Κυριακή 30 Απριλίου 2017

Ιερουσαλήμ, η Αγία Πόλη (Φωτεινά Μονοπάτια, Β’ κύκλος, Επεισόδιο 1o)


(Β’ κύκλος) Επεισόδιο 1ο (9/4/17): «Ιερουσαλήμ, η Αγία Πόλη»

Νέα σειρά ντοκιμαντέρ «Φωτεινά Μονοπάτια» από την ΕΡΤ2 - 2017.

Η σειρά ντοκιμαντέρ «Φωτεινά Μονοπάτια» επιστρέφει στη συχνότητα της ΕΡΤ2, με νέα επεισόδια. Η αυλαία του νέου κύκλου της σειράς ανοίγει την Κυριακή των Βαΐων 9 Απριλίου 2017 στις 10:30 το πρωί, μ’ ένα οδοιπορικό στην Ιερουσαλήμ, την Αγία Πόλη.

Στην Αγία Γραφή είναι γνωστή με το όνομα Σαλήμ. Σημαίνει η πόλη της Ειρήνης. Η Ιερουσαλήμ, είναι η πόλη που δέχτηκε την παρουσία του Θεού. Είναι η Αγία Πόλη, με τον επίγειο και ουράνιο χαρακτήρα. Στην πόλη αυτή, ξετυλίγεται η ιστορία χιλιάδων χρόνων. Στην Αγία Γη, έζησαν προφήτες και εδώ γεννήθηκε, έζησε, δίδαξε, σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Ιησούς Χριστός.

Ο φακός της εκπομπής ακολουθεί τα βήματα του Ιησού Χριστού στους Αγίους Τόπους και καταγράφει τα αρχαιότερα προσκυνήματα της Αγίας Γης των Ιεροσολύμων: το όρος των Ελαιών, τον κήπο της Προδοσίας, τη φυλακή του Χριστού, τον Γολγοθά, καθώς και τον Τάφο της Παναγίας, στη Γεθσημανή.

Τα «Φωτεινά Μονοπάτια» βρέθηκαν στο κέντρο της Γης, στο κέντρο της Χριστιανοσύνης, στο Ναό της Αναστάσεως και στον Πανάγιο Τάφο.

Για τη μακραίωνη ιστορία των Πανάγιων Προσκυνημάτων μιλούν στην Ελένη Μπιλιάλη, ο Γέρων Αρχιγραμματεύς του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίνης κ.Αρίσταρχος, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, ο Γέρων σκευοφύλαξ του Παναγίου Τάφου Αρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως κ. Ισίδωρος, καθώς και η επικεφαλής της Διεπιστημονικής Ομάδας ΕΜΠ Αποκατάστασης του Παναγίου Τάφου, Τώνια Μοροπούλου.

Παρουσίαση-ιδέα-σενάριο: Ελένη Μπιλιάλη.

Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Σαλαπάτας.

Διεύθυνση παραγωγής: Παναγιώτης Ψωμάς.

Επιστημονική σύμβουλος: Δρ. Στέλλα Μπιλιάλη.

Δημοσιογραφική ομάδα: Κώστας Μπλάθρας, Ζωή Μπιλιάλη.

Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιάννης Σαρηγιάννης.

Εικονολήπτης: Κώστας Βάγιας.

Ηχολήπτης: Κωνσταντίνος Ψωμάς.

Μουσική σύνθεση: Γιώργος Μαγουλάς.

Μοντάζ: Κωνσταντίνος Ψωμάς.

Η χαρτογραφία των Δυτικών Βαλκανίων υπό αίρεση. Κίνδυνος νέας ανάφλεξης.


Γεωργίου Νεκταρίου Αθ. Λόη, Ph.D.
Η περίοδος που διανύουμε είναι εξαιρετικά δύσκολη και τα ερωτήματα πολλά. Το πρώτο κιόλας τρίμηνο του 2017, έχουμε τόσα γεγονότα στα Βαλκάνια, όσα δεν είχαμε συνολικά τα τελευταία έτη. Διπλωμάτες, πολιτικοί, ιστορικοί, άνθρωποι του πνεύματος και όσοι ασχολούνται γενικά με τα Βαλκάνια, ανησυχούν ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα. Η περιοχή άλλωστε είναι γνωστή ως η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Η ανησυχία είναι πράγματι έντονη και όσο πιο σύντομα τα ισχυρά παγκόσμια Κέντρα κατανοήσουν ότι αυτήν την φορά, δεν θα μιλάμε για «γιουγκοσλαβικό» αλλά για έναν ευρύτερο Βαλκανικό πόλεμο, με ότι αυτό συνεπάγεται σε Ευρωπαϊκό και σε Παγκόσμιο επίπεδο, τόσο πιο άμεσα θα επαναπροσδιορίσουν την στάση τους, ως προς την υποστήριξη των διασπαστικών ή επεκτατικών τάσεων ορισμένων χωρών των Βαλκανίων. Από την πλευρά τους τα εμπλεκόμενα μέρη των βαλκανικών χωρών θα πεισθούν να συνυπάρξουν με τους γείτονές τους, μην έχοντας την υποστήριξη ισχυρών δυνάμεων, ορισμένες εκ των οποίων επιβουλεύονται την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή, προς όφελος προσωπικών συμφερόντων. Οι λαοί των Βαλκανίων πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η συνύπαρξη με την διαφορετικότητα ως προς την ιστορία, τις παραδόσεις, την πίστη, τα ήθη και τα έθιμα είναι βασική Αρχή και προϋπόθεση για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή και δεν πρέπει να παρασύρονται από εθνικιστικούς κύκλους. Στην περιοχή πρέπει να επικρατήσει ειρήνη και ευημερία για όλους, διότι την δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύουμε, είναι πολυτέλεια ακόμη και η λεκτική αντιπαράθεση. Όσο όμως ορισμένες Μεγάλες Δυνάμεις εμπλέκονται στον ρόλο του προστάτη, τόσο πιο έντονος είναι και ο κίνδυνος της ανάφλεξης.  Ας δούμε όμως εν συντομία ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα στα Βαλκάνια και ποιές οι εμπλεκόμενες πλευρές. Δεν θα αναφερθώ σε προσωπικές απόψεις αλλά σε πραγματικά γεγονότα βάσει των οποίων γίνονται οι εκτιμήσεις.

Σε όλα όσα καταγράφονται στην συνέχεια υπάρχουν δημοσιεύσεις και επίσημες αναφορές.   Θα ξεκινήσουμε με την δημοσίευση του Financial Times (2403-17) όπου σε συνέντευξη που έδωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ προειδοποιεί την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής να μην παροτρύνει τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποχωρίσουν από την Ένωση, διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να προκληθεί ένας νέος «πόλεμος στα Δυτικά Βαλκάνια», σε περίπτωση που καταρρεύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η παρέμβαση Γιούνκερ είναι σημαντική. Κατανοούμε την αγωνία και γνωρίζουμε, αρκετά καλά, ότι η «γιουγκοσλαβική» τραγωδία θα ωχριά μπροστά στην κατάσταση που θα δημιουργηθεί για τους τυχόν εμπλεκόμενους λαούς των Βαλκανίων σε έναν νέο πόλεμο. Το ερώτημα που τίθεται όμως είναι γιατί ο Γιούνκερ την συγκεκριμένη χρονική στιγμή χρησιμοποιεί ως παράδειγμα την ήδη έκρυθμη κατάσταση στα Βαλκάνια για να τονίσει την σπουδαιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία και οι χώρες της Ευρώπης γνωρίζουν αλλά και οι ΗΠΑ; Μήπως ο ίδιος γνωρίζει κάτι περισσότερο; Μήπως το επόμενο διάστημα θα πρέπει να αναμένουμε εξελίξεις; Αξίζει εδώ να ενθυμηθούμε ότι στην διάλυση της Γιουγκοσλαβίας πρωτοστάτησε η Ευρωπαϊκή Ένωση, όντας Ένωση, όταν στις 16 Δεκεμβρίου του 1991, στην πόλη των Βρυξελλών, οι Υπουργοί Εξωτερικών των «12» αποφάσισαν να αναγνωρίσουν το δικαίωμα ανεξαρτητοποίησης των επί μέρους Ομόσπονδων Γιουγκοσλαβικών Δημοκρατιών (Σλοβενίας - Κροατίας). Άρα θεωρώ ότι δεν παίζει κανέναν ρόλο στην παρούσα φάση η παρέμβαση Γιούνκερ περί Ενωμένης ή μη Ευρώπης. Σίγουρα μια υποτιθέμενη διάλυση της Ευρώπης θα σήμαινε πολλές ανακατατάξεις αλλά είναι κάτι μακρινό που προς το παρόν δεν μας απασχολεί. Αυτό που βλέπουμε στον ορίζοντα είναι τα όλο και αυξανόμενα μέτωπα στα Βαλκάνια.  Η Τουρκία κλιμάκωσε αρχικά την ένταση με την Ελλάδα, σε μία προσπάθεια να μεταφέρει το εσωγενές πρόβλημα που αντιμετωπίζει, στο εξωτερικό και εν προκειμένω στις σχέσεις της με την γείτονα χώρα. Στην συνέχεια σειρά είχαν και κάποιες άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, Ολλανδία και Γερμανία, τυχαία ή μη, καλό πάντως για την Ελλάδα που δεν έμεινε η μόνη στο στόχαστρο και στην αντιπαράθεση με την Τουρκία. Ο πρόεδρος Ερντογάν κλιμακώνει το σκηνικό έντασης με την Ευρώπη και απειλεί με όπλο την συμφωνία για τους πρόσφυγες. Αποκαλεί τους Ευρωπαίους, «Σταυροφόρους» και προχώρησε σε εμπάργκο των ρωσικών σιτηρών, προκαλώντας την αντίδραση και της Μόσχας. Τελευταία κατηγόρησε και την Βουλγαρία ότι ασκούσε «απαράδεκτες πιέσεις» στους τουρκικής καταγωγής πολίτες ώστε να μην ψηφίσουν το κόμμα της προτίμησής τους στις εκλογές, της 26ης Μαρτίου 2017, για να απαντήσει η Σόφια ότι η Βουλγαρία «δεν δέχεται μαθήματα δημοκρατίας, ειδικά από χώρες που δεν τηρούν την κυριαρχία των νόμων». Ένταση σημειώθηκε και στα βουλγαροτουρκικά σύνορα, στην μεθοριακή διάβαση του Καπετάν Αντρέεβο, όταν ομάδες πολιτών επιχείρησαν να εμποδίσουν την διέλευση λεωφορείων που μετέφεραν Βούλγαρους τουρκικής καταγωγής, οι οποίοι ζουν και εργάζονται στην Τουρκία και ταξίδευαν προς την Βουλγαρία προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα (στις εκλογές έλαβαν μέρος δύο φιλοτουρκικά κόμματα).  Το ερώτημα που τίθεται είναι τι μέλλει γενέσθαι στο άμεσο επόμενο διάστημα;

