόνια, ο πρίγκιπας Μίσκιν, ο Αλιόσα, ο Ζωσιμάς. Κανείς, κανείς άλλος συγγραφέας εντέλει δεν έχει τέτοια συνεπή θεματολογία! Μας ελκύει συνειδητά, και πιο πολύ ασυνείδητα, διότι αυτή είναι η θεματολογία της ύπαρξης.

 Μάρω Βαμβουνάκη

 

Ο Χρήστος Γιανναράς σχολιάζει μετά την παρουσίαση του βιβλίου του "τα καθ' εαυτόν" και συζητά με το κοινό.

 

Χριστέ μου δεν ξέρω να διαβάζω...

 

Κάποτε, σ’ ένα εκκλησιαστικό βιβλιοπωλείο μπήκε μια γριούλα για να ψωνίσει! Κατευθύνθηκε προς τον υπάλληλο του βιβλιοπωλείου και ζήτησε την Καινή Διαθήκη! Ο υπάλληλος πρόθυμος, την εξυπηρέτησε αμέσως! Στο κατάστημα εκείνη τη στιγμή έτυχε να βρίσκεται και κάποιος ιερέας! Βλέποντας την γριούλα να αγοράζει την Καινή Διαθήκη αναρωτήθηκε αν την ήθελε για την ίδια ή για κάποιον άλλον, καθώς την θεώρησε αρκετά μεγάλη για να ξέρει να διαβάζει! Πήρε το θάρρος λοιπόν, και την ρώτησε:
- Γιαγιάκα, για σένα την θέλεις την Καινή Διαθήκη;
- Μάλιστα, πάτερ μου, απάντησε εκείνη!
- Αλήθεια; Ξέρεις να διαβάζεις;
- Όχι! Απάντησε η γριούλα, εντελώς φυσιολογικά!
- Και τότε τι θα την κάνεις την Καινή Διαθήκη αν δεν μπορείς να την διαβάσεις; την ξαναρώτησε ο ιερέας!
- Να παιδί μου, του απάντησε η γριούλα! Την κρατάω αγκαλιά, πάω μπροστά στην εικόνα του Χριστού, του δείχνω την Καινή Διαθήκη και του λέω:
“Χριστέ μου δεν ξέρω να διαβάζω, αλλά ότι λες σε αυτό το βιβλίο, βάλτο εδώ μέσα” και με ένα ελαφρύ χτύπο του χεριού της, έδειξε την καρδιά της..

amethystos: Χριστέ μου δεν ξέρω να διαβάζω...

Τηλεμαραθώνιος Αγάπης, Μη το χάσεις!!!!

 

Αργή Δοξολογία Ήχος α΄, Πέτρου Μπερεκέτου Χορός Ενορίας Αγ. Νικολάου Αρετσούς Θεσ.

 

Μελίσματα Ψαλτικής (Δημήτριος Γ. Παπάνης)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ 2024

 

Σε τι, αλήθεια, δίνουμε αξία;

 

Πολλές αφορμές βρίσκουμε να προβληματισθούμε πάνω στα πράγματα στα οποία ο άνθρωπος της εποχής μας δίνει αξία. Απίθανη αφορμή σχετικού προβληματισμού το πολυσυζητημένο έργο με τον τίτλο
«Comedian” του Ιταλού καλλιτέχνη Maurizio Cattelan, που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων το 2019.Το έργο αποτελείται από μια… μπανάνα, κολλημένη στον τοίχο με κολλητική ταινία.

            Ο αγοραστής τότε, που πλήρωσε 120.000 δολάρια για  να αποκτήσει το συγκεκριμένο «έργο τέχνης», έλαβε μια μπανάνα, ένα ρολό κολλητική ταινία, πιστοποιητικό αυθεντικότητας και ένα φυλλάδιο… οδηγιών για την εγκατάσταση του έργου. Και μολονότι βέβαια τα υλικά προβλεπόταν να αντικαθίστανται σε κάθε παρουσίαση, διευκρινιζόταν ότι η ουσία της τέχνης παρέμενε αναλλοίωτη…