 Θα υπάρξει κάποιο ιδιαίτερα σοβαρό εσωτερικό ζήτημα, το οποίο θα αναγκάσει την κυβέρνηση της Τουρκίας να χαμηλώσει τους τόνους και να επαναπροσδιορίσει την στρατηγική της ή θα έχουμε κάποιο θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο, όπως έχουν προβλέψει ορισμένοι; Πάντως η συμφωνία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανακοπή της ροής των προσφύγων φαίνεται ότι το επόμενο διάστημα θα καταρρεύσει. Ας ελπίσουμε να μην συμβεί. Στο σημείο αυτό να μην παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι πολλά θα εξαρτηθούν και από την εξέλιξη του Κουρδικού ζητήματος, στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας, στα σύνορα με την Συρία, το Ιράν και το Ιράκ. Στο βόρειο Ιράκ, σε κουρδικές περιοχές, η Τουρκία έχει ενισχύσει την παρουσία της λόγω πετρελαίου και φυσικού αερίου για να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία και το Ιράν. Εδώ ο παράγοντας Ρωσία θα παίξει και πάλι καθοριστικό ρόλο στις όποιες εξελίξεις. Στα Βαλκάνια το φαινόμενο του Νεοοθωμανισμού είναι ευρύτερα γνωστό και σε θεωρητικό επίπεδο πολυσυζητημένο. Το ζήτημα όμως είναι αν εκκολάπτεται κάποιο σχέδιο. Στα βόρεια σύνορά μας η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ) είναι από τον Δεκέμβριο του 2016 ακυβέρνητη. Τα περισσότερα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδωσαν ότι η Μόσχα έβλεπε εδώ και μήνες την αποσταθεροποίηση της περιοχής και θεωρεί ότι πίσω από το σημερινό ζήτημα της ΠΓΔΜ, βρίσκεται η αλβανική κυβέρνηση με στόχο την έναρξη της διαδικασίας για τη δημιουργία της λεγόμενης μεγάλης Αλβανίας, η οποία μέσω διαφόρων εθνικιστικών κύκλων διεκδικεί εδάφη από την Ελλάδα (Τσαμουριά), την ΠΓΔΜ, το Μαυροβούνιο και την Σερβία (Κοσσυφοπέδιο). Το θέμα αυτό αναδείχθηκε με αφορμή την ακυβερνησία που υπάρχει στα Σκόπια αφού ο πρόεδρος της χώρας αρνήθηκε να δόση εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στο δεύτερο κόμμα του Ζόραν Ζάεφ.

 Το κόμμα αυτό έχει τη στήριξη των Αλβανών, οι οποίοι μεταξύ των άλλων αξιώσεων που έχουν θέλουν να αναγνωριστεί στην ΠΓΔΜ η αλβανική γλώσσα ως επίσημη του κράτους. Δικαιολογημένα ίσως από την πλευρά τους αν αναλογιστούμε ότι οι κάτοικοι αλβανικής καταγωγής στην ΠΓΔΜ αποτελούν τουλάχιστον το ένα τρίτο των κατοίκων. Όμως οι Σλαβομακεδόνες αντί να φροντίσουν να λύσουν το πρόβλημα της ακυβερνησίας της χώρας τους και να τα βρουν με τους αλβανικής καταγωγής κατοίκους, επιδίδονται σε μία προπαγάνδα κατηγορώντας Ελλάδα και Σερβία για μυστική συμφωνία - συμμαχία, σε «Μακεδονικό και Κοσσυφοπέδιο», κατά την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στο Βελιγράδι (Ιαν. 2017), με σκοπό την διαμέλιση της χώρας τους. Πράγματα απίστευτα, τα οποία σαφώς και χρησιμοποιούνται για την συσπείρωση των Σλαβομακεδόνων στο εσωτερικό της χώρας, ανακαλύπτοντας κάποιους υποτιθέμενους εχθρούς της ανεξαρτησίας τους, αλλά από την άλλη όμως δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις και αρνητικό κλίμα στο λαό ως προς τις σχέσεις του με την Ελλάδα και την Σερβία.   Το πρόβλημα της ΠΓΔΜ δεν είναι η Ελλάδα, ούτε η Σερβία, αλλά είναι εσωτερικό με τους αλβανικής και βουλγαρικής καταγωγής κατοίκους, οι οποίοι είναι περισσότεροι αριθμητικά από τους αυτοαποκαλούμενους «Μακεδόνες». Υπενθυμίζω ότι η Βουλγαρία έχει αναγνωρίσει από το 1991 το κράτος με το όνομα «Μακεδονία», αλλά όχι όμως και το έθνος ως μακεδονικό, ούτε φυσικά και την γλώσσα, την οποία θεωρεί ως εξέλιξη της βουλγαρικής. Τους Σλάβους της ΠΓΔΜ που δεν αυτοπροσδιορίζονται ως Σέρβοι τους θεωρεί Βούλγαρους. Η Βουλγαρία το στηρίζει αυτό στον μεγάλο αριθμό των βουλγαρικών διαβατηρίων που έχουν οι κάτοικοι της ΠΓΔΜ και ανέρχονται περίπου σε διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000). Μάλιστα στην δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της ΠΓΔΜ την Στρώμνιτσα οι κάτοικοι με βουλγαρικό διαβατήριο είναι η πλειοψηφία. Έτσι, γίνεται σαφές ότι η βιωσιμότητα του ψευδομακεδονικού μορφώματος αμφισβητείται πλέον εντόνως. Τα ερωτήματα όμως που τίθενται είναι συγκεκριμένα και ιδιαίτερα σοβαρά. Τι θα γίνει στην περιοχή σε περίπτωση διάλυσης της ΠΓΔΜ; Ποιες χώρες θα διεκδικήσουν εδάφη; Ποια θα είναι τα εμπλεκόμενα μέρη και ποια πρέπει να είναι η στάση της Ελλάδας; Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι η ΠΓΔΜ έχει αποδειχθεί ως το αμορτισέρ που απορροφά τους διάφορους εθνικιστικούς κραδασμούς στα εύφλεκτα Βαλκάνια.

Τα πράγματα όμως οξύνονται καθημερινά και πλέον στις μεγάλες πόλεις της χώρας βρίσκονται στους δρόμους άρματα μάχης και αυξημένη παρουσία στρατού, κυρίως σε περιοχές με αλβανικό πληθυσμό.  Η Κροατία, χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από κοινού με την Αλβανία απέστειλαν επιστολή στο ΝΑΤΟ (Φεβ. 2017), ζητώντας του να επέμβει για να σταματήσουν οι απειλές κατά του Κοσσυφοπεδίου από την πλευρά της Σερβίας. Στο ζήτημα ενεπλάκη και η Ρωσία προειδοποιώντας: «Μην παίζετε με τη φωτιά και μην προκαλείτε νέο πόλεμο με τη Σερβία». Ο Πρόεδρος Πούτιν έχει καταστήσει σαφές στους διπλωματικούς χώρους ότι εάν οι  Αλβανοί επιμείνουν να σχηματίσουν  στρατό  στο Κοσσυφοπέδιο, τότε θα υπάρξει «άμεση απάντηση», διότι κάτι τέτοιο παραβαίνει το ψήφισμα 1244 του ΟΗΕ. Η στήριξη της Ρωσίας στην Σερβία είναι δεδομένη. Το ΝΑΤΟ γνωρίζει ότι σήμερα δεν έχει να κάνει με την Ρωσία του 1999. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι η Κροατία έχει αποστείλει στρατεύματα και στην επιχείρηση του ΝΑΤΟ «Ενισχυμένη Παρουσία», υπό τη δικαιοδοσία των ΗΠΑ, στην Πολωνία (Ιαν. 2017), ανοίγοντας δεύτερο μέτωπο με τη Μόσχα.

 Επίσης, οι κινήσεις της Κροατίας στο πεδίο των εξοπλισμών μαρτυρούν ότι η αντιπαλότητα με την Σερβία δεν αποτελεί παρελθόν και η πιθανότητα για ενδεχόμενη νέα στρατιωτική εμπλοκή έχει έλθει και πάλι στο προσκήνιο. Το τελευταίο έτος παρατηρούμε το Ζάγκρεμπ να εξοπλίζεται από την Αμερική, ενώ το Βελιγράδι να προμηθεύεται από την Ρωσία αμυντικά εξοπλιστικά συστήματα. Αυτό αποτελεί την έναρξη ενός ψυχολογικού πολέμου. Πρώτοι που μπήκαν στον «χορό» των εξοπλισμών ήταν οι Κροάτες και αυτό θορύβησε τους Σέρβους. Ο Σέρβος πρωθυπουργός Αλεξάνταρ Βούτσιτς σε συνέντευξη που έδωσε δήλωσε ότι «οι Κροάτες τα όπλα σίγουρα δεν τα αγόρασαν για να τα εκθέσουν σε μουσείο». Στόχος της Σερβίας είναι το επόμενο διάστημα να αποκτήσει και το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-300. Όλα τα ανωτέρω μαρτυρούν ότι η αντιπαλότητα συνεχίζεται. Παρόλα αυτά πιστεύω τελικά ότι ο εξοπλιστικός ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο χώρες έχει περισσότερο συμβολικό παρά ουσιαστικό χαρακτήρα. Η ουσία όμως είναι ότι η γεωστρατηγική διελκυστίνδα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας βλάπτει και την Κροατία και την Σερβία αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Φυσικά δεν πρέπει να αποκλείσουμε ότι σε μία ενδεχόμενη εμπλοκή της Σερβίας, σε άλλο μέτωπο, δεν θα βρει την ευκαιρία να εμπλακεί και η Κροατία.  

Ερχόμαστε τώρα στα δύσκολα και στην Σερβία, η οποία πιστεύω ότι θα διαδραματίσει για άλλη μία φορά στην ιστορία καθοριστικό ρόλο της μελλοντικής κατάστασης στα Βαλκάνια. Η Σερβία δυστυχώς βρίσκεται και πάλι στην πιο δυσχερή θέση. Βορειοδυτικά έχει την Κροατία και τον εξοπλιστικό ανταγωνισμό, νοτιοδυτικά το τεράστιο ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, δυτικά οφείλει να υποστηρίξει τους Σερβοβόσνιους και νότια την απασχολεί το θέμα της αλβανικής μειονότητας. Η ίδια προσπαθεί να διατηρεί καλές σχέσεις με τις γειτνιάζουσες χώρες, χωρίς όμως αυτό να είναι πάντοτε εφικτό και σίγουρα όχι μόνο με δική της ευθύνη. Με την Κροατία δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα στην παρούσα φάση. Αντίθετα στο Κοσσυφοπέδιο και στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη υπάρχουν ανοικτά ζητήματα και σενάρια ιδιαίτερα επικίνδυνα. Στις 25 Σεπτεμβρίου του 2016, οι περίπου ένα εκατομμύριο πεντακόσιες χιλιάδες (1.500.000) Σέρβοι της Βοσνίας αποφάσισαν, ύστερα από δημοψήφισμα, η 9 Ιανουαρίου να αποτελεί «εθνική εορτή» της ανακήρυξης της «Δημοκρατίας των Σέρβων» στη Βοσνία. Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες ήταν αντίθετες. Το Βελιγράδι επιφυλακτικό. Η Μόσχα το χαρακτήρισε ως «λαϊκό δικαίωμα».

 Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης έκρινε ότι η θεσμοθέτηση εθνικής εορτής είναι παράνομη, καθώς αποτελεί μέσο διακρίσεων εναντίον των μη Σέρβων (των Κροατών και Μουσουλμάνων κατοίκων). Όμως ο πρόεδρος των Σέρβων της Βοσνίας Μίλοραντ Ντόντικ αποφάσισε να προχωρήσει στην επίσημη ανακήρυξη, η οποία και έγινε με λαμπρούς εορτασμούς στις 9 Ιανουαρίου 2017. Στην απόφαση αυτή αντέδρασαν οι Κροάτες και οι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας κάνοντας δημόσιες δηλώσεις, ότι η 9 Ιανουαρίου αποτελεί γι’ αυτούς ημέρα γενοκτονίας και όχι εθνικής εορτής. Το ερώτημα που τίθεται είναι: πώς μπορεί να συνεχίσουν να συνυπάρχουν στην ίδια χώρα που ονομάζεται Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Σέρβοι, Κροάτες και Μουσουλμάνοι με τόσο διαφορετικές απόψεις; Εδώ ας μου επιτραπεί να βάλω μία παρένθεση και να σχολιάσω ότι στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη έχουμε Σέρβους, Κροάτες και Μουσουλμάνους. Τα δύο πρώτα τα κατανοούμε ως έθνη, το τρίτο όμως τι είναι; Ο επίσημος χαρακτηρισμός ως Μουσουλμάνοι δεικνύει την θρησκευτική αυτοσυνειδησία μιας ομάδας ανθρώπων και όχι την εθνική τους ταυτότητα. Οι συγκεκριμένοι άραγε σε ποιο έθνος ανήκουν; Μήπως είναι και αυτοί Σέρβοι που απλά άλλαξαν την πίστη τους κατά την μακραίωνη περίοδο της Οθωμανοκρατίας;

Όπως και να έχει δεν μας ενδιαφέρει η θρησκευτική τους αυτοσυνειδησία, η οποία άλλωστε είναι και προσωπικό δικαίωμα του κάθε ανθρώπου και λαού, αλλά προκαλεί ενδιαφέρον το γεγονός ότι χρησιμοποιείται ένας θρησκευτικός όρος για τον χαρακτηρισμό μιας εθνικής οντότητας.  Οι Σέρβοι της Βοσνίας, ετοιμάζουν λίαν συντόμως νέο δημοψήφισμα, όπου αυτήν την φορά θα κληθούν να αποφανθούν αν επιθυμούν την απόσχιση από την Βοσνία ή όχι. Στην απόφαση αυτή αντιδρούν κυρίως οι Μουσουλμάνοι με επικεφαλής τον πρόεδρο Μ. Ιζετμπέκοβιτς, ο οποίος θεωρεί ότι, η κίνηση αυτή θα είναι η αρχή της διάλυσης της χώρας και της ένωσης των  Σέρβων της Βοσνίας με την κυρίως Σερβία. Εδώ όμως τίθεται πολύ εύλογα το ερώτημα αν αποσχιστεί το Κοσσυφοπέδιο από την Σερβία, όπως επιθυμούν πολλοί ισχυροί διαμεσολαβητές, γιατί να μην αποσχιστούν και οι Σέρβοι της Βοσνίας και να ενωθούν με την κυρίως Σερβία; Υπάρχουν άλλα μέτρα και άλλα σταθμά για το Κοσσυφοπέδιο; Πάντως ο  υπουργός εξωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, προειδοποίησε ότι η Σερβία είναι πανέτοιμη για έναν πόλεμο με σκοπό να υπερασπιστεί τις αποφάσεις των Σέρβων της Βοσνίας. Θεωρώ ότι οι Σέρβοι της Βοσνίας και με την σύμφωνη γνώμη της Μόσχας θα προχωρήσουν εν ευθέτω χρόνω σε αυτονόμηση και τελικά σε απόσχιση από την Βοσνία -Ερζεγοβίνη, ανοίγοντας τους «ασκούς του Αιόλου» για όλα τα Βαλκάνια. Το θέμα είναι αν θα προηγηθούν αυτοί ή το Κοσσυφοπέδιο. Δυστυχώς το εθνοτικό πρόβλημα στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη που λύθηκε, ίσως πρόχειρα, το 1995 με την συμφωνία του Ντέιτον, έρχεται και πάλι στο προσκήνιο και αυτήν την φορά με το ενδεχόμενο ενός ευρύτερου πολέμου, διότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα εμπλέξει πολλές χώρες της περιοχής, ακόμη και την Τουρκία που ενδιαφέρεται για το μουσουλμανικό στοιχείο, στο οποίο έχει ήδη επεκτείνει την επιρροή της. Η Ρωσία από την πλευρά της δηλώνει την «αμέριστη υποστήριξή της» στο Βελιγράδι και στην Μπάνια Λούκα.   

Πριν λίγες ημέρες (Μάρτιος 2017) ο Αλβανός πρόεδρος, Μπουγιάρ Νισάνι,  πραγματοποίησε επίσκεψη στην Κοιλάδα του Πρέσεβο της Σερβίας, όπου συναντήθηκε με την αλβανική μειονότητα της περιοχής (τριών Δήμων). Εκεί δεν συνάντησε κανέναν Σέρβο αξιωματούχο αλλά και δεν παρεμποδίστηκε η επίσκεψη από μέρους του Βελιγραδίου, απλά ο πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούσιτς, διεμήνυσε πως δεν πρέπει να μπαίνουν ιδέες στην Αλβανία για διεκδίκηση εδαφών στη Νότια Σερβία. Ο Αλβανός πρόεδρος απάντησε λέγοντας ότι δεν υπήρχε τίποτε προκλητικό στις συναντήσεις και ότι οι σχέσεις με την Σερβία βελτιώνονται. Η πραγματικότητα όμως δείχνει ότι οι σχέσεις επιδεινώνονται και ο λόγος είναι το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου. Το Κοσσυφοπέδιο, Κόσοβο και Μετόχια όπως είναι το κανονικό όνομα της περιοχής αποτελεί για τους Σέρβους τόπο ιερό. Συνδέεται με την εθνική ελευθερία και την θρησκευτική αυτοσυνειδησία του σερβικού λαού, καθώς και με τους διαχρονικούς αγώνες της επιβίωσης του γένους τους. Η αλβανική κυβέρνηση φαίνεται ότι επιθυμεί την απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου αφού οι κάτοικοι είναι στην μεγάλη πλειοψηφία τους Αλβανοί και την μελλοντική ένταξη των εδαφών στην εκκολαπτόμενη μεγάλη Αλβανία. Στο σημείο αυτό αν θέλουμε να δώσουμε μία αντικειμενική επιστημονική ερμηνεία του προβλήματος, πρέπει να αναφέρουμε ότι «στο Κοσσυφοπέδιο συγκρούεται το ιστορικό δίκαιο των Σέρβων, με το εθνικό δίκαιο των Αλβανών».

Για τους Σέρβους είναι η κοιτίδα του πολιτισμού τους και για να γίνει καλύτερα σαφές αυτό αρκεί να αναφέρουμε ότι στο Κοσσυφοπέδιο υπάρχει ένας πραγματικά άκρως εντυπωσιακός αριθμός, περίπου χιλίων τριακοσίων (1300) Ορθόδοξων σερβικών μονών και εκκλησιών. Οι Σέρβοι έχουν όλα τα ιστορικά δίκαια, όμως σήμερα στο Κοσσυφοπέδιο υπάρχουν περίπου δύο εκατομμύρια (2.000.000) Αλβανοί και μόλις εκατόν τριάντα χιλιάδες (130.000) Σέρβοι. Το ζήτημα είναι αν υπάρχει η δυνατότητα αρμονικής συνύπαρξης Σέρβων και Αλβανών στο Κοσσυφοπέδιο; Η απάντηση είναι εύκολο να δοθεί. Δυστυχώς δεν είναι δυνατή η συνύπαρξη και ο λόγος είναι τα πολύ πρόσφατα γεγονότα της δεκαετίας του 1990, που δύσκολα μπορούν να λησμονηθούν μέσα σε δέκα πέντε (15) έτη. Η υποστήριξη των ΗΠΑ είναι δεδομένη προς την αλβανική πλευρά και αυτό διότι οι αλβανικής καταγωγής κάτοικοι του Κοσσυφοπεδίου αποτελούν την μεγάλη πλειοψηφία της περιοχής, στην οποία οι ΗΠΑ έχουν το στρατηγικό κέντρο τους στην Ευρώπη, καθώς εκεί έχουν κατασκευάσει μία από τις μεγαλύτερες βάσεις παγκοσμίως. Η Ρωσία από την πλευρά της υποστηρίζει τους Σέρβους.  