            Το πολυσυζητημένο αυτό έργο τέχνης  επανέρχεται σήμερα  στην επικαιρότητα, χάρη σε μια νέα δημοπρασία του από τον παγκοσμίου φήμης Οίκο Δημοπρασιών Sotheby’ s. Η δημοπρασία ήταν προγραμματισμένη για τις 20 Νοεμβρίου, και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν γνωρίζουμε την τιμή που «έπιασε» το έργω του Ιταλού καλλιτέχνη. Γνωρίζουμε όμως την εκτίμηση του παραπάνω Οίκου, που υπολογίζει την τιμή πώλησης κάπου μεταξύ του ενός και του ενάμιση εκατομμυρίου ευρώ…. Μήπως, αληθινά, αξίζει,  να προβληματισθούμε γύρω από αυτά στα οποία δίνουμε αξία; Όσον αφορά την έννοια της τέχνης, εκεί πια και οι προβληματισμοί ακόμα μοιάζουν  να περιττεύουν. Αρκεί να θυμηθούμε ότι κατά την έκθεση του έργου το2019 ένας άλλος καλλιτέχνης  είχε αφαιρέσει τη μπανάνα από τον τοίχο, την είχε ξεφλουδίσει και την  είχε φάει δημόσια, βαπτίζοντας την ενέργειά του ως μια νέα μορφή εικαστικής παρέμβασης.

            «ΖΩΗ», τ. 4395

Έκανε μαρτυρική πορεία 700 χιλιομέτρων, άρρωστος και βασανισμένος σε υψόμετρο πάνω από 1000 μέτρα (!)

 

Η μαρτυρική πορεία και το τέλος του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Βασανιζόμαστε τον περισσότερο χρόνο της ζωής μας πασχίζοντας να αρέσουμε στους άλλους, κι αυτό μας οδηγεί σε επίγεια κόλαση. Στον αντίποδα κάποιοι βασανίζονται οδυνηρά για να αρέσουν στον Θεό, έστω κι αν αυτό στοιχίζει την καθημερινή τους ηρεμία ή ακόμη και την ζωή τους. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι ανάμεσα στους δεύτερους.

Ο διδάκτωρ Θεολογίας Αθ. Μουστάκης αναφέρεται στο θαρραλέο κήρυγμά του, στα βάσανα και στις τελευταίες μέρες του.

Όταν οι ανθρώπινες εντολές δεν συμφωνούν με τις εντολές του Θεού, τότε ο χριστιανός δεν πρέπει να έχει καμιά αμφιβολία. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τόλμησε κι εναντιώθηκε στην αρχή του κόσμου τούτου. Δεν είχε αμφιβολία για τον λόγο, αλλά και τις πράξεις του!

Καμιά! Το θαρραλέο κήρυγμά του είχε προκαλέσει αντιδράσεις, από ανθρώπους που θίγονταν τα συμφέροντά τους εκείνη την εποχή στις αρχές του 4^ου αιώνα και τον θεωρούσαν εχθρό τους, και δημιουργήθηκε έντονο κλίμα εναντίον του. Ιδιαίτερες αντιδράσεις προκάλεσε ο ελεγκτικός του λόγος στο περιβάλλον της Αυτοκράτειρας Ευδοξίας και στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο, ο οποίος έκανε στόχο ζωής την εξόντωσή του. Τελικά συνήλθε σύνοδος παρωδία, η οποία τον καθήρεσε, αλλά λόγῳ της αντιδράσεως του λαού, σύντομα επανήλθε στον θρόνο του. Οι εχθροί του όμως δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται για την εκ νέου αποπομπή του από την Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και για την βιολογική του ακόμη εξόντωση. Πράγματι, μετά από λίγο, ήρθε και η ώρα της οριστικής εξορίας του Αγίου.

Όταν κάποιος ακολουθεί τον δρόμο του Θεού είναι σαν να μπαίνει σε ναρκοπέδιο. Αυτή η εξορία νομίζω ότι είναι και η τελική! Αυτή που τον οδήγησε στον θάνατο.

Πράγματι! Ο Άγιος Ιωάννης δεν σταμάτησε. Ήταν ανυποχώρητος. Συνέχισε να ασκεί έντονη κριτική προς την Αυτοκράτειρα Ευδοξία, τα όργανα της οποίας μετά από συκοφαντίες, και αφού παρά τις προσπάθειές τους δεν πέτυχαν να τον δολοφονήσουν, τον έδιωξαν από τον Οικουμενικό Θρόνο.