Οι ήδη τεταμένες Σέρβο-αλβανικές σχέσεις επιδεινώθηκαν και με την σύλληψη (Ιαν. 2017) του πρώην πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου Ράμους Χαραντινάι στη Γαλλία, βάσει ενός εντάλματος σύλληψης που είχε εκδοθεί από τις σερβικές αρχές. Ο Χαραντινάι θεωρείται εγκληματίας πολέμου από τις σερβικές αρχές, κατά την περίοδο που ήταν διοικητής του UCK στο Κοσσυφοπέδιο, στη διάρκεια του πολέμου 1998-99. Ο ίδιος δικάστηκε δύο φορές από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αλλά αθωώθηκε. Η Σερβία επεδίωξε την έκδοσή του από τη Γαλλία αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Έντονες ως προς την σύλληψη Χαραντινάι ήταν και οι αντιδράσεις από την «κυβέρνηση» του Κοσόβου. Στα ανωτέρω ήλθε να προστεθεί και το σοβαρό επεισόδιο με το σερβικό τραίνο, το οποίο δεν επέτρεψε η «κυβέρνηση» του Κοσόβου, να μεταβεί στην Μίτροβίτσα, διότι όπως ισχυρίστηκε η εικονογράφηση στο εσωτερικό με Αγίους και στο εξωτερικό τμήμα με συνθήματα για την σερβικότητα του Κοσσυφοπεδίου, αποτελούσε πρόκληση για τους Αλβανούς. Να αναφέρουμε ότι βάσει της αποφάσεως 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας, της οποίας το Κοσσυφοπέδιο αποτελεί τμήμα, θεωρείται δεδομένη. Λόγω τούτου και η Σερβία αντέδρασε άμεσα στην απόφαση των Αλβανών του Κοσσυφοπεδίου, από τον Φεβρουάριο του 2008, όταν αυτοανακήρυξαν την Ανεξαρτησία του Κοσόβου ως κυρίαρχου κράτους. Σήμερα ως προστάτης του Κοσόβου εμφανίζεται και η Τουρκία και μάλιστα είναι πρόθυμη να το εξοπλίσει και στρατιωτικά. Οι Σέρβοι λόγω της έκρυθμης κατάστασης, στην ευρύτερη περιοχή της Νοτίου Σερβίας, έχουν μεταφέρει ισχυρή στρατιωτική δύναμη, ενώ υπάρχει και ρωσική ομάδα ταχείας επέμβασης. Έτσι, λοιπόν διαπιστώνουμε ότι το Κοσσυφοπέδιο μπορεί να αποτελέσει τον αναφλεκτήρα της πυριτιδαποθήκης των Βαλκανίων. Το Κοσσυφοπέδιο παραμένει μία ανοιχτή πληγή στο «σώμα» της Σερβίας και ολόκληρης της Βαλκανικής με άγνωστη εξέλιξη, καθώς στην επίλυση του ζητήματος εμπλέκονται ισχυρές δυνάμεις. Από την άλλη, το κρατικό αυτό μόρφωμα, το οποίο αυτοαποκαλείται «Δημοκρατία του Κοσόβου» παραμένει μία υπανάπτυκτη οικονομία, η οποία χαρακτηρίζεται από το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, καθώς η ανεργία, η πτώχεια, η εξαθλίωση και η παραοικονομία πρωταγωνιστούν καθιστώντας το την πτωχότερη περιοχή της Ευρώπης. 

 Συνοψίζοντας τα ανωτέρω διαπιστώνουμε μια πολύ δύσκολη και ανησυχητική κατάσταση σε τρία κυρίως μέτωπα, στα οποία πρωταγωνιστούν: α) η ακυβερνησία της ΠΓΔΜ, β) η επιχειρούμενη ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, και γ) το ζήτημα των Σέρβων της Βοσνίας. Στα μέτωπα αυτά καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει η στάση: της Αλβανίας, της Σερβίας, της Βουλγαρίας, της Τουρκίας και φυσικά ο παρεμβατικός ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων. Τα εμπλεκόμενα μέρη πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά. Θεωρώ ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα πραγματικότητα, μία περίπλοκη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στα Δυτικά Βαλκάνια. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για τα συγκεκριμένα ζητήματα αλλά ας ελπίσουμε στην ειρηνική διευθέτηση, μέσω της «Αρχής της ανεκτικότητας και της πολιτισμικής διαφορετικότητας», την οποία και ευχόμαστε, διότι διαφορετικά θα εισέλθουμε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, με άγνωστη την τελική κατάληξη οποιασδήποτε εμπλοκής. Η επαναδιάταξη των συνόρων, όπως πολλοί έχουν προβλέψει προ καιρού, δεν είναι λύση. Εμείς πρέπει να επαγρυπνούμε, διότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις.

Σάββατο 29 Απριλίου 2017

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ γυναικών, Ιωσήφ του από Αριμαθαίας και Νικοδήμου “Τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου”


Το πρόβλημα τούτο είχαν να αντιμετωπίσουν αι μυροφόροι. Τας απησχόλει, αλλά δεν ανέκοψε την μετάβασίν των εις το μνημείον του Διδασκάλου, δια να επιτελέσουν το μυροφόρον έργον των.

          Συμβαίνει εν τούτοις να θάπτωνται όχι σπανίως και να καλύπτωνται από τον βαρύν λίθον της απογοητεύσεως τα υψηλά ιδανικά και κατά Χριστόν διαθέσεις και βλέψεις και κίνητρα πολλών ανθρώπων, κατ’ αρχήν χριστιανών. Και “τις αποκυλίσει τον λίθον” και την ταφόπετραν, ίνα μη τα επικαθησαντα εις την ψυχήν -και την καρδίαν και την συνείδησιν- προσχώματα καλύψουν και αφανίσουν τον ζηλον και την προς τα άνω έλξιν του χριστιανού;

          Τις άλλος, ει μη ο Κύριος, ο αναστάς εκ νεκρών και δια της θείας Αυτού δυνάμεως αποκυλίσας τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου; Εφ’ όσον όμως δεν θα ανακοπεί εξ ορθολογιστικής σκέψεως η χριστιανική μας διάθεσις και δραστηριοποίησις.

          Των μυροφόρων δεν ανεκόπη η πορεία προς το μνημείον εκ των δυσκολιών και των κινδύνων που ηδύνατο να διατρέξουν, και εκ του προβλήματος “τις αποκυλίσει ημίν τον λίθον;”. Έπραξαν ό, τι ηδύναντο, με θάρρος και αποφασιστικότητα, και με αγάπην πολλήν προς τον Κύριον, και με αφοσίωσιν εις το προς Αυτόν καθήκον.

          Και ιδού, δεν επρόφθασαν να ευρεθούν καν προ του προβλήματος. “Και αναβλέψασαι θεωρούσιν ότι αποκεκύλισθαι ο λίθος”.

          Πράττοντες όθεν το εφ’ ημίν, με πίστιν και ενθουσιασμόν και εμμονήν εις το εκάστοτε χριστιανικόν καθήκον και χρέος, θα βλέπωμεν προπορευόμενον τον Κύριον και δίδοντα θαυμαστάς και αισίας λύσεις.

          Το θαύμα και η συμπαράστασις του αγγέλου θα αποκυλίσει τον λίθον-θα άρει τας παρεμβαλλομένας δυσκολίας και αντιξοότητας- “ίνα η υπερβολή της δυνάμεως η του Θεού και μη εξ ημών”. Παραδείγματα, εκ του ατομικού, οικογενειακού και κοινωνικού βίου, δύνανται να αναφερθούν πολλά....

          Με τοιαύτας σκέψεις και τοιαύτην χριστιανικην  κατανόησιν οφείλομεν να δεχώμεθα ό, τι η πίστις προς τον αναστάντα Κύριον μας υποδεικνύει ως καθήκον και ως φρόνημα και πεποίθησιν. Ο εκ του τάφου Αναστάς Κύριος αναμένει και παρ’ ημών το μύρον το εύοσμον της αφοσιώσεως και τελείας και ανυποχωρήτου αγάπης μας προς Αυτόν.                                          

                   ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ  ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

                           Ήχος δ΄ Κανόνα πίστεως

Χριστόν τον Κύριον εν νυκτί επεσκέψατο

αναγέννησιν άνωθεν εκδιδαχθείς εμαθήτευσεν

ως κεκρυμμένος απόστολος.

Ευθαρσώς διαφώνει προς φαρισαίους και γραμματείς,

τον Σωτήρα διώκοντας. Ον νεκρόν καθείλεν εκ του Σταυρού, μύρα τη

ταφή ενεγκών, Νικόδημος ο ένθεος.

Μητροπολίτου Πατρών κυρού ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ

(αιωνία η μνήμη του αοίδιμου και αξιομακάριστου Μητροπολίτου. Να έχουμε την ευχή του)                                                                        

Οι φερέοικοι έφηβοι, Σαράντος Καργάκος, Συγγραφέας – Ιστορικός

Φερέοικος εἶναι ὁ φέρων μεθ’ ἑαυτοῦ τὸν οἶκο του, ὅπως ὁ σαλίγκαρος ποὺ κουβαλᾶ σὰν σπίτι τὸ κέλυφος του, τὸ καβούκι του. Φερέοικος ἦταν καὶ ὁ Διογένης ποὺ ζοῦσε μέσα σ’ ἕνα πιθάρι. Φερέοικος εἶναι καὶ ἡ χελώνα, ἀλλὰ σὲ ἀνθρώπινο ἐπίπεδο φερέοικοι ἦσαν καὶ οἱ νομάδες, οἱ σκηνίτες, κυρίως οἱ Ἀθίγγανοι, ποὺ, συνεχῶς κινούμενοι, ζοῦσαν στὰ πολυτραγουδισμένα «τσαντίρια» τους. Σήμερα ἡ λέξη, ἐπὶ νέων κυρίως χρησιμοποιεῖται μὲ τὴν ἔννοια τοῦ περιπλανώμενου, τοῦ πνευματικὰ ἀνερμάτιστου, τοῦ νέου ποὺ σηκώνει στοὺς ὤμους ἕνα ἀκατοίκητο ἀπὸ δικό του μυαλό κεφάλι, ποὺ ἐπιτηδείως τοῦ τὸ γεμίζουν ἄλλοι. Πρὸ καιροῦ σὲ μιὰ ἐπίσκεψή μου στὴ Λεβάδεια, τὴν κακῶς κάτ’ ἐμὲ λεγόμενη  Λειβαδιὰ (ἡ ὀνομασία ἀπὸ τὸ ἱστορικό Λέβαδο), μιὰ ἐλλόγιμη κυρία, ἡ Εὐ. Τυμπλαλέξη, καλοθέλησε νὰ μοῦ προσφέρει μιὰ ποιητικὴ συλλογὴ, στὴν ὁποὶα προτάσσει μιὰ βαθυστόχαστη εἰσαγωγή.

Ἀποσπῶ μιὰ ἐνδιαφέρουσα περικοπὴ: «Ἡ τρυφερὴ ἀθωώτητα τῆς νεαρῆς ἡλικίας δὲν μπορεῖ νὰ λειτουργεῖ ὡς ἐνεργούμενο μιᾶς καλολαδωμένης μηχανῆς ἀπομνημόνευσης. Ὁ δάσκαλος σηκώνει ἕνα βαρὺ φορτίο εὐθύνης μεταλαμπάδευσης ἀξιῶν καὶ μηνυμάτων, τὰ ὁποῖα μὲ περισσὴ ὑπομονὴ κι ἀνθεκτικότητα ἔφτασαν ὡς τὶς μέρες μας». Ἤ ποὺ γεννιοῦνται καὶ στὶς μέρες μας, ἀφοῦ προηγουμένως περάσουν ἀπὸ τὴν κρησάρα τοῦ παιδαγωγικῶς ὠφελίμου.