Βρισκόμαστε στο έτος 406. Οι εχθροί του Αγίου Ιωάννου έχουν απομακρύνει τον ιεράρχη από τον Πατριαρχικό Θρόνο και την Κωνσταντινούπολη και τον έχουν μεταφέρει στη Βιθυνία και τη Νίκαια, όπου περιμένει να ορισθεί ο τόπος της εξορίας του.

Βρισκόμαστε στο καλοκαίρι του 406. Πολλοί από όσους τον υποστήριζαν συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν στη Χαλκηδόνα, ενώ άλλοι συλλαμβάνονταν διαρκώς και πιέζονταν να αποκηρύξουν τον Άγιο. Ήδη οι επίσκοποι που ήταν εχθροί του είχαν χειροτονήσει ως Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη τον πρεσβύτερο Αρσάκιο, έναν ευλαβή αλλά απαίδευτο και άπραγο γέροντα που παρέμεινε στον Πατριαρχικό Θρόνο μόνο λίγους μήνες, από τις 27 Ιουνίου μέχρι τις 11 Νοεμβρίου του 405. Τον Μάρτιο του 406 τον διαδέχθηκε ο σκληρός διώκτης του Αγίου, ο Αττικός.

Τον Ιούλιο του 406 ο αυτοκράτορας Αρκάδιος όρισε την Κουκουσό της Αρμενίας, ως τόπο εξορίας του Αγίου. Η απόσταση από τη Νίκαια είναι περισσότερο από 700 χιλιόμετρα.

Κατά την περίοδο που βρισκόταν στη Νίκαια ο Άγιος ανέκτησε κάπως τις δυνάμεις του και ασχολήθηκε με την ιεραποστολή στη Φοινίκη, στην Αραβία και την Κύπρο, ενισχύοντάς την με χρήματα αλλά κυρίως με δοκιμασμένους και ικανούς ιερείς.

Ιεραποστολή

Παράλληλα, ενδιαφέρθηκε για την ιεραποστολή στην Περσία και έκανε προσπάθειες για τον εκχριστιανισμό των Γότθων.

Όσο εισχωρούσαν προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας οι συνθήκες επιδεινώνονταν. Μεγάλο υψόμετρο, καύσωνας την ημέρα, δριμύ ψύχος τη νύκτα, πολύωρη πεζοπορία. Ευτυχώς, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, πέρα από τον κόπο και τις κακουχίες, πολλοί ήταν αυτοί που έδειχναν την αγάπη τους προς τον Άγιο. Θλίψη τον περίμενε στην Άγκυρα όπου ο επίσκοπος Λεόντιος τον υποδέχθηκε εχθρικά.

Η κατάσταση έγινε τραγική μέχρι να φτάσουν στην Καισάρεια, καθώς πέρα από τις κακουχίες τον Άγιο βασάνιζε υψηλός πυρετός. Αν και διαδιδόταν ότι ο επίσκοπος της πόλεως Φαρέτριος τον περίμενε με χαρά, η πραγματικότητα ήταν εντελώς διαφορετική. Πάντως, και εκεί τον υποδέχθηκαν πολλοί χριστιανοί με αγάπη όταν μισοπεθαμένος έφτασε στην πόλη τους.

Δέχθηκε πόλεμο

Η στάση του επισκόπου δεν ήταν η καλύτερη! Δυστυχώς τον αγνόησε επιδεικτικά και τον ανάγκασε να καταλύσει στο άκρον της πόλεως, σε κάποιο σπίτι που του παρεχώρησαν. Εκεί δέχθηκε τις φροντίδες ικανών ιατρών και ανέλαβε κάπως δυνάμεις. Παρέμενε κλινήρης, αλλά οι επιθέσεις κακόβουλων και φανατικών, που υποκινούνταν από τον επίσκοπο Φαρέτριο, δεν τον άφηναν στιγμή ήσυχο, καθώς πολλοί από αυτούς έμπαιναν ακόμη και στο κατάλυμά του για να τον απειλήσουν ώστε να φύγει, όσο το δυνατό γρηγορότερα, από την πόλη τους.