Χωρὶς νὰ ἀποκλείω τὴν ἄσκηση τῆς μνήμης γιὰ κανόνες, χρονολογίες, ὀνομασίες, ἀξιώματα κ.λπ., ἤμουν πάντα πολέμιος τῆς ἐγκληματικῆς παιδαγωγικῆς πρακτικῆς, ποὺ εἶναι γνωστή ὡς παπαγαλία. Οἱ ὑπέροχοι δάσκαλοί μας τὸν παλαιὸ καιρὸ ἀπέκλειαν τὸν παπαγαλισμό. «Πεσ’ τα μὲ δικὰ σου λόγια», ἦταν ἡ συνήθης παρότρυνσή τους. Γιατί, ὅταν τὸ παιδί ἐθισθεῖ νὰ ὁμιλῆ μὲ δικὰ του λόγια, ἀποκτᾶ σταδιακὰ δικό του μυαλό. Δὲν ὑποκαθιστᾶ τὸ μυαλό του ἀπὸ κάποιο ἐγκεκριμένο βιβλίο, ποὺ –ἔστω κι ἄν εἶναι καλογραμμένο– λειτουργεῖ σὰν φραγμός. Δυστυχῶς ἡ πρακτικὴ τῆς παπαγαλίας λειτούργησε μετὰ τὴν μεταπολίτευση, ὅταν ἐπιβλήθηκε ἡ δικτατορία τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου σχολικοῦ ἐγχειριδίου. Ἀλίμονο στὸν μαθητὴ ποὺ στὶς πανελλήνιες ἤ πανελλαδικὲς ἐξετάσεις ἔγραφε κάτι πέρα ἀπὸ αὐτὸ – ὅσο κι ἄν ἦταν σωστό. Ἡ περίσσεια γνώση τιμωρεῖται. Ἰσχύει καὶ σήμερα τὸ «ἀπὸ ἐδῶ μέχρι ἐκεῖ». Αὐτὸ κι ἄν εἶναι φασισμός! Πάει ἡ χρυσῆ ἐποχὴ τοῦ «Διαβάστε ἀπ’ ὅπου θέλετε», κάτι ποὺ ἔκανε τὴν τάξη πνευματικὴ κυψέλη, ὅπου ὁ κάθε μαθητὴς-μέλισσα ἔφερνε τὴ δικὴ του πνευματικὴ γύρη κι ἔτσι σχηματιζόταν μιὰ πλούσια γνώση «γλυκίων μέλιτος». Καὶ ποὺ ἀνάγκαζε καὶ τὸν καθηγητὴ νὰ διαβάζει συνεχῶς καὶ νὰ ἐνημερώνεται ἐπαρκῶς γιὰ νὰ μὴ ὑστερεῖ ἔναντι τῶν μαθητῶν του. Μοῦ ἔλεγαν κάποτε στὴν Ἀνδρίτσαινα, ὅπου ὑπάρχει πλουσιώτατη βιβλιοθήκη, ὅτι οἱ ἐκεῖ δάσκαλοι καὶ καθηγητὲς ἄφηναν γρήγορα τὸ καφενεῖο λέγοντας: «Πᾶμε στὸ σπίτι νὰ διαβάσουμε, γιατὶ αὔριο θὰ ἀντιμετωπίσουμε αὐτὸν τὸν διάβολο, τὸν Κανελλόπουλο»! Κι ἐννοοῦσαν τὸν ἀείμνηστο φίλο Θανάση Κανελλόπουλο. Πολλὲς φορὲς ἔχω γράψει ὅτι οἱ καλύτεροι δάσκαλοι τοῦ διδάσκοντος εἶναι οἱ μαθητὲς του, ὅταν φυσικὰ τοὺς ἐπιτρέπεται νὰ ἔχουν μιὰ μαθησιακὴ αὐτενέργεια καὶ πρωτοβουλία. Τὸ 1984 εἶχα ἀφιερώσει τὸ βιβλίο μου «Θέματα Σύγχρονου προβληματισμοῦ» στοὺς μαθητές μου «ποὺ ὑπῆρξαν οἱ καλύτεροι δάσκαλοί μου».

Σήμερα πάμπολλα παιδιὰ κολυμποῦν στὴ θάλασσα τοῦ ἀνιδανισμοῦ. Εἶναι φερέοικα διανοητικά. Δὲν ἔχουν ἕρμα πραγματικῆς παιδείας. Φοροῦν κάποια διανοητικὰ ἀποφόρια καὶ νομίζουν πὼς ἔτσι γίνονται ἐπαρκῶς μοντέρνα. Γίνονται ὑπερεπαρκῶς πεπαλαιωμένα, μὲ μιὰ χρυσόσκονη ψεύτικου ἐκσυχρονισμοῦ. Δὲν ἀντιλαμβάνονται ὅτι στὸν πνευματικὸ λαβύρινθο ποὺ εἰσέρχονται τὰ καρτερεῖ ὁ Μινώταυρος τῆς ἠλεκτρονικῆς «μαστούρας». Ὁ  Μάξ Φρίτς, ὁ πολύ γνωστὸς Ἑλβετὸς διανοητὴς, ἔχει γράψει πὼς ἡ τεχνολογία καὶ μόνον αὐτὴ καλλιεργεῖ μέσα μας τὴν ἐπιθυμία «νὰ διευθετήσουμε τὸν κόσμο κατὰ ἕναν τέτοιο τρόπο, ὥστε νὰ μὴ χρειαστεῖ νὰ τὸν ζήσουμε». Προσωπικὰ –κι ἄς μοῦ συγχωρεθεῖ αὐτὴ ἡ ἰδιοτροπία– ἐμμένω στὴν ἄποψη ὅτι τὸν καλύτερο κόσμο δὲν θὰ φέρει ἡ καλύτερη τεχνολογία ἀλλὰ ἡ καλύτερη νοοτροπία. Δὲν θέλω παιδιὰ μὲ ξενιτεμένα... μυαλὰ!
το βρηκα: ακτινες

Παρασκευή 28 Απριλίου 2017

“Σε συγχωρώ” , Μάρως Βαμβουνάκη

Υπάρχουν τα συγχωρώ τα γεμάτα έπαρση. Εννοούν: εγώ ο καλότατος, ο γενναιόκαρδος, ο άριστος, ο ακομπλεξάριστος, συγχωρώ βέβαια εσένα, ο οποίος, σαν μυρμήγκι που είσαι, τι βλάβη θα μπορούσες να μου προξενήσεις…

Υπάρχουν τα συγχωρώ του καλόπαιδου του Θεού!

Δες, Θεέ μου, πόσο εντάξει δούλος Σου είμαι, πόσο καλός μαθητής, Σε υπακούω, ακολουθώ τις διδαχές Σου, μιμούμαι το παράδειγμα Σου, και φρόντισε να με ανταμείψεις σύντομα.

Υπάρχουν τα συγχωρώ τα πανεύκολα

Τώρα πλέον που το πρόβλημα το οποίο μου προκάλεσες δεν υφίσταται -εσύ με απάτησες μεν, αλλά εγώ τώρα βρήκα έναν άλλο πανέμορφο και πλούσιο άντρα, ευτυχώς δηλαδή που με απάτησες και σώθηκα, άνοιξαν τα μάτια μου-, σου απευθύνω ένα μεγαλειώδες «σε συγχωρώ»! Καμαρώνω μειώνοντας σε.

Προσφέρω συγγνώμη άκοπη, χωρίς κόστος, χωρίς θυσία• με αυταρέσκεια. Κυρίως δε στοιχίζει, δεν πονάει διότι όλες οι συνθήκες άλλαξαν, αυτός είναι ο λόγος άλλωστε που σε συγχωρώ.

Και ασφαλώς, το πιο συνηθισμένο, υπάρχουν συγχωρώ που δεν τα εννοούμε. Τα πετάμε αμέσως, επιπόλαια, τυπικότατα, άδεια σαν φακέλους δίχως επιστολή μέσα, σαν φέιγ βολάν διαφήμισης, σαν ένα ψυχαναγκαστικό και κούφιο χαιρετισμό. Οι ψυχαναγκασμοί είναι πάντα κούφιοι. Μιμούνται ένα περιεχόμενο, αλλά είναι κενοί.

«Τι κάνετε;»

«Καλά! Εσείς;»

«Κι εμείς καλά!»

«Χαίρετε!»

«Πολύ καλημέρα σας!»

«Επίσης!»

«Τα όμοια!»

Ούτε καλά είμαστε, ούτε να χαίρεστε εσείς έχουμε όρεξη, ούτε να είναι καλή η μέρα σας ευχόμαστε όταν εμείς περνάμε μια τόσο ζόρικη μέρα. Τα επίσης δεν έχουν αντιστοιχίες, τα όμοια εννοούν εντελώς ανόμοια. Ετσι άστοχα λέμε τα συγχωρώ, ιδίως άμα θέλουμε να ξεφορτωθούμε κάποιον που θεωρεί χρέος του να ζητάει συγγνώμες, προκειμένου να κοινωνήσει για παράδείγμα, και οφείλει να συλλαβίσει λέξεις: «Συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό».

Αξία έχει να μπορείς να συγχωρείς εκείνον που σε πόνεσε, ενώ ο πόνος διαρκεί και καίει. Η πιο αληθινή, η πιο σπαραχτική συγγνώμη που δόθηκε ποτέ ήταν η συγγνώμη πάνω σε σταυρό από έναν αιμορραγοΰντα νεαρό σταυρωμένο. Τότε μόνο. Ενόσω υποφέρεις από την αδικία που σου έγινε να συγχωρείς, να το εννοείς με καθαρή καρδιά για εκείνον που σε αδίκησε. Να συγχωρείς διότι καταλαβαίνεις ίσως την πρόθεση του τη διαφορετική από την πράξη του.

Διότι υποψιάζεσαι το «δεν ξέρει τι κάνει»…

Διότι δέχεσαι πως είναι πλάσμα ατελές και ταλαίπωρο ακριβώς όπως εσύ, πέφτει σε λάθη από αδυναμίες και ανοησίες προπατορικές. Το σπουδαιότερο, διότι δέχεσαι ότι κι εσύ έχεις πράξει ακόμη χειρότερες αδικίες, ακόμη πιο επικίνδυνες κουταμάρες, ασυναισθησίες αλλά και αναισθησίες με εγωισμό εξωφρενικό.

Τότε μετράει. Τότε συγχωρείς, τότε λύνεις δεσμά και αποδεσμεύεσαι. Πονώντας.

Ο Αντόνιο Πόρτσια λέει: Ναι, αυτό είναι το καλό: να συγχωρείς το κακό. Δεν υπάρχει άλλο καλό.

Απόσπασμα από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη “Σιωπάς Για να Ακούγεσαι”, Εκδόσεις Ψυχογιός
το βρηκα:ενόριον

Πέμπτη 27 Απριλίου 2017

Γιατί ο Θεός επιτρέπει την εξουσία ανθρώπου επί άνθρωπο. Μαξίμου του Ομολογητού

Στην παρακάτω επιστολή που απευθύνει ο άγιος Μάξιμος ο ομολογητής προς τον κουβικουλάριο Ιωάννη, εξηγεί θεολογικά το γιατί ο Θεός επιτρέπει την εξουσία ανθρώπου επί άνθρωπο. Παρατίθεται εδώ επειδή αποτελεί την ορθόδοξη οπτική του θέματος και δίνει την ορθόδοξη απάντηση στις θεωρίες του Wyclif για το dominium, που εξετάστηκαν αλλού. Να σημειωθεί ότι ο λόγος του αγίου Μαξίμου είναι θεολογικός και σε καμιά περίπτωση δεν εισάγει πολιτική θεωρία. 