Τελικά, μετά από όλη την πίεση που δέχθηκε και παρά τους κινδύνους των ληστών της περιοχής, αποφάσισε να φύγει. Ο Φαρέτριος όμως και πάλι έστειλε τον πρεσβύτερο Ευήθιο, ο οποίος πήγε στο κατάλυμα του Αγίου έξω από την πόλη και τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την περιοχή την ίδια ώρα, μεσάνυκτα, χωρίς σελήνη.

Οι απίστευτες ταλαιπωρίες, η παραμονή στην Κουκουσό και οι 240 επιστολές που έστειλε σε Ανατολή και Δύση

Απίστευτη σκληρότητα απέναντι σε έναν επίσκοπο, ασθενή και γέροντα, και, αν σκεφτούμε ότι στην Καισάρεια υπάρχει μεγάλο υψόμετρο, οι συνθήκες θα ήταν οδυνηρές.

Για να πάρουμε μία γεύση των συνθηκών που αντιμετώπιζε ο Άγιος αρκεί να σας πω ότι η περιοχή της Καισάρειας έχει υψόμετρο μεγαλύτερο από 1.100 μέτρα, ενώ σε κάποια σημεία ξεπερνά τα 1.400.

Άρρωστος

Με πολλή δυσκολία, λοιπόν, σηκώθηκε νύχτα, άρρωστος και βασανισμένος. Τον υποβάσταζαν και άρχισε η φοβερή πεζοπορία σε δρόμο ανώμαλο, στην περιοχή του δύσβατου και φοβερού Ταύρου. Η πορεία του υπήρξε μαρτυρική, αλλά επιτέλους, στις 20 Σεπτεμβρίου, έφθασε στην Κουκουσό (υψόμετρο 1350 μ.). Το ταξίδι των 700 περίπου χιλιομέτρων είχε διαρκέσει 70 ημέρες.

Ευτυχώς, με τη χάρη του Θεού, στην Κουκουσό τον υποδέχθηκαν με αγάπη και τον φρόντισαν καλά. Μάλιστα, ο ευγενής γαιοκτήμονας Διόσκορος του προσέφερε το σπίτι του για διαμονή.

Ακούραστος

Ο Άγιος, απλός και ταπεινός, σημειώνει στις επιστολές του, γι᾿ αυτή την περίοδο, ότι ήταν χίλιες φορές πιο ευχαριστημένος στον τόπο της εξορίας από τη μαρτυρική πεζοπορία. Με αυτόν τον τρόπο ήθελε να αποφύγει τη σχεδιαζόμενη αλλαγή του τόπου εξορίας.

Κατά την παραμονή του στην Κουκουσό δεν σταμάτησε να δέχεται φίλους, πιστούς, κληρικούς και λαϊκούς, από τα γύρω μέρη, αλλά και την πατρίδα του την Αντιόχεια, η οποία βρισκόταν σε απόσταση 250 περίπου χιλιομέτρων και οι κάτοικοί της δεν τον ξεχνούσαν ποτέ.

Μέχρι την έλευση του χειμώνα δεν σταμάτησε να φροντίζει τους πάντες, να παρηγορεί τους φίλους του στην Κωνσταντινούπολη και να μεριμνά για την ιεραποστολή. Με την έναρξη της περιόδου του ψύχους οι αρρώστιες επανήλθαν, πυρετός, εμετοί, στομαχόπονοι, κεφαλαλγίες και αϋπνίες.

Παρά την κατάσταση αυτή δεν σταμάτησε να ζητεί με επιστολές, σε ανατολή και δύση, να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που είχε δημιουργήσει η αντίθετή του ομάδα με σύγκληση Μεγάλης Συνόδου, η οποία θα έπαιρνε μία θέση βασισμένη στην ορθή κρίση και όχι στην κακία, την εμπάθεια και τις προσωπικές εχθρότητες.

Κατά τη διάρκεια της εξορίας του ακούραστος έγραψε περίπου 240 επιστολές. Σε αυτές διηγείται τις ταλαιπωρίες του και με ανακούφιση δεν σταματά να γράφει το περίφημο «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν». Αντί να τον ενισχύουν, με πίστη ενισχύει τους πάντες.

Μάλιστα, στην Κουκουσό, συνέταξε και δύο έργα στα οποία υποστηρίζει ότι οι δυσκολίες είναι μία άριστη αφορμή που δίνεται στον καθένα μας για πνευματική πρόοδο.