Ι’. ΠΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΝ ΚΟΥΒΙΚΟΥΛΑΡΙΟΝ[i]

Επειδή μου παραγγείλατε να σας γράψω τον λόγο για τον οποίο ο Θεός έκρινε δίκαιο ν’ αποφασίσει να ορίσει οι άνθρωποι να εξουσιάζονται από άλλους ανθρώπους, ενώ όλοι έχουν την ίδια φύση, και αποδεικνύει αυτή όλους, όσοι τη μετέχουν σύμφωνα με το απλό νόημά της, ομότιμους, θα πω σύμφωνα με τη δύναμή μου, χωρίς να κρύψω τίποτε, όσα έμαθα από σοφούς και μακαρίους άνδρες, περικόπτοντας για συντομία τα πολλά, όσα είναι ενδεχόμενο να λεχθούν για το θέμα.

Λόγος αληθινός, όπως λένε, υπαγορεύει μυστικά, ότι ο άνθρωπος, που του έλαχε κατά χάρη του Δημιουργού του Θεού, η κυριαρχία όλου του ορατού κόσμου, εξαιτίας της κακής χρήσης των έμφυτων δυνάμεων της νοερής ουσίας που έχει, τρέποντας τις κινήσεις του προς τα παρά φύση, εισήγαγε για τον εαυτό του και όλον αυτόν τον κόσμο την αλλοίωση και τη φθορά σύμφωνα με τη δίκαιη κρίση του Θεού, για να μην φυλαχθεί αθάνατη για πάντα στις κινήσεις του η δύναμη της ψυχής, πράγμα βέβαια που είναι όχι μόνο το έσχατο σκαλί της κακίας και η ολοφάνερη έκπτωση της αληθινής οντότητας του ίδιου του ανθρώπου, αλλά και σαφής άρνηση της θείας αγαθότητας.

Γι’ αυτό και ο πολύμοχθος και πολυστένακτος αυτός βίος των ανθρώπων με τον πολύ παραλογισμό και την πολλή αταξία της ύλης που είναι η τροφός του, που φέρει και φέρεται πότε έτσι και πότε αλλιώς, και για να μιλήσω ακριβέστερα, φέρνοντας μαζί του στην κάθε φορά του όλους τους ανθρώπους, τους κάνει όλους μετόχους των ίδιων των δεινών του, και δεν αφήνει κανέναν απολύτως ελεύθερο από την ταραχή του. Και αυτό το πράγμα διατυπώθηκε σύμφωνα με τον τρόπο που πρέπει στη σοφία του Θεού, ώστε μαθαίνοντας κάποτε, έστω και αργά, τον παρόντα βίο, που τον ποθούμε και τον αγαπούμε παράλογα, με τις κατά περίπτωση ταλαιπωρίες που μας προκαλεί, και πόσο μας βλάπτει η φιλία προς αυτόν, να κατανοήσομε ότι πολύ πιο χρήσιμος από την αγάπη προς αυτόν είναι ο χωρισμός μας από αυτόν, και να κατακυρώσομε δίκαια το μίσος μας εναντίον του, και, αφού ξεφύγομε από την ανάμιξη και την ταραχή των ορατών, να μεταθέσομε με σωφροσύνη τόν πόθο μας στην ακλόνητη ταυτότητα των νοητών.

Αλλά επειδή με όλα τα κτυπήματα και τα μύρια δεινά που υποφέρομε, δεν ανεχόμαστε να διαλύσομε το δεσμό φιλίας μαζί του, διατύπωσε προνοητικά ο Θεός, σαν σοφός και αγαθός, το νόμο της βασιλείας για τους ανθρώπους, αναστέλλοντας έτσι από πολύ ενωρίς τη πολλή λύσσα της κακίας που είχε προβλεφθεί ότι θα συνέβαινε στη ζωή εξαιτίας της άνεσης, για να μη γίνουν οι άνθρωποι, σύμφωνα με το νόμο των ψαριών της θάλασσας, τροφή ο ένας του άλλου, αφού δεν θα υπήρχε κανένας επικεφαλής να εμποδίζει την άδικη επίθεση του δυνατότερου εναντίον του ασθενέστερου.

 Γι’ αυτό ίσχυσε για κάποιο διάστημα, όπως ήταν φυσικό, αναγκαστικά στο γένος των ανθρώπων η βασιλεία, λαμβάνοντας από τον Θεό σοφία κι εξουσία, και επιτράπηκε να χωριστεί η ισότιμη φύση σε άρχουσα και αρχόμενη, ώστε με τη μία να δέχεται όσους πείθονται νόμιμα στους θεσμούς της φύσης, και με την άλλη να τιμωρεί δίκαια όσους από αυθάδεια δεν θέλουν να υπακούσουν σ’ αυτούς, και βάσει αυτού χαρίζει τη δικαιοσύνη σε όλους ως επιβράβευση του πόθου και του φόβου, με την οποία εξαφανίζεται η ανωμαλία και η διαφορά της γνώμης του καθενός και αναδεικνύεται περίλαμπρα γαλήνια και ήμερη η ισότητα της φύσης όλων. Αυτό δεν θα γινόταν ποτέ, αν ο φόβος δεν τιμωρούσε την αλόγιστη ορμή των πολλών προς την αταξία και δεν οδηγούσε με την βία προς την ημερότητα των φρονίμων. Γιατί αυτό που ο λόγος έχει να πείθει τους φρονίμους να τον αποδέχονται θέλοντας, αυτό ο φόβος συνήθως αναγκάζει τους ανόητους να το υπομένουν μη θέλοντας.

Γι’ αυτή την αιτία εγώ διδάχθηκα ότι έχει επιτραπεί να εισέλθει στο βίο των ανθρώπων ο θεσμός της βασιλείας και δέχομαι την εξήγηση ως αληθινή και δάσκαλο της αιτίας. Αν όμως είναι κι άλλος λόγος αίτιος της κατά τη θεία Γραφή, αυτόν μπορούν να τον αντιληφθούν όσοι έχουν καθαρή διάνοια. Όμως κι αυτός που ανέφερα δεν απάδει εντελώς στο σκοπό της θείας Γραφής. Γιατί κι εκείνη, σ’ ανθρώπους που αρνούνται τη βασιλεία του Θεού, διηγείται ότι ο Θεός επιτρέπει να έχουν βασιλιάδες έστω κι από αυτούς τους ίδιιους, μη τυχόν η αταξία της αναρχίας προκαλέσει πολυαρχία και εξαιτίας της δημιουργηθεί στάση καταστρεπτική σ’ ολόκληρο το γένος των ανθρώπων, μη έχοντας εμπιστευθεί σε κανέναν από αυτούς με απόφασή του την επιμέλειά τους, και έτσι με το λόγο οδηγεί στην ημερότητα όσους πείθονται στο λόγο, ενώ με τον φόβο της δύναμης τιμωρεί όσους μηχανεύονται την πονηρία και καταστρέφουν το έμφυτο αγαθό της γνώσης μέσα τους μ’ ελεύθερη γνώμη τους και με τους παρά φύση τρόπους τους.Όποιος λοιπόν από τους βασιλείς ενδιαφέρθηκε να φυλάξει μ’ αυτόν τον τρόπο το νόμο της βασιλείας, αποδείχθηκε πάνω στη γη αληθινά δεύτερος θεός, επειδή έγινε πιστότατος υπηρέτης του θείου θελήματος, και δεχόμενος ως βασιλιά του τον Θεό, του έλαχε δίκαια ο κλήρος να γίνει βασιλιάς των ανθρώπων. Όποιος όμως απέκρουσε αυτόν τον θεσμό, και αποφάσισε οπωσδήποτε να είναι βασιλιάς για χάρη του εαυτού του και όχι για χάρη του Θεού, είναι φυσικό να κάνει τα αντίθετα από αυτούς˙ ν’ απομακρύνει δηλαδή με βία τυραννική από κοντά του τους αγαθούς και να τους θέτει μακριά από κάθε βουλή και αρχή, και να προσπαθεί να τραβήξει με δύναμη κοντά του τους πονηρούς και να τους κάνει κύριους όλης της εξουσίας του, πράγμα που είναι το τελευταίο βάραθρο απώλειας και εκείνων που εξουσιάζουν και εκείνων που εξουσιάζονται. Σ’ εμάς όμως είθε να δώσει ο Θεός να είναι αυτός βασιλιάς μας με τη θέλησή μας, με την εκπλήρωση των ζωοποιών του εντολών, και να τιμούμε επάξια όσους βασιλεύουν στη γη με το θέλημά του, επειδή είναι φύλακες των θείων διαταγμάτων του. 

(Μετ. Ιγνάτιο Σακαλής, Μαξίμου του Ομολογητού Επιστολές, στην Σειρά Φιλοκαλία των Νηπτικών και Ασκητικών, των εκδόσεων ΕΠΕ, τομ. 15Β σσ. 139-143)

[i] Κουβικουλάριος (cibicularius) ήταν ο θαλαμηπόλος ή κοιτωνίτης. Αυτός ήταν ευνούχος αυλικός και είχε ως προϊσταμένη αρχή τον Πριμικήριον του Ιερού Κουβουκλ(ε)ίου. Ο Πριμικήριος υπαγόταν στον Πραιπόσιτο του Ιερού Κουβουκλ(ε)ίου (Praepositus Sacri Cubiculi), αξίωμα που αντικατέστησε το παλαιότερο ρωμαϊκό «a cubiculo» (επί του κοιτώνος). Η αντικατάσταση έγινε τον Δ’ α. και ενώ αρχικά ο Πραιπόσιτος ήταν κατώτατο οφφίκιο υπαγόμενο στον Castrensis Sacri Palatii, στην συνέχεια ανέβηκε ιεραρχικά και ο Πραιπόοσιτος γίνεται ο ισχυρότερος άνδρας της αυλής. Την εποχή του αγίου Μαξίμου η δύναμη του Πραιποσίτου έχει ατονήσει και έχει αντικατασταθεί από τον Πριμικήριο, αξίωμα το οποίο περί τον Η’ αι. εξελίσσεται σε αυτό του Παρακοιμώμενου. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι η κλάση των κουβικουλάριων ήταν πολλά υποσχόμενη για πολιτική σταδιοδρομία. (Κ. Πλακογιαννάκης, Τιμητικοί τίτλοι και ενεργά αξιώματα στο Βυζάντιο, Θεσ/νικη 2001, σ. 65-67). 

Τετάρτη 26 Απριλίου 2017

Μικρά αποφθέγματα

Ὅσο ἁμαρτωλὸς κι ἂν εἶναι ὁ ἄνθρωπος, μένει πάντα μέσα ἡ σπίθα τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ ἡ σπίθα εἶναι ἱκανὴ νὰ θεριέψει, νὰ γίνει πυρκαϊὰ καὶ νὰ κάψει τὴν ἁμαρτωλότητα, λευκαίνοντας τὸν ἄνθρωπο. Ἡ σπίθα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ συνείδηση. Ἄνθρωπος ἀσυνείδητος δὲν ὑπάρχει. Νὰ φυλάγετε καλά, ὡς θησαυρὸ ἀτίμητο, τὴ συνείδησή σας.
( Στάρετς Μπόρις Χόλτσεφ )

Δευτέρα 24 Απριλίου 2017

Χιλιάδες μαθητές στο Οντάριο έμειναν σπίτι ως διαμαρτυρία για το νέο πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής


ΤΟΡΟΝΤΟ – Μια εκστρατεία υπό την ηγεσία γονέων για να κρατήσει τα παιδιά στο σπίτι από την τάξη σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το νέο αναλυτικό πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής του Οντάριο απέκτησε από νωρίς δημοτικότητα τη Δευτέρα, καθώς το σχολικό συμβούλιο της επαρχίας ανέφερε χιλιάδες απουσιών.



Ο Ryan Bird, ένας εκπρόσωπος με το Σχολικό Συμβούλιο του Τορόντο, είπε ότι 34,762 μαθητές του δημοτικού ήταν απόντες από την πρώτη ημέρα της εκστρατείας, η οποία σε μεγάλο βαθμό οργανώθηκε μέσω του Facebook. Αυτό είναι περισσότερο από το διπλάσιο των 14.191 απουσιών που σημειώθηκαν την περασμένη Δευτέρα.

Τουλάχιστον ένα από τα δημοτικά σχολεία της πόλης είχαν ποσοστό απουσιών περισσότερο από 90%, δήλωσε ο Bird. Το σχολείο του Thorncliffe Park ανέφερε ότι 1220 φοιτητές από τους 1350 δεν ήταν στην τάξη, προσθέτοντας ότι περίπου 100 γονείς είχαν συγκεντρωθεί για να πραγματοποιήσουν διαδήλωση έξω από το κτίριο.

Πολλές από τις αντιρρήσεις για το νέο πρόγραμμα σπουδών ήταν για θρησκευτικούς λόγους. Οι αντίπαλοι υποστηρίζουν ότι το νέο πρόγραμμα, το οποίο θα διδάξει τους μαθητές σχετικά με έννοιες συμπεριλαμβανομένης της ταυτότητας φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού και τον αυνανισμό, δεν ευθυγραμμίζεται με τις αρχές τους και δεν είναι κατάλληλο για παιδιά σχολικής ηλικίας.

Η Sihu Yahaira, η οποία έχει αποσύρει τα τρία παιδιά της από το σχολείο για την εβδομάδα, είπε ότι τα θέματα ισότητας των φύλων είναι ιδιαίτερα αντίθετα με την χριστιανική της πίστη.

Ο John Cassels, του οποίου τα παιδιά παρακολουθούν το δημοτικό σχολείο στο Georgina του Οντάριο, φοβάται ότι το νέο πρόγραμμα σπουδών θα έχει καταστρεπτική επίδραση στις μελλοντικές γενιές.

“Θα προωθήσει την πρώιμη σεξουαλικοποίηση των παιδιών. Θα προωθήσει στάσεις και συμπεριφορές που θεωρούμε απαράδεκτες,”. Ο Cassels είπε για το νέο πρόγραμμα. “Ζούμε σε μια δημοκρατική κοινωνία. Εμείς απλά θέλουμε η φωνή μας να ακουστεί.”

Υποστηρικτές του προγράμματος σπουδών, πάντως, υποστηρίζουν ότι οι επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές έχουν φέρει το Οντάριο στις ίδιες γραμμές με τις υπόλοιπες επαρχίες του Καναδά, καθώς και με διάφορες δικαιοδοσίες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Alex McKay, εκτελεστικός διευθυντής της Πληροφορίας Φύλου και Συμβουλίου Εκπαίδευσης του Καναδά, λέει ότι το πρόγραμμα σπουδών είναι για απόλυτα ενδεδειγμένη ηλικία.

«Για τη σεξουαλική εκπαίδευση σε θέματα υγείας για να είναι αποτελεσματική, οι νέοι πρέπει να είναι οπλισμένοι με αυτές τις πληροφορίες, καθώς πλησιάζουν τις ηλικίες όπου ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς θα αρχίσουν να γίνονται σεξουαλικά ενεργοί», δήλωσε ο McKay. «Η παροχή βασικών πληροφοριών … καθώς τα παιδιά πλησιάζουν στην ήβη είναι εξελικτικά κατάλληλη.”

Οι προσπάθειες της αντιπολίτευσης έγιναν πιο έντονες τις τελευταίες εβδομάδες με την έλευση της ομάδας του Facebook που ονομάζεται «Γονείς & Φοιτητές σε απεργία: Μία εβδομάδα χωρίς σχολείο». Το γκρουπ ενθάρρυνε τους γονείς οι οποίοι αντιτίθενται στην διδακτέα ύλη να κρατήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ακόμα προσφέροντας ένα πρότυπο επιστολής για να δικαιολογήσουν την απουσία των παιδιών τους.

Το Σχολικό Συμβούλιο του Τορόντο ανέφερε ότι οποιεσδήποτε απουσίες που σχετίζονται με τη διαμαρτυρία θα αντιμετωπίζονται ακριβώς όπως οποιεσδήποτε άλλες και οι μαθητές ήταν υπεύθυνοι για να αναπληρώσουν οποιαδήποτε χαμένη εργασία στην τάξη.

Σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα σπουδών, οι μαθητές τρίτης τάξης θα μάθουν για τις σχέσεις του ιδίου φύλου, τα παιδιά στην τέταρτη τάξη και πάνω θα μάθουν περισσότερα σχετικά με τους κινδύνους του online εκφοβισμού, ενώ οι κίνδυνοι του sexting θα έρθουν στην έβδομη τάξη.

Τα μαθήματα για την εφηβεία θα μεταφερθούν από την πέμπτη στην τέταρτη τάξη, ενώ ο αυνανισμός και η ”έκφραση φύλου” αναφέρονται στο πρόγραμμα σπουδών της έκτης τάξης. Το πρωκτικό σεξ είναι μέρος του προγράμματος της έβδομης τάξης, στο πλαίσιο του να επιλέγουν να απέχουν απ’ αυτό ή να καθυστερήσουν ορισμένες δραστηριότητες για να αποφύγουν τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις.
το βρηκα:Ακτίνες

Κυριακή 23 Απριλίου 2017

Η χαρά του Μεγάλου Σαββάτου


Το χαρμόσυνο μήνυμα του Μεγάλου Σαββάτου το διαγραφίζει το Πανάγιον Πνεύμα δια του υμνωδού, όπως θα έλεγε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, στον κανόνα του Μ. Σαββάτου: “ Δια  θανάτου το θνητόν, δια ταφής το φθαρτόν μεταβάλλεις. Αφθαρτίζεις γαρ θεοπρεπέστατα, αποθανατίζων το πρόσλημμα. Η γαρ σαρξ σου διαφθοράν ουκ είδε, ουδέ η ψυχή σου εις Άδου ξενοπρεπώς εγκαταλέλειπται” (Ωδή ε΄).

          Ο θάνατος κατάπιε το θνητό σώμα του Κυρίου και η ψυχή Του κατέβηκε, όπως όλων ως τότε των νεκρών, στον Άδη, αλλά σαν ενωμένα με τη θεία φύση Του έκαναν να εξαφανισθεί το σκοτάδι του αιώνιου θανάτου, η φθορά της ισχυροποιημένης αμαρτίας και το θράσος του παγγέλαστου πονηρού.

           Το χαρμόσυνο μήνυμα της ταφής του Κυρίου, χαρμόσυνο και ζωηρό, φανερώνει τις μεταμορφωμένες πτυχές της αναστημένης ζωής του χριστιανού. Σ’ αυτές τις διαστάσεις, που προεκτείνονται σε αιώνια ζωή, οφείλει να κινείται και η δική μας βιοτή. Τις εμπεριέχει μια λειτουργική δέηση προς τον Θεό:

          “ Ο Θεός ο μέγας και αινετός, ο τω ζωοποιώ του Χριστού σου θανάτω εις αφθαρσίαν ημάς εκ φθοράς μεταστήσας, συ πάσας ημών τας αισθήσεις της εμπαθούς νεκρώσεως ελευθέρωσον, αγαθόν ταύταις ηγεμόνα τον ένδοθεν λογισμόν επιστήσας. Και οφθαλμός μεν απέστω παντός πονηρού βλέμματος, ακοή δε λόγοις αργοίς ανεπίβατος, η δε γλώσσα καθαρευέτω ρημάτων απρεπών.....τας χείρας ημών ποίησον, των μεν φαύλων απέχεσθαι πράξεων, ενεργείν δε μόνα τα σοι ευάρεστα, πάντα ημών τα μέλη και την διάνοιαν τη ση κατασφαλιζόμενος Χάριτι”.

          “Δόξα, Κύριε, τω Σταυρώ Σου και τη Αναστάσει Σου

          Γ.

Σάββατο 22 Απριλίου 2017

Η Τοιχογραφία της Αναστάσεως της Μονής της Χώρας



Η εξαιρετική αυτή τοιχογραφία της Αναστάσεως του Χριστού είναι συγκλονιστική. Η δύναμη στην παράσταση αυτή βρίσκεται στα απλωμένα χέρια του Αναστημένου Χριστού, τα οποία ανασύρουν με  μία βίαιη κίνηση του προπάτορες, τον Αδάμ και την Εύα, που συνανέστησε. Εξ άλλου γι’ αυτό έπαθε και αναστήθηκε, “την πριν πεσούσα αναστησων εικόνα”. Αυτή είναι η ανθρωπολογική συνέπεια της Αναστάσεως.

          Η Ανάσταση είναι όλο το κήρυγμα του Ευαγγελίου, το περιεχόμενο της πίστεως και το νόημα του χριστιανικού μηνύματος στον κόσμο.

          Η Ανάσταση του Χριστού σηματοδοτεί την δική μας εξανάσταση και γίνεται μέτοχος τη ζωής του Χριστού. Χωρίς αυτή η ανθρώπινη φύση παραμένει άμορφη, δίχως πρόσωπο. Στον αναστημένο Χριστό βρίσκεται το αληθινό πρόσωπο του ανθρώπου.

          Η Ανάσταση του Χριστού σημαίνει τη δική μας ανάσταση.

          “ Αν στην καθημερινότητα της ζωής μας δεν τολμούμε να το διακηρύξουμε ούτε κάν  να τα διανοηθούμε όλα αυτά, αν η ψυχή μας δεν συγκινείται, δεν συγκλονίζεται από αυτές τις δυνατότητες και προοπτικές, σημαίνει πως δεν αγγίξαμε την αλήθεια ότι ο Χριστός συνανέστησε και εμάς με την Ανάστασή Του. Τότε δεν έχουμε Θεό τον Αναστάντα αλλά τον θνητό εαυτό μας, και γι’ αυτό η τόση υποδούλωση στην ατομικότητά μας και στην παροδικότητα αυτού του κόσμου.