Ο ένας φρουρός του φερόταν σκληρά γιατί, αν πέθαινε στον δρόμο, θα πληρωνόταν καλά!

Όλο αυτό θυμίζει την ρήση του Ορθόδοξου μοναχού Στάινχαρτ: “Να μας φυλάει ο Θεός από τυράννους οργισμένους και βαρβάρους, οι οποίοι επειδή δεν πιστεύουν τελικά στον Θεό, νομίζουν πως είναι οι ίδιοι Θεοί”. Τέτοιοι άνθρωποι τον τυράννησαν;

Τέτοιοι ακριβώς. Παρά την απομόνωση και τα βάσανα οι εχθροί του Αγίου δεν ησύχαζαν. Ο αυτοκράτορας Αρκάδιος, υπέγραψε διάταγμα που άλλαζε τον τόπο εξορίας του στην Πιτυούντα, την περιοχή μιας βάρβαρης φυλής, των Τζάνων, στους πρόποδες του Καυκάσου, στην περιοχή της σημερινής Αμπχαζίας, στην ανατολική ακτή του Ευξείνου Πόντου. Εκεί δεν θα μπορούσαν να τον βρουν και να επικοινωνήσουν μαζί του οι φίλοι του. Βέβαια, κρυφή ελπίδα των εμπνευστών αυτής της μετακίνησης ήταν να πεθάνει ο Άγιος κατά το ταξίδι των 1.500 χιλιομέτρων περίπου, όλο σχεδόν επάνω σε βουνά.

Την συνοδεία αποτελούσαν ο Άγιος και δύο φρουροί στρατιώτες. Ο ένας φρουρός μάλιστα φερόταν στον Άγιο με ιδιαίτερη σκληρότητα, αφού θα είχε μεγαλύτερη αμοιβή αν ο κρατούμενος πέθαινε στον δρόμο.

Τον έσυραν!

Πορεύθηκαν προς τη Σεβάστεια. Παρά την κατεστραμμένη υγεία του και την απίστευτη εξάντληση έπρεπε να βαδίζει περίπου 20 χιλιόμετρα την ημέρα. Συχνά βάδιζε μέσα στην παγωμένη βροχή, ακάλυπτος. Σύντομα άρχισαν και πάλι ρίγη, πυρετοί και πονοκέφαλοι. Οι στρατιώτες δεν του επέτρεπαν να αναπαυθεί ή να δεχθεί οποιαδήποτε περίθαλψη.

Μόλις ξημέρωσε ο Άγιος ζήτησε από τους φρουρούς του να μην ξεκινήσουν ή τουλάχιστον να ξεκινήσουν κατά το μεσημέρι, ώστε να προλάβει λίγο να αναπαυθεί και να μειωθεί το ψύχος της νύκτας, αλλά εκείνοι, με απίστευτη βιαιότητα, τον έσυραν στον δρόμο και τον υποχρέωσαν να βαδίσει προς την Νεοκαισάρεια.

Μετά από 5 περίπου χλμ. οι φρουροί πείσθηκαν ότι ο Άγιος δεν μπορούσε να κάνει ούτε βήμα παραπάνω και τον βοήθησαν να επιστρέψει στον ναό. Ζήτησε από τον πρεσβύτερο του ναού του μάρτυρος Βασιλίσκου να του αλλάξει ενδύματα, μοίρασε τα λιγοστά του υπάρχοντα, κοινώνησε, προσευχήθηκε, είπε για μία ακόμη φορά το «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν» προσθέτοντας το «Ἀμήν» και παρέδωσε το πνεύμα του στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 407. Ενταφιάστηκε στον ναό του μ. Βασιλίσκου, όπου εκοιμήθη.

Βέβαια, σιγά σιγά, φανερώθηκε ο παράνομος πόλεμος που του ασκήθηκε και το 438, επί Πατριάρχου Πρόκλου, το Ιερό Λείψανό του επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη μέσα σε πανηγυρισμούς του λαού και τοποθετήθηκε στον Θρόνο του. Εν συνεχείᾳ τοποθετήθηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων με τιμές. Ανάμνηση του γεγονότος εορτάζουμε, στις 27 Ιανουαρίου κάθε χρόνου. 

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

https://amfoterodexios.blogspot.com/