          Αντίθετα, η αναστημένη ύπαρξη κυοφορείται μέσα στο αναστημένο σώμα του Κυρίου, που είναι η Εκκλησία, στον παρόντα κόσμο και καιρό, στο “εδώ και τώρα”, με την πίστη στην Ανάσταση και τη νίκη της αμαρτίας. Μόνο που πρέπει, λένε οι Πατέρες, να προηγηθούν οι τρεις αναστάσεις του ανθρώπου, του σώματος που νεκρώθηκε από την εμπάθεια-τα πάθη- της ψυχής που νεκρώθηκε από την ηδυπάθεια-την ηδονή -και του νου που νεκρώθηκε από την προσπάθεια – την βασανιστική μέριμνα.

          Ανάσταση! Σε μια λέξη όλο το κήρυγμα του Χριστιανισμού. “ει Χριστός ουκ ανέστη κενόν το κήρυγμα ημών , κενή η πίστις ημών”.

“ Η Δράση μας”, τ. 548

Παρασκευή 21 Απριλίου 2017

Η τελευταία επιθυμία του Στάθη Ψάλτη λίγο πριν μπει στην εντατική


Έφυγε σήμερα από τη ζωή ο αγαπημένος κωμικός ηθοποιός Στάθης Ψάλτης, ο οποίος νοσηλευόταν στο νοσοκομείο «Άγιος Σάββας».

Σύμφωνα με πληροφορίες του enikos.gr, λίγο πριν μεταφερθεί στην εντατική ο δημοφιλής ηθοποιός, ο ιερέας του νοσοκομείου έκανε βόλτα στους θαλάμους. Κάποια στιγμή πέρασε και από το δωμάτιο που νοσηλευόταν ο Στάθης Ψάλτης.

«Παρακάλεσα τον Θεό να έρθει ένας παπάς και ήρθες εσύ. Σε παρακαλώ θέλω να κοινωνήσω» του είπε ο ηθοποιός.

Ο ιερέας κατέβηκε στον ναό , έφτιαξε Θεία Λειτουργία και τον κοινώνησε. Ο Στάθης Ψάλτης δεν το είχε πει αυτό σε κανέναν, ούτε στην οικογένειά του. Ήταν η τελευταία του επιθυμία.

Το Μεγάλο Σάββατο, όταν πλέον ο Στάθης Ψάλτης είχε μπει στην εντατική, ο ιερέας πέρασε ξανά για να τον δει. «Έλα κάθισε δίπλα μου» του είπε ο αγαπημένος ηθοποιός.

Ο ιερέας κάθισε πλάι του για δύο ώρες και λίγο αργότερα επιβαρύνθηκε πολύ η κατάσταση της υγείας του

Έζησε "αγαπάωντας"...

Η αλήθεια του βίου και των λόγων του μακαριστού Γέροντα Πορφυρίου

«Βρε, ο Χριστός είναι φίλος μας… Ας ανοίξουμε τα χέρια και άς ριχθούμε στην αγκαλιά του κι όσοι έρχονται και σας λένε ό,τι κι αν έχουν, μην τους σταματάτε, μην τους μαλώνετε, αλλά δώστε τους θάρρος να σας τα  πούνε όλα! Και μην τους λέτε εσείς τίποτα... Φτάνει που σας τα είπαν», έλεγε απευθυνόμενος σε μια παρέα παπάδων ο μακαριστός γέροντας Πορφύριος προς το τέλος της επίγειας παρουσίας του, ανακεφαλαιώνοντας έτσι  όλη την πορεία και την στάση της ζωής του.  Να μην κρίνει, αλλά να θεραπεύει και να θωπεύει.  Να μην αποπαίρνει, αλλά να χαροποιεί όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο π. Βασίλειος Γοντικάκης ο Ιβηρίτης. 

Πως τώρα να εξηγήσουμε με όρους του σήμερα και με το ορθολογιστικά ναρκισσευόμενο και «επαναστατημένο» πνεύμα μας, το ότι ένα παιδί δώδεκα χρόνων μπαίνει στην περιπέτεια του να  πάει στα στο Άγιο Όρος και να ζήσει την τρέλλα της αναζήτησης του Θείου. Αυτού του «Θείου» που θα τον προετοιμάσει έτσι για την αφανή του διακονία των τριών και πλέον δεκαετιών (1940-1970)  ως εφημέριου και πνευματικού, στον Αγιο Γεράσιμο, το παρεκκλήσι της Πολυκλινικής Αθηνών, στο κέντρο της Αθήνας. Στην «έρημο της Ομονοίας» όπως χαρακτηριστικά κι ο ίδιος ανέφερε!  Πώς λοιπόν; Ζώντας κάνοντας «υπακοή» σε δυο καλογήρους  και ξεκάμωντας  το απόγευμα κατά την εντολή του ενός, όσα καλώς είχε καμωμένα το πρωί κατά την εντολή του άλλου!  

Κανείς δε μπορεί να  εξηγήσει όσο και ό,τι διαβάσει για μια τέτοια εκπαίδευση, εάν δεν έχει δοκιμάσει να κάνει «σιωπή» σε μια παράλογη κρίση, ή «υπακοή» σε μια παράλογη απόφαση, και να παλέψει με τον «εαυτό» του ο οποίος δεν παύει να του υπενθυμίζει τα δικαιωματά του. Οι Πατέρες της Εκκλησίας συνιστούν  στον  αθλούμενο τον καλό αγώνα: «Τους έσω λογισμούς πύκτευσον»! Παίξε μπουνιές (πύκτης = πυγμάχος) με τον εαυτό σου και τα δικαιωματά του. Παράλογα πράγματα θα πεί κανένας. Eρωτας, αγάπη : Kαι πως όμως εμείς με τ’ «ανθρώπινα δικαιωματά» μας, να είμαστε η κόλαση για τους άλλους; Μας το εξήγησε ο Σάρτρ γράφοντας: «Η κολασή μου είναι οι άλλοι… γιατί μου θυμίζουν πως δεν μπορώ να τους αγαπήσω» γιατί δεν μπορούμε να πράξουμε την αγάπη, δηλαδή  σιωπή, υπομονή, προσευχή και συγχώρεση. Ο γέροντας Πορφύριος ήταν αντιθέτως, ο «Παράδεισος» για όλους όσους και όσες τον πλησίασαν! Γι αυτό θέλουμε να πιστεύουμε πως κάποια στιγμή θάναι και επίσημα ανακηρυγμένος «Άγιος» της Ορθόδοξης Εκκλησίας του εικοστού αλλά και του εικοστού πρώτου αιώνα . Γιατί έζησε «αγαπάωντας» όπως έλεγε!    

Το βιβλίο και η Ιερά Μονή Χρυσοπηγής.

Στον Εκκλησιαστικό χώρο  η έκδοση δεκάδων βιβλίων με μαρτυρίες ανθρώπων    για την γνωριμία τους με «αγίους» ανθεί, γεγονός ίσως παράδοξο σε σχέση με τη λεγόμενη κρίση του υπολοίπου βιβλίου. Είναι όμως που η επαφή μ’ ένα τέτοιο άνθρωπο συγκλονίζει συθέμελα τη συνείδηση, τον έσω άνθρωπο – σε κάνει μετά να θές να μιλήσεις γι αυτό, να το κοινωνήσεις-  μιας και ανοίγει μπροστά σου άλλους τρόπους πρόσληψης των πραγμάτων, των καταστάσεων. Πιο συγκεκριμένα, των πράξεων των ανθρώπων σε σχέση με κάτι το οποίο εμείς οι μοντέρνοι ή μεταμοντέρνοι άνθρωποι δεν μπορούμε να διανοηθούμε κάν ότι υπάρχει… «Το σχέδιο του Θεού για τον καθένα από εμάς»!       

Τα βιβλία αυτά  μοιάζουν με καρπούς δέντρου,  ώριμους ή και άγουρους ενίοτε,  κατά το μέτρο της κατανόησης της εσωτερικής στάσης, της ψυχής του «Αγίου». Της μετουσίωσης των χυμών του δέντρου σα να λέμε. Η συναντίληψη σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας δε γεννιέται ούτε  με το διάβασμα, ούτε με θεωρητική κατανόηση, ούτε ακόμα ακόμα με τη ζωή κοντά σ’ ένα τέτοιο «άγιο», μα γεννιέται στην πράξη. Την πράξη την αγαπητική! Αυτή που μας καλεί να «κάνουμε» ένας «άγιος» πηδώντας στο κενό, αυτό του Θεού. «Για νάχει λόγο κι ο Θεός να μας βαστήξει στην αγκαλιά του», όπως έχει πεί ένας σύγχρονος ερημίτης.        

Ετσι η αλήθεια των λόγων του καθενός μας στην Ορθόδοξη παράδοση –τη ζωή δηλαδή- είναι πάντοτε ευθέως ανάλογη της έκτασης αυτού του προσωπικού άλματος στο Κενό του Θεού. Μήτε πόντο λιγότερη ή περισσότερη, σε τρόπο τέτοιο που να   μας νικήσει πάντοτε, σαν την κρίνουμε, η αγκαλιά του! Και μ’ αυτό τον τρόπο μόνο μπορούν να αξιολογηθούν αυτά τα βιβλία. Όχι ως λογοτεχνικό είδος αλλά ως βιωματική διήγηση. 

Οι γερόντισσες της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής- Χανίων είναι φανερό πώς  «ωρίμασαν»  και  «σάρκωσαν» τους θρεπτικούς χυμούς του  Γέροντα Πορφύριου, και  δίχως ν’ αντιγράφουν μανιέρα, συνεχίζουν το υφάδι των λόγων και του βίου του. Αυτό γίνεται κατανοητό  από την γλυκάδα και την χαρά που σου αφήνει η συσσωμάτωση των λόγων του και των σημειωσεών τους στα εξαιρετικά κείμενα του βιβλίου. Ακόμη περισσότερο! Σου μεταδίνουν την  ξεχασμένη εκείνη παιδική αίσθηση του παρηγορητικού παραμυθιού που όμως είναι αληθινό πέρα για πέρα. Βεβαιωνοντάς σε μυστικά-καρδιακά για την παρουσία του Φίλου και της παρέας των «αγίων» Του που σ’ αγκαλιάζουν κι άς είσαι μακριά Τους. Ξεμάργωμα!  

Βιβλιοπαρουσίαση: Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Βίος και Λόγοι Εκδ. Ιερά Μονή Χρυσοπηγής Χανιά – 2006

Πρωτοδημοσιεύτηκε στην Καθημερινή 14/10/2007 

πηγή: Αντίφωνο